برابری زن و مرد در دستیابی به ارزشهای اخلاقی و کمالات انسانی از اصول نگرشی اسلام است .بنابراین اسلام ضمن حمایت از جایگاه و شخصیت انسانی زن میان زن و مرد در دستیابی به درجات والای انسانی تفاوتی قائل نشده است . در همین راستا خداوند در قرآن کریم بالاترین ستایش ها را از حضرت مریم(س) به عمل آورده و با ذکر اوصافی همچون : محدثه ، صدیقه ،مطهره ، قانته به ابعاد والای انسانی و برگزیدگی او اشاراتی داشته است. صاحب نظران در مورد مقام اصطفای حضرت مریم(س) نظرات مختلفی ارائه داده اند . برخی ، چگونگی بار دار شدن مریم و ارتباط این رویداد را با نفخ روح الهی ، دلیل اصلی برتری آن حضرت می دانند . برخی دیگر معتقدند که اصطفای ایشان به جهت مقام نبوت بوده است . با ارائه چنین دیدگاه هایی می توان گفت موضوع نبوت زنان با سه رویکرد روبرو بوده است : 1- زنان در دستیابی به مقام نبوت قابلیت ندارند و نبوت مختص مردان است . 2-زنان می توانند به مقام نبوت دست یابند و مریم چنین بود . 3- برخی دیگر هیچ گونه نظری ارائه نداده اند . در این پژوهش با بررسی ادله ی این صاحب نظران چنین برداشت می شود که زنان می توانند نبی باشند ؛ اما از آن جا که رسالت امری است اجرایی و مردم باید رهبر را تلقی به قبول کنند ؛ بنابراین حکمت باری تعالی اقتضا ء می کند که رسالت در اختیار مردان باشد ؛ اما این دلیل بر نقص معنوی زن نیست و خدشه ای به مقام ایشان وارد نمی کند . در بخش پایانی با بررسی ابعاد نقش مادرانه ی مریم در پرورش عیسی (ع) چنین به نظر می رسد که مقام و منزلت آن حضرت ، صرفاً به دلیل " مادر عیسی بودن" او نیست ، بلکه وی از آن جهت که بر گزیده ی خداوند و دارای صفت اصطفاء بوده ، مادر عیسی روح الله شده است . بنابراین مقام اصطفاء و بر گزیدگی آن حضرت ، بر مقام مادر عیسی بودن او ، برتری دارد .

چکیده ضلالت، فقدان هدایت است. اضلال به معنای امساک فیض الهی و واگذاری امر به خود شخص و سقوط او می باشد.اضلال به دو قسم تکوینی وتشریعی تقسیم می شود.اضلال تکوینی به خداوند استناد دارد.بدین معنا که هرگاه فردی با داشتن امکانات هدایت عمداًَ راه انحراف را برگزیندو از مهلت توبه استفاده نکند خداوند نورانیت اهتدا به او نمی دهد. به عبارت دیگرضلالت تکوینی دامن گیر انسان ضلالت پیشه ای می شود که با علم و اراده اش راه انحرافی را انتخاب می کند.اضلال تشریعی که به معنای قانون گذاری زیان بار و شقاوت مندانه می باشد به ساحت الهی راه ندارد یعنی خداوند هرگز به زشتی فرانمی خواند یا قانونی خسارت بار وضع نمی کند. قران کریم هدایت ناپذیری و بسته بودن دلهای کافران را با مصادیقی چون:طبع،ختم،سخط و...تعبیر کرده است.معاندان حقایق را نمی بینند یا مورد استهزاء، مکر و...قرار می دهند.کفر،شرک، ارتداد و...از عوامل زمینه ساز ضلالت می باشدوایمان تقوی توکل و...از جمله موانع ابتلا به اضلال می باشد. کلید واژه: ضلالت، هدایت، مکر، امهال، استدراج ، استهزاء .

چکیده: آرزو نعمتی الهی است که درهمه مراحل زندگی، یاریگر انسان در طی طریق تکامل و فتح قله های موفقیت بوده است. ازآنجا که آرزو، نوعی هدف گذاری است لذا نقشی راهبردی در اعتلاء و سعادت بشر ایفاء می کند.بالطبع، عدم رویکرد صحیح دراین زمینه، انسان را با مخاطرات جدی مواجه می سازد. نظر به اینکه منشاء پیدایش آرزو ، نیازهای انسان است ؛ برهمین اساس معرفت و شناخت دقیق نسبت به ذات اقدس الهی، نظام آفرینش و استعدادهای وجودی انسان، او را به نیاز های حقیقی خویش آگاه ساخته و به سمت گزینش آرزوهای سازنده سوق می دهد که سعادت و کمال وی را به همراه دارد؛ آرزوهای پیامبران الهی و مومنین ازاین دسته اند. سعی و تلاش، صبر و توکل بر خداوند، از جمله عواملی است که انسان را درراه رسیدن به این آرزوها یاری رسانده و در مقابل، جزع،کسالت و توکل بر غیر خدا از موانع رسیدن به اهداف والای انسانی است؛از سوی دیگر، عواملی نظیر شیطان، غفلت ، حماقت و... انسان را به آرزوهای بازدارنده همچون طول أمل مبتلا می سازد که درروایات فراوانی مورد نکوهش قرار گرفته است.ازجمله پیامدهای این آرزوها می توان به زوال عقل ، سوء عمل،تسویف توبه و شقاوت اشاره کرد.آرزوهای محال در آخرت را نیز می توان از پیامدهای آرزو های بازدارنده در دنیا به حساب آورد.خاندان عصمت و طهارت(علیهم السلام) برای مقابله با طول أمل ،انسان ها را به کوتاه کردن آرزو(قصرأمل) سفارش کرده واز یادمرگ به عنوان مهم ترین اسباب آن نام برده اند.ازجمله فوائد کوتاهی آرزو نیز می توان به بصیرت،زهد و نیکویی کردار اشاره نمود. کلید واژه:

چکیده پژوهش حاضر به بررسی جنسیتی یکی از فضایل اخلاقی(عفاف) براساس آموزه های قرآن کریم و روایات می پردازد و تاثیر آن را بر زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی بر می شمرد. عفاف حالتی است که به نفس و ذات آدمی برمی گردد، و چون نفس و ذات فراتر از جنسیت است، لذا جنسیت درآن راه ندارد، بنابراین عفاف اختصاص به زنان ندارد و باید در وجود زن و مرد به فعلیت برسد. عفاف به حالتی درونی در وجود آدمی اطلاق می شود، که آثار آن در قول و رفتار انسان نمود پیدا می کند و او را از گناه و حرام باز می دارد. کلماتی چون حیا، حجاب، احصان، حفظ و طیب به صورت قریب المعنی با این واژه به کار می رود. عفاف دارای ابعاد مختلفی است: عفاف درنگاه، عفاف در روابط اجتماعی، عفاف دراعمال، رفتار، گفتار، اندیشه و ... ازجمله ابعاد عفاف می باشد. عدم رعایت عفاف آثارفردی مانند: کاهش ازدواج وازبین رفتن آرامش روحی- روانی، انحراف اخلاقی، و آثار اجتماعی چون: سست شدن بنیان خانواده، کاهش فعالیت های فرهنگی و سازنده در اجتماع و گسترش فساد را به همراه خواهد داشت. مردم و حکومت در سالم سازی جامعه– با توجه به مساله عفاف - نقشی مهم برعهده دارند. امر به معروف و نهی از منکر، روش تربیتی مناسب، آسان سازی ازدواج از جمله وظایف مردم و فرهنگ سازی عفاف از جمله وظایف حکومت در این حوزه می باشد. این پژوهش از نظر گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و از نظر روش از نوع توصیفی و تحلیل داده ها می باشد. که درضمن توصیف مسائل مربوط به موضوع، به تحلیل داده ها نیز می پردازد. کلید واژه ها: عفاف، حیا، حجاب، نگاه، خانواده، اجتماع

چکیده آسیب شناسی دین وشناخت عوامل« دین گریزی » دایره ا ی وسیع دارد . دراین پژوهش به شناسایی و بررسی عمده ترین این عوامل ازدیدگاه قرآن و نهج البلاغه باتاکیدبرعوامل فرهنگی پرداخته شده است . دین درلغت به معنای طاعت، جزا ، حکم ، عبادت ،تدبیرو... می باشد ؛ ودراصطلاح , به مجموعه معارف وقوانینی گفته می شود که خداوند متعال توسط پیامبران ، برای راهنمایی وسعادت بشر تشریع نموده است ؛ به طوری که لازمه ی سعادت دنیا وآخرت بشردرپیروی ازآن می باشد . «دین گریزی» یا به تعبیر قرآن « اعراض از دین» عبارت است از هرگونه فاصله یا واپس گرایی از دین وتمام نمود های دینی درگرایش، بینش وکنش . درابعاد مختلفِ پدیده ی« دین گریزی» ، دودسته عوامل قابل تفکیک می باشد : 1- عوامل درونی مانند : درک نادرست ازدین وتعالیم دینی ، پیروی از خواهش های نفسانی ، حب دنیا ،تقلید کورکورانه و ... 2- عوامل بیرونی - عواملی که ازبیرون برفرد تاثیرمی گذارد- که درچندشکل ظهور می یابد : الف - عوامل اجتماعی ازقبیل : اعضای خانواده، دوستان ، معلمان ، ودیگر افراد جامعه . ب - عوامل سیاسی مانند : نظام های حکومتی، حاکمان وسردمداران . ج - عوامل اقتصادی همچون : فقر و رفاه زدگی . د - عوامل فرهنگی ازقبیل : تبیین نارسای مفاهیم دینی، ترویج خرافه ، بدعت ونوآوری ، تحجر گرایی ، اکراه واجبار دردین ، رفتار نامناسب برخی ازمتولیان دینی . پس از شناسایی این عوامل ، یافتن راه های پیشگیری از تاثیر این عوامل ، متناسب با شرایط ومقتضیات زمان حال ، ازاهمیت ویژه ای برخوردار می باشد . باتوجه به مطالب مذکور، تعلیم وتربیت براساس موازین اسلامی ، مبارزه با خرافات وتبلیغ می تواند عمده ترین این راه ها باشد . از آنجا که مهاجمان فرهنگی برای ازبین بردن فرهنگ وارزشهای دینی، ملی وفرهنگی جامعه وجایگزین کردن آن با فرهنگ بیگانه تمام تلاششان را به کاربسته اند ، به نظر می رسد درچنین شرایطی،تبلیغات صحیح وکارآمد می تواند بهترین وکوتاه ترین راه برای مبارزه با تهاجم فرهنگی،درراستای احیاء فرهنگ اسلامی وتجدید بنای هویت تخریب شده ی امت اسلامی باشد؛ لذا شناخت انواع روش های تبلیغ اعم ازتبلیغ الهی وتبلیغ شیطانی ونیز ابزار وشیوه های موثر درهردو نوع تبلیغ امری ضروری است . کلید واژه ها : قرآن ، نهج البلاغه ،دین ،دین گریزی ، جامعه ،عوامل فرهنگی .

در برخی از آیات قرآن کریم، قلب یک ابزار شناخت در ردیف دیگر ابزار ادراکی محسوسی نظیر سمع و بصر بوده و سه مقوله اداراکات،عواطف واعمال هرسه به قلب نسبت داده شده است؛ادراک و معرفت شأن اصلی قلب می باشد و دو شأن عاطفی و عملی نیز از ادراکات نشأت می گیرد. با بررسی آیات قرآن به واژه های جانشینی برمی خوریم که درمعنای زیرو رو شدن و تحول پذیری با قلب بستر مشترک می یابند، واژه هایی نظیر:« صدر»، « فواد»، «عقل»، « لُبّ»، « نُهی»، «حِجر» و«نفس» که با توجه به متمایز بودن امور منسوب به هرواژه، فروق ظریفی میان این واژگان خودنمایی می کند. به اعتبار دگرگونی وتحولاتی که در قلب است،«قلب» به صفاتی نظیر سلامت ، تکبر ،جباریت، غلظت ، توبه از گناهان، اطمینان، مرض، زیغ،کوری، قساوت ،خشوع و... متصف شده است. در آیات قرآن کریم،عطف « فی قلوبهم مرضٌ » بر « منافقین»،«کافران» و « سنگدلان» گواه آن است که در بیان قرآنی لزوماً مغایرت و تفاوتی میان نفاق ،کفر،قساوت و بیماری دل وجود دارد. نفاق به عنوان مهمترین مصداق امراض قلبی، کفری است که لباس ایمان دارد و منافق به واسطه ارتباط با جامعه اسلامی،گرچه از لوازم ایمان آگاهی دارد، اما فسق ورزیده و از دایره ایمان ، پای بیرون می نهد. انسان در مراحل اولیه ی خلقت بیماری ندارد و لیکن به دلیل لزوم زیست انسان در دنیای مادی و وجود دشمنانی همچون جهالت، شهوت و غفلت ... گاه آفات و زنگارهای قلبی چنان بر قلبش چیره می شود که از تدبر و تفکر که از شئون مهم قلب است باز می ماند. معیار سنجش بیماری قلبی به مقدار بی توجهی انسان به فهم آیات الهی یا انزجار از آنهاست. نگاهی به آیات قرآن این مطلب را بیان می کند که حجاب هایی مانند: « غِطاء »، « غِشاوه»، « اَکنّه »، « رین»، «غُلف» و «وَقر» هرکدام می تواند حجابی برای چشم، قلب و گوش باشد. حجاب های قلب گاه خفیف و گاه شدید هستند و گاهی هم آن چنان بر دل چیره می شود که انسان در ظلمت کامل فرو رفته و همه نوع قدرت درک و معرفت از انسان سلب می گردد. قلب های بیماری که بر اثر لجاجت، دنیاخواهی، طمع،کفر و هواپرستی، زنگارگرفته اند و اگر درصدد درمان هم نباشند ، درنهایت به «طبع » و « ختم » مبتلا می شوند. سنت الهی براین نیست که در ابتدا دل انسانی را بیمار کند ویا بر بیماری کسی بیفزاید بلکه در آغاز برای پیشگیری از بیمار دلی اشخاص دستور تقوا می دهد و به عنوان یک نسخه شفا بخش انسانها، راه درمان آن که همان توبه و انابه است را در بیانی جامع مطرح می کند .

در نظام اخلاقی نهج البلاغه، بحث از خودشناسی و خودسازی از جایگاه قابل تأملی برخوردار است. به گونه ای که با شناخت و به کارگیری آنها می توان در زندگی و اخلاق فردی موفق بود و این موفقیت را به جامعه نیز منتقل نمود. در این تحقیق با نگاهی کلّی به نهج البلاغه و سایر کتب دینی و روایی، مسائلی که بر خودشناسی اثرگذار بوده و عامل رشد اخلاق شخصی و اجتماعی می باشد، استخراج شده است. بدین منظور که انسان در کنار خودشناسی به خداشناسی که از ثمرات شناختِ خود است دست یابد و سپس به خودسازیِ اساسی و صحیح بپردازد. در خودشناسی به مسائل شناختی در قالب عناوینی همچون: مفهوم شناسی، ضرورت شناسی، مسیر شناسی، اندازه شناسی، ارزش شناسی، مانع شناسی، نتیجه شناسی و هدف شناسی اشاره شده و تاثیرات آن ها بر اخلاق فردی و اجتماعی لحاظ گردیده است. در بحث خودسازی نیز، مسائلی که به اصلاح و تربیت نفس کمک می کند در دو بخش اصول و مبانیِ ایجابی و سلبی مورد موشکافی قرار گرفته است. اخلاص، حیا، تقوا و عدالت از جمله مواردی هستند که در اصول ایجابی مورد بحث قرار گرفته و به مسائلی همچون دوری از گناه، دوری از طمع و دوری از همنشینی با اشرار در بعد مبانی سلبی اشاره شده است. همچنین مبانی ایجابیِ خودسازی مانند: زهد، ریاضت، توبه، مشارطه، مجاهده و انفاق مورد بررسی قرار گرفته اند.

چکیده : ازدواج از نظر اسلام پیمان مقدسی است که برقراری ان بر اساس مقررات ،اداب ورسوم ،تشریفات ،سنن و قوانین خاصی صورت می گیرد . ازدواج دارای اثار ونتایج بسیاری است ازجمله ارضای غریزه جنسی، تولید وبقای نسل ،تکمیل وتکامل انسان، ارامش وسکون، پاکدامنی وعفاف... در اسلام ازدواج به دو صورت دائم وموقت صورت می گیرد .اصل بر ازدواج دائم است و ازدواج موقت در هنگام اضطرار،عدم تمکن وفراهم نبودن شرایط ازدواج دائم ،پیشنهاد می گردد. ازدواج موقت از ویژگی هایی همچون سهولت، راحتی وقلت تشریفات و...برخوردار است ودر صورت رفع پیامدهای منفی ان میتواند در پاره ای از موارداثار مثبتی نیز در جامعه داشته باشد . از اثار مثبت ازدواج موقت می توان به دوری از گناه ،جلوگیری از شیوع فساد وروابط نامشروع در جامعه اشاره نمود. از اثار منفی ازدواج موقت نیز می توان از مواردی همچون افسردگی ،پرخاشگری ،عدم ثبات شخصیت ،طلاق عاطفی و...نام برد . با ترویج ازدواج موقت ،خانواده های شکل گرفته در معرض نابودی و فروپاشی قرار می گیرد .در خانواده فقط بحث مسائل جنسی مطرح نیست بلکه روابط عاطفی ،معنوی وفرهنگی نیز باید جزءاولویت ها باشد.اما درازدواج موقت چنین تاکیداتی وجود ندارد ،لذا خانواده های شکل گرفته اسیب بسیاری می بینند. در این پژوهش پس از بیان تاریخچه ازدواج موقت ،این نوع ازدواج از دیدگاه قران وسنت بررسی شده،سپس ارکان ،اصول و قواعد کلی حاکم بر ان مورد واکاوی قرار گرفته است . ودر اخر تاثیر ازدواج موقت بر روی خانواده واسیب شناسی ان- به گونه ای تحلیلی با استفاده ازمصاحبه های انجام شده - مورد بررسی قرار گرفته است. واژگان کلیدی : ازدواج موقت، زنان متعه، زنان دائم ،خانواده

در تفکر اسلامی فرهنگ مجموعه ای از ارزش ها، نگرش ها و رفتارهای انسانی است که شیوه زندگی انسان را معین می کند و به کلیه رفتارهای فردی و جمعی وی جهت بخشیده و آنها را متعالی می سازد. مهندسی فرهنگی همان مهندسی ارزش ها است و مهندسی ارزش ها نیز به تعیین نظام ارزشی مطلوب و طراحی و تدوین آنها از طریق نوع نگرش خاص آن جامعه، اطلاق می گردد. قرآن محور همه ی تعالیم، برنامه ها و اهداف خود را امری معرفتی و فرهنگی معرفی کرده که عبارت است از ایمان به خدا وحرکت به سوی او. دو اصل بنیادی قرآن "از خدا بودن" و "به سوی خدا بودن" است. قرآن سایر آموزه های خود را برای زندگی فردی و اجتماعی انسانها در حد فاصل میان این دو اصل، طراحی نموده است. کشف و بیان این طرح معرفتی، علمی و عملی قرآن - که از آن تحت عنوان مهندسی فرهنگی قرآن یاد می شود – مهمترین مولفه برای حرکت به سوی خدا محسوب می گردد. قرآن همنوا با فطرت بشر، در طراحی هندسه کلی زندگی سعادتمندانه برای انسان، فرد و اجتماع هر دو را لحاظ کرده و در نهایت دقت برخی تعالیم و آموزه های خود را برای فرد و برخی را برای جامعه تشریع نموده است. در مهندسی فرهنگی طراحی شده برای فرد، تأیید پشتوانه های فکری مانند: خداباوری، باور به هدفمندی هستی و تبیین برخی راهبردهای عملی، لحاظ گردیده است. قرآن کریم به عنوان عالی ترین راهنمای بشر برای دستیابی به حیات طیبه، هندسه فرهنگی منسجمی را با هدف ایجاد رفتار مطلوب در اجتماع انسانی به منصه ظهور رسانیده است. احساس مسئولیت اجتماعی، اجتناب از رفتار سوء، مسئولیت پذیری در قبال خانواده، رعایت فرهنگ ارتباطات، از جمله مولفه های مطرح شده در مهندسی فرهنگی قرآن می باشد.

تصمیم گیری امری مهم وسرنوشت ساز می باشد قران ونهج البلاغه مولفه و مراحل و موانع تصمیم گیری را ذکر مکنند از جمله حق محوری توکل ومراحلی چون مشورت تصمیم گیری و توکل و موانعی ماننند نا امیدی

چکیده چکیده توبه واستغفار از مهمترین آموزه های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه است که آثار بی شمار و پی آمدهای مثبت فراوانی دارد به گونه ای که می تواند سبب اصلاح و الهی شدن رفتار های فردی و جمعی افراد گردد.توبه امری ارادی و اختیاری، به معنای بازگشت و ترک گناه بوده و عقلاً و شرعاً واجب است. استغفار به معنای مستور کردن و پوشاندن و طلب آمرزش ازگناه است. در کلمه استغفار به دو اسم از اسماءشریفه الهی، غفّاریّت و تّوابیّت اشاره شده است. توبه و استغفار گاهی در یک معنا و مفهوم به کار می رود اما تفاوت هایی با هم دارند که در این پایان نامه به آن پرداخته شده است. قرآن کریم به عنوان عالی ترین راهنمای بشر، توبه را رمز رستگاری دانسته و از استغفار به عنوان وسیله ای برای تغییر سرنوشت امت یاد می کند. حضرت علی (ع) نیز در نهج البلاغه همواره انسان را به توبه امر می کند و بر ضرورت آن تأکید کرده و امر بر توبه را مقدم بر سایر اعمال و عبادات دانسته است. توبه دارای آثاری می باشد،که می توان آن را در ابعاد فردی-دنیوی، فردی-اخروی، اجتماعی-دنیوی مورد بررسی قرار داد.رهایی از تکبر و نادانی،جبران خطا و دوری از حرمان،اعتلای مسئولیت پذیری و.......ازجمله آثار توبه و استغفار دربُعد فردی–دنیوی است.محو گناهان،جلوگیری از حسرت و پشیمانی در جهان آخرت و....... نیز از جمله آثار توبه و استغفار در بُعد فردی-اخروی است.امان از نزول عذابهای گروهی و شخصی ،تأثیر مثبت بر محیط زیست و........ از جمله این آثار در بُعد اجتماعی- دنیوی و قرار گرفتن در صراط مستقیم الهی از جمله مهمترین آثارتوبه و استغفار است . کلید واژه : نهج البلاغه ، توبه ، استغفار ،آثار توبه و استغفار ، مرزبندی توبه و استغفار .

چکیده زندگی زناشویی بر پایه محبّت و دوستی بنا شده است. بنابراین در تبیین حقوق هر یک از زوجین، باید علاوه بر جنبه های شرعی و قانونی، نگاهی اخلاقی نیز به موضوع داشت. قرآن کریم در آیات بسیاری حقوق زن را مورد توجه قرار می دهد و مفسّران با توجه به مبانی خود و احیاناً سوالات ارائه شده به ایشان، در صدد شرح و تفسیر قرآن بر می آیند. در این پژوهش سعی شده است، دیدگاه مفسّران معاصر - که قاعدتاً توجه بیشتری به مقتضیات زمان و اوضاع اجتماعی داشته اند- درباره حقوق زن در ازدواج و طلاق مورد مداقه قرار گیرد. با بررسی تفاسیر معاصر ملاحظه شد که برخی از آنان علاوه بر توجه به مباحث شرعی و مادی در حقوق زن، به حسن معاشرت، محبّت و فداکاری نیز توجه ویژه ای داشته اند و با تأکید بر مباحث اخلاقی به تبیین حقوق زن پرداخته اند. اما مفسّرانی نیز تنها به بیان حقوق مادی وی بسنده کرده اند. امّا متاسفانه، اکثر مفسّران، به تحوّلات اجتماعی و تغییر سبک زندگی در عصر حاضر توجه چندانی نداشته و در بیان حق زن در خانواده و وظائف او در برابر شوهر، شرایط کنونی جامعه را مد نظر قرار نداده اند. کلید واژگان: ازدواج، زن، حقوق زن، تکلیف زن، قوّامیت، طلاق، مفسّران معاصر.

زندگی زناشویی بر پایه محبّت و دوستی بنا شده است. بنابراین در تبیین حقوق هر یک از زوجین، باید علاوه بر جنبه های شرعی و قانونی، نگاهی اخلاقی نیز به موضوع داشت. قرآن کریم در آیات بسیاری حقوق زن را مورد توجه قرار می دهد و مفسّران با توجه به مبانی خود و احیاناً سوالات ارائه شده به ایشان، در صدد شرح و تفسیر قرآن بر می-آیند. در این پژوهش سعی شده است، دیدگاه مفسّران معاصر - که قاعدتاً توجه بیشتری به مقتضیات زمان و اوضاع اجتماعی داشته اند- درباره حقوق زن در ازدواج و طلاق مورد مداقه قرار گیرد. با بررسی تفاسیر معاصر ملاحظه شد که برخی از آنان علاوه بر توجه به مباحث شرعی و مادی در حقوق زن، به حسن معاشرت، محبّت و فداکاری نیز توجه ویژه ای داشته اند و با تأکید بر مباحث اخلاقی به تبیین حقوق زن پرداخته اند. اما مفسّرانی نیز تنها به بیان حقوق مادی وی بسنده کرده اند. امّا متاسفانه، اکثر مفسّران، به تحوّلات اجتماعی و تغییر سبک زندگی در عصر حاضر توجه چندانی نداشته و در بیان حق زن در خانواده و وظائف او در برابر شوهر، شرایط کنونی جامعه را مد نظر قرار نداده اند.

یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در حوزه های معرفتی، شناخت شخصیت انسان می باشد. شخصیت، تبلور هماهنگ مجموع عناصر و فعالیت های درونی می باشد که مدیریت اصول بنیادین جهان درونی را در دست دارد. به همین علت انسان در میان پدیده های هستی در بالاترین جایگاه قرار دارد، او از خاک آفریده شده و دارای نیروی عقل و معجونی از نیروهای متضاد، اخلاط مختلف و احساسات متفاوت می باشد که شخصیت او را شکل می دهد. تحقق کمال و رسیدن به هر مرتبه از رشد شخصیت و نیز جلوگیری از هرگونه انحطاط و سقوط، در گرو شناخت ابعاد شخصیت، عوامل موثر در شکل گیری و سقوط آن می باشد. یکی از مهمترین منابعِ شخصیت شناسی، سخنان گهربار امیرالمومنین علی(ع) می باشد. حضرت(ع) شخصیت انسان را متشکل از دو بخش عقل و شهوت می داند که سعادت و شقاوت انسان بستگی به نوع استفاده از این دو بخش دارد. ایشان عوامل موثر در ایجاد شخصیت را سه عامل خانواده، محیط و اراده معرفی می نماید . امیرالمومنین(ع) عوامل زمینه ساز سقوط شخصیت انسان را در حوزه اعتقادات: عدم ایمان و غفلت ذکر می کند که سبب روی آوردن به هوای نفس و آرزوهای طولانی می باشد. افزون بر این در حوزه اخلاق: عُجب، تکبر، حسد، طمع و بخل و در حوزه عمل: ثروت اندوزی، ظلم و ستم و ابتلائات الهی را از جمله عوامل سقوط شخصیت انسان بر می شمرند.

زمان کمیتی بنیادی و غیر قابل انقطاع در جهان هستی است که بهره انسان از آن با موهبت ربّانی حیات، آغاز و با ستاندن آن انجام می یابد. لذا زمان در رابطه با انسان دارای ویژگیهای زیر است: محدودیّت، غیر قابل پیش بینی، غیرقابل توقف، غیر قابل تکرار، غیرقابل جایگزین، غیرقابل ذخیره و غیرقابل داد و ستد. قرآن راه رهایی از خسران گریزناپذیر زمان را پایبندی به استانداردهای ایمان، عمل صالح، تواصی به حق و تواصی به صبر می داند. در همین راستا مولای متقیان با آسیب شناسی روانکاوانه انسان ضمن هشدار از غفلت، هواپرستی، آرزو پروری و اهمال کاری، کوتاهی و زودگذری عمر و حیله گری شیطان و جاذبه های دنیا را متذکّر می شود و با توصیه به خردورزی، خویشتن بانی و خداترسی، شتاب در انجام اعمال صالح را جهت عمران سرای ابدی ضروری می بیند. از این رو ضرورت ولایت بر لحظات و آنات شخصی که مدیریت برخود یا مدیریت عمر نام دارد، در زندگی هر فرد هوشمندی اجتناب ناپذیر است. سعادت و کمال ایجاب می کند که هدف اصلی از این مدیریت، ایصال به هدف الهی خلقت یعنی رضوان الله باشد،که راههای وصول به آن عبارتند از: وسیله یابی، برنامه ریزی، ارزیابی عملکرد، اولویت بندی و رعایت اولویتها. مدیریت زمان در کوتاهترین بیان یعنی مدیریت تحول. استفاده بهینه از زمان با خدا محوری، علم آموزی، مدیریت نفس، تهجّد، درک دوره جوانی، مرگ اندیشی و ... میسر است.امروزیابی،اشتغال، مدیریت اوقات فراغت و مبارزه با سارقان زمان از تباهی عمر می کاهد. آنچه در این راستا بایستی در رأس اولویتها قرار گیرد، پرهیز از تسویف است. درمان تسویف با عزم راسخ و هشیاری از تسویلات شیطان میسر است. راهکار سیطره انسان بر زمان نیز، شکوفاسازی تمامی استعدادهای بالقوه است.

دستیابی به "آرامش" یکی از خواسته های همیشگی بشربوده است. آرامش حالتی است که فرد به دلیل داشتن اندیشه یادیدگاهی خاص درباره جهان وامورپیرامون خودازتشویش واضطراب به دور باشد.اگرچه آرامش ماهیتی روحی وروانی دارداماماهیت عوامل پدیدآورنده آن متفاوت است.براین اساس آرامش رامی توان به دونوع طبیعی ومعنوی تقسیم کرد.عوامل طبیعی آرامش دروجود انسان وجهان آفرینش قابل بررسی است.عوامل معنوی درجنبه های اعتقادی وعملی باعث آرامش انسان می شود.درقرآن کریم واژگانی چندرامی توان معادل مفهومی آرامش شناخت.که "سکینه"و "اطمینان" ازعامترین ورایجترین آنهاست.برخی واژگان قریب المعنای سکینه عبارتندازشرح صدر،ایمان،ثبات قدم وربط قلوب.درقرآن کریم شب،ازدواج ومحل سکونت ازجمله عوامل طبیعی آرامش انسان هستند.ایمان به خدا،ایمان به معادوایمان به نبوت به همراه آثارهرکدام،ازعوامل معنوی آرامش انسان به شمارآمده اند.انس باقرآن،تقوی،استعانت ازنماز ،نیایش ودعا،توبه،انفاق،بخشش خطاهای دیگران واستقامت دربرابرمشکلات ازجمله راه کارهای قرآنی برای دست یابی به آرامش است.درمقابل، کفر،شرک،وسوسه های شیطان،کینه وحسرت ازجمله عوامل سلب آرامش ازانسان شناخته شده است

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در انجام این پژوهش دریافتیم که از یک سو تأکید قرآن کریم بر موضوعاتی همچون ؛ فطرت انسانی، تکامل و آزادی، نوآوری را به یکی از ملزومات زندگی آدمی مبدل ساخته است و از سویی دیگر تحقق بخشیدن به اصول و مبانی قرآنی همچون قاعده نفی سبیل، اصل عزتمندی مومنان، اصل وجوب مقابله با تجاوزکاران و... مستلزم بذل تلاشی وافر در جهت تسریع روند نوآوری ها ست. شایان ذکر است، مفهوم « نوآوری » در اندیشه قرآنی دارای شرایط و ضوابطی است که نوآوران ملزم به اجرای آن می باشند. در این راستا استخراج نگرش قرآن کریم پیرامون مهمترین مقدمات از جمله : ارزش گذاری بر مقوله نقد ، اشاعه روحیه پرسشگری ، پرهیز از گفتمان جدلی ،تمهید فضای مناسب جهت تضارب آراء و موانعی مانند : جمود فکری ، گذشته گرایی ، شخصیت گرایی ، ازخود بیگانگی ، تلاشی در جهت تعیین مرزهای نوآوری خواهد بود .