سرطان نوعی بیماری است که در آن سلول ها توانایی تقسیم و رشد عادی خود را از دست می دهند ازاجتماع این سلول های سرطانی, توده ای به نام تومور ایجاد می شود. مرگ ناشی از سرطان در سال ???? ، ?/? میلیون نفر بوده است که ??%از کل ?? میلیون مرگ در سراسرجهان رابه خوداختصاص میدهد. سرطان کلورکتال که به نام های سرطان کلون یا روده نیز خوانده می شود، در پی رشد سلول های سرطانی در کولون، رکتوم و آپاندیس بروز می کند. از نظر آماری در ایران سرطان کولورکتال در مردان در رتبه ی پنجم و در زنان در رتبه ی سوم قرار دارد. دربین درمانهای متداول سرطانها, شیمی درمانی از موثرترین روشها برای بیماران مبتلا به سرطان کلورکتال است. به حالتی که سلول های سرطانی به طیف وسیعی از داروها که از نظر ساختمانی وعملکردی کاملا متفاوت هستند, مقاوم میشوند اصطلاحاً مقاومت داروئی چندگانه به طوراختصارmdr گفته می شود (multi drug resistance). دربین مکانیسمهای دخیل در ایجاد مقاومت دارویی, افزایش بیان ژنهایی که به طور طبیعی در برخی از بافتهای انسانی فعالیت دارند وحاملین مواد زائد به خارج سلول بوده از جمله mdr1وmrp1 مد نظر این پروژه قرارگرفته اند تکنیکی که در این پروژه مورد استفاده قرار گرفته است روش real time rt-pcr است که روشی سریع و اختصاصی با قابلیت تکرارپذیری است . بیان ژن mdr1 در بافت تومورال بیماران افزایش بیان معناداری نسبت به بافت سالم مجاور تومور نشان داد همچنین بیان ژن mdr1 با مرحله ی هیستولوژیک بیماری ارتیاط معناداری دارد. ولی بیان ژن mrp1 در بافت تومورال وسالم تفاوت معناداری نداشت.

یکی از دلایل اصلی مرگ سرطان می باشد.علی رغم پیشرفت های اخیر در درمان سرطان،نتایج کلینیکی هنوز دور از انتظار است.مقاومت به داروهای شیمی درمانی یک مانع اصلی در درمان موثر در اکثر سرطان ها می باشد. در مطالعه حاضر ارتباط بین بیان آنزیم تلومراز و علایم کلینیکی و پاراکلینیکی بررسی می شود.همچنین به دنبال این هستیم که آیا بیان آنزیم تلومراز با پاسخ به شیمی درمانی مرتبط هست یا نیست.بدین منظور بافت های توموری و بافت های سالم مجاور تومور 50 بیمار دارای سرطان کولورکتال برای بررسی بیان زیر واحد htert آنزیم تلومراز با استفاده از تکنیک real time rt-pcr مورد ارزیابی قرار گرفت.یک ارتباط معنی دار میان سطح بیان تلومراز و مرحله سرطان یافت شد. میان بیان تلومراز و سایر مشخصات کلینیکی مثل سایز تومور و درگیری غدد لنفاوی یافت ارتباط معنی داری نشد.مطالعه ی ما نشان داد که بررسی کمی بیانhtert ممکن است به عنوان یک مارکر مهم در تشخیص سرطان در مراحل اولیه به کار برده و استفاده شود.علاوه بر این تکنیک real time rt-pcr یک تکنیک ساده،سریع و حساس در تشخیص و بررسی کمی بیان htert می باشد. کلمات کلیدی:سرطان کولون،تلومراز، real time rt-pcr

بدن انسان از انواع بسیار زیادی سلول و بافت تشکیل شده است. همه این سلول ها و بافت ها می توانند منشأ سرطان باشند. سرطان های کولون و رکتوم که جزو رایج ترین سرطان ها در دنیا می باشند. بیشتر این افراد به علت متاستازی که تومور قبل از تشخیص و انجام عمل جراحی داده است رنج می برند. بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان کلورکتال به علت متاستاز دادن آن است. درافرادی که مبتلا به سرطان کلورکتال هستند بیشترین اندامی که تحت متاستاز این سرطان قرار می گیرد کبد می باشد. تخمین زده اند که 10 تا 20 درصد افراد در هنگام تشخیص سرطان کلورکتال ،دچار متاستاز به کبد هم هستند و سرعت متاستاز به کبد در افرادی که سرطان کلورکتال پیشرفته دارند به 50 درصد هم میرسد.. همه انواع سلول ها دارای نشانه های مولکولی متمایز و مخصوص به خود می باشند که به عنوان بیومارکر آن سلول ها تعریف می شوند. خصوصیات بیومارکرها نیز همانند عملکرد یا مقادیر آن ها، باید قابل شناسایی و اندازه-گیری باشد. در بعضی از مطالعات، بیومارکرها می توانند به عنوان یک مولکول کلیدی برای شناخت مسیرهای متابولیسمی، پیام رسانی و غیره مورد استفاده قرار گیرند. همچنین بیومارکرها می توانند تعریف مولکولی بیماری را آسان کنند و یا اطلاعات مفیدی در مورد مراحل مختلف بیماری یا تشخیص زودهنگام بیماری و مستعد بودن افراد را به بیماری های مختلف، و نیز پیش بینی واکنش سلولی یک داروی درمانی را فراهم کنند. از جمله بیومارکرهای که در تشخیص مراحل سرطان به صوری وسیعی مورد مطالعه قرار گرغته است آنتی ژن های سرطان/بیضه می باشد. در این مطالعه سطح کیفی بیان 3 آنتی ژن page4، scp-1 و spanxa1 به مظور تشخیص دقیقتر مراحل سرطان مورد بررسی قرار گرفتند. بیان ژن page4 scp-1 با متاستاز سرطان کلورکتال به ارگان کبدو گره های لنفی همراهی معنی داری نشان داند(p<0.05). همچنین فاکتورهای ریسک بالینی از جمله متاستاز به گره های لنفاوی و میزان رشد تومور در ارتباط با متاستاز به کبد بودند. در ان مطالعه با استفاده از فاکتورهای مولوکولی و ریسک بالینی که در ارتباط با متاستاز سرطان کلورکتال به ارگان دورتر بودند و با استفاده از تست آماری رگرسیون، مدلی برای پیش بینی متاستاز کلورکتال با دقت 85% ساخته شد که برای کاربردهای بالینی جهت مدیریت هر چه بهتر بیماری سرطان کلورکتال می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان می باشد(1). سرطان کولورکتال سومین سرطان شایع در سراسر جهان و چهارمین علت مرگ و میر می باشد(2). بسیاری از تحقیقات در کشف و توسعه بیومارکرهای زیستی برای بهبود روند تشخیص، پیش آگهی بیمار، انتخاب درمان و پیش بینی نتایج درمان متمرکز شده اند. در این مطالعه هدف ما بررسی بیان ژنvcam-1 در بافت تومورال و نرمال مجاور تومور بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال جهت یافتن بیومارکر احتمالی به منظور تشخیص زودرس و متاستاز این بیماری و ارتباط بیان این ژن باعلایم کلینیکوپاتولوژیک بیماران مبتلا به سرطان می باشد. بدین منظور از 60 نمونه بافت تومورال و 39 نمونه بافت نرمال مجاور تومور از بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال برای بررسی بیان ژن vcam-1 با استفاده از تکنیک rt-pcr مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل این که ارتباط معناداری بین بیان ژن vcam-1 با نمونه های تومورال بیماران مبتلا به سرطان مشاهده شد. همچنین ارتباط قابل توجهی بین بیان ژن vcam-1 با درگیری و عدم درگیری گره های لنفاوی، جنسیت بیماران، پیشروی تومور به لایه های دیواره روده و پیشروی تومور به دیواره براساس طبقه بندی tnm و مرحله سرطان وجود داشت. با توجه به اینکه تکنیک rt-pcr از دقت بالایی برخوردار بوده و قابل اعتماد، تکرار پذیر و سریع می باشد، استفاده از آن برای تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی اهمیت ویژه ای دارد. کلید واژه: سرطان کولورکتال، vcam-1، بیومارکرزیستی، rt-pcr

سرطان کولورکتال یکی از شایع ترین انواع سرطان در سطح جهان میباشد و مطالعات نشان داده است که شیوع این سرطان در ایران نسبت به نرخ جهانی آن بالاتر است. علیرغم پیشرفت های زیاد سالهای اخیر درارتباط با تشخیص و درمان سرطان، این مشکل همچنان به عنوان یکی از معضلات بهداشت و درمان دردنیا مطرح بوده، بنابراین نیازمند بررسی های بیشتر ومتمرکزتری میباشد. در این ارتباط مطالعه بیان ژن های دخیل در سرطان نیز اهمیت ویژه ای یافته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی بیان ژنets-1 در مبتلایان، بعنوان یک بیومارکر تشخیصی احتمالی جهت تشخیص زود هنگام بیماری در افراد مستعد، ویا بعنوان یک بیومارکر پیش آگهی دهنده برای احتمال ریسک متاستاز در بیمارانی که در مراحل اولیه بیماری هستند می باشد. بعلاوه، بررسی ارتباط بین بیان نیمه کمی ژن ets-1 با پارامترهایی ازقبیل: سایزتومور، درگیری گره های لنفی، میزان پیشروی تومور در دیواره روده و بروز متاستاز صورت گرفت. در این مطالعه بافت توموری 64 بیمار مبتلا به سرطان کولورکتال و همچنین 44 نمونه بافت سالم مجاور تومور بعنوان شاهد برای بررسی بیان ژن ets-1 با استفاده از تکنیک rt-pcr مورد ارزیابی قرارگرفت. داده ها با نرم افزار spss و آزمون کای اسکوار و رگرسیون لجستیک آنالیز شد. نتایج مطالعه نشان داد بیان این ژن در بافت تومورال روده بطور معناداری از بیان دربافت سالم بیشتر است (66% در مقابل 45% ،p=0.03). بین بیان ژن ets-1 و سایز تومور و همچنین درگیری گره های لنفی ارتباط معنی داری وجود داشت (به ترتیب p=0.039 و p=0.009 ). بین بروز متاستاز در بیماران با درگیری گره های لنفی و همچنین میزان پیشروی تومور در بافت روده نیز ارتباط معنی داری دیده شد (به ترتیب p=0.047 و p=0.009). بین بیان ژن در زنان و مردان و در سنین مختلف تفاوت معنی دار آماری مشاهده نشد. روش رگرسیون لجستیک دوتایی نشان داد که هیچیک از فاکتورهای مورد بررسی با متاستاز ارتباط معنی دار آماری ندارد. گرچه نتایج این مطالعه نشان می دهد بیان ژن ets-1در بافت تومورال بطور معنی داری بیشتر از بافت نرمال میباشد، اما ازاین ژن نمیتوان بعنوان بیومارکرتشخیصی استفاده نمود. با توجه به ارتباط معنی دار بین بیان این ژن و درگیری گره های لنفی، از آنجایی که درگیر شدن گره های لنفی زمینه ساز و مقدمه بروز متاستاز در بیماران است، بنابراین، از بیان این ژن میتوان بعنوان یک بیومارکر پیش آگهی دهنده برای بروز متاستاز استفاده نمود.

سرطان عامل اصلی مرگ در کشورهای توسعه یافته اقتصادی و دومین عامل مرگ در کشورهای در حال توسعه است. سرطان کولورکتال یکی از سومین سرطان رایج و چهارمین دلیل مرگ و میر در جهان است. سرطان کولورکتال در ایران، در مردان، چهارمین سرطان بوده و در زنان دومین سرطان محسوب می¬شود. بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان کولورکتال به علت متاستاز دادن آن است. تشخیص زود هنگام و اتخاذ روش های درمانی مناسب برای این افراد اهمیت پیش بینی سرطان کولورکتال و متاستاز دادن آن را دو چندان می کند. از آنتی ژن های سلول¬های سرطانی می¬توان به عنوان بیومارکر برای پیش¬بینی و تشخیص سرطان استفاده کرد. یکی از مارکرهایی که مختص تومورها می باشدcancer/testis antigens هستند. تومورهای سرطان کولورکتال به عنوان تومورهایی که بیان تعداد ژن¬های خانوادهcancer/testis antigens در آن ها محدود می¬باشد، شناخته شده¬اند. song و همکارانش در سال 2011 ، برای با هدف یافتن cancer/testis antigens بالقوه، موفق به معرفی ژنfbxo39 به عنوان یک cancer/testis antigen جدید شدند. با توجه به تنها مطالعه صورت گرفته و ذکر شده در بالا بیان این ژن فقط در بافت سرطانی کولون انجام شده است. در این مطالعه، بیان ژن¬ fbxo39 هم در بافت توموری و هم در بافت سالم مجاور تومور با استفاده از روش rt-pcr مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای اولین بار بیان ژن fbxo39 بر اساس مرحله سرطان نمونه های موردنظر نیز بررسی شد. بنا به داده های این مطالعه، بیان این ژن¬ محدود به سلول¬های بافت توموری بوده و بیان آنها در بافت¬ سالم مجاور تومور در هیچکدام از بیماران مشاهده نشد. همچنین در تمامی نمونه هایstage 0 بیان این ژن مشاهده شد. بنابراین با توجه به عدم بیان این ژن در بافت سالم و بیان آن در نمونه های مبتلا به مرحله ابتدایی سرطان می توان بیان این ژن را به بیومارکری احتمالی تشخیصی برای سرطان کولورکتال برشمرد. همچنین در این تحقیق برای اولین بار ارتباط بیان ژن fbxo39 با فاکتور¬های ریسک بالینی در بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط معنی داری بین بیان ژن fbxo39 با درگیری گره های لنفاوی مشاهده شد. با توجه به اینکه درگیر شدن گره های لنفاوی مقدمه ای برای وقوع متاستاز در بیماران است، می توان گفت بیان این ژن زنگ خطری برای بروز متاستاز بوده و بدین ترتیب نقش یک بیومارکر پیش آگهی دهنده را نیز دارد.