نام پژوهشگر: مهرداد مولایی

آزادی اطلاعات و محدودیت های آن در مقررات بین المللی حقوق بشر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده حقوق 1377
  مهرداد مولایی   جمال سیفی

عناوین پایان نامه مزبور به شکل زیر است : در فصل اول این نوشتار، تحت عنوان "چشم انداز کلی" طی سه گفتار با زمینه های مباحث ارائه شده در سه فصل بعد آشنا خواهیم شد. در حقیقت در این فصل قصد داریم بک تصویر کلی از مفهوم ارتباطات . رشد و گسترش آن در جهان امروز و همچنین معضلات و دشواریهای دامنگیر آن که جامعه بین المللی را ناگزیر از وضع مقررات و قواعد خاصی نموده است ارائه کنیم. در فصل دوم به موضوع آزادی دریافت اطلاعات و محدودیتهای حاکم بر آن خواهیم پرداخت . جدیدترین مشکلاتی که محدودیتهای دریافت اطلاعات را به دنبال دارد در زمینه دسترسی به منابع اطلاعاتی مراجع عمومی و دولتی و همچنین بحث حفظ حریم خصوصی افراد مطرح می شود. باید دید که آیا مقررات بین المللی حقوق بشر در خصوص آزادی اطلاعات ، این حق را به افراد می دهد که هرگونه اطلاعات دلخواه و بویژه اطلاعات مربوط به خود را از مراجع دولتی و یا سیستمهای رایانه ای مطالبه نمایند یا خیر و دیگر اینکه مراجع عمومی تا چه حد می توانند راجع به زندگی خصوصی افراد اطلاعات جمع آوری کنند. در فصل سوم در یحث آزادی انتقال اطلاعات و مخدودیتهای آن به موضوعاتی خواهیم پرداخت که بخش عمده و حساس مسایل مربوط به آزادی اطلاعات را به خود اختصاص داده اند: مساله مجوزهای دولتی و محدودیتهای ناشی از آن، یکی از مباحث جدی در این زمینه محسوب می شود. ما در گکفتار اول فصل سوم مشخص خواهیم ساخت که صدور وجوزهای دولتی ضرورتا باید حیطه محدود جلوگیری از تداخل فنی امواج و مشکلاتی از این قبیل را دربر بگیرد. در این گفتار از طریق بررسی رویه قضایی به این نتیجه خواهیم رسید که محدود کردن فعالیت افراد و موسسات شاغل در جریان اطلاعات مانند خبرنگاران و بنگاهها و موسسات پخش برنامه از جهت محتوای اطلاعات و یا وابستگی و عدم وابستگی آنها به سیاستها و یا تشکیلات خاص ، کاملا با مقررات بین امللی حقوق بشر مغایرت دارد. در هفت گفتار بعدی بحث انگیزترین زمینه های طرح محدودیت یعنی امنیت ملی، نظم عمومی، اخلاق، حقوق و حیثیت دیگران، حفظ اقتدار و بیطرفی دستگاه قضایی، منع تبلیغ برای جنگ و حمایت از تنفر ملی، نژادی یا مذهبی و بحث صحت اطلاعات را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در این مباحث نیز همچنانکه قبلا گفته شد بیش از هر چیز به رویه قضایی بین المللی اتکا خواهیم کرد. در فصل چهارم به موضوع کاملا نوینی خواهیم پرداخت که هنوز در بحثها و مطالعات علمی، دوران طفولیت خود را می گذراند: بحث "حق ارتباط"، ثمره تکامل و تحولات صورت گرفته و همچنین دشواریهای نوین عصر اطلاعات است . در حقیقت ، "حق ارتباط" عنوان فراگیری است که حق دریافت و انتقال اطلاعات را نیز در خود جای می دهد و در عین حال، کاستیهای نظام موجود اطلاعاتی نیز در مباحث ذیل این عنوان مورد توجه قرار می گیرد. در فصل پنجم، نگارنده، با یک جمع بندی از میاحث فصول چهارگانه، به عنوان انسان شرقی و مسلمان به این نکته نیز اشاره خواهد کرد که تا چه حدی می توان نظام پیشرفته حقوق بشر و بویژه سیستم اروپایی را با مقتضیات تمدنهای دیگر و بخصوص تمدن اسلامی تطبیق داد.