نام پژوهشگر: لهراسب زینلی

مطالعه و بررسی گرده شناسی (پالینولوژی) تیره گل میمون (scrophulariaceae) در خراسان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1377
  لهراسب زینلی   جواد قرشی الحسینی

ریخت شناسی گرده 26 گونه متعلق به 9 جنس نماینده 7 تبار از تیره گل میمون در خراسان با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونیکی (esm) مطالعه و بررسی شد. دانه های گرده این تیره مجموعا تنوع قابل توجهی در ویژگیهای مورفولوژیکی شان از قبیل اندازه، شکل (p/e)، شکل پیرامونی - محیطی، تیپ روزنه ها و نوع الگوی معماری سطح اگزین نشان می دهند. گرده های تمام تاکسونهای مطالعه شده منفرد، ایزوپولار با تقارن شعاعی و ساب اوبلیت تا پرولیت هستند. صرف نظراز ویژگیهای ثانویه ای چون شکل و اندازه (به علت اهمیت کمتر آنها در تاکسونومی)، گرده ها از نقطه نظر ویژگیهای اولیه ای چون تیپ روزنه ها و الگوی معماری سطح خارجی اگزین به چهار تیپ اصلی در زیر قابل تفکیک هستند. (1) تیپ i: شامل گرده های سه شکافی - منفذی با الگوی مشبک در سطح اگزین است ، که در تبارهای ورباسه، آنترینه، اسکروفولاریه و گراتیوله مشاهده می شود. (2) ii: شامل گرده های سه شکافی با الگوی معماری خطی (یا خطی - مشبک) در سطح اگزین است ، که در تاکسون های تبار و رونیسه مشاهده می شود. (3) iii: مشتمل بر گرده های سه شکافی با الگوی معماری مشبک پیلادار (رتی پیلیت) در سطح اگزین است ، که در تبار ژراردیه و اکثر تاکسون های تبار ریناتنه مشاهده می شود. (4) iv: شامل تیپ تخصص یافته دی سین کولپیت با الگوی معماری صاف (پسیلیت) در سطح اگزین است ، که مختص جنس پدیکولاریس می باشد. ضمنا می توان در تیپ های اول تا سوم بر اساس ویژگیهای میکرومورفولوژیکی بویژه نوع ساختار، اندازه و دانسیته تزئینات سطح خارجی سگزین از قبیل موری ها، لومیناها و پیلاها زیرتیپ های مورفولوژیکی از گرده ها را تشکیل داد. همچنین در برخی تاکسون ها از قبیل گونه های dodartia orientalis, v. hederifolia, veronica persica و scrophularia گاهگاهی دانه های گرده غیرعادی و نامنظم مشاهده می شود. مطالعه گرده شناسی تیره مذکور در این رساله صرفه نظر از استفاده های علمی و جنبی آن، از نقطه نظر تاکسونومی و سیستماتیک تیره و احتمالا روابط و قرابت هایی که بعضی جنسها می توانند از نظر فیلوژنی در داخل تیره و تبارها داشته باشند، مورد توجه خواهد بود.