خاقانی قله ی بلند ادبیات غنایی و مولوی یکی از بزرگ ترین شاعران ادبیات عرفانی است.در این پایان نامه ابتدا ممدوحان خاقانی و ممدوح مولوی معرفی می شوند . سپس ویژگی های ظاهری ممدوحان و معشوق با هم مقایسه می شود . در بخش ویژگی های ظاهری ویژگی های اعضای بدن یعنی ابرو ، بناگوش، پشت دست، پیکر، چشم، خال، خط، دندان ، دهان، روی، زلف، لب، غبغب، قد، مژگان و میان (کمر) و هم چنین ویژگی های کلی ظاهری ممدوح و معشوق در دو کتاب بررسی و با هم مقایسه شده است . سپس شصت ویژگی معنوی یافت شده ، در دو کتاب بیان و تشابهات و تفاوت-های آن ها مقایسه گردیده است . پس از آن متعلقات ممدوح در دیوان خاقانی بررسی شده است . سپس متعلقات معشوق در دو دیوان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است . هدف از این پایان نامه بیان تشابهات و تفاوت های این ویژگی هاست . در این پایان نامه ویژگی های ممدوح و معشوق زمینی خاقانی با ممدوح و معشوق آسمانی وآرمانی مولوی با هم مقایسه شده است .

ادبیات عامیانه ، گونه یی از ادبیات است که عموماً به صورت شفاهی در میان توده ی مردم شکل گرفته و به صورت سینه به سینه به نسل های بعد انتقال یافته است . فرایندی که عموماً سال ها و گاهی قرن ها ، ادامه پیدا می کند تا سرانجام توسط شخصی ، به صورت مکتوب درآمده و یا از حافظه ی تاریخی مردم پاک شود . در بررسی دقیق بسیاری از آثار ادبیات رسمی می توان تأثیرات مستقیم و یا غیر مستقیم ادب عامیانه را بر آن ها دریافت و این دقیقاً همان جایی است که ما را در تشخیص مرز میان ادبیات رسمی و عامیانه دچار مشکل می کند . داراب نامه ی بیغمی نیز ترجمانی از تاریخ پر افتخار ایران و شناسنامه یی معتبر از پیشینه ی فرهنگ و تمدن ملت ماست . کارنامه یی روشن از مظاهر گوناگون زندگی ملتی است که از نخستین طلایه داران فضیلت و آزادگی در جهان است . در مجموعه ای که فراروی شما قرار گرفته ، به بازتاب عناصر فرهنگی در داراب نامه ی بیغمی پرداخته شده است . عناصر فرهنگی یی که بسیاری از آن ها در گذر زمان از صفحه ی ذهن مردم محو گردیده است . از باورهای مردم گرفته تا افسانه ها ، ضرب المثل ها و مراسم های خاص که فقط تعداد قلیلی از آن ها ، در ذهن مردم باقی مانده است . این نکته قابل یادآوری است که ، در این پایان نامه ، نحوه ی ارجاع متن داراب نامه ، به صورت : نام کتاب ، شماره ی جلد و شماره ی صفحه آمده است .

شاهنامه سروده ای حماسی است که فرهنگ و تمدن ایران زمین را در قالب رزم سپاهیان ایرانی با دشمنان به زیبایی به تصویر کشیده است به ویژه که فردوسی با استادی تمام فنون و مهارت های رزم و ریزه کاری های آن را بیان کرده است. این رساله یکی دیگر از زوایای پنهان و ابعاد ناپیدایِ این حماسه ملی با عنوان" جنگ روانی در شاهنامه" را، مورد واکاوی قرار داده است. هدف از این پژوهش آشنایی بیشتر با اهمیت و غنای شاهنامه و دست یابی به میزان ارزش جنگ روانی در مقایسه با جنگ عملی و بیرونی در شاهنامه و شناخت نگرش و تفکر جامع فردوسی در خصوص شیوه های جنگ روانی است. در فصل اول این رساله، کلیات پژوهش شامل: تعریف، پیشینه، اهداف، اهمیت و ضرورت‏ تحقیق بیان گردیده است. در فصل دوم مفاهیم و اصطلاحات جنگ و گونه های آن تبیین و توضیح داده شده است. در فصل سوم به جنگ در شاهنامه پرداخته شده و در فصل های چهارم و پنجم که قسمت اصلی این رساله است، مفاهیم و اصطلاحات جنگ روانی در شاهنامه با عنوان آفند و پدافند روانی مورد ارزیابی قرار گرفته است سپس در مقایسه با شیوه های جنگ روانی به کار رفته، نمونه ها و همانندی های آن را در شاهنامه نشان داده ایم و در نهایت ، یک جمع بندی کلی صورت گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که جنگ روانی از انواع جنگ درونی است که در آن روح و ذهن فرد درگیر می شود و در شاهنامه نمود بسیاری دارد و شگرد ها و مصادیق گوناگونی بر این نوع جنگ مترتب است. جنگ روانی در شاهنامه همگام با جنگ بیرونی و عملی اجرا می شود.

سیر تکاملی شعر ایران حاصل تلاش شاعران بزرگی است که بی ادعا و تنها چشم انداز گسترده ای را در پیش روی فرهنگ و ادب این مرز و بوم ترسیم کرده اند. نیما یوشیج نقطه عطف شعر و شاعری در ایران است به گونه ای که در گذرگاه سنت به تجدد قرارگرفته و از این رو مطالعه و بررسی آراء و نظرات او در این باب اهمیت ویژه ای دارد. از سوی دیگر احمد شاملو بدون شک یکی از بزرگ ترین و برجسته ترین شاگردان نیما و البته شاعران عصر ماست و روند پیدایش شعر سپید او و میزان تأثیرپذیری شاملو از نیما یوشیج از جمله موضوعات درخور تأمّل است. در پژوهش حاضر ضمن مطالعه ی نظرات نیما و شاملو در تعریف شعر و مولّفه های اصلی آن به بررسی جنبه های تعامل و تقابل نظری این دو شاعر بزرگ پرداخته ایم. این پایان نامه با طرح این سوال محوری که آیا شعر سپید شاملو ادامه شعر نیمایی بوده و بر مبنای نظرات او بنیان گذاشته شده است یا خیر، به نتایجی دست یافته که مهم ترین آنها بدین قرار است : 1) اگر مهم ترین عنصر محوری نظریه ی نیما را جایگزین کردن عینیت به جای ذهنیت و حذف متکلم وحده از شعر بدانیم، شاملو در مسیر شاعری خود به این مقوله توجه چندانی نداشته است. 2) نیما علی رغم تأکید فراوان بر عناصر محوری نظریه خود موفق نشده که همه آنها را در اشعار خود پیاده کند. 3) شاملو در ابتدای کار شاعری خود تحت تأثیر فرم شعر نیمایی است و تا اولین شعرهای دفتر "هوای تازه" این امر کاملاً مشهود است. 4) شاملو به تدریج با بهره گیری از آموزه های نیما و همین طور با تأثیرپذیری از شعر غرب و نثر کلاسیک فارسی به زبان و سبک تشخص یافته خود می رسد. او بیشتر بر منطق شعری و بینش شاعرانه تکیه دارد و شعر سپید وی به طور کامل منطبق بر تئوری شعری نیما نیست. واژگان کلیدی: نظریه ادبی، شعر نیمایی، شعر سپید، بینش شاعرانه. ?

شاه نامه ی فردوسی ترجمانی از تاریخ پر افتخار ایران و شناسنامه ای معتبر از پیشینه ی فرهنگ و تمدن ملت ماست. کارنامه ای روشن از مظاهر گوناگون زندگانی ملتی است که از نخستین طلایه داران فضیلت و آزادگی در جهان است. در این رساله به ساختار شناسی پهلوانان ایران باستان پرداخته شده است و سعی بر این است که ویژگی های اخلاقی این پهلوانان از نظر اعتقادی، ملی، بزمی نشان داده شود و ویژگی های پهلوانی مانند تنومندی، کین خواهی، جنگ آوری، زور آزمایی، نیرنگ در نبرد، گریز از میدان جنگ، رجز خوانی، جنگ افزارها، آرایش لشکر، درفش و می گساری مورد بررسی قرار گیرد و هم چنین به ویژگی های استثنایی رستم مانند زایش، پرخواری وتندیس رستم اشاره گردد. با وجود گستردگی و تنوع مطالب سعی شده است، هر مطلب جداگانه مورد بررسی قرار گیرد تا دریچه ای به روی دوستداران این کتاب بگشاید و علاقه مندان به شعر پارسی و تاریخ ایران را بهره مند گردند.

عرفی شیرازی از شاعران برجسته ی سبک هندی است؛ او را می توان از پایه گذاران این سبک شمرد. سبک هندی، مشخصات و ویژگی های خاصی دارد که آن را از سایر مکتب ها و سبک ها متمایز ساخته است. از ویژگی های اصلی این سبک، آوردن تلمیح و تمثیل در اشعار شاعران است. تلمیح اشاره به داستان، شعر، آیه و یا حدیث در کلام است، بدون شرح کامل آن. تمثیل هم نوعی سخن گفتن است که تأثیرگذار و زیباست و در شعر شاعران سبک هندی، اشکال متفاوت آن را می توان یافت؛ امّا اغلب ساخت ارسال المثل دارد؛ یعنی در مصراع اول مطلبی معقول ذکر می شود و در مصراع بعد، تصویری محسوس برای اثبات آن آورده می شود. از آنجا که تلمیح و به خصوص تمثیل در سبک هندی، تفاوتهایی با سبک های خراسانی و عراقی دارد، بررسی این دو مقوله در شعر عرفی، به عنوان یک نماینده ی برجسته از سبک هندی، اهمیت و جذابیت بسیاری دارد. به دلیل شهرت و نیز حجم بیشتر قصاید عرفی، همچنین فراوان تر بودن تلمیح و تمثیل در آنها، برای این پژوهش قصاید عرفی از دیوان وی، برگزیده شده است. در این قصاید، اغلب تلمیحات، اسلامی و مذهبی و مربوط به معجزات بزرگ انبیاء و پیامبران است و تلمیحات ملی و ایرانی در آن ها کمتر است. تمثیل نیز به گونه ای است که شاعران و نویسندگان، خود، آنها را بنا نهاده و در اشعار خویش ذکر کرده اند؛ البته از مثلهای رایج میان مردم نیز تا حدی استفاده شده است. عرفی گاهی در مثلهای رایج دخل و تصرف کرده یا آن ها را متحول ساخته است. قابل ذکر است که نسبت تمثیل در قصاید عرفی کمتر از تلمیح است.

قیصر امین پور به عنوان یکی از شاعران برجسته ی سه دهه ی اخیر،اشعارش اعم از بزرگسال و نوجوان از زوایای مختلف قابل تأمل و بررسی است.یکی از این زوایا، بررسی ویژگی های برجسته ی زبانی(پرداختن به نکات بلاغی و دستوری ،هنجارگریزی ها در محورهای زبانی آوایی، واژگانی، ترکیبی، نحوی...) و محتوایی این اشعار است که بازبینی و بررسی دقیق آن هامسأله ی اصلی این پژوهش قرار گرفته است.

باتوجه به اهمیت اخلاق در ادبیات و به ویزه نقش و جایگاه ظریف آن در ادبیات کودک و نوجوان این پژوهش مسائل اخلاقی و تربیتی و نیز ضدارزش¬های اخلاقی در آثار چهار تن از نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان از جمله؛ صمد بهرنگی، رضا رهگذر، سیروس طاهباز و هوشنگ مرادی کرمانی را بررسی می کند. نویسندگان مذکور همه قصه¬نویس هستند، اما هدف اصلی آنان سرگرم کردن مخاطبان خود نبوده، بلکه می¬کوشند تا در خلال گفته¬ها یا در هنگام نمایش اعمال شخصیت¬های داستانی به برخی از مسائل اخلاقی و تربیتی اشاره کنند و در واقع می¬خواهند مسائل خشک اخلاقی و تربیتی را که شاید خواننده- به خصوص خواننده¬ای که کودک و نوجوان است- تمایلی به خواندنش نداشته، یا برایش ملال¬آور باشد، از زبان شخصیت¬های داستانی که یا از هم¬سالان خودشان هستند، یا چیزهایی که مورد علاقه¬ی آن¬هاست، مانند: جانوران، پرندگان، گیاهان و... به طور غیر مستقیم به آن¬ها بیاموزند و پیداست که دیدگاه تربیتی و اخلاقی نویسندگان مذکور هم یکسان نیست. بهرنگی در شخصیت پردازی¬ها از پرندگان و حیوانات استفاده می¬کند، اما اکثر شخصیت¬های داستان¬های رهگذر و طاهباز نوجوانانی هستند که به علت جنگ تحمیلی خانواده¬هایشان را از دست داده و راهی شهرهای دیگر شده¬اند. مرادی کرمانی در اکثر آثارش از شخصیت¬های روستایی و نیمه روستایی کمک می¬گیرد و این آثار حکایت محرومیت¬ها و کمبودها در خانواده است که مخاطب ردپای کمبودها و کم داشتن¬ها را در جای جای زندگی شخصیت¬های داستان احساس می¬کند.

پایان نامه ی حاضر تلاشی است برای به دست دادن کارنامه ی داستانی ادبیات پایداری استان فارس از 1358 تا 1388. در این راه تمام آثار چاپ شده ی نویسندگان استانی در این سال ها مورد بررسی قرار گرفت. آثار به وجود آمده در سال های 1358 تا 1378، در یک فصل و تحت عنوان "آتش پنهان" بررسی شدند و آثار نوشته شده بین سال های 1378 تا 1388 در فصلی دیگر تحت عنوان "شعله های درخشنده" به محضر محققان ارائه گردید. در تنظیم مطالب و در بخش کلیات، اطلاعاتی راجع به ادبیات داستانی به طور کل، ادبیات جنگ در ایران و جهان، فضای کلی ادبیات پایداری در ایران ونقش فارس در دفاع مقدس، گردآوری شده. در فصل های اصلی کتاب بر حسب آنچه که در بالا ذکر شد ابتدا نویسندگان ادبیات پایداری، زندگی نامه و آثارشان ذکر شده و در پایان تحلیل مختصری از داستان هایشان به دست می دهد. در پایان نتیجه ای حاصل می شود که از ورای آن می توان دوره ی سی ساله ی ادبیات داستانی پایداری استان فارس را در یک نگاه کلی و سریع از نظر گذراند. در بین سال های 1358 تا 1378 فارس نویسندها ی حرفه ای در زمینه ی ادبیات پایداری ندارد. آنچه هست نویسندگان ناشناسی است که از سر تفنن داستان هایی در مجلات استانی می نویسند که در بین این سال ها تعداد آنها به 12 داستان کوتاه می رسد. در حقیقت شروع تخصصی و ممتد ادبیات پایداری استان از سال 1378 با آغاز کار کنگره سرداران فارس است و حمایت های این نهاد باعث ایجاد انگیزه در نویسندگان مستعد می شود. لازم به ذکر است که در میان انواع مختلف داستان، داستان کوتاه از اقبال بیشتری برخوردار است و در میان گروه های سنی، داستان های نوجوان از پر تعدادترین آثار داستانی است. متاخرترین داستان ها را داستان های کودک تشکیل می دهد.

فرهنگ مردم از مضامین مهم آثار سه تن از نویسندگان اقلیم جنوب ایران یعنی «سیمین دانشور» ، «احمد محمود» و «منیرو راونی پور» است «سیمین دانشور» متولد شیراز است و توجه خاصی به «فرهنگ مردم» دارد به طوری که نام برخی آثارش مانند «سَووشون» و «بَخت گُشایی» بر گرفته از عناصر فرهنگ مردم است او علاوه بر آنکه به فرهنگ مردم جنوب ایران هم توجه دارد، به فرهنگ مردم دیگر مناطق ایران هم پرداخته است و تا حدودی می توان از لابه لای آثارش بسیاری از آداب و رسوم مردم ایران را دریافت و در مواردی هم این فرهنگ را به خدمت اندیشه های سیاسی – اجتماعی خویش در آورده است. «احمد محمود» در اهواز به دنیا آمده است و به دلیل به کارگیری خاص لهجه ی خوزستانی در داستان هایش، وی را نویسنده یی صاحب سبک معرفی می کنند. او توجه خاصی به ضرب المثل ها و اصطلاحات عامیانه دارد ولی مهم ترین اثرش درزمینه فرهنگ مردم «درخت انجیر معابد» است که در آن به تحلیل رابطه ی مردم با این فرهنگ می پردازد. «منیرو روانی پور» متولد جفره بوشهر و از نویسندگان بعد از انقلاب اسلامی ایران است او در بخشی از آثارش که حاصل دوره ی اول نویسندگی او هستند فرهنگ مردم دور افتاده ی جنوب به ویژه باورهای اسرار آمیز و افسانه های منطقه بوشهر را با دیدگاه خاص و زاویه ی دید مناسب بیان می کند.

بهمن نامه ، برزونامه و بانو گشسب نامه که در این پژوهش بررسی شده اند , سه اثر حماسی ارزشمند و باز مانده از روزگار باستان هستند که مطالب شاه نامه را در باره ی خاندان رستم تکمیل می کنند . و می توان آن ها را دنباله ی شاهکار ارجمند حکیم توس دانست. می توان عنصر پیش گویی را که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته شده است , از ویژگی های مهم داستان های حماسی دانست. پیش گویی در داستان وارد می شود و داستان را از یک نواختی در آورده , گره ها را می گشاید و تصمیم هایی که با عقل ظاهر بین گرفته شده است تغییر می دهد و راهی نو پیش پای قهرمان داستان می گذارد. پیش گویی و پیش بینی نه تنها در حماسه بلکه در متون دینی , کتاب های آسمانی , گفتار پیامبران و مکتب های صوفیه نیز جایگاه ممتازی دارد. پیش گویی در آثار حماسی ما با شیوه های گوناگونی انجام می شود. از جمله روش های رایج پیش گویی , اختر بینی است. هم چنین رویا ها و گزارش و تحلیل آن , تفأل , الهام و کشف و شهود , نداهای غیبی و توسل به جادوگری است. پیش بینی هم در داستان حماسی جایگاه ویژه ای دارد , انسان های تیز هوش و عاقبت اندیش با به کار انداختن حواس و تجربه خویش , از روی شواهد موجود , آینده را پیش بینی کرده اند . در این پایان نامه درباره پیش گویی و پیش بینی ها ی گوناگون بحث شده , سپس پیش گویی ها و پیش بینی های موجود در سه اثر مورد پژوهش آورده و دسته بندی شده و پیش گویی ها و پیش بینی ها ی درست و نادرست مشخص شده است .آخرین فصل به بررسی آماری انواع پیش گویی و پیش بینی اختصاص یافته و با نمودار پیش گویی ها و پیش بینی ها نشان داده شده است . پیش گویی ها به چهار دسته : اختر شناسی ، خواب و رویا ، تفال و جادوگری تقسیم شده اند. عوامل یاری رسان به پیش گویی نیز , مانند پیش گویی با یاری فره ی ایزدی و نیروی اهورایی سروش و الهام آورده شده است. پیش بینی ها بر اساس پیش بینی های شاهان ، وزیران و مشاوران ، شاه زادگان ، پهلوانان و مردگان می باشد.

در روایات حماسی ایران زمین با پهلوان بانوانی مواجه می شویم که در عین زیبایی و دل رُبایی سخت سرکش و دلاورند. این زنان جنگ آور احتمالاً نمودی زمینی شده و انسانی از ایزدبانوان جنگ جوی اساطیری هستند. ازآن جا که هدف این پژوهش بررسی پهلوان بانوان در اساطیر و حماسه های هند و ایرانی بوده، ویژگی های ایزد بانوان ایرانی و هندی نیز به عنوان منشاء احتمالیِ پیدایش ایشان مورد بررسی قرار گرفته است و چون در حماسه های مهم هندی زنانی با چهره ی جنگ جو یافت نشدند، تنها ویژگی های ساختاری پهلوان بانوان ایرانی و نیز انیرانی در روایات حماسیِ پارسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش به ساختار شناسی ویژگی های این پهلوان بانوان و بن مایه ی پیدایش آن پرداخته شده و سعی گردیده است تا ویژگی های جسمانی از جمله : زیبایی، تنومندی و زورمندی، پُرخواری، ویژگی های اخلاقی از جمله : نیایش و سپاس پروردگار و درخواست یاری از او، نام جویی، نژاده بودن، دلاوری و شجاعت، عشق ورزی، همسر گزینی، چاره جویی، حیله گری و ویژگی های پهلوانی از جمله: کین خواهی، پنهان کردن جنسیّت در جنگ، تظاهر به مرد بودن، جنگ آوری، نخجیرکردن، رجز خوانی، گریز از میدان جنگ و می گساری مورد بررسی قرار گیرد.

دعا از عناصر مهم کتاب شاهنامه است . حکیم ابوالقاسم فردوسی در حماسه ی ماندگار خود- شاهنامه – بخش وسیعی را به موضوع دعا و نیایش و انواع درخواست ها به درگاه خداوند، اختصاص داده است و گستردگی و فراوانی دعا در شاهنامه موجب شده است که این موضوع در شاهنامه جلوه ی خاصی داشته باشد. شاهنامه بر اساس قدیمی ترین اساطیر ایران به نظم درآمده است . این کتاب چه از حیث حفظ روایات کهن ملی و چه از لحاظ تأثیر در نگهبانی زبان پارسی دری بزرگترین سرمایه ی ملی ما است اوستا کهن ترین مأخذ در موضوع دعا و نیایش می باشد. این تحقیق از نوع بنیادی و شیوه ی کتابخانه ای و روش فیش برداری می باشد. در این پژوهش که هدف آن بررسی جایگاه دعا در کتاب شاهنامه است ، در بخش نخست مقدمه ای دربار ه ی اوستا آورده شده و در ادامه شواهد و امثال مربوط به نیایش استخراج و دسته بندی شده است. در قسمت بعد به زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی و تدوین شاهنامه پرداخته شده است. سپس اشعار مربوط به دعا و عناصر دعا و جنبه های مختلف آن و رسوم و عادات و آیین های مربوط ، استخراج و طبقه بندی شده است تا اهمیت و جایگاه خاص دعا در شاهنامه بیان شود. در سراسر شاهنامه شخصیت های مختلف به دلایل متفاوت برای رسیدن به درخواست های خود، طبق رسوم و آیین های خاص ، دعا می کنند . بی شک جلوه ی دعا در شاهنامه ، شوق و رغبتی در خوانندگان پدیدآورده است که خواندن چندین باره ی شاهنامه را شیرین و دلچسب می کند. کلید واژگان : دعا- فردوسی – شاهنامه – نیایش.

طنز امروز، به عنوان یکی از گونه های ادبی موثر و به علت قابلیت های فراوانی که دارد، تحولات زیادی در ساختار و محتوا پیدا کرده است. یکی از جلوه های گوناگون طنز، نمود در ادبیات داستانی می باشد. هوشنگ مرادی کرمانی به عنوان نویسنده ی شاخص ادبیات داستانی کودکان و نوجوانان توانسته است، استعداد و خلاقیت خود را در زمینه ی طنز پردازی با هنر داستان نویسی تلفیق کند و به عنوان نویسنده ی داستان های طنزآمیز در ایران و جهان شناخته شود. در این پژوهش پس از تحلیل ویژگی سبکی این نویسنده در چهار بخش ایجاز، آمیختگی نظم و نثر، ساده نویسی و استفاده از فرهنگ عامه، هنر این طنز پرداز در عرصه ی خنده و خنده انگیزی و نوع استفاده ی خلاقانه ی او از قابلیت های مختلف زبانی و گفتاری برای آفرینش فضای طنزآمیز در داستان بررسی شده است. هم چنین بازتاب طنزهای اجتماعی، سیاسی و مذهبی در آثار یاد شده مورد کنکاش قرار گرفته است.

رمان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی "سال های ابری" اثر علی اشرف درویشیان است که در زمره ی ادبیات داستانی قرار می گیرد. ماجراهای این رمان که از زبان اول شخص مطرح می شود، با دربرگرفتن دوره پهلوی دوم، حدود چهل سال به طول می انجامد. بیش از دویست شخصیت اصلی و فرعی در این داستان حضور دارند که هریک ثابت، متغیر، جامع، ساده، نوعی یا فردی هستند. وجه اشتراک اکثریت این اشخااص رنج و دردی است که متحمل می شوند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.