نام پژوهشگر: سالار حسن زاده

پژوهشی در قلمرو مفاهیم نقوش حیوانی فرش های ایرانی موزه ای انگلستان (دوره صفویه) با تاکید بر موزه ویکتوریا و آلبرت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1381
  سالار حسن زاده   محمد مددپور

نقوش حیوانی همواره در ردیف یکی از مهمترین عناصر طراحی در طرحهای شکارگاه ، گرفت و گیر و مناظر حیواندار مطرح می شوند که حامل عمیق ترین معانی و مفاهیم در بین بن نگاره ها و نقوش قالی ایران می باشند. هدف از این تحقیق بررسی و شناخت بررسی و شناخت مفاهیم نقوش حیوانی بکار رفته و تحلیل فضای کلی فرشهای موزه ای دوره صفویه موزه های خارجی بویژه سه قطعه از پنج قطعه فرش بسیار نفیس موجود در موزه ویکتوریا و آلبرت با نامهای چلسی ، گلدارافشان (ختایی افشان)فرش ابریشمی (پلونزی)است. دراین راستا ساختار کلی طرحهای قالی ، نقوش حیوانی و موقعیت قرارگیری آنها نسبت به یکدیگر و همچنین در مجموعه طرح استخراج گردید و با رجوع به منابع و مستندات موجود پیرامون مفاهیم نقوش حیوانی ، کلیت طرح مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مطابق مستندات موجود موجود مفاهیم مورد نظر طراح تفسیر گردید. تطبیق نقوش حیوانی موجود در فرشهای مورد بررسی با نقوش موجود در آثار نقاشی بر جای مانده عهد صفویه و پیش از آن نیز یکی دیگر از مراحل انجام این تحقیق بود. طراحان قالی در دوره صفویه تغییرات فصول ، اعتراضات ، پیشگویی ها، اثبات توانائیهای فردی و لیاقت افراد را در کسب امتیازات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به وسیله نقوش حیوانی در قالیهای آن دوران مطرح کرده اند. بطوری که نقوش حیوانی قالی چلسی حامل مفاهیم حفاظتی است. قالی ابریشمی (پلونزی) نشانه تشیع و آمادگی در برابر حمله دشمنان است. همچنین قالی گلدار افشان به نشانه زیبایی، تندرستی و بی آزاری است.