از بازگشت به سوی خداوند دو مفهوم و دو تعبیر می توانیم داشته باشیم. یکی اینکه در رجعت بی تفاوت و بی توجه باشیم و بازگشتی قائل نباشیم، مفهوم و تعبیر دوم از اعتقاد به قیامت و رجعت به سوی خداوند این است که انسان ضمن اینکه بُرده می شود یعنی تدریجاً برحسب طبیعت به پایان عمر نزدیک می شود، اراده بازگشت دارد، و چون اراده بازگشت دارد تدارکات تهیه می کند، خود را آماده می کند، مسیر حرکت و منتهای حرکت را برای خود تصویر می کند مطابق قاعده و قانون الهی عمل می کند، در صراط مستقیم گام برمی دارد انسان شدن، صیرورت، پویش و حرکتی است خودآگاه، محیط آگاه، خودساز، محیط ساز و انتخاب گر که بر اساس انتخاب آگاهانه و آزادانه اش، هم خود را می سازد و هم در تغییر ساخت محیط طبیعی خود دخالت گسترده ای دارد و محیط اجتماعی خود را می سازد این رساله نشان می دهد اسلامی که پانزده قرن قبل پایه گذاری شده است در شدن انسان چه نظراتی دارد که قابل بحث است. باز در اهمیت آن این بس است که انسان را از حالت جمود و حیوان بودن بیرون کشیده و به انسان شدن تبدیل می کند.لذا این رساله به دنبال پرده برداری از اندیشه اسلام و بزرگان اسلامی در خصوص مفهوم صیرورت و همچنین در خصوص طرق وصول به صیرورت یعنی انسان شدن، به کمال رسیدن، می باشد.: در رساله حاضر در بخش مباحث نظری کل مباحث تربیت را در نه بخش شامل: بحث دیدگاه ها و نقطه نظرات (که خود شامل چهار بحث معرفت شناسی، جهان شناسی، انسان شناسی و خداشناسی) اهداف تربیت چیست؟ محتوای تربیت چیست؟ مراحل تربیت کدامند؟ روشهای تربیتی کدامند؟ مربی تربیتی کیست؟ امتحان چیست؟ مدیریت و اجرای تربیتی یعنی چه؟ ثمره و محصول تربیت چیست؟ طبقه بندی نموده ایم. و در نهایت تعریف کامل و جامع از تربیت که مورد قبول اینجانب در این رساله بوده است عبارت است از: هدایت و اداره جریان ارتقایی و رشد یا تکامل بشر به منظور جهت دادن به سوی کمال بشر از مکتب اسلام. و سوالاتی که درصدد پاسخگویی به آن ها برآمده ایم عبارتند از: 1. مفهوم صیرورت انسان از دیدگاه قرآن چیست؟ 2. مفهوم صیرورت انسان از دیدگاه سنت چیست؟ 3. آیا صیرورت انسان از دیدگاه قرآن امکان پذیر است؟ 4. آیا صیرورت انسان از دیدگاه سنت امکان پذیر است؟ 5. طرق وصول به صیرورت از دیدگاه قرآن چیست؟ 6. طرق وصول به صیرورت از دیدگاه سنت چیست؟ نوع تحقیق مورد استفاده در این پژوهش کاربردی، و روش آن نیز توصیفی- تحلیلی است از آنجا که این تحقیق فاقد جنبه های آماری بوده و متکی به اسناد و مدارک و شهود و ادراک و تحلیل عقلانی است لذا از روش های مناسب کیفی استفاده کرده، یعنی پژوهش حاضر به صورت کتابخانه ای بوده به این صورت که با استفاده از عقل و منطق و غور و اندیشه اسناد و مدارک را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده، حقیقت و واقعیت را کشف و درباره ی سوالات اظهار نظر (البته با استناد به آیات و روایات) نموده ام. لذا در این پژوهش پس از مشخص شدن سوالات پژوهشی، به منابع دست اول دربردارنده ی آیات قرآن و سنن در موضوعات صیرورت مراجعه نموده و از تفاسیر قرآن و کتاب های لغت و کتب بزرگان برای فهم بهتر این آیات استفاده شده است، سپس با استفاده از روش های نوین فیش برداری متنی از روی سند، مطالب استخراج شده و پس از طبقه بندی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته های تحقیق: در این پژوهش انواع صیرورت در ده بخش تحت عنوان صیرورت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی،ذهنی، در جنبه عالی رشد، روان، سیاسی، معنوی و... به طور مفصل و همین طور روش های وصول به صیرورت و موانع وصول به آن شرح می شود. خداوند متعال از سیر انسان به صیرورت یاد کرده است و صیروت یعنی تحول و شدن از نوعی به نوع دیگر و از منزلی به منزل دیگر و از مرحله ای به مرحله ی دیگر تکامل یافتن است. صیرورت انسان رسیدن به سعادت است نه شقاوت چون که شقاوت مسیر کمال نیست بلکه سعادت مسیر کمال است و از آن جایی که صیرورت انسان از دیدگاه قرآن همان کمال است. پس شقاوت نمی تواند صیرورت انسان باشد. انسان برای این شدن (صیرورت) باید بعد خاکی را رها کند و اما چگونه؟ درجه ی وجودی فطرت انسانی بر طبیعت او مقدم است و انسان باید فطرت خویش را امام و طبیعت خود را مأموم او قرار دهد.

چکیده در فرهنگ اسلامی، دعا و راز و نیاز با خداوند از اهم واجبات و مورد تأکید فراوان می باشد. پژوهش حاضر که از نوع «بنیادی» و «نظری» است با روش کتابخانه ای و از طریق فیش برداری از متون دینی با تجزیه و تحلیل محتوایی، بر آن بوده که به سوال اصلی خود؛ «نقش دعا در تربیت انسان از دیدگاه قرآن و کلام معصومین علیهم السلام چیست؟» پاسخ دهد. پژوهشگر ابتدا به مفهوم دعا می پردازد و آنرا «خواندنِ همراه با خواست و طلب» می داند. سپس ضرورت دعا را مورد مداقه قرار می دهد و در گام سوم، مراتب دعا را بیان می دارد که به چهار مرتبه رفع حوائج مادی، دفع مشکلات و بلاهای دنیوی، دفع عذابهای اخروی و اجابت نیاز فطری انسان به محبوب تقسیم می شود. در مرحله بعد نقش دعا در تربیت انسان از چهار جنبه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شده است: از جنبه اخلاقی؛ دعاکننده باید توجه خود را از غیرخدا قطع نموده، خلوص نیت را لحاظ کند و همچنین از رذائل اخلاقی مبری و به صفات پسندیده الهی آراسته گردد. از بعد اجتماعی؛ دعاکننده برای تسریع در اجابت دعا باید اولاً) دعای بر دیگران را بر حاجت خود مقدم دارد. ثانیاً) به دعای جمعی و گروهی همت گمارد. از جنبه عاطفی؛ دعاکننده باید ابراز احساسات خود را به خداوند در ابتدای دعا با مدح و ثنای الهی نشان داده سپس ابراز عشق و محبت خود را به پیامبر (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او (علیهم السلام) با صلوات بر ایشان اثبات نماید و همچنین از استغفار نسبت به معاصی خود غفلت نورزد. و از جنبه جسمانی؛ انسان دیندار برای پیشگیری و درمان بیماری ها علاوه بر دارو و درمان باید به «دعادرمانی» توجهی جدی نماید و بهترین کلید حل امراض جسمانی و روانی و رفع اضطراب های زندگی را در راز و نیاز با پروردگار بداند. کلیدواژگان: قرآن، معصومین، دعا، تربیت

پدیده دین گریزی به علت اثرات و تبعاتی که از منظر جامعه شناختی و روان شناختی در پرتو نظریات علوم تربیتی دارد، نیازمند بررسی دقیق است. این پژوهش به بررسی پدید? دین گریزی، زمینه ها، پیامدها و راهکارهای قرآنی می پردازد. تحقیق ما از نوع "بنیادی- کاربردی" و روش تحقیق، "توصیفی- تحلیلی" است. روش جمع آوری اطلاعات " کتابخانه ای" بوده که از اسناد و مدارک مرتبط با موضوع شامل: کتاب، مجلات تخصصی، مقالات و تحلیل های مجلات و روزنامه ها، سایتهای اینترنتی معتبر و بانکهای اطلاعاتی فیش برداری گردیده و مورد استفاده قرار گرفته است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بدین گونه است که در گام نخست با جمع آوری منابع و اطلاعات دست اول و مستند و چیدمان آنان در کنار یکدیگر با تکیه بر آموزه های قرآنی، به تحلیل و تبیین زمینه ها، پیامدها و راهکارهای مقابله با پدید? دین گریزی پرداخته خواهد شد. آنچه در این پژوهش به دست آمده این است که عوامل "محیط"، " دوستان و مربیان "، " فشار و خشونت "، " رفتارهای گاه نامناسب متولیان دین"، "فشار و خشونت"، "فقر" و " خواسته های نفسانی"، "ضعف معرفتی " و "غامض و مبهم نشان دادن دین " را در زمر? زمینه های دین گریزی و "ترویج الحاد (کفر)" ،ایجاد "شک و تردید "، "روان پریشی" و" سختی زندگی دنیوی و اخروی " از پیامدهای نظری و عملی دین گریزی است. راهکارهای قرآنی برای جلوگیری از پدیده دین گریزی را می توان در دو دسته فکری و عملی تقسیم نمود که در چهار شاخه اصلی "تغییر بینش انسان نسبت به خداوند"، "تغییر بینش انسان نسبت به خود " ،" تغییر بینش انسان نسبت به جهان" و "تغییر بینش انسان نسبت به دین" با رهنمودهای ویژه در پرتو آیات و مفاهیم قرآنی قابل تبیین و تشریح است.

هدف این پژوهش تلاش برای استخراج مولفه های تربیت دینی هفت سال اول،با نگاه به سنت حضرات معصومین علیهم السلام می باشد.سوالات تحقیق عبارتند از: 1-مبانی تربیت دینی هفت سال اول، با نگاه به سنت حضرات معصومین علیهم السلام چیست؟2-اهداف تربیت دینی هفت سال اول،با نگاه به سنت حضرات معصومین علیهم السلام کدامند؟3-اصول تربیت دینی هفت سال اول،با نگاه به سنت حضرات معصومین علیهم السلام چیست؟4- محتوی تربیت دینی هفت سال اول،با نگاه به سنت حضرات معصومین علیهم السلام چیست؟5- روش های تربیت دینی هفت سال اول و شرایط به کارگیری هرکدام،با نگاه به سنت حضرات معصومین علیهم السلام چیست؟ ماهیت این تحقیق،توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است.به این منظوراحادیث حضرات معصومین علیهم السلام مطابق سوالات،از کتب دینی استخراج شدند، سپس عمدتاً با مراجعه به کتب لغت زبان عربی،درصدد توضیح کلیدواژه ها و تلاش برای درک بیشتر احادیث برآمدیم.یافته های تحقیق عبارتند از:1-فطرت،طینت،جذبه احسان،حب ذات و مبنای ضعف عقل در کودکان 2-عبادت و هدفهای مرتبط باآن 3-اصول خودسازی والدین،ایجاد زمینه های مناسب،کرامت و سیادت،رحمت و محبت،مدارا و اصل عدم تحمیل عبادت 4-آموزش مطلق خوبی،واجبات،قرآن کریم،اشعارسودمند و مطالب مورد نیاز 5- روش های بازی،تبشیر وتشویق و تنبیه

پژوهش حاضر با استفاده از شیوه ی توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای در صدد رسیدن به 4 هدف خود که عبارت است از «بررسی مبانی و آثار تربیتی حج از منظر قرآن و روایات» است،می باشد.در این رابطه 5سوال اساسی را مطرح ساخته است.در رابطه با سوال اول خود یعنی بررسی مفهوم حج از منظر قرآن و روایات،به تعاریفی از مفاهیم حج پرداخته است.در رابطه با سوال دوم یعنی بررسی مبانی تربیتی حج از منظر قرآن و روایات ، به معرفی برخی از مبانی انسان شناسی حج از جمله پرستش گری،عقل ورزی، حقیقت جویی،اجتماع گرایی،مسئولیت پذیری و کمال گرایی پرداخته است.پس از آن به بررسی هدف سوم خود که عبارت است از اسرار تربیتی حج از منظر قران وروایات پرداخته است و برای این منظور ابتدا به سر عام حج و سپس به سر مناسک حج به طور خاص پرداخته است.در رابطه باهدف چهارم خود یعنی«بررسی آثار تربیتی حج از منظر قرآن و روایات»،این آثار رادر4بخش مورد بررسی قرار داده است:1)آثار تربیتی حج از حیث ارتباط باخدا2)آثار تربیتی حج ازحیث ارتباط با خود3)آثاز تربیتی حج از حیث ارتباط با دیگران4)آثار تربیتی حج ار حیث ارتباط با طبیعت.در بخش آخر محقق به بررسی هدف نهایی خود که عبارت است از «علل عدم تحقق آثار تربیتی حج از منظر قرآن و روایات»پرداخته است.

تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که باهدف تبیین سبک زندگی بر اساس آموزه های تربیت اخلاقی در نهج البلاغه انجام گرفته است. در این پژوهش، سبک زندگی، آن گونه رفتارهای ظاهری و بیرونی است که به جامعه هویت می دهد و برخاسته از نظام ارزش‏ها(ایدئولوژی) و باورها(جهان بینی) افراد آن جامعه است. با توجه به این که ما مسلمان هستیم و در جامعه اسلامی زندگی می کنیم، سبک زندگی مان باید برخاسته از جهان بینی الهی و ارزش های کمال گرایانه باشد و سبک زندگی و رفتار ما معرف مسلمان و شیعه بودن ما باشد. در این پژوهش سبک زندگی در دو حوزه فردی و اجتماعی موردبررسی قرار گرفت. سبک زندگی در حوزه فردی به دو حوزه کردار اخلاقی و گفتار اخلاقی تقسیم شده است که حوزه کردار اخلاقی نیز به دو قسمت فضایل و رذایل اخلاقی تقسیم شد. در قسمت فضایل اخلاقی، به پنج صفت: عدالت، قناعت، شکرگزاری، کاروتلاش و صبر و در قسمت رذایل اخلاقی به سه صفت: پرهیز از آرزوهای طولانی، خودپسندی و طمع اشاره شده است. در حوزه گفتار اخلاقی نیز به سه مولفه: زبان، سکوت و حفظ اسرار پرداخته شد.در ذیل سبک زندگی در حوزه اجتماعی به مولفه ارتباط با عموم مردم (به طور عام) و رابطه با همسایگان، دوستان و خانواده(به طور خاص) که شامل ارتباط با والدین، همسر و فرزند می باشد، توضیح داده شد.