نام پژوهشگر: مرتضی یزدان پناهی

بررسی تنوع مارمولک های شاهرود
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1379
  مرتضی یزدان پناهی   بهرام کیابی

از خردادماه 78 تا تیرماه 79 در نواحی شمال غربی شاهرود، شاهرود و بسطام و هم چنین منطق حفاظت شده خارتوران، خوش ییلاق و تپال مطالعه ای در مورد تنوع فون مار مولکهای شاهرود صورت پذیرفت . مناطق مورد مطالعه به 5 زیستگاه تقسیم گردید. در 16 ایستگاه تعیین شده جمعا 332 نمونه جمع آوری شد. براساس خصوصیات مورفومتریک ، مورفومتریک و مریستیک 9 جنس و 15 گونه مربوط به 4 خانواده scincidae، lacertiedae، agemide، gekkonidae شناسایی شدند. agemidae، lacertidae دارای بیشترین تنوع فراوانی و جنس eremias دارای بیشترین تنوع گونه ای بودند. دو شکلی جنسی با استفاده از آنالیزواریانس تک متغیره و kruskal-wallis در گونه های e.intermedia, epersica, ph.scutellatus. l.caucasia و m.watsonana, l.defilippii مشاهده شد. مطالعه مقدماتی عادات غذایی در 5 گونه صورت گرفت و نتایج نشان داد که l.caucasia دارای رژیم گیاهخواری و گوشتخواری t.agilis عمدتا حشره خوار بود ولی از گیاهان نیز تغذیه می کرد و گونه های m.watsonana, l.defippii, ph. scutellatus عمدتا حشره خوار بودند. بعلاوه مورچه غذای اصلی در تمامی 5 گونه مطالعه شده بود. در گونه های m.watsonana, ph.scutellatus, l.defilippii, l.caucasia عادات غذایی بین نمونه های نر و ماده و در گونه های ph.scutellatus, l.defiloppii, l.caucasia عادات غذایی بین بالغین و نابالغین متفاوت بود. رژیم غذایی در دو گونه l.defilipii, l.caucasia که در محیط غنی تری زندگی می کنند نسبت به گونه های m.watsonana, ph.scutellatus, t.agilis از طیف وسیع تری برخوردار بود. بررسی وضعیت تولید مثل گونه های l.defilippii, l.caucasia نشان می دهد که l.caucasia یکبار و l.defilippii دوبار در طی بهار و تابستان زاد و ولد نمودند.