نام پژوهشگر: بهرام بهروان

تصویری از رنجهای مردم در عصر ناصرالدین شاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی 1378
  بهرام بهروان

موضوع مربوط است به گوشه ای از زندگی پرماجرای"مردم " در عهد ناصرالدین شاه. ابتدا تصویری از این شه بی خیال و حسود ارائه شده است و بعد اشاره ای به زندگی پلید او در حرمسرا شده است . البته هدف از ارائه این تصویر از رخوت طلبی و شهوترانی او فقط بخاطر این است که خواننده مقایسه ای داشته باشد از این اتلاف هزینه ها. سپس به ترکمن تازی در خراسان اشاره ای رفته است و به دنبالش بلایای طبیعی: قحطی و سیل و زلزله و وبا و طاعون در ایران عهد ناصری به تصویر آمده است . سپس به انتخاب حکام و شیوه های آن و بعد انواع مالیات و نامشان با توضیحات آمده است . شاید نام مالیات بر بسیاری از آن عناوین صحیح نباشد ولی چون صحبت از "گرفتن " و "اخاذی "است به آن اشاره شده است . سپس به شیوه ملک داری حکام در ولایات و طرز مالیات گیری و ظلم و ستم و به ترفندها و حیله های آنان برای چپاول مردم اشاره شده است . در آخر به ناعادلانه بودن و غیرانسانی بودن مالیات اشاره شده و نتیجه آن که فقر و فلاکت است و مهاجرت و نابودی روستاها و بطورکلی تخریب بلاد به تصویر آمده است . آخرین قسمت هم اختصاص دارد به آوارگی ایرانیان در بلاد دنیای آن روزگار و مجموعه پایان می یابد.