هنر از دوران باستان تا به امروز جزئی جدانشدنی از فرهنگ و تمدن مردمان هر سرزمین و هر فرهنگ خاصی بوده است فرهنگایران یکی از بزرگترین تمدنهای باستانی می باشد که هنر؛ و طرحهای مختلف ازدل آن بیرون آمده و جایگاه ویژه ای را در بین مردم دنیا باز کرده است اما متآسفانه درحال حاظر بسیاری از هنر دوستان جایگاه آنها را به عنوان فرهنگ گذشته و کهن نمی دانند. نقش برجسته ها یکی از ابتدایی ترین هنرهایی است که از دوران گذشته بر اثر افکار و اعتقادات گوناگون از جانداران و بی جانها به وجود آمده که در سرتاسر ایران می توان این نقوش را مشاهده کرد. پژوهشگر در این تحقیق به بررسی مردم شناختی نقوش و پیکره های باستانی طاق بستان بپرداخته و نکات قابل توجه پژوهشگر در این تحقیق پی بردن به ریشه های مردم شناختی نقوش و معتقدات مردم هزاره ها است. دراینجا لایه های خبری و اطلاعات بر اساس پیامی که شاهان ساسانی در نظر داشته اند به آیندگان برسد و نیز یا به ابزاری که حاصل این پیام است ، یعنی نقش برجسته و کتیبه به تفکیک بیان شده است و به هنگام شرح نقوش تلاش بر آن بوده تا مطالب به زبانی ساده توضیح داده شود. پژوهشگر برای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از روش مشاهده میدانی ومطالعه اسنادی (کتابخانه ای)، عکس برداری و مصاحبه با اهل هنر استفاده نموده.همچنین برای تحلیل موضوع از طریق چهارچوب نظری از مکتب کارکرد گرایی و اشاعه گرایی استفاده کرده است. یافته های تحقیق تلفیقی ازمشاهدات میدانی و منابعی است که تا حد امکان در کتب گوناگون و اساتید مجرب و اهل هنر وجود دارد گرداوری شده و اطلاعات مربوط به هر کدام به تفکیک بیان شده است. واژگان کلیدی : طاق بستان ، نقش برجسته ، کتیبه ، حلقه قدرت ، اهورامزدا ، آناهیتا

آداب و رسوم ایرانیان امروز ریشه در آداب و رسوم اجداد ما دارد . بسیاری از این آداب قبل از اسلام اجرا می شده و هنوز هم با وجود تغییرات خاصی که داشته اند به حیات خود ادامه داده اند و کارکردهای مختلفی در جامعه دارند . اگرچه بسیاری از این مراسم در زندگی مسلمانان وجود دارد ولی شکل اصیل تر آن در میان زرتشتیان دیده می شود . گروهی از این زرتشتیان که در عقاید و رسوم خود بسیار پایبند هستند در شهر تفت از توابع استان یزد زندگی می کنند . مسئله اصلی این رساله بررسی آداب و رسوم مختلف این گروه و کشف مسائل جدید در مورد آن از دید مردم شناسی می باشد و هدف آن دسته بندی رسوم از لحاظ مسرت بخشی ،دینی ،آیینی وعزاداری است . کار حاصله از دو روش کتابخانه ای و بررسی میدانی بدست آمده است ومحقق در محل تحقیق به صورت مشاهده و مصاحبه به جواب سوالات مطرح شده رسیده است یافته های تحقیق با توجه به منابع کتابخانه ای و توضیحات اساتید محترم تحلیل مردم شناختی شده است ونتیجه حاصله آنکه در بسیاری از رسوم ریشه های باقی مانده از زندگی کشاورزی وجود دارد و بسیاری از آنها به منظور تداوم جامعه کشاورز و سنت های بقای آن بوده است و آنچه کاملا مشخص است این که در جامعه ایرانی تمامی مراسم سفره ها وجشن های زرتشتیان مربوط به آیین های باروری ،برداشت محصول ، کشت مزارع ومیوه ها است و تمامی مراسم به خصوص سفره ها پشتوانه سنتی و اعتقادی در جهت تداوم کشت و باروری است. کلید واژه ها شامل :آداب ،رسوم،زرتشت ،زرتشتیان و تفت است.

پژوهش حاضر، جهت بررسی تحلیل مردم شناختی روابط فرهنگی، اجتماعی ساکنین مجموعه شهری آتی ساز می باشد و اینکه آیا ارتباطات افراد ساکنان این شهرک با یکدیگر است و یا خیر و پژوهشگر از روش پرسشنامه سود جسته است و همچنین بررسی این پژوهش براساس سن رویکردگی روشه می باشد که وی به نظریه کنش اجتماعی اشاره داشته است. بنابراین براساس این نظریه پژوهشگر نیز به بررسی جایگاه جامعه مورد بررسی در این تقسیم بندی پرداخته است. شهرک آتی ساز که در بزرگراه چمران جنب هتل اوین واقع میباشدکه دارای 3فاز است که فاز 1 دارای 9بلوک است و پژوهش حاضر در مورد این بلوک است.پژوهش با به کار گیری دقیق وروش مناسب میتواند خود را از بسیاری خطاهای احتمالی دور سازد. توسل وتمسک به روشهای از پیش آزمون شده مطمئنا دارای این حسب بزرگ خواهد بود که در وقت هزینه و انرژی صرفه جوئی شده و به قول دکارت محقق به حقیقت در علوم رهنمون می شود (معتمد نژاد,1355,ص 89) پرسشنامه فیزیکی از ابزار مورد استفاده در پژوهش های علمی می باشد بیشتر پرسش هائی که در فرمهای مصاحبه کالسون و بیتی(kalson,bity (به کار رفته اند به حالتها یا رویدادهای چار چوب تجربه افراد مورد مصاحبه راجعندو تنها یک پاسخ درست دارند معانی پرسشها نیز کاملا واضح و ملموسند. محققان میدانی در هر کجا که امکان پذیر باشد به جای طرح پرسشهای راجع به تعمیمهای مبهم,باید پرسشهای راجع به رویدادها , رفتارها و متعلقات ملموس و عینی طراحی کنند.(همان157) کثرت جمعیت در این شهرک و وجود طیف های مختلف شخصیتی اعتقادی باعث ایجاد یک جامعه انسانی با پیچیدگی های خاص خود شده است زیرا که هر اندازه جامعه از سادگی به سوی بغرنجی پیش می رود ذات آن جامعه پیچیدگی بیشتری پیدا می کند و در نتیجه ارتباط انسانها با یکدیگر هم شکل پیچیده تری خواهد داشت آنچه مسلم است اینکه انسان امروز بیش از هر دوره دیگری نیاز مند روابط با اطرافیان است با وجود اینکه مناسبات حالت سادگی گذشته را از دست داده اما توصیف انسان امروز در جایگاهی است که بیش از هر زمانی نیاز دارد تا با دیگران ارتباط داشته باشد یکی از تفاوت های جوامع روستائی وشهری در همین مورد است در جوامع روستائی افراد در یک روستا در کنار یکدیگر زاده می شوند و رشد می کنند و طبیئتا در میان آنها شناخت وجود دارد اما شهر در نقطه مقابل این مسئله است شهر نشینان و از جمله افرادی که در مجتمع های بزرگ در شهر زندگی می کنند به هیچ نوع پیش زمینه فکری نسبت به یکدیگر ندارند و بون ارتباط شناخت قبلی از موقعیت خانوادگی و اجتماعی از یکدیگر ندارند.

این پژوهش با هدف بررسی«مردم شناسی ارتباطات فرهنگی استفاده کنندگان از ترمینال غرب-تهران(مسیر ایلام-تهران)» با روش پیمایشی و جامعه آماری کلیه مسافران ایلام-تهران انجام شده است. تعداد 200 نفر از مسافران به عنوان حجم نمونه و به روش تصادفی ساده و در دسترس گزینش شده و به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته ایی که شامل 24 سوال است، یافته های تحقیق بدین شرح بیان می گردد: مسافران ایلام-تهران در حد متوسط اهل تعامل فرهنگی می باشند،ولی ترجیح می دهند که کمتر با همسفران خود گفتگو کنند و شاید این مسئله هم یکی از فرهنگ های رعایت ارتباط صحیح در داخل اتوبوس می باشد و ترجیح می دهند سکوت را راعایت کنند مسافران بومی ایلام-تهران با غیر بومی ها رفتار مناسب و دوستانه دارند و هنگام بروز مشکل به آنان یاری می رسانند. برخورد دوستانه مسافران با یکدیگر در نتیجه داشتن ارتباط صحیح و قوی بین مسافران می باشد و رفتار دوستانه رانندگان نیز در این امر دخیل می باشد. میزان رضایت مسافران از ارائه سرویس های رفاهی و خدماتی ترمینال و اتوبوس ها نشانگر آن است که ارتباطات مردمی در بین مسافران ایلام-تهران مشاهده می شود.

از تعاریف و تحلیل انسان شناسان چینین استنباط می شود که انسان شناسان به دنبال شناخت رابطه دین با فراگردهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه هستند. اماکن مقدس که بقاع امام زاده ها و نیز مناظر طبیعی از قبیل چشمه ها، چاه ها، درختان، کوه سنگ، مزار مشاهیر و عرفا، چهل دخترون و... را در می گیرد محور این مطالعه و پژوهش را شکل می دهد.در بیشتر کوی برزن شهر کاشان و نیز بیشتر نقاط شهری و روستایی این شهرستان زیارتگاه هایی مشاهده می شود که محیط و فضای معنوی و روحانی آن ها نقش زیادی در تسکین و آرامش روحی وروانی انسان دارد و به عنوان «پایگاه اجتماعی» در جامعه نقش ایفا می کنند. بنابراین از آنجایی این پایگاه بر رفتار و کردار انسان تأثیرگذار است، پژوهش و تحلیل آن ضرورتی انکارناشدنی است. گفت وگو و مصاحبه، بیشتر با متولیان، خادمان، هیئت امنای بقعه و زیارتگاه و نیز مطلعان، ریش سفیدان و اهالی محل بوده است. مصاحبه، مشارکت و مشاهده ی مستقیم در آداب زیارت زائرین، تکنیکی بود که برای مطالعه ی شیوه های مختلف حاجتخواهی، متوسل شدن، دخیل بستن و غیره به کار گرفته شده است. زیارتگاه ها کارکردهایی در جامعه دارند. کارکرد اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، هنری، اقتصادی، روانی و سیاسی از این قبیل اند که متداول ترین آن کارکرد روانی است. در واقع کسانی که به زیارتگاه می روند بر مبنای کارکرد روانی آرامش روحی و روانی کسب می کنند.این پژوهش از چهار بخش تشکیل شده که هر بخش خودبه چند فصل تقسیم می شود. بخش اول به کلیات طرح و آشنایی به جامعه ی مورد تحقیق اختصاص دارد.بخش دوم به ادبیات پژوهش متشکل از دوفصل، مطالعات نظری و چهارچوب نظری است که دیدگاه ها و نظریه های انسان شناسان و جامعه شناسان مورد بررسی قرار گرفته است.بخش سوم به معرفی زیارتگاه ها و آیین هایی که در این زیارتگاه هابرگزار می شود، جنبه های اقتصادی و عقاید و باور نسبت به زیارتگاه هاو در نهایت در فصل چهارم به تحلیل یافته ها و کارکرد زیارتگاه ها پرداخته شده است.

1. هدف پژوهش(تحقیق) : از آنجائی که ازدواج امری مقدس است ،لازم دانستم جایگاه آن را در ادیان الهی جستجو کنم . به همین دلیل این موضوع را در دو دین اسلام و زرتشت مورد بررسی و تطبیق قرار دادم تا علاوه بر نقاط مشترک ، وجوه افتراق آن نیز مشخص گردد. 2. روش پژوهش ( تحقیق) : روش پژوهش ، مشاهده توام با مشارکت ، توصیف مشاهدات با استفاده از تحلیل محتواست . ومطالعه کتابخانه ای و میدانی بوده و تهیه عکس وفیلم ویدیوئی از مراسم و استفاده از کتابخانه و انجمن زرتشتیان جزو این تحقیق بوده است . 3. ابزار اندازه گیری :ابزار اندازه گیری عباتند از : مشاهده ، مصاحبه ، مطالعه کتاب و اسناد معتبر در این زمینه و همچنین تهیه عکس و فیلم از انجام آئین و مراسم ازدواج می باشد . 4. طرح پژوهش( تحقیق) این پژوهش از4بخش تشکیل شده که در آن اهمیت ، قواعد ،آیین ،موانع وتبعات ازدواج ( مثل مهریه ) ومراسم ازدواج مورد بررسی و تطبیق قرارگرفته ، وهمچنین در آخرمطالعه مقایسه ای بین ادیان ( اسلام وزرتشت ) نیز انجام شده است . 5. نتیجه کلی :در این پژوهش نامه به این نتیجه رسیده ام که ازدواج در هر دو دین اهمیت بسیار زیادی داردودرآیات قرآنی وکتاب اوستا خیلی به آن توصیه شده است . در باب آئین ازدواج ، شیعیان بسیاری از مراسم خود را از آئین ومراسم زرتشتیان گرفته اند به انضمام مراسمی که متاثر از فرهنگ و آداب اسلامی میباشد که بعد از ورود اسلام به این سرزمین بر این آداب افزوده شده و همچنین در پاره ای موارد زرتشتیان هموطن تحت تاثیر رهنگ شیعه قرار گرفته اند.ودر مسائلی مانند تعدد زوجات ، مهریه ، شرایط ازدواج و موانع ازدواج هم شباهتهای فراوانی دیده می شود.

در این رساله ابعاد مردم شناختی کارکرد مسکن در طالقان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است . شیوه پژوهش بشکل میدانی و اسنادی بوده است و به دلیل ژرفائی بودن تحقیق جامعه آماری محدود ( و به صورت نمونه روستای تکیه ناوه ) انتخاب شده است کارکرد ، شیوه ساخت و عوامل موثر بر مسکن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. در فصل اول طرح تحقیق و جوانب نظری بررسی شده است . در فصل دوم ادبیات پژوهش به بررسی مفاهیم مسکن و تاریخ ایجاد مسکن و انواع مسکن در ایران ( ابنیه روستائی سبک ، ابنیه روستائی سنگین ) و عوامل موثر در شکل گیری معماری روستایی ( معماری روستایی و جغرافیا، معماری روستایی و اقتصاد ، معماری روستائی و عوامل سیاسی و اجتماعی ) پرداخته شده است. در فصل سوم به مطالعه و تحقیق جامعه مورد پژوهش در زمینه مطالعه جغرافیای منطقه ، بررسی معماری روستای تکیه ناوه ، بررسی نوع ساخت و مصالح و اجزاء خانه و کارکرد جزء به جزء خانه و عوامل موثر در شگل گیری معماری روستای تکیه ناوه ( اقتصادی ، جغرافیایی ، اجتماعی و سیاسی ) و در خاتمه فصل نیز اصطلاحات مربوط به خانه را مورد پژوهش قرار داده ایم . در نهایت نتیجه گیری کلی پژوهش در فصل چهارم بیان شده است. مسئله اساسی مورد نظر کارکرد ها و کاربرد ابزار جدید بر سبک معماری و شیوه سکونت از دیدگاه مردم شناسی می باشد ، خانه های سنتی به تبع شیوه معیشت ( کشاورزی ، دامداری ) دارای بافت خاص و کارکرد های معیشتی بوده است من جمله حیاط خانه که مرکزیت اصلی را در بنا داشته است . تمام اتاقها و فضاهای خانه دور تا دور حیاط قرار گرفته و در کلیه فصول قابل استفاده بوده است . اما با ورود تکنولوژِی سبک تولید و معیشت نیز متحول شد . و بر سایر ابعاد فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی جامعه من جمله معماری اثر گذاشته است و خانه کم کم کارکردهای خود را از دست داده و به شکل محل استراحتی برای خانواده تبدیل شده است . که در طول پژوهش به طور اجمالی جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.

موضوع پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مردم شناختی همیاری و مشارکت مردان در خانواده می باشد. روش تحقیق، در این پژوهش تلفیقی از ابزار پرسش نامه همراه با مصاحبه و حضور در میدان تحقیق است. در این تحقیق پژوهشگر با حضور در جمعهای خانوادگی افراد که به صورت اتفاقی از مردان و زنان ساکن در منطقه «8» تهران انتخاب شده اند به تحقیق و بررسی مردم شناختی دست یافته است. همچنین همچون تمام پژوهش های علمی دیگر، از روش کتابخانه ای نیز بهرمند شده است. جامعه آماری، این پژوهش تعدادی از مردم ساکن در منطقه «8 » تهران می باشند که در اینجا جامعه آماری پژوهش از میان زوج هایی که در منطقه «8 » تهران زندگی می کنند، انتخاب شده است. نمونه آماری این پژوهش (143) عدد پرسشنامه بوده که بر اساس روش تصادفی طبقه ای و ساده انتخاب شده اند. که در نهایت (12) پرسشنامه مخدوش بوده و تعداد (131) پرسشنامه صحیح و قابل استناد می باشند. این پژوهش دارای چهارچوب نمونه¬گیری مناسب و کامل بوده و در آن پرسش شوندگان بصورت طبقه بندی شده بر اساس ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی طبقه بندی شده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر روش های توصیفی، از روش تحلیل محتوا نیز استفاده شده است. و برای سنجش سطوح حمایت و مشارکت مردان در خانه از روش طیف (لیکرت) استفاده شده است. در نهایت برای مقایسه میانگین ها پژوهشگر از نرم افزار spss بهرمند شده است. پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات، تمامی سوالات پژوهش به ترتیب اولولیت بندی شده پاسخ داده شد. همچنین نتایج به دست آمده از پرسشنامه ها و مصاحبه های انجام شده براساس چهار شاخص فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی دسته بندی شد که به شرح ذیل اولویت بندی شده است: 1- رابطه عوامل فرهنگی با عامل مذهبی به شکل مثبت می¬باشد و این بدین معنی که این دو عامل نقشی مستقیم بر یکدیگر دارند. 2- رابطه عوامل فرهنگی بر عوامل اقتصادی یک رابطه معکوس می¬باشد. 3- در تحلیل رابطه عوامل فرهنگی با عوامل اجتماعی می توان چنین انتظار داشت که، این عوامل با یکدیگر ارتباط مستقیم و مثبت دارند. 4- اثر عامل مذهبی بر عوامل اقتصادی اثری منفی و معکوس می¬باشد. 5- اختلاف دیدگاه پرسش شوندگان در عوامل فرهنگی و اجتماعی نسبت به دو گزینه دیگر (اقتصادی و مذهبی) بسیار کمتر می¬باشد که نشانگر نزدیکی تفکرات و احساسات فرهنگی اجتماعی پرسش شوندگان می¬باشد و در کنار این موضوع عوامل اقتصادی قرار دارد که با انحراف معیار بالا نشانگر دورتر بودن نظرات پرسش شوندگان نسبت به یکدیگر می¬باشد.

اهداف مورد نظر در این پژوهش مطالعه آیین غذا خوردن، بررسی شیوه ها و آیین غذا خوردن در تهران قدیم و مقایسه آن با امروز، بررسی دیدگاه و توصیه های دین اسلام در ارتباط با فرهنگ و رفتارهای مردم، بررسی تاثیرات آیین های غذا خوردن امروزی بر ساختار و روابط درون خانواده ها می باشد. در پایان با مطالعه آیین غذا خوردن به این نتیجه می رسیم که با وجود بسیاری از تشابهات فرهنگی در عمل غذا خوردن میان سراسر مردم جهان، ایرانیان از رسوم خاص و اعتقادات منحصر به فردی برخوردار هستند که در طی سالها و مرور زمان، رفته رفته مورد بی توجهی قرار گرفته است. برای پیشگیری از این اتفاق، ثبت این آداب و مهمتر از آن حفظ کانون خانواده همراه با تمام ملزومات آن که همدلی و صمیمیت و... را می طلبد باید به سنت ها و اعتقادات گذشته پایبند مانیم و از تغییرات تکنولوژی به نحوی مثبت و درست استفاده کنیم. واژگان کلیدی:آداب، آیین، فرهنگ، غذا خوردن، خانواده.

زبان مخفی در اصل یک زبان مستقل نیست و یکی از شکل ها و گونه های زبان معیار است. زبان مخفی عمدتا در حوزه واژگان و تا حدی اصطلاحات و عبارتهای فعلی ابداع و زایده هر زبان می شود. بخشی از این واژه ها به سبب کثرت استعمال به زبان مردم کوچه و بازار راه پیدا می کند و جزئی از زبان معیار می شود. در برخی شرایط ، ارتباط کلامی در جامعه ، تحت تاثیر ناهنجاری های اجتماعی مقوله جدیدی به نام زبان مخفی را به وجود می آورد بررسی این لغات،حوزه های معنایی کاربران را مشخص می سازد. استفاده جوانان از این واژگان و نفوذ آن به عنوان خرده فرهنگ جوانان،ارتباط کلامی خاصی را ایجاد می نماید که نیازمند بررسی های علمی است بدین لحاظ با بهره گیری از مطالعه اسنادی علل،عوامل و چگونگی نفوذ و گسترش زبان مخفی در بین جوانان و تاثیر جنسیت در این خصوص و نحوه ی ورود آن به خرده فرهنگ دختران جوان بررسی گردیده که نتیجه این مطالعه نشان می دهد که جوانان و از جمله دختران، جهت نگه داشتن افکار و عقاید خود و هم چنین به دلیل قبح استفاده صریح از برخی لغات در گروه های دوستان و محافل دوستانه،پیامک و وبلاگ و...محل اشاعه ی آن هستند. همچنین طبق تجربیات بدست آمده کمبود توجه والدین،عدم نظارت آنها ودست اندرکاران ارتباطی در اشاعه ی زبان مخفی تاثیر مستقیم را به همراه دارد و همچنین باعث ایجاد سرگرمی های ناسالم با رایانه و ... می گردد. در این پژوهش سعی شده با توجه به تجربیات کسب شده موشکافانه تر کاربرد زبان مخفی را در میان دانش آموزان دو دبیرستان سرای دانش و باب السلام در دو منطقه 6 و5 تهران را بررسی نماییم ، نخستین مدارکی که از این گونه زبان بدست آمده است مربوط به کاربرد در 6حوزه کلمات است که یافته ها نشان می دهد،دانش آموزان در هردو منطقه از بکارگیری الفاظ زبان مخفی استفاده می نمایند هرچند در برخی کلمات در میان افراد دو گروه تفاوت هایی مشاهده گردید ولی کاربرد آن حتمی و آشکار می باشد. کلید واژه :زبان مخفی ، دختران ،فرهنگ جوانان ، بازی های رایانه ای ، خرده فرهنگ، اینترنت

مهمترین هدف پژوهش حاضر بررسی تعیین نوع نگرش مردم نسبت به جانبازان و معلولین در سطح اردبیل می باشد. روش تحقیق از نظر ماهیت کمی، از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده¬ها توصیفی از نوع پیمایشی می¬باشد. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر کلیه مردم 18 سال به بالا شهر اردبیل که به تعداد 285000 نفر بود و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر، میزان نمونه آماری این تحقیق را تشکیل داد که تنها 354 پرسشنامه به طور کامل جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده¬ها تحقیق پرسشنامه محقق ساخته که روایی محتوایی آن از طریق نظر متخصصان تأیید و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 85/0 به دست آمد. در نهایت اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spssدر دوسطح توصیفی شامل؛ فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد و ...، و همچنین در قسمت آمار استنباطی فرضیه ها با استفاده از آزمون t تک متغیره، t مستقل، خی دو و تحلیل واریانس یک راهه مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان داد میزان علاقه مندی مردم نسبت به جانبازان و معلولین زیاد تغییر نکرده است. همچنین بین نگرش زنان و مردان، بین گروه های سنی مختلف در نسبت به جانبازان و معلولین تفاوت وجود ندارد. بین سطح تحصیلات مختلف در نسبت نگرش به جانبازان و معلولین تفاوت وجود دارد. و این تنها بین گروه سنی 45 سال و بالاتر با گروه سنی 35 تا 44 سال تفاوت وجود دارد. بین پایگاه اجتماعی مختلف مردم در نسبت به جانبازان و معلولین تفاوت وجود ندارد.همچنین بین نگرش مردم شهر و روستا نسبت به جانبازان و معلولین وجود دارد. کلید واژه ها: مردم شناسی، نگرش، جانبازان و معلولین، اردبیل

دین اساس آیین ها و باورهای نوع بشر را تشکیل می دهد و به همراه اعتقادات دینی از اجزاء جدایی ناپذیر هر فرهنگی می باشند،به شکلی که همواره در طول تاریخ زندگی انسانها با آنها همراه بوده و هیچ دوران و مکانی نبوده که دین در آن حضور نداشته باشد و به همین دلیل است که میتوان انسان امروز را به عنوان موجود دین ورز معرفی نمود. هدف این پژوهش بررسی مردم شناختی آیین ها و باورهایی است که در ارتباط با امامزادگان و بقاع متبرکه شهرستان سرپل ذهاب وجود دارد و سعی شد تا با یک دید مردم شناسانه این مقوله مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرد. روش پژوهش مطالعه ی اسنادی و کتابخانه ای و میدانی که از طریق مصاحبه می باشد. نتیجه کلی:امام زادگان وبقاع متبرکه ،و آیینها و مناسکی که در این اماکن برپا می شود از جمله میراث معنوی و فرهنگی در هرجامعه ای هستند که بر زندگی فردی واجتماعی مردم تاثیر بسزایی دارند ونیز در این زمینه کارکردهایی وجود دارد از جمله کارکردهای روانی ،اقتصادی،اجتماعی ،فرهنگی و... که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند. واژگان کلیدی اماکن مقدس، سرپل ذهاب ، کارکردهای اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی.

تعاونی سازمانی مردمی است ،که از تشکیل عده ای از افراد داوطلب تشکیل می شود،که توسط خود آنان اداره شرکت برعهده گرفته می شود. از جمله کارکردهای تعاون این است که رشد تعاونی در کشور سبب کنترل تورم می شود وتمرین مشارکت در مسائل سیاسی و اقتصادی کشور است .نهادهای تعاونی از اجتماع افراد تشکیل می گردد که نیازهای اقتصادی مشابهی دارند ودرصدند به جای هر نوع اقدام انفرادی از طریق قبول تعهد ومسئولیت مشترک وبه توسل به کارگروهی نیازمندی های خود را به طور رضایت بخشی مرتفع سازند .تشکیل یک شرکت تعاونی برپایه انباشت سرمایه نیست بلکه اجتماع افراد در لوای اصل، یک نفر رای می باشد که مفهوم برابری انسان مطابقت دارد. واین قاعده که در آن حقوق اجتماعی رعایت شده است، جزء اصول اساسی تعاون است .برای انجام رساندن تحقیق وشناخت دقیق از نگرش اعضای تعاونی ها به تعاون سعی شده است تا با مراجعه به اسناد وتحقیقات انجام شده به میان اعضای تعاونی های شهر تهران رفته تا با نگرش آنها نسبت به تعاون آشنا گردیده، هدف از تحقیق تحلیل مردم شناختی نگرش اعضای تعاونیها به تعاون وجامعه آماری تحقیق مناطق 6 و20 شهر تهران که با در نظر گرفتن گروه های سنی ، جنسی وتحصیلی ، تحقیق انجام پذیرفت .نتیجه تحقیق نشان می دهد ، در مناطق 6 و20 تهران میان اعضای شرکت تعاونی با یکدیگر کنش متقابل ،همفکری وارتباط متقابل وهمکاری دیده نمی شود که کارکرد شرکت تعاونی را دچار نقص می کند و اعضای شرکت تعاونی معتقدند شرکت تعاونی نتوانستند جایگاه واقعی وچهره خویش را به افراد جامعه نشان دهند. واژگان کلیدی: کلید واژه ها : مشارکت – تعاون – شرکت تعاونی – همکاری -نگرش

یکی از شاخه های مطالعات علمی ادبیّات، مطالعه «فرهنگ عامّه» یا «ادبیّات شفاهی» ملّت هاست. در میان جلوه های گوناگون فرهنگ عامّه، «قصّه های عامیانه» جایگاهی ویژه دارند و توجه به گردآوری، تدوین، شماره گذاری و رده بندی، توصیف و تحلیل آن ها یکی از مشغله های پژوهشگران این رشته بوده و هست. از آنجا که قصّه های عامیانه از یک سو منشاءِ اصلی منظومه های بلند ادبیّات رسمی ایران از جمله شاهنامه و خمسه نظامی و دیگر آثار منظوم و منثور است و از سویی راهی برای مطالعه مردم شناسی و جامعه شناسی است؛ مورد توجه خاص دانشمندان و پژوهشگران در حوزه های ادبیّات، زبا شناسی، مردم شناسی، جامعه شناسی، روان شناسی، باستان شناسی و اسطوره شناسی و ... قرار دارد. قصّه های عامیانه آمره نیز از قاعده مستثنا نیست و در این رساله تلاش شده تا ضمن بازیابی جایگاه آن ها در طبقه بندی های و رده بندی های شناخته شده جهانی از قبیل ریخت شناسی قصّه های پریان اثر پراپ، شماره گذاری آرنه / تومپسون و طبقه بندی قصّه های ایران اثر مارزلف به توصیف بن مایه های اجتماعی و ... قصّه ها نیز توجه شود. روش گردآوری داده های این پژوهش میدانی اما روش تحلیل داده ها تحلیلی-توصیفی است. نتیجه این پژوهش میدانی، ثبت 30 عنوان قصّه و شماره گذاری، طبقه بندی و توصیف بن مایه های آن هاست. از این میان تعداد 7 قصّه برای اولین بار شماره گذاری و طبقه بندی شده و به تکمیل ظرفیّت نمونه های قصّه های ایرانی انجامیده است. ضمن این که امیدوار است آن ها را برای همیشه از خطر نابودی حفظ کرده باشد.

ایلات بختیاری در فصول مناسب سال از مراتع ییلاقی و قشلاقی بهره برداری می نمایند و منطقه کوهستانی شهرستان فریدونشهر در استان اصفهان به عنوان ییلاق تعدادی از طوایف این ایل مورد بهره برداری قرار می گیرد این عشایر کوچنده با فعالیت رمه داری خود به شکل سنتی و با استفاده از لوازم ساده و ابتدایی در زمینه تولیدات دامی نقش فزاینده ای درعرضه مواد غذایی در سطح استان ایفا می کنند. در این پژوهش سعی شده است با حضور پژوهشگر در محل تحقیق روشهای سنتی رمه داری و باورها و آداب و رسوم مخصوص به این ایل مورد بررسی قرار گرفته و زندگی نظام مند عشایری در کنار بافت روستایی شهرستان، مورد مطالعه قرار گیرد و در این تحقیق آنچه مشاهده شد بهره برداری بسیار مناسب عشایر از منابع دراختیار همراه با نظم و قاعده مخصوص به خود است، همچنین این عشایر در دامداری بسیار منظم تر از زندگی روستایی عمل می نمایند و بایک برنامه از قبل تعیین شده برای دام تمامی امورات مربوط به دام نظیر زایش ، چرا ، پشم چینی ، شیر دوشی و... را انجام می دهند و پژوهشگر با استفاده علم مردم شناسی و نظریات موجود با بهره گیری از روش ژرفانگر به مطالعه ئ تحلیل مردم شناختی نظام رمه داری در این شهرستان پرداخته و به طبقه بندی "پیدایش" "ابزار و فنون" "اقتصاد" و باورهای عشایر رمه دار و به دنبال آن تغییرات فرهنگی که دراین منطقه به مرور زمان صورت گرفته مطالعات خود را ارائه نموده است. در ایل بختیاری شبکه خویشاوندی همچنان سخت و محکم در میان طوایف برقرار است به عقیده مارگارت مید «جوامع بشری از مجموعه غذای بالقوه ای که در محیط اطرافشان فراهم می شود و از طریق امکانات فنی کهدر اختیارشان قرار میگیرد، برخی را که پاسخ گوی نیازشان باشند بر میگزینند» مردم ایل بختیاری نیاز اصلی ایشان را دام تامین می نماید و همواره به زبان و گویش لری تکلم دارند و هنوز تعداد زیادی از افرادایلیاتی ،شهر را ندیده اند واز ارتباط با آن هراس دارند و با زندگی شهری غریبه اند. واژگان کلیدی: رمه ، رمه داری ، بختیاری، ایل، ایلات، سیاه چادر.

توجه به محیط زیست و حفظ سلامتی انسان و کلیه موجودات کره زمین یکی از اصول اساسی در بقای زندگی و استفاده از مواهب خدادادی است که به وفور در اختیار ما قرار دارد. کنترل آلودگی های محیط ازجمله مواد زاید جامد، بخش مهمی از این وظیفه را تشکیل می دهد که با توجه به اصول و موازین بهداشتی اقتصادی جایگاه ویژه ای را در علوم و فنون جدید به خود اختصاص داده است. توسعه شهرها ،افزایش جمعیت وتغییرات شیوه های زندگی ازجمله الگوهای مصرف ،مشکلات ومعضلات متعدد ومتنوعی را ایجاد نموده که چاره اندیشی وتلاش برای مقابله باآن ها اجتناب ناپذیر است وسهم کلان شهرها ازتبعات زندگی شهری بیش ازروستاها وشهرهای کوچک می باشد. مضرات بهداشتی حاصل ازعدم کنترل زباله های شهری وعکس العمل های سوء آن درجوامع بشری،بخش مهمی ازبیماری ها را به خوداختصاص داده است.وجود موادغذایی،پناهگاه های مناسب،رطوبت وشرایط زیست مساعد درزباله های شهری امکان تکثیر ورشد سریع حشرات وموجودات موذی رابه وجود می آوردکه مقابله باآن ها بسیارمشکل است. همکاری مردم در اجرای برنامه های مختلف اجتماعی، زیست محیطی و بهداشتی، من جمله مدیریت پسماند از عوامل اثرگذار در اجرای صحیح و کاهش هزینه ها و همچنین نهادینه شدن فرهنگ صحیح برخورد مردم با پسماندها از جمله تفکیک در مبداء و حفظ هر چه بیشتربهداشت محیط زیست می باشد. از این رو فرهنگ سازی و آموزش شهروندی از اولویت ویژه ای برخوردار است. کلید واژگان: مدیریت پسماند، پارکینگ 1تا9، همکاری مردم و گردشگران، نتیجه گیری

توانمندسازی زنان سرپرست خانوار فرآیند ی است که زنان را قادر می سازد، خود مختاری وکنترل و اعتماد به نفس کسب نموده وبا احساس قدرت فردی وجمعی درپی اصلاح وتغییر شرایط اجتماعی خود برآیند. هدف از این پژوهش، بررسی مردم شناختی برنامه توانمندسازی زنان سرپرست خانوارتحت پوشش کمیته امدادامام خمینی(ره)شهرستان دماوند می باشد. عواملی که دربرنامه توانمندی این خانواده ها موثرمی باشندراموردبررسی قرارداده وجامعه آماری زنان سرپرست خانوارتحت پوشش سازمان که ازبرنامه توانمندی بهره برده اندرا شامل می شود. بر اساس اطلاعات اخذ شده ازمرکز فناوری اطلاعات سازمان،ازتعداد830زن سرپرست خانوار تحت حمایت تعداد74نفرازبرنامه توانمندسازی استفاده نموده اند.روش نمونه گیری دربخش توانمندسازی مشاهده مشارکتی وازروش مردم نگاری ودرکارمیدانی مصاحبه ومشاهده توصیفی. مصاحبه با5گروه ودرنهایت به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. نتایج نشان داده است که برنامه توانمندی زنان سرپرست خانوار برسلامت اجتماعی این زنان تاثیرگذاربوده است . تاثیر اقدامات وفعالیتهای کمیته امداد امام خمینی(ره) درجهت برنامه توانمندی زنان سرپرست خانواربطورکلی درقالب امورمعیشتی،خدمات آموزشی اشتغال وخودکفایی،کاریابی ومعرفی مددجویان به مراکز شغلی،مشاوره قبل،حین وبعدازاجرای اشتغال،ارائه تسهیلات مالی،وامهای خوداشتغالی و کارگشایی،امور فرهنگی وآموزش،امورحمایت¬های اجتماعی است.

مد پاسخی است به یک نیاز فطری که ما آن را به نام تنوع طلبی، زیبا خواهی، کمال جویی و نوگرایی می شناسیم. مد اتفاقی نیست که دیروز و امروز پدید آمده باشد، بلکه همیشه در طول تاریخ بشر بوده، هست و خواهد بود. وگرنه عادات، رفتارها، سنن و ظاهر انسان ها اکنون نیز به همان صورت باستانی و سنتی خود دست نخورده باقی می ماند.بی گمان یکی از خصوصیات انسانی میل به متفاوت بودن و تمایز از دیگران به خصوص در دوران نوجوانی و جوانی است و این در جلوه های انسانی به صورت خودنمایی، تنوع طلبی و نوگرایی بروز و ظهور می کند. به دلیل تأثیر گسترده ی مد و مدگرایی در جامعه به خصوص در بین جوانان و نوجوانان این موضوع توجه محقق را به خود جلب کرد. پژوهش حاضر که نگرشی مردم شناختی است در پی شناخت دلایل استقبال دختران جوان از مدهای جدید و ارایه شده می باشد تا با شناسایی انواع و اقسام مدها، تأثیر آن ها را در فرهنگ جامعه و زندگی جوانان بررسی کند. این پژوهش مسیر خود را با استفاده از نظریات مکاتب کارکرد گرایی، اشاعه گرایی و ساختار گرایی طی کرده است. در این تحقیق، موضوع مد، ویژگی ها، هدف ها، عوامل فردی، روان شناختی و اجتماعی گرایش به مدگرایی، مد و متغیرهای اجتماعی و مد و فرهنگ تحلیل شده و در نهایت مد و مدگرایی در منطقه ی یک تهران، مدل های لباس و تغییرات آن، آخرین مدل های روز لباس و سبک پوشش دختران جوان در منطقه ی یک و هم چنین طرح ها و مدل های لباس طبقه بندی و تحلیل شده اند. نتیجه ی کلی پژوهش این است که مد به تنوع طلبی و سرگرمی نسل جوان پاسخ می دهد و تنوع طلبی جوانان به خودی خود گرایشی مفید و سازنده است و چنان چه در راهی درست به کار گرفته شود و بر اساس فرهنگ و عقاید جامعه ی خودی باشد، قادر است آثار و ثمراتی مثبت و موثر به وجود آورد و موجب شور و نشاط و حتی تکامل زندگی افراد جامعه شود.

این پژوهش به هدف تحلیل مردم شناسی نمادین سقاخانه های تهران منطقه 12 صورت گرفته بر همین اساس تعداد 20 نمونه از سقاخانه ها به روش مردم شناسی مورد بررسی قرار گرفته و در رابطه با این پژوهش از نظر یه های انسان شناسی نمادین و تفسیری گیر تز و نظریه کارکرد گرایی مالینوفسکی استفاده شده نمادها دارای کارککردهای گوناگون می باشد که در نتیجه باعث ایجاد ارتباط فرهنگی بین اجزا گوناگون می شود لذا این کارکدهای گوناگون نهادها به بهبود و شناخت فرهنگ و عقاید جامعه کمک می کند از طرفی خصوصیات رفتاری و فکری افراد یک جامعه تحت تاثیر باورها و اعتقادات آن جامعه می باشد در این پژوهش سعی شده که ویژگی های نمادین سقاحانه ها و کاکردها آنها از دیدگاه مالینفسکی مورد بررسی قرار گیرد نتیجه ای حاصل از این پژوهش گرفته شد به صورت خلاصه وار به شرح زیر می باشد اماکن دینی و مذهبی و نمادها باعث ایجاد همبستگی- وحدت بخشی - انسجام- اجتماعی و پایبندی به ارزش ها و اعتقادات - بالا رفتن میزان مشارکت اجتماعی - پیوستگی و استمرار فرهنگی و تعامل و کنش میان افراد می شود

مطالعه حاضر با هدف تحلیل مردم شناختی محتوای قباله های ازدواج در دوران معاصر(قاجار و پهلوی) تدوین شده است. در این راستا نتایج مربوط به بررسی50 سند ازدواج و مصاحبه با افرادی که نکاح نامه آنها در دوره پهلوی ثبت شده است، با توجه به چهار نظریه ساختارگرایی، مبادله، کارکردگرایی و کنش متقابل نمادین تحلیل شدند. به استناد نظریه ساختارگرایی؛ ساخت، ترکیب خاص و همبستگی اجزاء یک مجموعه با هدف معین است که همه این اجزا در کنار هم معنی پیدا کرده و با هم در حال حرکت هستند (توسلی، 1380، 140). عقد نامه های ازد واج نیز با اجزای مختلف خود یک سند را بوجود می آورند . در دوره قاجار ساختار عقد نامه ها با توجه به طبقه اجتماعی زوجین متفاوت بوده است، در دوره پهلوی ساختار عقدنامه ها تغییر و در بین همه اقشار جامعه متحدالشکل و چاپی شده است. یکی از مهمترین عناصر نکاح نامه ها، مهریه است که میزان و اقلام آن در عقدنامه خانواده های مرفه نسبت به خانواده های طبقات پایین جامعه بیشتر بوده است. طبق نظریه مبادله، انسان در جریان مبادله نه فقط اشیا را رد و بدل می کند بلکه مجموعه ی گسترده ی از روابط فرهنگی و اجتماعی را نیز به وجود می آورد (وایزمن، 1379). بنابراین در پیوند زناشویی علاوه بر مبادله مادی که در قالب مهریه و شیر بها نمایان می شود، مبادله معنوی یعنی رشته جدیدی از والدین و خویشاوندان سببی دیگر نیز به وجود می آید. بر اساس نظریه کارکردگرایی، هر یک از اجزای فرهنگ خاصیت و فایده ای دارد وگرنه وجود نمی داشت و خاصیت آنها پاسخگویی به نیازهای فردی و جمعی است (فاضلی، 1385). در عقد نامه های دوره قاجار مردم برای نشان دادن موقعیت و مرتبه اجتماعی خود همراه با معرفی زوجین به ذکر القاب و مشاغل آنها می پرداختند که این امر کارکرد اجتماعی بالایی در آن دوره داشته است؛ حال آنکه در دوره پهلوی با حذف مشاغل و القاب در قباله ها این کارکرد اثر خود را در بین مردم از دست داد. از دیگر کارکردهای قباله های ازدواج کارکرد مذهبی آنهاست، ذکر دعا جهت تدام نسل، استفاده از احادیث و آیات قرآن و قید آن در قباله ها نشان از اعتقادات مذهبی مردم آن دوران دارد. بر اساس نظریه کنش متقابل نمادین، ارزش ها در جامعه وابسته به الگوهای کنش متقابل روزمره اجتماعی و فرآیند جامعه پذیری هستند. هر چه یک معنی در جامعه ارزش بیشتری داشته باشد، دستیابی به آن پدیده برای فرد ارزشمند تر خواهد بود (شربتیان، 1393). در دوره قاجار برای حفظ تقدس ازدواج به شکلی نمادین، قباله های ازدواج مزین به هنر تذهیب با طلااندازی و رنگ های شاد می شدند که در پس این نقوش و رنگ ها نمادها و اسراری نهفته بود که حکایت از اندیشه های عرفانی و مذهبی مردم آن دوران داشت. با این توصیف، در انجام پژوهش حاضر از روش توصیفی و تحلیل محتوا استفاده شده است و اطلاعات مورد نیاز با بهره گیری از روش مطالعه اسناد موجود در مرکز اسناد ملی ایران، کتابخانه ، اینترنت و مصاحبه جمع آوری شده است.

چکیده: در شهر تهران نذرهای متعددی توسط حاجت خواهان و حاجت رواها انجام می شود. امام زاده صالح(ع) واقع در محله ی تجریش محل زیارت حاجت خواهان و حاجت رواها و زواری است که برای زیارت و عرض ارادت و انجام نذر به آنجا مشرّف می شوند. از دیدگاه حاجت رواها اعتقاد و باورها تاثیر بسزایی در برآورده شدن حاجات دارد. ایجاد آرامش، احساس معنوی، احساس تخلیه شدن، سبک شدن و رها شدن از غصه ها و نگرانی ها، احساس رضایت، اعتماد به نفس، ایجاد انگیزه و امید برای ادامه زندگی و... از نتایج و کارکردهای حضور در این مکان مقدس است که غالباً با انجام اعمال عبادی و اجرای مناسک مذهبی نذر، توسل و امید به حاجت روایی همراه می باشد. نذرهای متعددی در بین زوار امام زاده صالح (ع) رایج است که "نذر نمک" از معروف ترین آن هاست.