نام پژوهشگر: محمدعلی تجری

بررسی تطبیقی آیات دالّ بر صیانت قرآن از تحریف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  نیّره حمیدی فرد   رضا مودب

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی تطبیقی آیات دالّ بر صیانت قرآن از تحریف» در صدد جمع آوری آیات موجود در این زمینه و بررسی آنها از دیدگاه جمعی از مفسّران شیعه و اهل سنّت می باشد. از میان آیات دالّ بر صیانت قرآن از تحریف دو آیه حفظ؛ «إِنّا نَحْنُ نَزّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ» و آیه نفی باطل «لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ» از شهرت بیشتری برخوردارند که پژوهش حاضر ضمن بررسی این دو آیه از منظر جمعی از مفسّران شیعه و اهل سنّت، نظر قرآن پژوهان را نیز در مورد آنها متذکّر شده است و در ادامه به بعضی از آیات دیگر در این زمینه –برمبنای نظر مفسّرانی که در مورد آنها دیدگاه داشتند- توجّه نموده است. تا در سایه آن، سلامت قرآن از هرگونه تحریف اعم از تحریف به زیاده و نقیصه و به عبارت دیگر "تحریف ناپذیری قرآن کریم" روشن شود.

بررسی و نقد شبهات و اتهامات مستشرقان درباره شخصیت پیامبر اسلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  نوروز ادبی   محمدعلی تجری

در طول تاریخ شخصیت های بزرگ و انسان ساز همواره از سوی مخالفان کینه توز در معرض اتهامات و نسبت های ناروا قرار داشته اند و به حضرت رسول(ص) که برگزیده ی خلق عالم است از همان صدر اسلام اتهامات زیادی نسبت داده شد و این موضوع در دوره ی معاصر توسط مستشرقان شدت بیشتری گرفت. مهم ترین نسبت هایی که مستشرقان درباره ی زندگی و شخصیت حضرت رسول(ص) مطرح نمودند عبارت اند از: شاعری، کهانت، بیماری صرع، جنون، ساحری. در این رساله سعی شده است. نوع اتهامات و نیز پیشینه مطرح شدن این شبهات و همچنین اغراض و انگیزه های آنان از این اقدام بر اساس شواهد قرآنی، دلایل عقلی، تاریخی، عرفانی و تحلیل های روان شناسی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. و در پایان نتایج و دستاورد هر یک از اتهامات و شبهات مورد ارزیابی صورت پذیرفت.

بررسی مبانی حل تعارض اخبار نزد محدثان امامیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  راضیه تبریزی   محمدعلی تجری

چکیده: در مسئله اختلاف اخبار و تعارض روایات، دو پرسش مهم و وابسته به یکدیگر، فرا روی محققان قرار می گیرد: 1- کشف و شناسایی اسباب و علل پیدایش تعارض و اختلاف در احادیث؛ 2- چگونگی علاج و حل اختلاف آن؛ در مجموعه پژوهش های انجام شده درکتب روایی و اصولی و بعضاً فقهی، پاسخ به هر دو پرسش فوق مورد نظر علمای امامیه بوده است، اما با این تفاوت در نگاه،که دانشمندان اصولی بیشترین توان خود را به بحث های نظری و انتزاعی مبذول و بر اساس آن راه علاج و حل اختلاف در روایات را ارائه کرده اند و در مقابل محدثان گرچه به بحث های تطبیقی و عینی اهتمام بیشتری داشته اند، اما آن را قاعده مند نساخته و بر اساس مبانی حدیثی خویش به رفع تعارض روایات پرداخته اند. در این پژوهش سعی شده تا با نگاهی ثبوتی به بحث تعارض اخبار پرداخته شود ،نه به نگاه اثباتی همان گونه که در علم اصول به آن پرداخته شده است . به عبارتی شاخصه ویژه این نوشتار توجه و بررسی ریشه های اختلاف در روایات پیش از پرداختن به مباحث پردامنه اصولی است زیرا شناخت صحیح این ریشه ها راه را بر توهم تعارض در بسیاری از احادیث به ظاهر متعارض ، خواهد بست .

تحلیل و بررسی آیات غرر از دیدگاه علامه طباطبائی(ره) در تفسیر المیزان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  زهره رنجبر تیلکی   محمدعلی تجری

چکیده روش علامه طباطبائی در تفسیر آیات الهی، همان روش تفسیری اهل بیت یعنی روش قران به قرآن است. یکی از جلوه های آن در سیره تفسیری علامه، تعیین برخی آیات که شماره آن به 30 آیه می رسد، به عنوان غرر است که از جمله مبانی علامه در تعیین آن، وحدت و انسجام حاکم بر سوره هاست. در این پژوهش این آیات شناسایی شده از منظر علامه، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نوع پژوهش کتابخانه ای است و محور آن تفسیر المیزان. جهت تکمیل یافته ها در این زمینه جست و جوی وسیعی در کتب تفسیری، حدیثی و قرآنی شیعه و سنی انجام شده است. مطابق یافته ها غرر آیاتی هستند که در تبیین معارف اساسی قرآن، به ویژه توحید، جامعیت و بلاغت خاصی دارند، نسبت به اهداف و اغراض اصلی سوره، در جایگاه ویژه ای قرار دارند که از رهگذر تعمق و ژرف اندیشی در آنها معانی عمیقی به دست می آید که با کشف آن، برخی مباحث قرآنی مانند قضا و قدر، علم غیب، روح و برخی احادیث از جمله احادیثی که ایهام جبر دارند، قابل توجیه است. با تحلیل جامع آیات غرر از طریق دریافت ویژگی های مشترک آن، خط سیر معارف اساسی قرآن به دست می آید که نمادی از وحدت و هماهنگی کلام الهی است. علامه و برخی شاگردان ایشان در آثار علمی خود در همین زمینه از آیات غرر بهره جسته اند. برخی تفاسیر متأخر، متأثر از این رویکرد، آیاتی را موافق و یا متفاوت با مبانی علامه غرر نامیده اند.

شیوه مواجهه معصومین(علیهم السلام)با پدیده جعل و جاعلان حدیث(با تاکید بر نقش زنادقه در جعل حدیث)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  شهین محمدی   محمدعلی تجری

چکیده جعل حدیث، پدیده ای تلخ وشوم است که در تاریخ روی داده و وقوع آن اجمالا مورد اتفاق فریقین است.عالمان شیعه آغاز آن را عصر پیامبر و اغلب اهل سنت، با دلایلی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است، بعد از کشته شدن عثمان می دانند. جعل حدیث انگیزه های گوناگون، شیوه های متعدد و پی آمد های زیانبار و گمراه کننده داشته است و جاعلان، گروه های مختلفی بودند. از جمله، برخی سیاسیون، غالیان، قصه پردازان، طرفداران فرقه ها ونحله ها وزندیقان و اهم حوزه های جعل عبارت بود از حوزه اعتقادات، احکام، اسباب نزول و تایید برخی فرقه ها و افراد. در این میان زنادقه نقش مهمی در جعل حدیث داشتند، آنان به لحاظ نظری در سه اصل اعتقادی مسلمانان یعنی خدا و صفات او، رسالت پیامبران و معاد تردید می افکندند، و به لحاظ عملی از سویی مروج ادیان قدیم ایران بویژه ثنویت، مانوی گری، زرتشتیه و مزدکیه بودند و از سوی دیگر به اباحی گری، خوشگذرانی، توهین به مقدسات، تاویل نصوص وجعل حدیث می پرداختند. عبدالله بن مقفع، ابن ابی العوجا، ابن طالوت، ابوشاکردیصانی، مطیع بن ایاس، سیف بن عمر، از چهره های معروف جاعلان زندیق به شمار می روند. پیشوایان معصوم (علیهم السلام) در مقابله با پدیده جعل و مواجهه با جاعلان به تناسب از شیوه های مختلف استفاده می کردند که اهم آن ها از این قرار است: رد عقاید آنان و بیان عقاید صحیح، روشنگری و اطلاع رسانی در مورد اقدامات جاعلان، افشاگری و معرفی چهره های جاعل، نقد احادیث جعلی آنان، ارائه معیار های کلی برای شناخت احادیث جعلی، پرهیزدادن شیعیان از همنشینی با آنان، اعلام برائت و بیزاری از آنان، لعن و نفرین به آنان، تهدید آنان به عذاب الهی و بالاخره برخورد فیزیکی و یا فرمان به قتل آنها .

بررسی دیدگاه های علوم قرآنی آیت الله سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  قدسیه پوراقبال   محمدعلی تجری

چکیده : دست یابی به دیدگاه های علوم قرآنی علما از اهمیت فراوانی برخوردار است .علت آن نیز در مقدمه بودن آن برای علم تفسیر بوده که عدم شناخت آن سبب لغزش مفسر می باشد. در این پایان نامه، دیدگاه های علوم قرآنی سید عبدالاعلی سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن، مورد بررسی قرار گرفته است . از آنجا که بسیاری از مجلدات مواهب الرحمن چاپ نگردیده روشن است که تکمیل دیدگاه های سبزواری نیز در گرو چاپ مجلدات باقی مانده می باشد. سبزواری به دنبال نگارش تفسیری روان و آسان به اظهار دیدگاه های علوم قرآنی سهل الفهم خویش پرداخته که آنچه از غور و بررسی مجلدات چاپ شده به دست می آید؛ آن است که وی در برخی موضوعات، هم عقیده گروهی از علما گردیده و اگر در بخشی نیز مخالف دیگران به اظهار نظر پرداخته باشد؛ با استناد به شواهد نقلی و گاه عقلی ،مطا بق با فهم عرف ، رأی خود را ابراز نموده است. سبزواری در بیان وحی و حقیقت وحی، آن را از اسراری دانسته که فقط خدا، فرشته وحی و پیامبر از آن آگاهند. از نظر ایشان شب قدر، زمان نزول دفعی قرآن بوده و نزول تدریجی آن نیز در زمان ومکان های مختلف صورت گرفته است. وی همان گونه که تعدد نزول را پذیرفته از تعدد عروج نیز سخن رانده، سید سبزواری هدف از تعدد نزول را تکریم قرآن، پیامبر و گرامیداشت بنی آدم عنوان نموده است. محقق فقید از محکم و متشابه نیز به عنوان امور فطری یاد نموده و ملاک تشخیص آن را عرف عادی می داند. ایشان همچنین تحدی قرآن در تمام جهات را بیانگر کمال واعجاز آن دانسته است. سبزواری ضمن پذیرش نسخ، هدف منکران آن را عدم قبول شرایع آسمانی عنوان می نماید. وی معنای صحیح آیات را در قراءت عاصم یافته است.. سبزواری در مباحث علوم قرآن صاحب نظر بوده و به اظهار عقیده پرداخته است. البته ایشان اجتهاد خویش را مستند به منابع چهارگانه کتاب، سنت، عقل و اجماع نموده، که بیشتر از سنت و روایات بهره جسته است.

ترجمه و بررسی سندی و دلالی روایات تفسیری امام صادق علیه السلام درجزءبیست ودوم قرآن مجید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  علی اصغر محبی   محمدعلی تجری

چکیده: عنوان این تحقیق «ترجمه و بررسی سندی و دلالی روایات تفسیری امام صادق(علیه السلام) در جزء بیست ودوم قرآن مجید» می باشد. دراین تحقیق روایات امام صادق(علیه السلام) ذیل جزء22موردبررسی سندی ودلالی قرار گرفته است.از مجموع 169آیه موجود درجزءبیست ودوم، فقط ذیل61آیه روایت تفسیری ازامام صادق(علیه السلام) نقل شده است.از185روایت جمع آوری شده درذیل آیات،65روایت دارای سندمعتبرو120روایت دارای سندغیرمعتبرمی باشند.پس از بررسی سندی روایات،متن آنها مورد بررسی قرار گرفته است.این روایات،به گونه هایی قابل تقسیم اند:ازجمله ترسیم فضای نزول،ایضاح مفهومی،بیان مصداق،استنادبه قران،اختلاف قرائت،وبیان لایه های معنایی.

بررسی دیدگاه های علوم قرآنی آیت الله سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  قدسیه پوراقبال   محمدعلی تجری

چکیده : دست یابی به دیدگاه های علوم قرآنی علما از اهمیت فراوانی برخوردار است .علت آن نیز در مقدمه بودن آن برای علم تفسیر بوده که عدم شناخت آن سبب لغزش مفسر می باشد. در این پایان نامه، دیدگاه های علوم قرآنی سید عبدالاعلی سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن، مورد بررسی قرار گرفته است . از آنجا که بسیاری از مجلدات مواهب الرحمن چاپ نگردیده روشن است که تکمیل دیدگاه های سبزواری نیز در گرو چاپ مجلدات باقی مانده می باشد. سبزواری به دنبال نگارش تفسیری روان و آسان به اظهار دیدگاه های علوم قرآنی سهل الفهم خویش پرداخته که آنچه از غور و بررسی مجلدات چاپ شده به دست می آید؛ آن است که وی در برخی موضوعات، هم عقیده گروهی از علما گردیده و اگر در بخشی نیز مخالف دیگران به اظهار نظر پرداخته باشد؛ با استناد به شواهد نقلی و گاه عقلی ،مطا بق با فهم عرف ، رأی خود را ابراز نموده است. سبزواری وحی و حقیقت آن را از اسراری دانسته که فقط خدا، فرشته وحی و پیامبر از آن آگاهند. از نظر ایشان شب قدر زمان نزول دفعی قرآن بوده و نزول تدریجی آن در زمان ومکان های مختلف صورت گرفته است. وی همان گونه که تعدد نزول را پذیرفته از تعدد عروج نیز سخن رانده، سید هدف از تعدد نزول را تکریم قرآن، پیامبر و گرامیداشت بنی آدم عنوان نموده است. محقق فقید از محکم و متشابه به عنوان امور فطری یاد نموده و ملاک تشخیص آن را عرف عادی می داند. ایشان همچنین تحدی قرآن در تمام جهات را بیانگر کمال واعجاز آن دانسته است. سبزواری ضمن پذیرش نسخ، هدف منکران آن را عدم قبول شرایع آسمانی عنوان می نماید. وی معنای صحیح آیات را در قراءت عاصم یافته است.. سبزواری در مباحث علوم قرآن صاحب نظر بوده و به اظهار عقیده پرداخته است. البته ایشان اجتهاد خویش را مستند به منابع چهارگانه کتاب، سنت، عقل و اجماع نموده، که بیشتر از سنت و روایات بهره جسته است.

بررسی مبانی و روشهای تفسیری اشاعره با تأکید بر تفاسیر اشعری معاصر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات 1391
  مرتضی شاطرپور   محمدعلی تجری

یکی از مباحث اساسی و مقدماتی تفسیر قرآن کریم که مفسران و محققان، ناگزیر به توجه به آن می باشند، مبحث «مبانی و روش‏های تفسیری» است که همه فرق اسلامی در تفاسیر خود آن مبانی و روش ها را مد نظر قرار داده و تفاسیر خود را بر اساس آنها می-نگارند و اشاعره نیز از این امر مستثنی نمی باشند. مبانی تفسیری اشاعره به دو دسته تقسیم می گردد یک بخش آن مبانی تفسیری مشترک با سایر فرق اسلامی بوده و دسته دیگر مبانی خاص فرقه اشاعره می باشد. مبانی مشترک اشاعره با دیگر فرق اسلامی شامل: امکان فهم و جواز تفسیر قرآن، حجیت سنت پیامبر(ص) در تفسیر، منع تفسیر به رأی، مصونیت قرآن از تحریف و اعتماد بر رأی صحابه و بهره از آراء آنها در تفسیر قرآن می باشد. اشاعره دو مبنای تفسیری دیگر نیز دارند که خاص آنها بوده که عبارتند از: عدم حجیت عقل در تفسیر قرآن از نظر برخی مفسران اشعری معاصر و تاویل آیات قرآن توسط برخی از مفسران اشعری و منع آن از سوی برخی دیگر. مفسران اشعری همانند سایر مفسران از روش هایی در تفسیر قرآن بهره برده اند که به عنوان مهم ترین روش ها می توان به بهره از آیات قرآن در تفسیر، استناد به روایات در تفسیر قرآن که شامل روایات پیامبر(ص) و اقوال صحابه و تابعین می-شود، تأکید بر مباحث کلامی در تفسیر، و بیان معانی لغات با تکیه بر نظرات اهل لغت و مفسران گذشته و آیات و روایات، اشاره نمود.

بررسی آثار اجتماعی اعمال از منظر قرآن و روایات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  کاظم احمدی   محمدعلی تجری

یکی از مهمترین موضوعاتی که در قرآن کریم و روایات معصومین (علیهم السلام) به آن اشاره شده است، مساله اعمال انسان و آثار آنها است. اهمیت توجه به این موضوع از آنجا است که اعمال انسان در سرنوشت فرد و جامعه، در دنیا و آخرت تاثیر دارد.انسان ها با درک و فهم آثار اعمال خود، کوشش خواهند کرد تا کارهای شایسته انجام داده و از کارهای ناشایست دوری کنند.هدف از اجرای این تحقیق، شناخت آثار اعمال و آگاهی بخشی برای حرکت در مسیر درست زندگی می باشد.دراین پایان نامه به بررسی پیش نیازهای موضوع و برخی از اعمال مثبت مانند : حُسن خلق، احسان، اخلاص، صله رحم، امر به معروف و گناهانی چون غیبت، دروغ، بدگمانی، اسراف، ربا همراه با آثار آنها در جامعه پرداخته شده است.در این تحقیق از یک سلسله اعمال نیک سخن به میان آمده که دارای آثار مختلف اجتماعی است همچون محبوبیت اجتماعی، رفع گرفتاری ها و مشکلات، ایجاد الفت و صمیمیت، آبادانی شهرها، آرامش و امنیت اجتماعی، افزایش اعتماد عمومی، رشد و شکوفایی اقتصادی و ... چنان که برای برخی گناهان پیامدهای منفی اجتماعی ذکر شده است از قبیل خواری اجتماعی، فقر و محرومیت، ایجاد کدورت و تفرقه در جامعه، سلب اعتماد عمومی، داوری های نادرست، گسترش گناهان و ... .روش تحقیق چنین است که ابتدا اعمال از آیات شریفه قرآن و روایات مربوطه استخراج شده و سپس به شناخت معنا و مصادیق آنها پرداخته، نتایج و آثار اجتماعی آنها در دنیا، بررسی شده است. کلمات کلید ی : انعکاس اعمال، آثاراجتماعی، پیامدهای اعمال، پاداش و کیفر اعمال . ?

ارتباط فطرت و هنر بر پایه آموزه های قرآن و حدیث
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1393
  وحیده وثوق زاده   محمدعلی تجری

زیبایی به عنوان یکی از گرایش ها و ادراکات فطری انسان مطرح است و به سبب همراهی هنر با زیبایی، هنر نیز به عنوان علمی مستقل، به فطرت وابسته خواهد بود. این وابستگی از آنجا بیشتر اهمیت می یابد که با نظاره آثار هنری مدرن، شاهد تغییر نگرش هنرمندانش نسبت به زیبایی هستیم. قرآن کریم تمام انسان ها رادارای فطرتی ثابت معرفی می کند و این همان فطرت توحیدی است که برای آن نیز ویژگی هایی در قرآن و روایات ذکر می گردد. مبحث زیبایی نیز از مسائلی است که در قرآن و روایات می توان تعاریف و مصادیق بسیاری برای آن ذکر نمود. از طرف دیگر در قرآن کریم به آیاتی برمی خوریم که به زینت دادن اعمال توسط خداوند و یا شیطان اشاره دارد که با بررسی این آیات می توان به نقش خود شخص در این امر پی برد. بنابراین به نظر می رسد با بررسی در فطریات و علل تغییر و انحراف آن، علت تفاوت تعریف زیبایی در نگاه بشر روشن گردد. از آنجا که انحراف در فطرت ، سبب اختلال در ادراکات انسان می شود، می توان نتیجه گرفت که هنرمند امروز، با از دست دادن فطرت سلیم خود، در ردیابی زیبایی حقیقی ، گمراه گشته و مصادیق آن را نمی تواند به درستی دریابد، و گاه در این امر شیطان به او مدد رسانده و با نمایاندن زینتی شیطانی ، او را به بیراهه خواهد کشاند.

بررسی و تحلیل روایات من مات ولم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات 1393
  امیر حسین گازرورنوسفادرانی   محمدعلی تجری

نوشتار پیش رو بررسی وتحلیل روایات "من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه" است. که در منابع اولیه و معتبر فریقین به طرق مختلف از پیامبر اکرم(ص) وعترت پاک ایشان نقل شده است. هدف از انجام این تحقیق علاوه بر ارائه ی مصادر و طرق نقل این روایت و روایات هم مضمون آن، معنا شناسی دقیق متن این احادیث است. در اهمیت مفاد این روایات همین بس که عدم معرفت نسبت به امام هر عصر مساوی با مرگ جاهلی دانسته شده است. در این پایان نامه با روش تحلیلی وتوصیفی و با مراجعه به منابع مختلف این روایات مورد بررسی قرار می گیرد. حاصل تحقیق آن است که روایات من مات... دارای اعتبار سندی و برخوردار از طرق مختلف و راویان متعدد است و اطمینان به صدور آن از معصوم? حاصل است و اینکه مرگ جاهلی مختص به دوران پیش از اسلام نیست. مستفاد این روایات آن است که هیچ عصری بدون امامی که از جانب خداوند متعال تعیین شده باشد نخواهد بود و نیز این نتیجه بدست آمد که مصداق امام زمان در عصر حاضر حضرت بقیه الله(عجل الله فرجه) می باشند وشناخت ایشان و پیروی از آن حضرت امری ضروری است که سعادت انسان وابسته به آن است.

روش ها و معیارهای فهم و نقد حدیث از دیدگاه آیت الله معرفت (ره)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1393
  عباس یوسفی تازه کندی   محمدعلی تجری

احادیث پیامبراکرم(ص) و ائمه اهل بیت(ع) در کنار قرآن، منبع شناخت اسلام و دستورات آن است. روایات برخلاف قرآن از آفت وضع و تحریف مصون نمانده اند، لذا از همان روزگار حیات پیامبراکرم(ص) معیارهایی برای تشخیص صحیح از سقیم ارائه گشت. علماء با الگوگیری از آیات و روایات به ارائه ی معیارهایی برای فهم و نقد حدیث پرداختند. آیت الله معرفت(ره) به عنوان مجدد علوم قرآنی، در آثار خود ازجمله در اثر تفسیری خود به این مهم عنایت خاصی دارند. ایشان در سیر فهم حدیث ابتدا به حدیث بودن متن در دست به عنوان پیش فهم توجه کرده سپس معیارهایی برای فهم متن و مقصود حدیث ازجمله: توجه به مفردات، توجه به ترکیبات، توجه به استعاره، توجه به کنایه، تشکیل خانواده حدیث، توجه به احادیث معارض و توجه به بطن و غیره ارائه می دهند. وی در نقد احادیث به ویژه روایات تفسیری ، نقد محتوایی را در کنار توجه به سند راهگشا و نقد سندی را در مرتبه ی دوم می دانند .پذیرش اخبار افراد مشهور به صدق، رد روایات افراد مشهور به خیانت و تأمل در روایات افراد مجهول از مبانی نقد سندی ایشان است . ایشان در کتاب«التفسیر الاثری الجامع» در نقد سندی به نمونه هایی از روایات: موقوف، مجهول، منکر، شاذ، مرسل، معضل و … اشاره می کنند. آیت الله معرفت(ره)، برای عرضه ی روایات، مراحل سه گانه عرضه بر آیات قرآن، عرضه بر سنت و عرضه بر اصول نقد صحیح را روشی مطمئن برای تشخیص سره از ناسره میدانند.از نظر وی عرضه ی حدیث بر قرآن، عرضه بر سنت قطعی، عرضه بر مسلّمات تاریخی، عرضه بر علم قطعی و عدم شباهت روایت به کلام معصوم(علیه السلام) ازجمله معیارهای نقد داخلی است. معیارهای ایشان برای پذیرش روایات اسباب النزول عبارت است از: مورد اطمینان بودن سند روایت به ویژه کسی که روایت به او منتهی می شود ، تواتر یا استفاضه روایت، حل اشکال و رفع ابهام آیه به وسیله آن.

بررسی سندی و دلالی و ترجمه روایات تفسیری امام صادق (علیه السلام) در جزء چهارده قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1386
  مریم تیزهوش پناه   محمدعلی تجری

چکیده ندارد.

بررسی زمینه های گسترش و عدم گسترش ایثار در جامعه از دیدگاه آیات و روایات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1387
  صدیقه فتحی اکبرآبادی   محمدجواد نجفی

چکیده ندارد.

بررسی آیات و روایات در خصوص روابط دختر و پسر قبل از ازدواج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  مریم شفیعی   محمدعلی تجری

چکیده ندارد.

بررسی روایات تفسیری امام صادق (ع) در جزء پانزدهم قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  طیبه احمدی   محمدعلی تجری

چکیده ندارد.

بررسی سندی، دلالی و ترجمه روایات تفسیری امام صادق (علیه السلام) در جزء سیزده قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  بتول خطاط   محمدعلی تجری

چکیده ندارد.

ترجمه, تحلیل و بررسی سندی و متنی روایات امام صادق (ع) در جزئ بیست و هشت قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  صادق حسینیان   سید رضا مودب

چکیده این رساله با عنوان برررسی, ترجمه و تحلیل احادیث تفسیری امام صادق (ع) در جزئ بیست و هشت قرآن ودر سه فصل تنظیم شده است که در فصل اول به کلیات بحث پرداخته شده است و مفاهیم و اصطلاحات به کار رفته در این تحقیق تعریف شده است در فصل دوم احادیث تفسیری امام صادق (ع) از کتب تفسیری جمع آوری و سپس منبع یابی شده است در مرحله بعد احادیث ترجمه شده و سند آنها مورد بررسی رجالی قرار گرفته است و همچنین متن این احادیث نیز شرح داده شده است در شرح متن حدیث نیز از آیات قرآن, احادیث پیامبر و ائمه طاهرین و کتب لغت و همچنین کتب شرح الحدیث استفاده شده است و در فصل سوم رجال احادیث به کار رفته در این رساله مورد بررسی رجالی قرار گرفته اند. در مجموع 205 حدیث مورد بررسی قرار گرفته است که از میان آنها 16 حدیث از لحاظ سندی صحیح می باشد. مابقی جزئ احادیث ضعیف طبقه بندی می شوند و به غیر از10 حدیث مابقی احادیث از لحاظ متن, استوار و متقن می باشند

بررسی سندی دلالی وترجمه روایات تفسیری امام صادق (ع)در جزء13 قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  بتول خطاط   محمدعلی تجری

این رساله با عنوان بررسی روایات تفسیری امام صادق(ع) که شامل ترجمه، بررسی سندی و دلالی است جمع آوری شده و دو فصل به شرح زیرتنظیم گردیده است: در فصل اول طرح تحقیق به همراه کلیات مفاهیم و اصطلاحات دلالی و حدیثی، میزان جحیت روایات تفسیری و روش تفسیری امام صادق(ع) تعریف شده اند. در فصل دوم روایات تفسیری که امام صادق(ع) ذیل آیات جزء سیزده قرآن کریم بیان فرموده اند از تفاسیر روایی جمع آوری شده و پس از آن کلیه روایات از منابع اصلی استخراج گردیده و ترجمه شده اند و سپس همه ی احادیث به صورت جداگانه مورد بررسی سندی و دلالی قرار گرفته اند. احادیث جمع آوری شده در این تحقیق 139 حدیث ذیل 52 آیه می باشند، که از میان آنها 25 حدیث از نظر سندی معتبر و بقیه مرسل و مهمل و یا مجهول می باشند و یا راویان آنها مورد جرح واقع شده اند ولی از نظر دلالت قریب به اتفاق احادیث معتبراند.

احتجاجات پیامبر اسلام (ص) در زمینه توحید و نبوت در قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  نفیسه میرزاخانی   محمدعلی تجری

این رساله با عنوان «احتجاجات پیامبر اسلام (ص) در زمینه توحید و نبوت در قرآن» شامل شیوه های تبلیغی و محورهای احتجاجی پیامبر اسلام (ص) و همچنین تحلیل و بررسی احتجاجات پیامبر در زمینة توحید و نبوت و اثبات این دو اصل دینی برای مخاطبان مختلف می باشد.مطالب این رساله در چهار فصل تنظیم شده است : ـ فصل اول شامل طرح تحقیق و کلیات آن می باشد. ـ فصل دوّم شامل دو بخش است : در بخش اول ویژگی های مخالفان پیامبر در زمینة توحید و نبوت و علل انکار آنان مورد بررسی قرار گرفته است ، و بخش دوّم شامل بررسی ویژگی های پیامبر و سیرة احتجاجی ایشان ومحورها و شیوه های تبلیغی شان می باشد. ـ در فصل سوّم احتجاجات پیامبر (ص) در زمینة توحید مورد بحث واقع شده که در آن انواع توحید و بررسی چگونگی اثبات آنها از سوی پیامبر (ص) صورت گرفته است. ـ در فصل چهارم احتجاجات پیامبر (ص) در زمینة نبوت و موضوعاتی که پیامبر برای اثبات نبوت خویش به احتجاج در مورد آنها پرداخته مورد بررسی قرار گرفته است.

ادب در گفتار و رفتار امام علی ( ع )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1381
  علی نبی زاده   محمدکاظم شاکر

این رساله تحت عنوان ادب در گفتار و رفتار امام علی ( ع ) بر آنست که دیدگاه ایشان را در این زمینه بیان نماید. این رساله شامل سه فصل به شرح ذیل است : فصل اول کلیات : این فصل شامل موارد ذیل است : بیان مساله ، پیشینه تحقیق ، اهیمت موضوع ، روش تحقیق ، تعریف موضوع تحقیق ، معنای اصطلاحی ادب در روایات ، کاربرد ادب در روایات ، ادب در قرآن . فصل دوم : روایات امام علی ( ع ) در باره ادب و آداب است . فصل سوم : تجزیه و تحلیل روایات : این فصل شامل نه بخش است که در باره ارزش و اهمیت ادب و رابطه اخلاق و ادب و رابطه عقل و ادب ، انواع ادب ، شیوه های تربیتی و تادیبی و پرهیز ازآداب زشت و ادب در رفتار امام علی (ع) بحث می کند.

جابربن یزید جعفی وتفسیر او
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1380
  ابوالفتح جمشیدی مطلق   جعفر نکونام

پایان نامه حاضر در یک مقدمه و چهار فصل به شرح زیر تهیه شده است : فصل اول مشتمل بر بررسی زندگی جابر و دوران حیات وی و ویژگیهای ایشان است . فصل دوم به بررسی شخصیت وی در کتب رجال و دیدگاه مخالفان و موافقان ایشان و معرفی اجمالی شاگردان وی می پردازد. فصل سوم حاوی روایات جابر در المیزان و تحلیل و بررسی آنها است . فصل چهارم مشتمل است بر کلیه روایاتی که از جابر در آثار تفسیری متقدمین و متاخرین نقل گردیده است . آنچه در این پایان نامه بدان دست یافته ایم ، جایگاه ویژه جابر بعنوان شاگرد امام باقر و امام صادق (ع) در میان مفسرین تابعین است و تهیه و عرضه تفسیر جابر جعفی راوی موثق شیعی است .

بررسی روایات تفسیری امام صادق(ع) در جز ششم قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1381
  عباسعلی قربانی   رضا مودب

در این رساله که با عنوان بررسی روایات تفسیری امام صادق(ع) در جز ششم قرآن تنظیم گردیده است، احادیث تفسیری امام صادق(ع) در ذیل آیات جز ششم قرآن مجید از تفاسیر روایی شیعه جمع آوری و از منابع اصلی مصدریابی و استدراک شده است. تمامی احادیث نقل شده مورد بررسی سندی و دلالی قرار گرفته و درپایان نیز شرح حال رجال در فصلی جداگانه آمده است.

زیدبن ثابت و روایات قرآنی او
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1381
  حسین قضوی   جعفر نکونام

پایان نامه حاضر با عنوان زیدبن ثابت و روایات قرآنی او در چهار فصل تهیه و تدوین شده است. در فصل اول با زندگانی زیدبن ثابت، اعم از زندگی شخصی، سیاسی و علمی او پرداخته شده است. در فصل دوم به نقش وی در جمع و کتابت قرآن در عهد رسول خدا (ص) و زمان خلفا پرداخته شده است، در نهایت انگیزه جمع آوری قرآن توسط زید در زمان خلافت ابوبکر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در فصل سوم این نوشتار به علل و عوامل اختلاف قرا ات زید اشاره گردیده و 37 فقره از روایات قرآنی او بیان شده است. در فصل چهارم که فصل پایانی نوشته است به روایات تفسیری زید می پردازد و 97 روایت از روایات تفسیری او بیان و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.