توزیع عادلانه امکانات و ثمرات توسعه در میان اکثریت جمعیت از خصیصه های مهم اقتصادی پویا و سالم است. برنامه ریزان جهت تحقق این امر سعی در کاهش نابرابری ها و عدم تعادل ها از طریق تدوین و اجرای برنامه های متعدد محرومیت زدایی و گسترش همه ی جنبه های مثبت توسعه یافتگی دارند. گام اساسی در زمینه تدوین برنامه های کارآمد و منطبق بر واقعیت ها، دستیابی به هدف برتر، عدالت اجتماعی و شناسایی شرایط موجود است. چه بسا عدم شناخت دقیق وضع موجود کلیه تلاش های دست اندرکاران امر محرومیت زدایی و کسب عدالت اجتماعی را عقیم می گذارد. لذا بر این اساس پژوهش حاضر با عنوان تحلیل فضایی درجه توسعه یافتگی سکونتگاهای روستایی شهرستان زرین دشت، به تعیین و تحلیل سطح توسعه دهستان ها و مناطق روستایی این شهرستان محروم پرداخته و به مقایسه آنها می پردازد. هدف اساسی در این پژوهش شناخت و ارزیابی تنگناها و توان های جامعه روستایی شهرستان زرین دشت در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی، آموزشی، کشاورزی، طبیعی و آموزشی و شناخت صحیح از میزان توسعه یافتگی مراکز روستایی و دهستان های شهرستان است. این رساله از نوع کاربردی – توصیفی بوده و با توجه به شاخص های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری ما دهستان های شهرستان زرین دشت بر اساس آمار سال 1388 (سالنامه آماری استان فارس و جهاد کشاورزی) می باشد که مجموع 85 شاخص در 4 شاخص کلی شاخص های زیربنایی و خدماتی، شاخص های طبیعی و کشاورزی، شاخص های تسهیلات عمومی و بهداشتی و شاخص های آموزشی ـ فرهنگی ـ اجتماعی استخراج گردید وسپس با بهره گیری از مدل تاکسونومی عددی و مدل سطح بندی موریس به رتبه بندی مبادرت شد و میزان نابرابری ها مشخص شدبر پایه مدل تاکسونومی عددی بوده و در این خصوص از 85 شاخص استفاده شده است. که این شاخص های توسعه در 4 مجموعه کلی: شاخص های زیربنایی و خدماتی، شاخص طبیعی و کشاورزی، شاخص های تسهیلات عمومی و بهداشتی و شاخص های آموزشی ـ فرهنگی ـ اجتماعی تقسیم بندی شده اند. شهرستان زرین دشت دارای 5 دهستان به شرح زیر است. دهستان ایزدخواست شرقی، ایزدخواست غربی، خسویه، دبیران و زیراب. نتایج به دست آمده نشان می دهد که دهستان خسویه در تمامی شاخص ها نسبت به بقیه دهستان ها اختلاف بیشتری داشته و توسعه یافته تر است. ـ در شاخص های زیربنایی و خدماتی دهستان خسویه سطح توسعه یافته، دهستان ایزدخواست غربی، زیراب و ایزدخواست شرقی سطح کمتر توسعه یافته و دهستان دبیران سطح محروم را به خود اختصاص داده اند. ـ در شاخص های طبیعی و کشاورزی، دهستان خسویه به عنوان توسعه یافته، دهستان های زیراب و ایزدخواست غربی به عنوان کمتر توسعه یافته و دهستان های دبیران و ایزدخواست شرقی به عنوان محروم شناخته شده اند. ـ در شاخص های تسهیلات عمومی و بهداشتی دهستان خسویه مقام اول را داشته اند و به سطح توسعه یافته را به خود اختصاص داد، دهستان های ایزدخواست غربی، زیراب و دبیران سطح کمتر توسعه را داشتند و دهستان ایزدخواست شرقی سطح محروم را به خود اختصاص داده است. ـ در شاخص های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی نیز همانند شاخص های قبل دهستان خسویه سطح توسعه یافته، دهستان زیراب سطح کمتر توسعه یافته و دهستان های ایزدخواست شرقی، ایزدخواست غربی و دبیران سطح محروم را به خود اختصاص دادند. با توجه به فراوانی های بدست آمده بر اساس 4 شاخص کلی، دهستان خسویه مقام اول، دهستان زیراب مقام دوم، دهستان ایزدخواست غربی مقام سوم، دهستان ایزدخواست شرقی مقام چهارم و دهستان دبیران مقام پنجم را بدست آوردند و دهستان خسویه به عنوان توسعه یافته، دهستان های زیراب، ایزدخواست غربی به عنوان کمتر توسعه یافته و دهستان های ایزدخواست شرقی و دهستان دبیران به عنوان محروم شناخته شده اند. درجه توسعه یافتگی، شاخص های توسعه، تاکسونومی عددی، مدل موریس، شهرستان زرین دشت

یکی از مهمترین مباحثی که در برنامه ریزی ناحیه ای مطرح می باشد، مطالعه روابط شهر و روستاست هر چند که شهر و روستا به عنوان دو عنصر اصلی چشم انداز یک ناحیه به شمار می روند، اما روابط متقابل آنها در ارتباط با استراتژی های توسعه ناحیه ای کمتر مورد توجه برنامه ریزان ایران قرار گرفته است. تا زمانی که مناسبات شهر ور وستا بطور دقیق مورد مطالعه و بررسی قرار نگیرد نخواهیم توانست به هدایت منطقی شهرها و روستاها بپردازیم. در این پژوهش روابط میان شهر دوگنبدان و دهستان لیشتر با استفاده از مدل شاخص مرکزیت، روش اسپیرمن رنک بررسی شده است و سعی شده، ضمن بررسی شناسایی وضعیت تعامل بین کانونهای سکونتی شهر دوگنبدان و دهستان لیشتر، توجه به نیازهای اساسی ساکنان ناحیه مورد مطالعه اعم از شهری و روستایی و همچنین به اهدافی همچون شناسایی و ارائه راهکارهایی جهت دست یابی به خدمات در دهستان لیشتر، دست یابیم. روش تحقیق این پژوهش ، توصیفی، تحلیلی بوده، و اطالاعات از طریق اسنادی و میدانی تهیه شده است. علاوه بر استفاده از نقشه ها در تجزیه تحلیل داده ها، بررسی متغیرها، تهیه جداول و محاسبات، از نرم افزارهایspss وarc gis استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که این مناسبات عمدتاً به نفع شهر دوگنبدان و به ضرر حوزه روستایی خود در دهستان لیشتر بوده است و هچنین تمرکز شدید نظام اداری در شهر دوگنبدان و وابستگی جوامع روستایی بویژه روستاهای دهستان به آن و وارد شدن آنها در مناسبات اداری به دلیل گسترش نظام دیوان سالاری سبب مراجعات روزانه مردم به شهر دوگنبدان شده است.

چکیده کمبود و کاهش تدریجی منابع آب با کیفیت مناسب از مهمترین عوامل محدود کننده تولیدات کشاورزی در ایران است. از این رو استفاده بهینه از منابع آب و افزایش راندمان مصرف آن از ضروریات بخش کشاورزی محسوب می شود. در این خصوص بکارگیری سامانه های آبیاری تحت فشار به عنوان گزینه ای مناسب به جای روش های سنتی قابل توصیه است. این تحقیق با هدف شناسایی و تحلیل اقتصادی و اجتماعی سامانه های آبیاری تحت فشار و مقایسه ی آن با روش های سنتی در منطقه کهک قم صورت گرفته است. از نظر هدف، پژوهش حاضر از نوع کاربردی – توسعه ای می باشد و ازنظرماهیت و روش، ازنوع توصیفی-تحلیلی و همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق مسئولین جهاد کشاورزی (قم،کهک)، کشاورزان اجرا کننده روش های نوین و کشاورزان سنتی بخش کهک می باشد.روش نمونه گیری در این پژوهش احتمالی طبقه بندی شده است. نمونه مورد مطالعه شامل 278 مورد شامل: مسئولین(39) نفر، کشاورزان اجرا کننده روشهای نوین آبیاری(129) خانوار و کشاورزان سنتی(110) خانوار می باشد. روایی پرسشنامه از طریق مشاوره با اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان و کارشناسان جهاد کشاورزی پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری بدست آمد. پایایی ابزار پژوهش نیز با انجام آزمون مقدماتی از طریق تکمیل 30 پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ (?)برای جامعه مسئولین 83/، جامعه کشاورزان اجرا کننده روشهای نوین آبیاری 81/ و برای کشاورزان سنتی 90/ محاسبه شد. آزمون فرضیه ها با استفاده از تکنیک های آماری چون t مستقل، تحلیل واریانس، پیرسون و آزمونt تک نمونه ای با استفاده از نرم افزار spss صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود رابطه معنی دار بین بکارگیری روشهای نوین آبیاری با افزایش بهره وری منابع آب، کاهش مهاجرت روستائیان، کاهش هزینه تولید و افزایش درآمد روستائیان می باشد. بین عوامل اقتصادی و اجتماعی با اجرای روشهای نوین آبیاری نیز رابطه معناداری وجود دارد. واژه های کلیدی: آبیاری، توسعه کشاورزی، روش های نوین آبیاری، تکنولوژی کشاورزی

چکیده یکی از مباحث اساسی در زمینه توسعه، میزان بهره گیری درست و بهینه از توانائیها و استعدادهای نیروی انسانی هر جامعه است. بر همین اساس عنایت ویژه به موقعیت زنان روستایی بعنوان نیمی از منابع انسانی جامعه روستایی از اهمیت خاصی برخورداراست، زیراارتقای حضور زنان در فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و برنامه ریزی جهت گسترش مشارکت آنان بویژه در زمینه های اقتصادی، شرط لازم برای توسعه پایدار است. این امر در نواحی روستایی که زنان از دیر باز و بطور سنتی در کارهای اقتصادی خانواده مشارکت داشته اند، از ضرورت بیشتری برخوردار می باشد. علیرغم مشارکت بسیار زیاد زنان روستایی در بسیاری از فعالیت های اقتصادی، تولیدی، خدماتی و غیره متاسفانه میزان حضور آنان در فعالیت هایی چون تصمیم گیری، حق مالکیت، اشتغال و درآمد با تنگناهایی همراه است و کمتر مورد توجه دست اندرکاران و برنامه ریزان مسائل توسعه روستایی واقع شده اند. یکی از دلایل مهم این امر عدم آگاهی برنامه ریزان از توانمندی های این گروه و نقش موثر آنان در تامین بخشی از درآمد خانوار است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و شناسایی نقش و جایگاه زنان روستایی در بخش کشاورزی و عوامل موثر بر آن، در بخش برزک شهرستان کاشان می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و براساس مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای اطلاعات لازم جمعآوری گردیده است. جامعه آماری این پژوهش زنان روستایی فعال در بخش کشاورزی منطقه مورد مطالعه می باشند، که تعداد آنها 6300 نفر می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده که تعداد 321 نفر از زنان بعنوان حجم نمونه انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه گیری ساده مورد پرسشگری قرارگرفتند. سوالات پرسشنامه بصورت باز و بسته (دو گزینه و چند گزینه) و طیف لیکریت می باشد. از ضریب آلفای کرونباخ جهت تعیین پایایی پرسشنامه استفاده شده که مقدار آن 5/71 می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آزمون دوجمله ای، اسپیرمن،t تک متغیره استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین سن، بعد خانوار و میزان تحصیلات و درآمد باغداری زنان روستایی با بهبود وضعیت اقتصاد خانواده و فعالیت کشاورزی در سطح 05/0?p رابطه معنی-داری برقرار است.یعنی بالا رفتن این عوامل باعث بهتر شدن اقتصاد خانواده و افزایش فغالیت کشاورزی آنها می شود. بر اساس نتایج بدست آمده ضریب همبستگی بین فعالیت کشاورزی زنان با بهبود اقتصاد خانواده در سطح 05/0?p معنی دار بوده، بنابراین بین فعالیت کشاورزی زنان روستایی و بهبود اقتصاد خانواده رابطه وجود دارد یعنی این که فعالیت کشاورزی زنان منطقه مزبور در بهبود اقتصاد خانواده موثر است. همچنین فعالیت های اقتصادی زنان روستایی در توسعه پایدار منطقه موثر است. این موضوع از نظر مسئولین منطقه با در نظر گرفتن سه بخش آموزش زنان روستایی، حمایت از فعالیت های اقتصادی آنها و تشکیل تعاونی های زنان روستایی موردبررسی قرار گرفت و بر اساس نتایج تحقیق آموزش زنان روستایی با میانگین 60/3 بیشترین مقدار را به خوداختصاص داده است. کلیدواژه ها: اقتصاد کشاورزی،اقتصاد روستایی،بخش کشاورزی، روستا، زنان روستایی.

ارتقای حضور زنان در فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی و برنامه ریزی جهت گسترش مشارکت آنان، بویژه در زمینه های اقتصادی شرطی لازم برای توسعه پایدار است. توانمندی زنان در زمینه های مذکور همواره در طول تاریخ وجود داشته ولی متأسفانه مورد توجه قرار نگرفته و به آن به دیده دقت نگریسته نشده است. این امر در نواحی روستایی که زنان از دیرباز و به طور سنتی در کارهای اقتصادی خانواده مشارکت داشته اند، از ضرورت بیشتری برخوردار است. از این رو در سالهای اخیر تئوریهای مربوط به توانمند سازی زنان رنگ و بوی بیشتری گرفته اند تا به زنان روستایی کمک شود، میزان توانایی خود را در فعالیتهای مختلف و بطور اخص فعالیتهای تولیدی و اقتصادی افزایش دهند. پژوهش حاضر که با روش توصیفی- همبستگی صورت گرفته ، در زمره پژوهش های میدانی قرار دارد و داده های مورد نیاز به صورت میدانی جمع آوری شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته 49 سوآلی بود که پس از چند مرحله بازنگری روایی آن توسط اساتید مشاور و راهنمای پایان نامه مورد تأیید قرار گرفت و جهت تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای این پژوهش عدد 47% بود. پژوهش دارای سه دسته شاخص شغلی کشاورزی، صنعت و خدمات، یک دسته شاخص درآمدی و یک دسته شاخص مربوط به توانمند سازی می باشد که پس از جمع آوری داده های اولیه با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان می دهد که توانمندی زنان در بخش مرکزی شهرستان سمیرم در بخش های کشاورزی، صنعت و خدمات ، پایین است و تاثیری منفی براقتصاد روستایی این بخش میگذارد . در شاخص نهایی به این نتیجه رسیدیم که برنامه ریزی برای توانمند سازی زنان در بخش مرکزی سمیرم بر اساس میزان توانمندی آنان امکانپذیر خواهد بود که برای دستیابی به توانمندی بیشتر آنان راهکارهایی ارائه شده است.

امروزه بسیاری از محققان و دانشمندان ،توسعه کشاورزی را به مثابه راهبرد اصلی توسعه روستایی قلمداد کرده و معتقدند که کشاورزی به عنوان منبع اصلی درآمد و فرصت های اشتغال ،نقش اساسی در توسعه روستایی ایفا می کند. از اینرو هدف از مطالعه حاضر بررسی و نقش کشاورزی در توسعه روستایی استکه به صورت مطالعه موردی در مناطق روستایی شهرستان زرین دشت صورت گرفته است .روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از جمع آوری آمار و اطلاعات از طریق روش های میدانی بدست آمده است. جامعه آماری این تحقق سرپرستان خانوارهای روستایی تمامی روستاهای شهرستان زرین دشت که 3700سرپرست می باشد. با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 348 نفر از بین آنها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید.به منظور سنجش ضریب اعتبار پرسشنامه آزمون پیش آهنگی انجام گرفت که ضریب اطمینان آلفای کرونباخ آن بیش از 77.درصد بدست آمد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی و نرم افزار spss و برای ترسیم نقشه ها و نمودارها از نرم افزارهای gis و excel استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با ضریب اطمینان 99درصد بین توسعه کشاورزی و توسعه روستایی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و توسعه کشاورزی باعث پیشرفت و توسعه روستایی خواهد شد. همچنین مشخص شد که نزدیک 67درصد از کشاورزان شهرستان از سطح سواد پایینی برخوردار می باشند.

یکی از سیاست های اساسی دولت ایران در توسعه روستایی، تنوع بخشیدن به اقتصاد روستا، جلوگیری از مهاجرت بی رویه از مناطق روستایی به مناطق شهری، کاهش نابرابری های فضایی بین مناطق شهری و روستایی از طریق استقرار صنعت در روستا و در قالب ایجاد شهرک های صنعتی است. هدف اصلی این تحقیق، شناخت و بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی شهرک صنعتی آق قلا بر توسعه نواحی روستایی مجاور شهرک صنعتی واقع در دهستان گرگان بوی شهرستان آق قلا است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با توجه به گستردگی محدوده تحقیق، به صورت پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق ????خانوار روستایی ساکن در روستاهای مجاور شهرک صنعتی آق قلا را تشکیل می دهند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و روش تصادفی با انتساب متناسب تعداد ??? نفر به عنوان نمونه تعیین گردید. در این روش نمونه گیری از هفت روستایی که در فاصله کمتری نسبت به بقیه روستاها به شهرک صنعتی قرار داشتند انتخاب و با توجه به تعداد افراد در هر روستا، تعدادی نمونه متناسب با عدد جمعیت هر روستا مشخص گردید، سپس به طور تصادفی پرسش-نامه ها در میان افراد ساکن در هر روستا توزیع شد. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه می باشد که روایی محتوایی گویه ها توسط کارشناسان مطالعات روستایی مورد تایید قرار گرفت. و برای تعیین میزان پایایی مقیاس اصلی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید(85/). به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از نرم افزار spss و excel که علاوه بر آماره توصیفی، از تحلیل عاملی و واریانس یک طرفه و آزمون توکی و جهت تعیین مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی از روش kmo و آزمون بارتلت و برای ترسیم نقشه از نرم افزار arc gis استفاده شده است. براساس تحلیل عاملی هشت عامل استخراج شد که عامل توسعه اجتماعی با ???/?? درصد از واریانس نشان دهنده تاثیر بیشتر استقرار شهرک صنعتی آق قلا نسبت به هفت عامل دیگر است. و جهت بررسی تفاوت معنی داری بین روستاهای مورد مطالعه از نظراثرات استقرار شهرک صنعتی " از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است که براساس این آزمون بین روستاهای نمونه در سطح خطای 5 درصد از نظر شاخص کالبدی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین براساس آزمون توکی شاخص کالبدی از بین شاخص های ( اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کشاورزی) فقط در دو طبقه قرار گرفته است و شاخص های دیگر در یک گروه همگن قرار گرفته اند.

چکیده محققان علوم مختلف سال هاست که در زمینه توسعه پایدار روستایی تحقیق می کنند و نظریات مختلفی برای توسعه جوامع روستایی مطرح می کنند، اما به نظر می رسد مهم ترین مسئله مدیریت روستایی است که نقش بسیار مهمی در هماهنگی فعالیت های توسعه روستایی بر عهده دارد. نگاهی به سیر تحول مدیریت روستایی در ایران نشان از فراز و نشیب های بسیار آن در طول تاریخ دارد، اکنون مدیریت روستایی به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه پایدار در جوامع روستایی ایران بر عهده نهاد دهیاری ها قرار گرفته است. از آنجا که هدف اصلی برنامه ها توسعه ساکنان روستایی هستند، میزان رضایتمندی آنها از مدیران و مسئولان از نکات مهمی است که در تدوین برنامه ها باید مورد توجه قرار گیرد. از این رو سوال اصلی پژوهش حاضر این است عملکرد دهیاران در توسعه پایدار روستایی در زمینه های عمرانی، کشاورزی، بهداشتی و فرهنگی- اجتماعی چگونه بوده است؟ و مهم ترین دلایل موفقت یا عدم موفقیت دهیاری ها چیست؟ تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل عملکرد دهیاری ها از دیدگاه مردم و مسئولان در بخش مرکزی شهرستان بم پرداخته است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها منابع کتابخانه ای ، اینترنتی و اسنادی ، مشاهده میدانی ، تهیه پرسش نامه و مصاحبه می باشد. ابزار اصلی تحقیق پرسش نامه است که از دو گروه مسئولان و مردم 20 روستای دارای دهیاری در بخش مرکزی شهرستان بم که سابقه شکل گیری آنها بیش از چهار سال بود اطلاعات آن گردآوری شده و سپس با استفاده از نرم افزار spss و آزمون تی تک نمونه ای و همچنین روش های تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است و در آخر به دسته بندی روستاها در سه دسته دارای عملکرد مطلوب، نیمه مطلوب و نامطلوب در شاخص های مورد مطالعه پرداخته شده است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که در تحلیل دلایل عمده موفقیت و عدم موفقیت دهیاری ها از دیدگاه مردم، میانگین اثرگذاری تمامی عامل های شناسایی شده در حد متوسط و بالاتر بوده است و دیدگاه مسئولان محلی هم به نظر مردم نزدیک بوده با این تفاوت که دو عامل میزان رضایت شغلی دهیاران از شغل خود و امکانات و تجهیزات موجود دهیاری از نظر مسئولان، اثرگذاری آنها در موفقیت دهیاری ها را کمتر از متوسط دانسته اند و دلیل عمده عدم موفقیت دهیاران را این عوامل می دانند. همچنین نتایج نشان داد که بین سابقه تشکیل دهیاری ها و میزان رضایت مردم از عملکرد آنها رابطه معناداری وجود ندارد.

در کشو ما بدلیل محدودیت منایع آب و خاک، زراعت به تنهایی نمی تواند پاسخگوی اهداف توسعه باشد. استراتژی ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی با توجه به ارتباط مستمر با بخش کشاورزی ودارا بودن امکانات و قابلیت های موجود در روستاها، بعنوان فعالیت اصلی روستاییان، نقش مؤثری در توسعه روستایی منطقه ایفا می¬کند. باغات نخیلات اساس و عمده¬ترین فعالیت کشاورزی در روستاهای آبادان است که با تولید سالانه 80 هزار تن حدود 50 درصد از تولید خرمای استان را به خود اختصاص داده است. بنابراین راهبرد ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما در شهرستان آبادان، با توجه به توان¬ها و پتانسیل¬های موجود در زمینه تولید محصول خرما، می¬تواند به عنوان راهبردی در جهت توسعه پایدار روستایی در این منطقه باشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش جمع آوری اطلاعات توصیفی ـ تحلیلی می باشد. در این تحقیق از دو جامعه کشاورزان و کارشناسان جهادکشاورزی منطقه¬ی مورد مطالعه برای جمع¬آوری اطلاعات استفاده شده است. برای انتخاب نمونه در بین کشاورزان شهرستان آبادان، 206 نفر از سرپرستان خانوارهای منطقه¬ی مورد مطالعه از روش نمونه ای طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده است. در جامعه آماری کارشناسان سازمان جهادکشاورزی و مهندسان اداره صنایع از روش سرشماری استفاده شد. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از دو روش اسنادی و میدانی به دست آمد. همچنین گردآوری اطلاعات از دو روش ترکیبی مصاحبه و مشاهده و تکمیل پرسشنامه بهره جسته شد. داده¬های مورد نیاز با طراحی پرسشنامه و تکمیل آن از طریق مصاحبه با کارشناسان جهاد کشاورزی و صنایع روستایی شهرستان جمع¬آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها از نرم¬افزار spss و برای ترسیم نقشه¬ها از نرم¬افزار arc gis استفاده شده است. نتایج حاصل بررسی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (ahp) نشان داد به ترتیب دهستان¬های بهمنشیر شمالی با نسبت 199/0، نصار با نسبت 190/0، بهمنشیر جنوبی با نسبت 188/0، مینوحی با نسبت 144/0، نوآباد با نسبت 140/0 و شلاهی با نسبت 139/0 مناسب¬ترین مکان برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما در شهرستان آبادان می¬باشند.

نقش ارزشهای گردشگری و استعدادهای طبیعی یک منطقه به همراه برنامه ریزی صحیح می تواند منجر به توسعه درآمدهای اقتصادی از طریق گردشگری گردد فریدون شهر در غرب استان اصفهان واقع شده است که با داشتن دامنه وسیعی از پتانسیل های طبیعت گردی امکان انتخاب فرصت های گردشگری مختلفی را برای طبیعت دوستان و گردشگران فراهم می آورد. هدف در این پژوهش شناسایی و تحلیل فضایی مناطق مستعد طبیعت گردی می باشد؛ برای یافتن مشکلات و امکانات مورد نیاز ابتدا از طریق پرسشنامه که ر سه گروه کارشناسان به تعداد 50 نفر، گردشگران به تعداد200نفر و مردم محلی به تعداد 384نفر توزیع شد و نظر سنجی همبستگی ها مورد آزمون قرار گرفت و پس از آن با رویکرد ارزیابی چند عامله از 7 متغیر برای محدوده مطالعاتی استفاده شد این متغیر ها با استفاده از مدل ahp ارزش گذاری شده و نهایتا در نرم افزار gis تلفیق شدند تا درجات تناسب محیطی برای توسعه گردشگری در منطقه مشخص شود نتایج در سه طبقه کیفی مجاز ، ممنوع و مشروط محاسبه شد و نشان داد که حدود53 درصد ازاراضی فریدونشهر واجد قابلیت برای توسعه طبیعت گردی به طور مجاز و مشروط می باشد و47درصد برای طبیعت گردی مناسب نمی باشد . وهمچنین از دیدگاه مردم محلی طبیعت گردان و گروههای گردشگری موجب ارتقای صنایع دستی و از طرفی موجب تولید انواع الودگی ها می شوند.

امروزه سیاست توسعه پایدار توریسم یک سیاست مهم و عمومی است که مورد توجه سیاستگذاران ومردم قرارگرفته است توسعه پایدار درنظر دارد تا توریسم را از لحاظ بوم شناسی در طولانی مدت قابل قبول، واز نظر اقتصادی خودکفا، واز لحاظ دیدگاه های اجتماعی وفرهنگی برای جوامع محلی مفید سازد.بنابراین توریسم باید بخشی از محیط طبیعی، فرهنگی و انسانی باشد تا تعادل بین آنها را حفظ کند. روش توسعه پایدار در گردشگری حائز اهمیت است زیرا بیشترین توسعه ی گردشگری متکی بر جاذبه ها فعالیت هایی است که به محیط طبیعی، میراث تاریخی و الگوهای مناطق فرهنگی مربوط می شود. در این پژوهش سعی براین است تا وضعیت توسعه ی توریسم درشهرستان شهرضا بررسی شود وهمچنین راهکارهایی برای توسعه پایدار توریسم در این شهرستان ارائه شود تا نقاط قوت، ضعف، فرصتها وتهدیدها سنجیده شده وسود اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی توسعه توریسم به حداکثر وتأثیرات منفی حاصل از آن به حداقل برسد. هدف کلی این پژوهش شناسایی توان ها وقابلیت های گردشگری شهرستان شهرضا درجهت دستیابی به توسعه ی پایدار توریسم می باشد. این پژوهش با توجه به نوع هدف کاربردی و از نظر ماهیت وروش از نوع تحقیقات توصیفی، تحلیلی- میدانی وهمبستگی است، جامعه ی آماری این پژوهش شامل کارشناسان ومتخصصان سازمان های شهرستان شهرضا و گردشگران وارد شده به این شهرستان در تابستان سال 1392 است. دراین پژوهش برای انتخاب جامعه ی آماری گردشگران از روش نمونه های اتفاقی استفاده شده است اما درجامعه آماری کارشناسان به دلیل حجم کم تمام جامعه ی آماری به عنوان نمونه انتخاب شدند ونمونه گیری انجام نشده است. همچنین برای محاسبه ی حجم نمونه ی جامعه ی گردشگران از روش کوکران استفاده گردیده است وباتوجه به این محاسبه ها تعداد320 نمونه تعیین شدند. و برای سنجیدن پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که 80/0 می باشد. روش گردآوری داده ها و اطلاعات دراین پژوهش روش کتابخانه ای وروش میدانی(پرسشنامه)است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها وآزمون فرضیات پژوهش از آزمون خی2،همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شده است همچنین برای تحلیل نقاط قوت وضعف، فرصت ها وتهدیدها وارائه ی راهبردهای توسعه ی گردشگری ازمدل برنامه ریزی(swot) بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که توسعه ی توریسم درشهرستان شهرضا درتوسعه ی اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی اثرگذار است واز نتایج دیگر این تحقیق می توان به معنا دار بودن رابطه ی بین توسعه ی امکانات وخدمات گردشگری ورضایت گردشگران اشاره کرد.

گسترش سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات و اینترنت ساختارهای صنعتی سراسر دنیا را تغییر داده است . در گردشگری که اطلاعات مولفه ای مهم تلقی می شود ایجاد محیط های مجازی ،گردشگری الکترونیکی ، نظامهای جدید اطلاع رسانی و رزرواسیون و ... موجب افزایش رضایتمندی مشتریان شده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات پیوسته ابزارهای نوینی را برای بازاریابی و مدیریت گردشگری فراهم می کند و کل فرآیند توسعه و مدیریت و بازاریابی تولیدات و مقصدهای گردشگری را دوباره سازماندهی می کند. شهر اصفهان علی رغم جاذبه های متنوع فرهنگی، تاریخی، مذهبی و اکوتوریستی، جایگاه شایسته ای در عرصه بین المللی از لحاظ درآمدهای حاصل از گردشگری ندارد. بطور کلی آمارها گویای جایگاه نازل صنعت توریسم درکشور و سهم یک درصدی ایران از سبد گردشگری جهانی است؛ که شهر اصفهان نیز از این قائده مستثنی نیست. بنابراین با توجه به جایگاه نا مناسب ایران و شهراصفهان در صنعت گردشگری به نظر می رسد توسعه گردشگری مجازی و زیرساختهای وابسته به آن بتواند خلاء موجود را تا حدی جبران نماید. پژوهش حاضر که از نظر هدف، کاربردی و به شناسایی و یررسی عوامل موثر بر گردشگری الکترونیک در شهر اصفهان می پردازد ، از لحاظ روش تحقیق، توصیفی و همبستگی و شیوة گردآوری اطلاعات در آن، کتابخانه ای- میدانی ( توزیع 381 پرسشنامه بر اساس روش کوکران) است که ضریب پایایی پرسشنامه ها برابر 0/83 است . اطلاعات جمع آوری شده نیز با استفاده از نرم افزارهای excel و spss مورد آزمون و تحلیل قرار گرفتند و جهت تحلیل عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر وضعیت گردشگری الکترونیک در منطقه، از مدل تحلیل استراتژیک swot بهره گرفته شده و برای ترسیم نقشه ها نیز از نرم افزار arc gis استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، اکثر گردشگران (33/3درصد ) اصفهان و جاذبه های گردشگری آن را از طریق اینترنت جست و جو کرده اند اما اکثر آنها (43/8درصد ) هنوز فعالیت های گردشگری را از قبیل رزرو اتاق ، انتخاب هتل و ... به صورت حضوری انجام می دهند و شهر اصفهان در زمینه گردشگری الکترونیک در ابتدای کار قرار دارد و با تقویت بنیان های گردشگری می توان گردشگری الکترونیک را در شهر اصفهان رونق بخشید .

پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی موزه های ایران و تبیین جایگاه موزه ها در صنعت گردشگری فرهنگی شهر اصفهان انجام شده است.روش تحقیق، ترکیبی از روش¬های اسنادی و کتابخانه ای ، توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش گردشگرانی هستند که در سفر خود به شهر اصفهان از موزه های شهر دیدن کرده اند و همچنین کارشناسان و صاحب نظران حوزه گردشگری و موزه داری در شهر اصفهان است. روش نمونه برداری به شیوه تصادفی است که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است نمونه مورد مطالعه 382 نفرگردشگر و آلفای کرونباخ آن در حدود 0.81 بوده است تعداد کارشناسان نیز به صورت تمام شماری در حدود 50 نمونه است. در تحلیل داده ها از نرم افزار spss و excel و arcgis و auto cad استفاده شده است.یافته های حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که اطلاعات مردم از موزه ها بسیار اندک است و تنها گردشگران موزه هایی را می شناسند که خود جاذبه گردشگری شهر اند و از بقیه موزه ها قافل اند. با توجه به نظرات کارشناسان دریافتیم که موزه ها جایگاه خود را در گردشگری فرهنگی شهر اصفهان نیافته اند و بهترین راهبرد برای ارتقاء جایگاه موزه ها از دیدگاه کارشناسان قرار دادن بازدید از موزه ها در برنامه های تور بوده است.

امروزه کشورهای در حال توسعه با تنگناها و مشکلات متعددی نظیر فقر، بیکاری، کمبود مواد غذایی و تخریب محیط و منابع روبرو هستند. برای جلوگیری از این چالش ها و کمک به اقتصاد روستایی لازم است استعداد و نیروهای موجود در روستاها شناسایی شوند تا بتوان به طرف توسعه پایدار حرکت نمود. از مهم ترین این نیروها زنان روستایی هستند که می توانند در فعالیت مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی شرکت نمایند و زمینه کم کردن تفاوت بین شهر و روستا، فقرزدایی، اشتغال زایی و رونق دادن به فعالیت های اقتصادی را فراهم نمایند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بدنبال پاسخگویی به این سوالات است که: چه رابطه ای بین نقش زنان روستایی و توسعه پایدار کشاورزی بخش پاتاوه در شهرستان دنا واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد؟ و آیا مشارکت زنان در فعالیت های کشاورزی تاثیر مثبتی در اقتصاد روستایی بخش پاتاوه دارد؟ برای پاسخگویی به این سوالات و دستیابی به اهداف تحقیق اقدام به مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی گردید. در مطالعه پیمایشی دو پرسشنامه زنان روستایی و مسئولین تهیه و با استفاده از روش کوکران تعداد 400 نفر زنان روستایی بعنوان حجم نمونه و 20 نفر از مسئولین به صورت تمام شماری به عنوان نمونه های تحقیق مورد پرسشگری قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده و مورد نیاز پژوهش با نرم افزار spss و با استفاده از آزمون های t، تحلیل رگرسیون و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که بین نقش زنان و توسعه پایدار کشاورزی در روستاهای مورد مطالعه، رابطه و همبستگی مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که میزان همبستگی بین ابعاد مورد بررسی برابر با 588/0 است که یک همبستگی مستقیم و با شدت متوسط به شمار می¬آید. اما با این همه، ابعاد مورد بررسی در روستاهای منطقه، مجموعاً توان تبیین 34 درصد از تغییرات (واریانس) شاخص نقش زنان روستایی در توسعه پایدار کشاورزی را دارند در نتیجه بخش بزرگی از تغییرات این شاخص توسط عوامل دیگر تبیین می¬گردد. نتایج همچنین نشان داد بین مشارکت زنان در فعالیت های کشاورزی و اقتصاد روستایی رابطه و همبستگی مثبت (مستقیم) وجود داردکه مقادیر sig به دست آمده (00/0) رابطه همبستگی بین ابعاد بررسی شده در سطح اطمینان بالای 99 درصد، معناداری را تأیید نمود.