نام پژوهشگر: مینا سمیعی فراهانی

آنالیز مولکولی گیاهان نسل سوم (t2)کلزای تراریخت شده با ژن های epsps جهش دار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان 1388
  مینا سمیعی فراهانی   حبیب الله سمیع زاده لاهیجی

علف کش گلایفوسیت به صورت وسیع الطیف و غیر انتخابی در کنترل علفهای هرز مزارع کلزا (brassica napus l.) ، که از مهم ترین گیاهان دانه روغنی جهان به شمار می رود، بسیار موثر می باشد و اثرات بازدارندگی خود را بر روی علفهای هرز و گیاه زراعی، از طریق مهار رقابتی آنزیم کلیدی 5-enolpyruvylshikimate-3-phosphate synthaseیا epsps در مسیر شیکیمات اعمال می نماید. از راهکارهای موجود برای ایجاد مقاومت به علف کش گلایفوسیت استفاده از آنزیم epsps جهش یافته درگیاه هدف می باشد. در این راستا، دو جهش(a183t, g96a) در ژن epsps جداشده از منبع باکتریایی e. coli 4610 توسط روش جهش زایی نقطه ای mutagenesis) (site direct، ایجاد شده و در گیاه زراعی کلزا تحت پروموتر camv 35s بیان یافته اند. در این پژوهش، از بذور گیاهان t2 برای تولید و آنالیز نسل سوم گیاهان تراریخت استفاده شد. مقاومت به علف کش گلایفوسیت در گیاهچه ها و قطعات محور زیر لپه مورد بررسی قرار گرفت و تحمل گیاهچه ها در غلظت های 1/0 تا 2/0 میلی مولار علف کش و توسعه کالوس در غلظت 05/0 میلی مولار مشاهده شد . حضور و بیان ژن های جهش یافته epsps در این گیاهان با آزمون های pcr ، rt-pcr، و elisa اثبات گردیده و نتایج حاصله بیانگر ایجاد گیاهان تراریخت با میزان مقاومت پایدار نسبت به علف کش گلایفوسیت بودند. در نهایت، محلول پاشی گیاهان تراریخت گلدانی با غلظت های مختلف علف کش صورت گرفت که مشاهدات حاکی از تحمل این گیاهان در دامنه ای حدود 5-5/2 میلی مولار از علف کش و مقاومت نسبی در غلظت 10 میلی مولار در هر دو نوع از لاین های مورد بررسی بود. البته گیاه تراریخت دارای ساختار ژنی با جهش g96a در مقایسه با گیاه تراریخت داری ساختار ژنی با جهش a183t ، درجات بالاتری از مقاومت را نشان داده که می تواند حاکی از پایداری بیشتر و کارآیی بهتر این نوع جهش، بیان موثرتر آن در سطوح مختلف نسخه برداری و ترجمه ونیز جایگزینی مناسب تر آن در طی فرآیند تراریختی باشد. .