صنایع دریایی از جمله صنایعی هستند که تا کنون کمتر به آن ها در اقتصاد ایران توجه شده است. دریاهای ایران از جمله منابع بسیار ارزشمندی هستند که می توانند در اقتصاد کشور سهم بسزایی داشته باشند. شناخت نقش صنایع در اقتصاد ملی علاوه بر اولویت بخشیدن به بخش ها در سرمایه گذاری و تاثیر در رشد پارامترهای مهم کلان اقتصادی، در نرخ تغییرات فنی تمام اقتصاد موثر است. در این تحقیق با استفاده از جدول داده- ستانده استان، پیوندهای پسین و پیشین و ضرایب اشتغال در صنایع دریایی با زیربخش های آن را محاسبه کرده تا مشخص شود که کشور در کدام یک از زیربخش های صنایع دریایی استان باید سرمایه گذاری کند تا بیشترین تولید و اشتغال را در آن بخش ها و کل اقتصاد استان ایجاد کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که ساختار تولید، اشتغال زایی و درآمدزایی در منطقه مورد مطالعه، اهمیت و رتبه بندی متفاوتی دارند.

هدف از این پژوهش مطالعه و شناسایی عوامل تاثیرگذار بر عرضه و تقاضای غلات کشور و پیش بینی میزان تجارت این گروه از کالاها و هم چنین ارزیابی ساختار و توان عملیات بندری و دریایی بندر امام خمینی، به عنوان بزرگترین بندر تخصصی در تخلیه و بارگیری غلات کشور، می باشد. در این بررسی از فاکتورهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تکنولوژیکی برای پیش بینی میزان تجارت غلات بندر امام استفاده شده است، که از میان متغیرهای مختلف، متغیرهای تولید داخلی غلات، اعتبارات بخش حمل و نقل دریایی و ریلی، تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم، جمعیت و ظرفیت تأسیسات ذخیره سازی غلات به عنوان متغیرهای پیش گو در مدل رگرسیونی باقی ماندند. روش تحقیق به گونه ای بوده است که پس از جمع آوری آمار و اطلاعات لازم، با استفاده از روش رگرسیون تابعی خطی برای پیش بینی تجارت غلات کشور و میزان تأثیرگذاری هر کدام از متغیرها تنظیم شده است. مدل با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و کامپیوتر حل گردید. با توجه به مدل رگرسیونی، حجم تجارت غله از بندر امام خمینی برای سال 1404، در سه سناریوی بیشترین احتمال، خوشبینانه و بدبینانه به دست آمده است. در ادامه با استفاده از روش بنچ مارکینگ به بررسی عملکرد بنادر بزرگ دنیا در زمینه تجارت غلات پرداخته شده است و درنهایت با مقایسه عملکرد و ظرفیت بندر امام خمینی با این بنادر و بنادر حوزه خلیج فارس، نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی بندر شناسایی و راهکارها و برنامه های لازم ارائه شده است.

در عصر حاظر که زمان، اهمیت ویژه ای در داد و ستد داشته بهبود در کلیه ی فرایندهایی که منجر به بهبود زمان ارائه ی خدمات شده امری ضروری تلقی می شود. از این رو شناسایی فرایند تخلیه ی کالا از کشتی تا زمان خروج آن از درب بندر و شناسایی گلوگاه های اجرایی که موجب اتلاف وقت و در نتیجه اتلاف هزینه می شوند به منظور ارائه ی خدمتی به هنگام، امری ضروری پنداشته می شود . در مرحله ی اول هدف از تحقیق پیش رو شناسایی عوامل تاثیر گذار بر افزایش رسوب کالا در بنادر ایران و در نهایت شناسایی شاخص های تاثیر گذار بر رسوب کالا در بندر امام خمینی)ره( است . در این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف تحقیق به بررسی این عوامل در جامعه ی آماری متخصصان بندر امام خمینی(ره) که شامل 5 متخصص بود، پرداخته شده است . تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آزمون فرضیه ی فازی و تکنیک تصمیم گیری ahp فازی و نرم افزار excel انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده پس از تحلیل سلسله مراتبی ahp فازی، سیاست های دولتی بیشترین تاثیر را در ایجاد رسوب کالا در بندر امام خمینی(ره ) داشته و زیر شاخص مشکلات ناشی از تحریم و کمبود ارز و کندی جابه جایی اسناد به عنوان مهم ترین زیر شاخص در گروه سیاست های دولتی و نقص در مدارک صاحب کالا به منظور ترخیص کالا به عنوان مهم ترین شاخص در گروه سیاست های حوزه ی گمرکی تاثیر گذار بر ایجاد رسوب کالا در این بندر بوده است در گروه عوامل جغرافیایی و حمل و نقلی شاخص نبود ظرفیت جاده ای مناسب برای حمل و نقل و خروج از بندر و انتقال به پسکرانه و در گروه زیر ساخت های بندر شاخص فقدان بندر خشک جهت حمل کالا به آنجا در مواقع اضطراری به عنوان مهم ترین عامل مشخص شده اند و در نهایت زیر شاخص پایین بودن هزینه ی انبار داری بندر نسبت به نگه داری کالا در انبار های خارج از بندر به عنوان مهم ترین عامل در گروه سیاست های موجود در حوزه ی بندر مطرح شده است. لازم به ذکر است در تحقیق پیش رو به دلیل حذف شدن زیر شاخص های گروه نیروی انسانی و باقی ماندن تنها یک زیر شاخص نیازی به اولویت بندی در این گروه نبوده است . پس از مشخص شدن اولویت بندی هر یک از شاخص های اصلی و زیر شاخص های هر گروه سعی شده تا استراتژی هایی به منظور کاهش رسوب کالا در بندر امام خمینی(ره) بر اساس مهم ترین شاخص و زیرشاخص ها مطرح و بر اساس سه فاکتور هزینه ی مورد نیاز جهت اجرایی کردن آن ها، زمان مورد نیاز به منظور اجرایی کردن و تاثیر گذار بودن هر یک از استراتژی ها در کاهش رسوب کالا در این بندر اولویت بندی شوند . واژگان کلیدی: رسوب کالا ، بندر امام خمینی(ره)، آزمون فرضیه ی فازی ، تکنیک تصمیم گیری ahp فازی