آسیاهای گلوله ای بیشترین سهم مصرف انرژی را در کارخانه های فرآوری دارند بنابراین کارآیی بالای آنها اهمیت زیادی از لحاظ کاهش مصرف انرژی و کیفیت محصول تولیدی دارد. دراین پروژه کارآیی آسیاهای گلولهای و هیدروسیکلون های اولیه مجتمع مس سونگون با توجه به ابعاد بار ورودی و محصول خرد شده در تناژهای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از مشکلات موجود، متغیر بودن تناژ ورودی که ناشی از تغییر خصوصیات کانسنگ از جمله سختی کانسنگ ( اندیس باند) بوده، می باشد. روش باند جهت بررسی کارآیی آسیاهای گلوله ای بکار گرفته شد. همچنین با توجه به نمونه برداری های صورت گرفته و ترسیم نمودارهای جدایش جریانها، کارآیی سیکلونها با استفاده از ضریب نقص تعیین گردید. نتایج نشان دادند که کارآیی این مدار پایین می باشد. لذا آزمایشات در مقیاس آزمایشگاهی صورت گرفتند و تأثیر پارامترهایی نظیر درصد جامد، درصد انباشتگی گلوله و زمان ماند بر روی توزیع دانه بندی محصول آسیا بررسی گردید. همچنین برای طبقه بندی پارامتر های انتخاب شده از نظر اهمیت و همچنین بررسی وجود تاثیر متقابل بین پارامترها از روش طراحی آزمایش پاسخ سطحی و طرح box-bhenken استفاده شد. با استفاده از نرم افزار design expert مقادیر پارامترهای بهینه برای حالتی که d80 و فراکسیون 37 - میکرون تولید شده(نرمه) کمینه باشد بدست آمدند. درحالت زمان ماند 5/12 دقیقه، درصد انباشتگی گلوله 40 % و درصد جامد 70% و برای زمان ماند 3/16 دقیقه، درصد انباشتگی گلوله 31 % و درصد جامد 70 % بعنوان مقادیر بهینه / %70/6 و برای زمان ماند بعنوان مقادیر بهینه پیشنهاد گردید. برای بهبود کارآئی در مقیاس صنعتی نیز اندازه گلوله های 30 به آسیای 2 و 60 به آسیای 1 به مدت 15 روز شارژ گردید. نتایج حاکی از کاهش توان مصرفی آسیاها و افزایش کارآیی در استفاده از گلوله های 30 میلی متر می باشد. نتایج مطالعات بر روی هیدرسیکلون ها نشان داد که کارآیی هیدروسیکلون ها در شرایط نسبتاً پایینی می باشد و برای بهبود آنها استفاده از سیکلون با قطر کمتر وتعداد بیشتر توصیه می شود.

در این تحقیق بازیابی مدار فلوتاسیون کارخانه پرعیارسازی سونگون، از طریق ردیابی کانی های باارزش مس در بخش فلوتاسیون بررسی و سپس شرایط بهینه فلوتاسیون تعیین شد. نمونه معرف از خوراک، کنسانتره و باطله نهایی مدار فلوتاسیون در ? ماه اول کاری سال ?? جمع آوری شد. توزیع دانه بندی و کانی شناسی، درجه آزادی و بافت کانی ها به ازای بالاترین و پایین ترین سطح بازیابی مدار مورد مقایسه قرار گرفت. بازیابی کم در فراکسیون کوچک تر از ?? میکرون مشاهده شد. هم چنین محدوده ی ابعادی بزرگ تر از ??? میکرون بیشترین تأثیر را در کاهش بازیابی نشان داد. کاهش ??/? درصدی در سطح بازیابی پایین باعث افزایش ??/?? درصدی درجه آزادی کانی های باارزش مس در باطله شد. قفل شدگی-های ساده، پراکنده و مرکزی فراوانی غالب قفل شدگی در نمونه باطله هستند. فراوانی شکل قفل شدگی کانی های باارزش مس در سطوح بازیابی و گروه های ابعادی مختلف نمونه های خوراک و باطله مشابه یکدیگر بوده و تأثیری بر بازیابی ندارند. درجه آزادی کل کانی های باارزش مس در خوراک مدار فلوتاسیون در سطوح بازیابی متفاوت تقریباً با هم برابر و به طور میانگین ??/?±?/?? می باشند، بنابراین هدرروی ذرات باارزش به باطله را می توان به روند عملیات فلوتاسیون نسبت داد. با توجه به گسترش معدن و تغییر خوراک غالب از روزاد به زیرزاد، علاوه بر خوراک مشکل دار روزادی دو نمونه زیرزاد عیار بالا و پایین نیز تهیه شد. تأثیر پارامتر های هم چون مواد شیمیایی، ph، میزان خردایش و درجه آزادی بر عیار و بازیابی بررسی و شرایط بهینه فلوتاسیون تعیین گردد. بررسی بر روی نمونه روزاد - زیرزاد در شرایط عملیاتی کارخانه نشان داد هدرروی ذرات آزاد شده کالکوسیت در ابعاد کوچک تر از 38 میکرون، حضور کانی های رسی و افزایش گرانروی پالپ منجر به کاهش بازیابی و عیار می شود. شرایط بهینه، کاهش d80 خوراک تا 80 میکرون ، مصرف 200 گرم بر تن سیلیکات سدیم ، 3 گرم برتن کف ساز af65، 11 گرم برتن af70 و به ترتیب 21 و 15 گرم برتن کلکتور های ap407 و z11 تشخیص داده شد و با انجام آزمون در شرایط بهینه فوق نسبت به شرایط عملیاتی به ترتیب عیار و بازیابی 52/1 و 65/5 درصد افزایش نشان داد. مطالعات بر روی نمونه زیرزاد عیار بالا نشان داد قابلیت خردایش کم خوراک با افزایش میزان حضور کانی سیلیکاته در این نمونه ارتباط دارد. کاهش سهم کانی های عیار بالای مس هم چون کالکوسیت، درجه آزادی پایین کالکوپیریت و درگیری ذرات درشت گانگ سیلیکاته با کالکوپیریت، علت حضور کالکوپیریت در باطله تشخیص داده شد. آزمون نهایی با مصرف 200 گرم بر تن سیلیکات سدیم، 7/2 گرم برتن کف ساز af65، 15 گرم برتن af70 و به ترتیب 25 و 14 گرم برتن کلکتور های ap407 و z11 انجام شد. دست یابی به مقادیر بهینه درجه آزادی و مواد شیمیایی به ترتیب منجر به افزایش 21/1 و 66/5 درصدی عیار و بازیابی شد. مطالعات بر روی نمونه زیرزاد عیار متوسط نشان داد هدرروی ذرات باارزش به باطله (درگیری کالکوپیریت با پیریت) منجر به کاهش بازیابی و حضور ذرات پیریت آزاد راه یافته به کنسانتره عامل اصلی کاهش عیار کنسانتره میباشند. آزمون در شرایط بهینه، d80 برابر 80 میکرون و استفاده از مقادیر 3 گرم برتن کف ساز af65، 15 گرم برتن af70، به ترتیب 25 و 14 گرم برتن کلکتورهای ap407 و z11 انجام شد. عیار و بازیابی به ترتیب 02/5 و 91 درصد بدست آمد.

در معدن مس سونگون با توجه به عیار مولیبدن موجود در کنسانتره تولیدی کارخانه تغلیظ مس و توجیه اقتصادی صورت گرفته جهت بازیابی و جدایش مولیبدن از مس، کارخانه فرآوری مولیبدن در سال 1391 مورد بهره برداری قرار گرفت. در این کارخانه با توجه به احداث جدید آن مشکلات زیادی از جمله: پایین بودن میزان بازیابی و عیار کنسانتره نهایی، عیار بیش از حد مجاز مس (بالای 0/5 درصد) در کنسانتره نهایی و مصرف زیاد مواد شیمیایی وجود دارد. بنابراین بررسی عملکرد مدار کارخانه و عیب یابی آن ضرورت دارد. در این پژوهش ابتدا عواملی همانند درصد جامد، ph مدار، دانه بندی، بازیابی مرحله به مرحله مس و مولیبدن، تاثیر اندازه ذرات بر روی بازیابی و حداکثر بازیابی قابل دستیابی در سلول های رافر مطالعه شد که نتایج حاصل از این بخش نشان داد که به آسیای مدار باز و سولفیدسدیم مصرفی در کلینر8 نیاز نیست. نتایج آزمون آنالیزدرختی نیز مشخص کرد که در شرایط موجود دستیابی به بازیابی 87/7 درصد (5/3 درصد بیش از بازیابی کنونی) برای تولید کنسانتره با عیار 3/4 درصد در سلول های رافر امکان پذیر است و در بخش دوم این پژوهش آزمایش هایی جهت یافتن میزان بهینه مصرف مواد شیمیایی و جایگزین کردن مواد شیمیایی یا روش مناسب دیگر بجای سولفیدسدیم مصرفی در کلینرهای نهایی برای بازداشت بیشتر مس انجام گردید که با مقایسه عملکرد مواد شیمیایی مختلف در سلول های کلینر5، مشخص شد که s-7260 برای بازداشت مس عملکرد بهتری داشت. همچنین استفاده از دستگاه مغناطیسی شدت بالا (15000 گوس) برای جدایش کالکوپیریت از کنسانتره نهایی نتایج مطلوبی داشت.