رابطه بنا و شهر در فضای لبه و حریم بنا و با توجه به ویژگی های آن تعریف می شود. اغلب با نگاهی محدود، این فضا به عنوان یک لبه یا یک خط دیده شده و از اهمیت بالقوه این فضا در ایجاد تعامل بین دو عنصر مکانی مهم در زندگی انسان امروزی چشم پوشی می شود. تقلیل فضای میان بنا و شهر به لبه ی بنا، سبب شده است که پیوستگی و ارتباط بنا و شهر به جدایی و گسست این دو بیانجامد. از این رو توجه به فضای میان بنا و شهر، فراتر از تنها یک خط جداکننده، ارتباط مناسب بین بنا و شهر پدید می آورد. این امر در بناهای با کاربری عمومی بیش از پیش اهمیت می یابد. توجه به این مساله، به ایجاد نقش های جدید فضایی برای بناهای عمومی، افزایش حضور پیاده در شهر و تزریق حیات، انگیزش و سرزندگی به فضای شهر می انجامد. در این تحقیق، ویژگی های مطلوب فضای میان بنا و شهر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. هدف از تحقیق، یافتن تعریفی از فضای ربط دهنده اثر معماری با شهر است. پرسش تحقیق این است که ویژگی های فضایی که توان تاثیر گذاری بر فضای تلفیقی معماری و شهر دارد، کدامند؟ روش تحقیق، پژوهش موردی در ترکیب با پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده است و جمع آوری اطلاعات به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. در کنار رابطه بنا و شهر در گذشته و امروز، آراء نظریه پردازانی همچون لینچ، کالن، الکساندر، گل، بنتلی و توسلی و نیز آثار معماران صاحب نظری چون کولهاس و موسوی مورد مطالعه قرار گرفته اند. با بررسی نظرات کارشناسان و معماران، معیارهای مطلوبیت فضای میان بنا و شهر بر اساس 9 محور شکل گرفت. دسترسی مطلوب به بنا، ارتباط بصری طبقه همکف، شکل دهی به فضای عمومی، پیچیدگی در فرم و نما، توجه به زمینه، تامین فضای نیمه محصور، تامین آسایش، شکل گیری بخشه های فضایی و ایجاد جذابیت برای عابر معیار های مطلوب را شکل دادند. رعایت این معیار ها فضای میان بنا و شهر را به ترتیب مناسبی تعریف می کند تا به تعامل بهتر این دو رهنمون شود. پس از آن، آزمون این گروه معیار ها بر روی بناهای دوره اول پهلوی در محدوده ی مرکزی تهران نشان داد که نوع کاربری بناهای این دوره بر بکارگیری معیارها و بالطبع بر نحوه ارتباط بنا و شهر در آن ها تاثیر داشته است. در انتها، طراحی کتابخانه عمومی در گوشه جنوب شرقی پارک لاله با توجه به ارتباط بنا و شهر انجام پذیرفت.

در این پژوهش، طراحی دروازه شهری شمیرانات با هدف ایجاد بافت میان شالوده ای و مفصلی نرم که تغییر محیط از بیرون شهر به درون آن را در سلسله مراتبی به نظم می آورد، مدنظر بوده است، که در پی آن ایجاد باغ ایرانی به دلیل هویت بخشی و احیای مفاهیم معماری ایران و در نظر گرفتن موزه ای منطقه ای با هدف ارائه بازتابی از این منطقه و ارزش دادن به سنن که نگهداری و نمایش آثار هنری و طبیعی منطقه را فراهم می کند ، صورت گرفته است. باغ موزه در این ورودی شهر با توجه به نیاز انسان قرن 21 و با در نظر گرفتن سه مقوله عبور (در قالب دروازه شهری)، حضور (در قالب فضای تفرجگاهی باغ ایرانی و فضای نمایشگاهی) و موضوع مدیریت بحران که در واقع کل سایت را در اختیار دارد، طراحی شده است. استفاده بهینه از فضای طبیعی و نشانه های سایت و سازماندهی عناصر طبیعی سایت در قالب یک باغ و احیای مفاهیم به فراموشی سپرده شده و هویت بخشی از طریق ایجاد نماد و سمبلی از تفکرات فرهنگی و اجتماعی منطقه که این هدف از طریق تلفیق با یک فضای فرهنگی و نمایشی میسر می گردد و همچنین در نظر گرفتن دیدگاه حفاظت محیط زیست در طراحی این سایت بسیار حایز اهمیت بوده است.

تا کنون به ویژگی سرزندگی محیط های شهری در مطالعات، تحقیقات و پروژه های طراحی شهری در ایران و تهران توجه چندانی نشده است و بیشتر عرصه های عمومی ، که امروز در سطح شهر ها دیده می شوند، محیط های کسل کننده و غیر جذابی -اند که هیچ انگیزه ای را در افراد برای رفتن و ماندن در آنجا ایجاد نمی نمایند. علاوه بر این، در میان متخصصان نیز تعریفی مشترکی از ویژگی سرزندگی محیط های شهری و معیارها و عوامل ایجاد کننده آن وجود ندارد. بر این مبنا هدف این پژوهش ارائه معیارهای سرزندگی فضاهای شهری می باشد. برای دستیابی به این هدف ابتدا با استفاده از تعاریف و مفاهیم مختلفی که برای حصول به سرزندگی در فضاهای شهری در نقاط مختلف دنیا تدوین شده، مرور و با جمع بندی آنها معیارهای عام ایجاد سرزندگی پیشنهاد می شوند. در مرحله بعد به منظور سنجش این معیارها و تدقیق آنها در فضاهای شهری مورد نظر (پارک شهر) با استفاده از معیارهای عام و با روش مشاهده عینی و عکس برداری مقایسه و بررسی می شوند و در نهایت، با تحلیل نتایج به دست آمده، معیارهای سرزندگی فضای شهری ارائه شده در طراحی پارک شهر به منظور ایجاد محیط سرزنده پایدار مورد استفاده قرار می-گیرد.

امروزه توجه به مفهوم امنیت محیط شهری به عنوان ابزاری برای ارتقای کیفی محیط و کارکرد فضاهای شهری به یکی از اولویتهای اساسی طراحان شهری تبدیل شده است.آنچه از امنیت به عنوان دریافت عینی و ذهنی یاد می شود ناشی از ساختار و طراحی محیط است،لذا برای ارتقاء آن در هر محیط باید متناسب با شاخصهای امنیت عوامل موثر بر آنرا بررسی نمود. محله امامزاده یحیی یکی از محلاتی است که توان بالقوه برای تبدیل شدن به یک قطب فرهنگی، تجاری، تفریحی، توریستی و گردشگری را دارا است.اگر معضلات آن حل شوند و به طور مثال بزهکاران از سطح منطقه جمع آوری شوند، می توان به زندگی دوباره محله و درخشش آن بمانند نگینی در انگشتری تهران امید داشت.یکی از عواملی که سبب جذب افراد به یک محله، منطقه، میدان، خیابان و در کل فضاهای شهری می شود، وجود امنیت اجتماعی و روانی است. این پژوهش سعی دارد تا با استفاده از رویکردcptedعوامل موثر بر امنیت محیطی و دلایل افول آنرا در محله تاریخی امامزاده یحیی که دارای بافت تاریخی و ارزشمند،را مشخص نماید. روش مورد استفاده در این مقاله تحلیلی-کاربردی بوده و بر این پایه پس از استخراج شاخصهای مرتبط با طراحی محیط با هدف ارتقاء امنیت،با کمک گرفتن از ابزار پرسشنامه و مشاهده در جهت تحلیل دیدگاه های ساکنین و تحلیل نتایج در spss،و همچنین تحلیل شرایط کالبدی محیط،محله امامزاده یحیی را از نظر میزان امنیت و کمبودهای موجود مورد مطالعه قرار داده و راهکارهایی برای ارتقاء امنیت محیطی ارائه و در نهایت به طراحی نقاط جرم خیز در راستای ارتقاء سطح امنیت،ختم خواهد شد.

سوال اولیه این پایان نامه چگونگی و کیفیت طراحی یک مجموعه برای هنرهای نمایشی در یک بستر شهری با پتانسیل غنی تاریخی بود. فضایی که بتواند با ویژگی های معمارانه خود بستر مناسبی برای فعالیت های نمایشی ایجاد، جاذب مخاطبان عام باشد و یک فضای سرزنده شهری ایجاد کند. به دنبال یافتن پاسخ برای چگونگی استفاده از پتانسیل های مکانی به شناسایی الگوهای رایج رفتاری پرداخته شد. این منظور. مرحله اول، بازشناسی مولفه های موثر در شکل گیری یک فضای باز عمومی شهری از طریق مطالعات کتابخانه ای صورت گرفت و فاکتورهای به دست آمده در سه دسته عملکردی، تجربی - زیباشناختی و زیست محیطی دسته بندی شد. در مرحله دوم به بازشناسی ویژگی های مکانی موثر در انتخاب یک عرصه نمایش بیرونی پرداخته شد و مصادیق داخل شهر اصفهان و خارج از آن تحلیل گردید. در مرحله سوم بازشناسی ویژگی های فضایی یک عرصه نمایش بیرونی موفق صورت گرفت. در این مرحله با تکیه بر تجربیات شهر اصفهان به مصاحبه با کارشناسان نمایش اصفهان انجام شد. همچنین با مطالعه سایت طراحی لایه های تاریخی، قابلیت های محیطی و خاطرات فضا شناسایی شد و با تکیه بر مطالعات بالادستی پیرامون قابلیت ساخت و ساز و میزان مداخله در سایت طراحی انجام گرفت.

این نوشتار برآن است؛ تا به تحلیل و ارزیابی عوامل موثر بر خلق فضایی سرزنده در سکونتگاه جمعی برای جانبازان، که تحت پوشش وزارت دفاع ادامه حیات می دهد؛ بپردازد. مطالعات میدانی حاصل از این مجموعه های شهرک نشین حاکی از سطح پایین اصول و مبانی اولیه معماری و منظر شهری همچون آسایش فیزیکی و یا حس تعلق ، عزت نفس، خود شکوفایی، نیازهای شناختی و زیبایی شناسی هستند. هدف این پژوهش، توجه به مفاهیمی چون سرزندگی در فضای شخصی، فضای جمعی، قلمرو، ازدحام و توجه به نیازها، تمایلات و فرهنگ افراد، برای نیل بسوی تدارک محیط ها و فضاهای کارآمدتر و سرزنده تراست؛ تا بتواند با نگاهی ویژه به کم توانان، انسان را در زندگی روزانه در قلمروهای عمومی و خصوصی اش هدایت کند؛ و چارچوب محیط زندگی او را شکل دهد. فضایی برای زندگی با ایجاد کیفیت مطلوب محیطی و نه فقط حداقل امکان برای زیستن، که درآن تنوع انسان ها و نیازهایشان نادیده گرفته می شود. این پژوهش قصد دارد تا از طریق منابع دست اول به بررسی تفکرات در بین نظریه ها و مدل های صاحب نظران، به لحاظ روش و محتوا و همچنین مشاهدات و مطالعات میدانی به صورت اطلاعات محیطی که موجب ارتقاء دقت و اعتبار پژوهش خواهد بود، به ارائه راهکار والگوی تحلیلی در زمینه طراحی فضاهای مسکونی سرزنده بپردازد.

پژوهش بر مبنای طراحی راهوند در محل پیشنهادی دروازه دماوند در شرق تهران می باشد. فضایی که با ویژگی های معمارانه خود از سویی در پی خدمات رسانی به مسافران ومردم بوده و از سوی دیگر بازگو کننده ی ورودی شهر تهران است. در این پژوهش به بررسی سه مسئله پرداخته میشود: اول بررسی ورودی شهر است زیرا که سایت پروژه در محل پیشنهادی دروازه شرق تهران در طرح جامع قرار گرفته است. دوم بافت متراکم منطقه شرق تهران و نزدیکی گسل شمال تهران به آن است که ضرورت ایجاد یک مرکز پشتیبانی به هنگام بروز حادثه را ایجاب می کند. مورد سوم منطقه جاجرود به عنوان یک شاه راه در شرق تهران است. توجه به نیازهای افرادی که به عنوان کاربر، مسافر، ساکن و یا گردشگر از منطقه استفاده می کنند. روش تحقیق پژوهش برای مباحث نظری بر مبنای روش تحقیق کیفی است و بر اساس اطلاعات گردآوری شده از منابع کتابخانه ای به صورت توصیفی و تحلیلی است. از سویی بررسی میدانی نیز برای به دست اوردن ویژگی ها و نیازهای منطقه، از طریق مشاهده مورد نیاز است. حاصل این مبحث طراحی یک مجتمع خدماتی رفاهی است که در این مجال با عنوان راهوند معرفی میشود. راهوندی که در محل دروازه دماوند و بر اساس اصول معماری پایدار طراحی شده است و پایبند به فرهنگ و همسازی با بوم بوده و ایجاد حس تعلق به مکان میکند.