این آزمایش به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف 1- آلفا هیدروکسی کوله کلسیفرول بر عملکرد مرغ مادر گوشتی انجام شد. تعداد 288 مرغ مادر گوشتی از سویه تجاری راس 308 از سن 57 هفتگی در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی در6 تیمار و4 تکرار(12 قطعه مرغ و 1 قطعه خروس) اختصاص یافت. جیره های آزمایشی شامل iu/kg3500ویتامین3d(کنترل)، 3iu/kg d3340 +10گرم در تن 3d(?(oh1، 3iu/kgd3300 +5/12گرم در تن 3d(?(oh1، 3iu/kg d3260 + 15 گرم در تن 3d(?(oh1، 3iu/kg d3180 + 20 گرم در تن 3d(?(oh1 و کنترل منفی (بدون ویتامین3d)بود. نتایج به دست آمده نشان داد تولید تخم مرغ، توده حجمی تخم مرغ، ضریب تبدیل خوراک، وزن مخصوص، درصد جوجه درآوری، مرگ ومیر اولیه و انتهای جنینی در تیمار کنترل منفی به طور معنی داری پایین تر از سایر گروه های آزمایشی بود(05/0>p). تولید تخم مرغ، توده حجمی تخم مرغ و ضریب تبدیل غذایی در مرغان تغذیه شده با 20 گرم در تن 1- آلفا هیدروکسی کوله کلسیفرول به طور معنی داری پایین تر از سطوح کمتر این آنالوگ و تیمار شاهد بود(05/0>p) ولی در سایر شاخص های مورد بررسی تفاوت معنی داری نشان نداد. وزن تخم مرغ، وزن بدن، مرگ و میر میانی جنین، تخم مرغ نوک زده، کلسیم و فسفر پلاسما و میزان خاکستر استخوان درشت نی تحت تاثیر معنی دار جیر ه های آزمایشی قرار نگرفت(05/0<p). نتایج این آزمایش نشان داد هنگامی که سطوح کافی ویتامین 3d تغذیه شود، مکمل 1- آلفا هیدروکسی کوله کلسیفرول اثر سودمندی بر تولید تخم مرغ، کیفیت پوسته و درصد جوجه درآوری ندارد. به نظر می رسد مقادیر کافی ویتامین3d در جیره، مرغ را قادر می سازد تا به صورت طبیعی 3d2(oh)1?25 را برای تأمین احتیاجات خود مورد سوخت و ساز قرار دهد.

میزان مناسب نور با شدت مطلوب می تواند با تحت تاثیر قرار دادن صفات تولیدی منجر به بهبود عملکرد جوجه ها شود. اهمیت برنامه های نوری از یک طرف و کمی تحقیقات در خصوص این موضوع از سوی دیگر، باعث تشویق ما برای انجام تحقیقی به منظور بررسی اثرات برنامه های نوری با شدت های مختلف بر روی عملکرد جوجه های گوشتی گردید. هدف دیگر این آزمایش نیز تعیین اثر احتمالی و مثبت برنامه نوری بر روی نارسائیهای پا بوده است . این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو نوع برنامه نوری (دائم با 23 ساعت روشنایی و 1 ساعت تاریکی در مقابل متناوب با دوره های زمانی 1 ساعت روشنایی و 3 ساعت تاریکی)، دو شدت متفاوت (شدت بالا یا 30 لوکس در مقابل شدت پایین یا 8 لوکس) و دو جنس (نر و ماده) انجام شد. تعداد 864 قطعه جوجه یک روزه از نژاد (ross) بطور تصادفی و به تفکیک جنس در 24 واحد آزمایشی برای یک دوره 42 روزه قرار داده شدند. در طول این مدت کلیه شرایط محیطی - مدیریتی به استثنای میزان و شدت نور برای کلیه گروهها و واحدهای آزمایشی یکسان بودند. در 2 روز اول آزمایش برای تمامی جوجه ها برنامه نوری دائم با شدت 20 لوکس اعمال گردید تا جوجه ها به محل قرار گرفتن آبخوریها و دان خوریها عادت نمایند. پس از 2 روز جوجه ها در معرض رژیم نوری متناوب یا دائم به همراه دو شدت نوری متفاوت قرار گرفتند. بعلاوه، در تمامی طول این مدت جوجه ها به آب و خوراک دسترسی دائم داشتند. بر اساس نتایج حاصله، تاثیر برنامه نوری و شدت نور بر روی افزایش وزن معنی دار بوده (p<0/05) اختلاف مصرف خوراک جوجه ها از نظر آماری معنی دار نمی باشد (p>0/05) و تنها تفاوت در بین خروسها و مرغها دیده شد که بیان کننده اثر جنس است . ضریب تبدیل غذایی کل دوره پرورش در بین برنامه های نوری، شدت های نور و جنس های نر و ماده در سطح آماری 5 درصد معنی دار بوده است (p<0/05) . مقایسه ضرائب تبدیل، برتری برنامه نوری متناوب در مقایسه با برنامه نوری دائم، شدت نوری پایین نسبت به شدت نور بالا و جنس نر را در مقایسه با جنس ماده نشان دادند(p<0/05) . اثرات متقابل برنامه نوری x شدت نور، برنامه نوری x جنس و نیز شدت نورx جنس در برخی حالات معنی دار بوده است (p<0/05) . چربی محوطه بطنی تحت تاثیر نوع برنامه نوری قرار گرفته و میزان آن در جوجه های تحت رژیم نوری متناوب نسبت به جوجه های نگهداری شده تحت نوع دائم بطور معنی داری کمتر بوده و همچنین خروسها نیز نسبت به مرغها چربی کمتری در محوطه بطنی ذخیره کرده بودند (p<0/05) . مقایسه اثر شدت های نوری بالا و پایین بر روی چربی مذکور تفاوت معنی داری را نشان نداد (p>0/05) . اثرات متقابل بین برنامه های نوری، شدت های نور و جنس های نر و ماده در اغلب حالات نشان دهنده اثر معنی دار بر روی چربی محوطه بطنی بوده اند (p<0/05) . هنگام مقایسه اثرات عوامل بر روی تلفات تفاوت معنی دار مشاهده نگردید. ضمن اینکه درصد خاکستر استخوانها نیز در بین گروه های آزمایشی تفاوتی را نشان ندادند (p>0/05) .