worship is submission and humitility with believe to divinity in fornt of god. in jewish religion ,worship is submission of the god inall the ordes and devosion tohim .worshio is not only so widely in islam and jew and does not include pray and fast and etc but also is every action that human does with divine intention and to content him. worship has huge and excellent rank in qoran and old testamemt,and was stated as vow the god with creature .servitude and monotheism is the most vital divine prophet,s advice and release the human from worship every one except of the god.the best reason for worship the god in qoran and old testament with considering god,s good names and qualities ,is god,s substance competence for worship.however,motivations such as appreciate from god ,fear from punishment and advantage attain may be the reason for worship. worship fact is worship with submission and humitility ,devotion ,devine insight,intention is one of the parts of worship and a worship which does not accompany with divine intention is not the real worship.t he worship perfection stage and divine countenance .attain to servitudeness and complete servitudeness of god are considered in qoran and the best type of worship ,is the one which performed for god,s convince and with friendship toward him .also worship has closely relation with moral excellence and sentences. connection between worship and sentence in islam is summerized in intention principle.servitude sentences to be fulfilled ,must be done with pure divine intention .as more human attempts to reach divine nearity of god,the moral excellence would grow,so that he attainsthe highest rank.in old testament,moral advices and sentences are so twisted in each other, so are not segregatable.but holy book is full of the religiouse law and moral things and one can be said that worship has close connection with the sentences and morality.concideration the moral sentences causes worship perfection.of course,god does not require to our worship,we need to worship and usefulness of worship belongs to us.worship in people,s life has a lot of influences which were reffered to them in qoran and old testament.of course, qoran has paid attention to impression on materialistic aspects and stated mundane impression .some obstacles, such as pride ,envy, carnal desire, hypocracy also can prevent people from real worship that human must try to take such as these wicked actions from himself ,so that he can gain the ultimate goal of worship. key words :worship,obey,qoran,old testament,intention,sentence,servitudeness

چکیده این تحقیق با جستجو در آیات قرآن کریم و کتاب مقدس (عهد قدیم)، به معرفی فرعون(طاغوت زمان حضرت موسی(ع)) پرداخته است. هدف از آن، بیان شاخصی است برای شناخت فرعون صفتان و عبرتی است برای انسانهای حق جو و حق طلب. این تحقیق در چهار فصل و با روش توصیفی – تحلیلی تدوین شده است: فصل اول، تحت عنوان کلیات تحقیق به مباحثی از قبیل طرح موضوع، تعریف اصطلاحات، کارکرد قصص و ویژگی قصه های قرآنی و عهد قدیم می پردازد. در فصل دوم و سوم به مباحث محتوایی پرداخته شده است. فصل دوم با عنوان: فرعون در قرآن، دارای پنج بخش و فصل سوم با عنوان: فرعون در عهد عتیق دارای سه بخش می باشد. در فصل دوم باتوجه به داده های قرآنی معلوم می شودکه، در این کتاب مقدس نامی از فرعون زمان موسی برده نشده؛ اما بر ویژگیها و رذایل اخلاقی بسیاری از جمله، ظلم و استثمار، استکبار و... بسیار تأکید و توجه شده است. قرآن، حکومت فرعون را در حد اعلی، ظالمانه و مستبدانه می داند در این حکومت شخصیت هایی چون هامان و گروه هایی چون اشراف فرعونی، نقش مهمی در اذیت و آزار موسی(ع) و بنی اسرائیل دارند، آیات و معجزات موسی را سحر می شمارند و همانند فرعون نسبت به رسالت موسی کافر و منکر هستند.فرعون در یک کارزار عملی برای شکست موسی(ع)، ساحران را فرا می خواند، تا باموسی(ع)به مبارزه برخیزند. اما در نهایت ساحران شکست می خورند و علی رغم تهدید فرعون و عملی کردن آن به موسی ایمان می آورند. فرعون در کنار این حامیان، دشمنانی چون موسی(ع)، همسر فرعون، مومن آل فرعون و در رأس آنها خداوند بزرگ دارد. براثر طغیان روز افزون فرعون و نفرین موسی، بلاهای متعددی بر او نازل می شود که با دعای موسی در پی التماس و زاری فرعونیان، این بلاها نیز از آنها برداشته می شود. اما باز هم ازخواب غفلت بیدار نمی شوند. سرانجام فرعون و لشکریانش در دریا به دنبال تعقیب بنی اسرائیل غرق می شوند و بدن فرعون برای عبرت آیندگان به بیرون از دریا انداخته می شود. قرآن از عذاب شدید فرعون در جهان برزخ و قیامت نیز سخن می گوید. در فصل سوم با عنوان: فرعون در عهد قدیم، با توجه به اینکه قبل از موسی(ع) در زمان پیامبران دیگری نظیر ابراهیم و یوسف(ع) نیز، فرعون وجود داشته است، یک بخش به معرفی مختصر فراعنه قبل از موسی پرداخته شده و از آنجایی که با توجه به عبارتهای عهد عتیق دو فرعون در زمان موسی(ع) وجود داشته است؛ بخش دوم، به معرفی فرعون اول و بخش سوم به معرفی فرعون دوم زمان موسی(ع) اختصاص داده شده است. شاخصه اصلی فرعون اول، استثمار، حیله گری، کشتار فرزندان بنی اسرائیل است. در زمان این فرعون، موسی(ع) متولد می شود و از ترس کشته شدن توسط همین فرعون به مدین مهاجرت می کند. فرعون اول در زمان اقامت موسی در مدین از دنیا می رود. در زمان فرعون دوم، موسی به رسالت مبعوث می شود، به مصر بر می گردد و مأموریت او خروج بنی اسرائیل از مصر می باشد. فرعون دوم ممانعت می کند و بر اذیت و آزار بنی اسرائیل می افزاید. بلاهای ده گانه براین فرعون نازل می شود و سرانجام به بنی اسرائیل و موسی(ع) اجازه خروج می دهد، اما پشیمان شده به تعقیب آنها می پردازد و در جریان تعقیب بنی اسرائیل در دریا غرق می شود. شاخصه اصلی این فرعون، لجاجت و سنگدلی در برابر معجزات موسی(ع) است. فصل چهارم، شامل مقایسه داده های قرآن و عهد قدیم درباره فرعون زمان موسی، پیشنهادات و کتابنامه می باشد. واژگان کلیدی: قرآن، عهد قدیم، موسی، فرعون، بنی اسرائیل

تحلیلی از برتری قرآن کریم بر سایر کتاب های آسمانی است. نگارنده که به مقایسه قرآن با انجیل و تورات، کتاب های مقدس مسیحیان و یهودیان، پرداخته معتقد است می توان با بررسی ظاهری و محتوایی آنها به تفاوت آشکاری رسید که برتری قرآن را به اثبات می رساند. از این رو وی در این تحقیق به بررسی ابعاد مختلفی از سه کتاب مقدس پرداخته است. بیان ویژگی های قرآن و نام های آن و جایگاه قرآن در کلمات امامان معصوم مطلب آغازین این پژوهش است. وی اعجاز، پاره ای از دلایل نقلی و شواهد تاریخی را به عنوان ادله برتری قرآن آورده و در ادامه به ابعاد برتری قرآن اشاره کرده است. لفظ متواتر، نظم لفظی، نظم داستانی و نظم ساختاری را برتری لفظی و بیان شگفت آور، نظام مندی، محتوای عالی و عدم تحریف، نسخ کننده کتاب های پیشین را از برتری های معنوی قرآن برشمرده است. او برای سلامت قرآن از تحریف، دلایلی را می آورد که آنها را از قرآن و روایات و کلام بزرگان دینی اقتباس کرده و درصدد پاسخگویی به روایاتی که موهم تحریف در قرآن هستند، برآمده است. فصل پایانی به انعکاس آثار و پیامدهای برتری قرآن بر انجیل و تورات اختصاص یافته است. نگارنده به حجیت و برتری معصومان(ع) که آنها را مساوی با قرآن می داند، اشاره نموده است.

دین همزاد بشر است و آدمی همواره با دین زندگی کرده است. پرسش این است که چرا انسان به سراغ دین رفته است آدمی برای برطرف کردن کدامین نیاز به دین روی می آورد آیا دین می تواند پاسخگوی تمام نیازهای انسان باشد در پاسخ به این پرسش ها نظریه های مختلفی ابراز شده است. برخی دین را به رابطه فردی میان انسان و خدا و حیات معنوی او محدود کرده اند اما برخی در مقابل تاکید می کنند که دین ناظر به تمام ساحت های حیات انسانی می باشد. البته این بدان معنا نیست که تمام نیازهای اجتماعی اقتصادی و ... به صورت گسترده و با بیان تمام جزئیات در دین ذکر شده باشد. هدف اصلی دین هدایت انسان به سوی سعادت جاودانی است و در این راستا قوانین اجتماعی اقتصادی و ... نیز وضع نموده است. وضع این گونه قوانین بیشتر به صورت کلی است گرچه در بسیاری موارد جزئیات هم بیان شده است و انسان می تواند در موارد مختلف این کلیات را بر موارد جزئی منطبق نموده و نیاز خود را برطرف نماید. در این رساله آراء و نظرات چهارتن از متفکران بزرگ جهان اسلام و تشیع یعنی حضرت امام خمینی علامه طباطبائی آیه الله جوادی آملی و آیه الله مصباح یزدی منعکس شده است. ما در نهایت به این نتیجه رسیده ایم که این چهار بزرگوار علی رغم اختلاف نظرهای جزئی در برخی مسائل دیدگاه دوم را پذیرفته اند یعنی دین را منحصر به مسائل فردی نمی دانند بلکه آن را تامین کننده تمام نیازهای اساسی بشر و جاری در همه عرصه های حیات انسان می دانند.

برای تبیین حقیقت توحید و شرک و رد شبهات وهابیت در این زمینه ابتدا توحید و ملاکات شرکت از دیدگاه تشیع و سپس توحید و ملاکات شرک از دیدگاه وهابیت مورد بررسی قرار گرفت. مکتب اهلبیت: در باب مفهوم توحید و شرک و مراتب آن حقایق عمیق و ظریفی را عرضه کرده است در این مکتب توحید عبارت است از اعتقاد قطعی به وحدانیت ویکتایی خداوند در ذات صفات با ذات وحدت خارجی مطرح است و در بحث صفات خیریه تشبیه تجسیم و تعطیل را از ذات حق تعالی نفی کرده است و به پیروی از امامان معصوم راه تأویل عقلی را در پیش گرفت. در توحید افعالی (خالقیت و ربوبیت) و حتی توحید در استعانت ملاک و عنصر اصلی توحید و شرک بعنوان اعتقاد استقلال و عدم استقلال نسبت به موثر و مدعومنه مطرح است و در توحید عبادی عنصر اصلی تشکیل دهنده عبادت بعنوان مبنایی شیعه در این زمینه ارایه شد. در تعریف عبادت چنددستگی علمای وهابیت وجود دارد که برای آنها مشکلاتی ایجاد کرده است ما چند نوع تعاریف عبادت از کتب وهابیت ذکر کردیم و سپس عنصر اصلی تحقق عبادت را بعنوان مبنای مختارشان بیان کردیم و آن عبارت از انجام عمل با خضوع تام و محبت تام است و کسانی که عنصر اعتقاد رادر عبادت پذیرفته اند در هنگام اتهام شرک براعمال مسلمین از مبانی نظری خود دست برمی دارند و از ابزارهای دیگر استفاده می کنند که ریشه نظری و منطقی حتی در عقاید خودشان ندارد. بعد از بررسی در آثار وهابیت این نتیجه بدست آمده که بیشتر نزاع و اتهام شرک از طرف وهابیت براعمال مسلمین بلاخص شیعیان در اعمالی است که مربوط به اولیای خدا پس از مرگ است و اعمال مسلمین در این باب در چند دسته تقسیم می شود. برای نقد مبانی و ملاکات شرک وهابیان بعضی از اصول عام ذکر شد و بعضی از لوازم عقیدتی شرک آمیز وهابیت بعنوان طعن بر آنها وارد شد و این بخاطر این است که اگر قرار باشد مکتبی بنابر لوازم عقیدتی مکتب دیگر اهل آن مکتب را تکفیر کند وهابیان مستحق تر به این امر هستند در آخر فصلی بعنوان مبارزه ائمه و علمای شیعه با انحرافات و خرافات مطرح شد و مقصود در این بحث این است که کسانی فکر نکنند که فقط وهابیان مدافعان توحیداند و در این زمینه حساسیت دارند بلکه در حقیقت شیعیان پاسدار مکتب توحید بوده و هستند و در طول تاریخ با دسیسه های دشمن احیانا اگر در مسیر تشیع انحرافی رخ داده ائمه و علمای شیعه فورا به مبارزه برخواستند و تا حد جان جلو رفتند. در ابتدا بعنوان مقدمه اهمیت بحث و سیره تاریخی بحث توحید و شرک نزد سلفیه و و هابیت ذکر شد و اصطلاح شناسی و بعضی از پیش فرضها در کلیات مطرح شد.

شیخ مفید از علمای قرن چهارم و پنجم ه-ق و علامه حلی از علمای قرن هفتم و هشتم هجری هستند این دو عالم فرزانه در زندگی پربارشان برای نشر معارف اهل بیت تلاش های بی وقفه ای از انجام دادند و در علوم مختلف علمای بعد از خودشان را به نحوی تحت تاثیر قرار دادند. مخصوصا در حوزه کلام و عقاید تألیفات فراوان از این دو عالم فرزانه به یادگار مانده است این تیمیه ازعلمای بزرگ اهل سنت که معاصر علامه حلی بوده و دارای تالیفات فراوان است که برخی از علمای اهل سنت کما بیش تحت تاثیر افکار وی قرار گرفتند مخصوصا فرقه وهابیت که می توان گفت ابن تیمیه بنیانگذار این فرقه است از ویژگی های ایشان می توان تکفیر علمای اسلام اعم از شیعه و اهل سنت نام برد. لذا در این نوشتار آرای این سه دانشمند اسلامی درباره عصمت ائمه مورد بررسی قرار گرفته طبیعی است اختلافات فراوان در دیدگاه شان وجود دارد و این اختلافات نیز ناشی از مبنای شان در باب امامت و نحوه ی نگاه شان به جایگاه امامت در نظام هستی است. البته ابن تیمیه با نگاه سطحی که در مفاهیم دینی دارد عصمت مطلقه راحتی برای انبیاء نیز قایل نشده و در مورد ائمه که ادعای عصمت را غلو قلمداد کرده که در این نوشتار در قالب چهار فصل مطالب مختلف مربوط به عصمت بحث و بررسی شده و به شبهات مطروحه نیز پاسخ گفته شده است.

در دنیای امروز در عصری زندگی می کنیم که می توان گفت عصر تقابل فرهنگها عصر علم و دانش است. زیرا انسانها در صدد آن هستند که از قدرت علم استفاده کرده و موقعیت خود را بنابر علم و دانششان معین کنند امروزه علم و دانش در همه عرصه ها ثمره خود را داده است بجز در مسایل کمالات انسانی هنوز هم انسانها به این نکته توجه کافی ندارند. فکر می کنم علت این بی توجهی دو امر باشد یکی مربوط به شخص افراد باز می گردد و آن اینکه انسان مرضهای روحی را همانند امراض و جراحتهای بدنش حس نمی کند. درک این مطلب کاملا عقلانی است و این مشکل حل شدنی نیست مگر با تعلیمات دینی. و دیگری مربوط می شود به اجتماعات بشری که بشر در طول زمان چوب برخی از ادیان منحرف را خوردند و در نهایت تصمیم گرفتند که دین را از زندگی واقعیشان بیرون کنند. تا حدی ترسیدند که حتی اگر به آنها گفته شود که دینی دیگری وجوددارد که همه نیازهای شمارا تامین می کند دیگر باورشان نمی شود. ما در این نوشتار درصدد آنیم تا ثابت کنیم که در میان ادیان دینی آسمانی وجود دارد که با برنامه ریزیهای دقیق هم توان آنرا دارد که روح و روان بشر را معالجه کند و هم اجتماع را تظیم کند. و تنها بدین طریق است که انسان به سوی کمالات راه می یابد. و این دین جز آیین مقدس اسلام نیست که همه جانبه و همگانی و همیشگی است بدین منظور مطالب را در پنج بخش کلی گنجاندیم. بخش اول: کلیاتی است که شامل گفتارهای پیشنیاز و تبیین و توضیح مفاهیم و اصطلاحات می باشد. بخش دوم: شامل مبانی دین است که در ابعاد اعتقادات احکام و اخلاق بحث و بررسی شده است. بخش سوم: در زمینه قلمرو دین است که از نظر بعد دنیوی و بعد اخروی اخذ شده و قسمت اول در ارتباط با افراد بشر در ارتباط با اجتماع بشری و در ارتباط با برخی از علوم انسانی بحث و بررسی شده است. قسمت دوم کلی بحث شده است. بخش چهارم: اقوال دانشمندان جهان و علمای اسلام و ادله عقلی و نقلی بررسی شده است. بخش پنجم: بحث خاتمیت ماهیت بعثت علل جاودانگی ارکان خاتمیت و پیامدهای ضروری خاتمیت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. و در خاتمه مسئله جهانی شدن بحث و بررسی شده است. نحوه بحث ما معمولا تطبیقی بوده است. زیرا مسایلی را که معمولا بعد اجتماعیشان سنگینی می کند مانند اتصاد ایدئولوژی حقوق و سیاسی در اینگونه بحثها نظر سکولاریزم و اسلام را و تفاوتهای این دو مکتب را بطور تطبیقی بحث و بررسی کردیم. به علاوه اگر در میان صاحب نظران مسلمان نیز نظریاتی متفاوتی وجو داشته باشد آنها نیز بطور تطبیقی بررسی شده است. به هر حال همه بحثهای اعتقادی و اجتماعی سعی شده است که در حد ممکن تطبیقی بحث شود و خلعی در آن نماند. زیرا در خلل بحثها دیدیم که اگر بحثها تطبیقی انجام نگیرد آنچه میخواهیم بدان حقیقت برسیم حاصل نمی شود و حرف ما از ادعا تجاوز نمی کند. ولی بحمدالله با بحث همه جانبه ای و تطبیقی ثابت کردیم که آیین مقدس اسلام تنها آیینی است که جوابگوی همه جانبه نیازهای بشر است در هر زمان مکان و در هر فرهنگی قابل تطبیق است.

سوره توحید از سوره های کوچک قرآن بشمار می رود اما براساس برخی روایات ثلث آن محسوب شده؛ و بر مبنای کلام حضرت سید الساجدین می توان نزول آن را برای متعمقان آخرالزمان دانست. از میان مختصر مفردات این سوره واژه صمد اهمیت ویژه ای دارد و در روایات معصومین (ع) و همچنین نوشته های فلاسفه مسلمان مورد توجه قرار گرفته است. از سوی دیگر تبیین رابطه واجب الوجود و عالم امکان در افق فکری صدرالمتألهین جایگاه ویژه ای در موضوعات فلسفی داشته است در حکمت متعالیه صدرایی رابطه واجب الوجود و عالم امکان به گونه ای متفاوت تبیین می شود. در پژوهش حاضر تلاش شده تا رابطه واجب تعالی و عالم امکان از دیدگاه ملاصدرا و براساس تفسیری که وی از صفت صمدیت خداوند متعال دارد تبیین شود. براساس دیدگاه ملاصدرا صمد بودن واجب تعالی دو معنا دارد یکی جوف نداشتن و دیگری مقصود در حوائج بودن است. در پرتو لا جوف له بودن حق تعالی که ملازم با نفی هرگونه کثرت از هر جهت و حیثیت از ذات حضرت صمدی و میان تهی بودن و زائد بودن وجود بر ذات ممکنات اجوفی است. نظریه توحید وجودی و فقر وجودی و در نتیجه رابطه فقر و غنی را بین واجب تعالی و ممکنات موجب می شود. معنای دوم صمد یعنی مصمودیت و تحلیل آن در تبیین رابطه واجب و ممکن با توجه به استجماع ذات واجب نسبت به همه کمالات و منشأ خیرات و برکات بودن آن و نیازمندی تمامی مخلوقات از تمامی جهات به آن مصمود و مقصود عالم، موجب جریان عشق در سراسر عالم و حرکت به سوی او می گردد.

عنوان رساله حاضر سیمای حضرت ابراهیم (علیه السلام) در قرآن و عهدین است. این رساله در صدد بررسی شخصیت آن حضرت در قرآن و عهدین و بیان اشتراک و امتیاز آن دو می باشد. مباحث جمع آوری در این زمینه در ده فصل تهیه و ترتیب یافته است . در قرآن و عهدین درباره حضرت ابراهیم (علیه السلام) در بعضی موارد مشترک می باشند و در بعضی موارد اختلاف دارند. نام مبارک حضرت ابراهیم (علیه السلام) 69 بار در 25 سوره قرآن مجید آمده و یک سوره قرآن (چهاردهمین سوره) به نام سوره ابراهیم (علیه السلام) است . نسب حضرت ابراهیم (علیه السلام) تا حضرت آدم (علیه السلام) در تورات آمده است. نسب نامه های تورات در کتب اسلامی نیز راه یافته و بدون دقت در اصل و منشاء آن پذیرفته شده است . به عقیده اهل کتاب حضرت ابراهیم (علیه السلام) حدود 2000 سال قبل از میلاد یعنی حدود 4000 سال پیش در شهر اور به دنیا آمده و به گفته تورات در آغاز اَبرام (یعنی پدر بلند مرتبه) نامیده می شد. خدای متعال نام وی را در سن نود و نه سالگی به ابراهیم (یعنی پدر اقوام) تبدیل کرد. پدر حضرت ابراهیم (علیه السلام) در تورات تارح خوانده می شود ولی قرآن مجید وی را آزر بت پرست معرفی کرده است (انعام / 74). پدر حضرت ابراهیم (علیه السلام) در سلسله اجداد حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) قرار می گیرد. علمای شیعه معتقدند همه پدران آن حضرت تا حضرت آدم (علیه السلام) یکتا پرست بوده اند. و به همین دلیل گفته اند آزر عموی آن حضرت بوده و استعمال «اب» به جای «عمّ» در زبان عرب صحیح است، از آن جمله در قرآن کریم (بقره / 133) چنین چیزی دیده می شود. در قرآن نام همسران حضرت ابراهیم (علیه السلام) صریحاً ذکر نشده است، ولی در کتب تاریخی و روایی به نام ساره و هاجر ذکر شده اند. در تورات نام همسران حضرت ابراهیم (علیه السلام) را ساره مادر اسحاق (علیه السلام) و کنیز او (هاجر) مادر اسماعیل(علیه السلام)و قطوره مادر فرزندان دیگر ذکر گردیده است . در قرآن دین حضرت ابراهیم (علیه السلام) را دین حنیف نامیده و کتاب وی را به نام صحف ابراهیم (علیه السلام) معرفی کرده است. احتجاجات حضرت ابراهیم (علیه السلام) در قرآن ذکر شده است که عبارتند از : 1 ـ احتجاج ابراهیم (علیه السلام) با بت پرستان 2 ـ احتجاج ابراهیم (علیه السلام) با ستاره پرستان، ماه پرستان و خورشیدپرستان هجرت حضرت ابراهیم (علیه السلام) : به گفته تورات ابراهیم (علیه السلام) که تارح نامیده می شد، پسر خود ابراهیم(علیه السلام) و همسر وی ساره و نوه خویش حضرت لوط (علیه السلام) را برداشت و به سرزمین کنعان در غرب فلسطین عزیمت کرد. آنان در بین راه از ادامه سفر منصرف شدند و در شهر حران سکونت گزیدند. تورات می گوید: حضرت ابراهیم(علیه السلام) در 75 سالگی به امر خدا از شهر حرّان عازم کنعان شد. وی همسر خود ساره و برادرزاده اش حضرت لوط (علیه السلام) و چند نفر از مردم حرّان را برداشت و همگی به کنعان رفتند و در آنجا روی کوهی در شرق بیت ایل خیمه زدند. حضرت ابراهیم (علیه السلام) پس از چندی در حبرون (الخلیل) ساکن شد و تا آخر عمر در آنجا بود و اکنون مقبره خانوادگی وی در آن مکان است . دعاهای حضرت ابراهیم (علیه السلام) در قرآن ذکر گردیده است که عبارتند از : ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای امنیت مکه * ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای بهره مند شدن مومنان مکه از نعمت های الهی * ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای دست یابی به بالاترین مرتبه تسلیم در برابر خداوند برای خود و گروهی از ذریّه خود * ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای محفوظ ماندن از رسوایی در قیامت * ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای برپاکی فرزندش از شرک و عبادت بت ها * ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای رسالت حضرت محمد (صلی الله علیه وآله)* ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای توفیق در نماز * ـ دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای پدر و مادر و مومنین . * ـ دو موضوع بسیار مهم در تاریخ حضرت ابراهیم (علیه السلام) وجود دارد که در تورات کنونی اشاره ای به آنها نشده است . یکی جریان بت شکنی و به آتش افکندن وی و دیگری داستان بنای کعبه . قرآن مجید (در سوره های انبیاء و صافات) داستان بت شکنی و به آتش افکندن او را آورده است. همچنین در قرآن کریم از بنای کعبه به دست آن حضرت و به کمک حضرت اسماعیل (علیه السلام) سخن می گوید: (بقره / 127) . تورات داستان ذبح فرزند را می آورد و می گوید حضرت ابراهیم (علیه السلام) مأموریت یافت حضرت اسحاق را قربانی کند. در قرآن نام فرزند ذبیح صریحاً ذکر نشده اما از آیات سوره صافات بدست می آید که ذبیح حضرت اسماعیل بوده، چونکه بشارت حضرت اسحاق بعد از داستان ذبح آمده است . مقامات و عناوینی که در هر دو کتاب (قرآن و عهدین) ذکر گردیده اند عبارتند از: نبوت ، خلیل الله، برگزیده، ابراهیم پدر مسلمین در قرآن و در عهدین پدر امت ها، خداترس. بعضی از مقام و عناوینی که فقط در قرآن ذکر شده است، مانند: امامت ، رسول ، اولوالعزم، حنیف، گیرنده وحی، نشان دادن ملکوت به ابراهیم، (به تنهایی) یک امت بوده، اسوه و الگو بودن ابراهیم (علیه السلام) . بعضی عناوین حضرت ابراهیم (علیه السلام) که فقط در عهدین به آنها اشاره شده است، مانند : عادل شمردگی حضرت ابراهیم (علیه السلام) و ابراهیم خود برکت است و خدا به او هر که او را مبارک خواند، برکت می دهد و هر که او را ملعون خواند لعنت می کند . ویژگیهای مشترک حضرت ابراهیم (علیه السلام) در قرآن و عهدین مانند: سخاوت و مهمان نوازی ـ ایمان ـ امر به معروف و نهی از منکر . ویژگیهایی که فقط در قرآن ذکر گردیده است مانند: دارای قلب سلیم، مسلم یا تسلیم محض اوامر الهی، قانت، صدیق، شاکر، حلیم و دلسوز، وفا به عهد، توکل به خداوند، بقاء نام نیک او، شجاع، از صالحان بودن او در آخرت . تورات و انجیل بیشتر به ریز قضایا پرداخته می شود و از کلّیات و به اصطلاح جهت مندی تاریخ اصلاً ذکری به میان نمی آید، در حالی که برعکس در قرآن مجید بیشتر به کلیات پرداخته می شود و جزئیات غیر مرتبط با کلّیات را اصلاً ذکر نمی کند.

بدون شک اگر پیشرفت ها و دست آورد های علمی, و فنی انسان معاصر با نور افکنی و دین همراه شود و در سایه معارف آسمانی و ارزشهای الهی از این پیشرفتها استفاده شود, زندگی بسی شیرین تر و نا أمنیهای بوجود آمده از طریق سوء استفاده از این دست آورد ها از بین خواهند رفت, ایمان نهالی است که در زمین دل آدمی می روید و اگر از چشمه اعمال صالح آبیاری شود, درختی تنومند خواهد شد که بر تمام زوایای زندگی آدمی سایه می گستراند, ایمان فقط یک أمر ذهنی نیست که هیج تأثیری در ابعاد مختلف زندگی نداشته باشد،ایمان اگر در دلهای افراد جامعه با تمام شرائط خودش مستقر شود ، زندگی آنها را متحول می سازدو در ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی تأثیرات شگرفی بر جای می گزارد. در بعد روانی ،ایمان در افراد جامعه آرامش روحی وروانی بوجود می آورد،همچنین کنترل غرائز طغیان گری که موجب فساد جامعه می شوند در سایه ایمان آسان می شود. پرورش فضائل اخلاقی واز بین بردن رذائل ،ایجاد بهجت و انبساط ،از تأثیرات دیگر ایمان در بعد روانی افراد جامعه می باشد.و به این صورت ایمان جامعه را برای رسیدن به تعادل روحی کمک می کند. در مسائل کاربردی تر هم ایمان در جامعه تأثیرات فراوانی می گزارد.از جمله اینکه ایمان در مسائل اقتصادی از تولیدات مضر به جامعه(حرام)جلوگیری بعمل می آورد ،توزیع را عادلانه وافراد جامعه را برای آبادانی و سازندگی تحریک می کند.ضمانت اجرائی قوانین در سایه ایمان بحدی است که در مخفیگاهی که پاسداران ظاهری قوانین به آنجا دسترسی ندارند، ایمان ضمانت اجرائی قوانین را آنجا بهعده می گیرد.ایجاد وحدت و همبستگی میان طبقات مختلف آرمان دیرین بشر بوده در سایه ایمان انسان از محدوده جغرافیائی ،قومی لسانی و نژادی فراتر می رودو یک وحدت و همبستگی حقیقی را میان افراد ایجاد می کند.حیات اجتماعی برای از بین بردن موانع و رشد و تعالی به ایثار و فداکاری افرادنیازمند است و ایمان افراد جامعه را برای اعتلای مکتب و جامعه ، تا سرحد شهادت پیش می برد آن هم با کمال رضایت و داوطلبانه ، تأثیر ایمان در جامعه تا همین حد نیست بلکه در مسائل دیگر هم ایمان آثار فوق العاده مثبت بر جای می گزارد اما در این رساله در حد توان نویسنده مسائل مورد بررسی قرار گرفتند.

ارجاعات قرآن به تورات و عهد قدیم چگونه و در چند دسته است؟ قرآن در این ارجاعاتش حجیت این کتب را چگونه می بیند؟ ارجاعات قرآن به عهد جدید و کتاب مقدس مسیحی چگونه و در چند دسته است؟ آیا منظور از عهدین موجود در قرآن همین عهدین فعلی است؟