ایران در یکی از مناطق به شدت لرزه خیز دنیا قرار گرفته است، و همه ساله زمین لرزه های ویرانگری در آن به وقوع می پیوندد. این زمین-لرزه ها علاوه بر خطرات مالی فراوانی که بر جا می گذارند، باعث تلفات انسانی بی شماری نیز می شوند. برای جلوگیری از این فجایع آگاهی از ساختارهای درون زمین ضروری به نظر می رسد. این دانش سبب ساختن بناهای مقاوم و ایمن در برابر زمین لرزه و سایر مخاطرات زمین شناسی نظیر روانگرایی و غیره خواهد شد. پاسخ آبرفت به جنبش های ورودی به شکل های مختلفی در بروز خسارت دخالت دارند، که یکی از مهمترین آن ها را می توان پدیده تشدید نام برد، و این پدیده وقتی رخ می دهد، که پریود طبیعی آبرفت برابر پریود طبیعی سنگ کف باشد، در این حالت اثر تقویت آبرفت در شتاب حرکت زمین بیشترین مقدار است. در این تحقیق جهت تعیین پریود طبیعی آبرفت، اندازه گیری مایکروترمورها در منطقه ی جنوب غربی دشت تهران با 115 ایستگاه قرار گرفته در روی آبرفت، انجام شد. منطقه ی جنوب غربی دشت تهران با مختصات جغرافیایی بین ?49 ?30 ?35 تا ?13 ?43 ?35 از عرض شمالی و ?41 ?46 ?50 تا ?13 ?23 ?51 از طول شرقی، از سازندهای آبرفتی کهریزک و آبرفت های تهران تشکیل شده است. در این منطقه سازند کهریزک از رسوبات رسی و سیلتی رسی تشکیل شده است و بررسی ها نشان دهنده ی رخداد فرونشست در منطقه می باشد. مقدار فرکانس تشدید در هر ایستگاه متناظر با قله ی نمودار طیف پاسخ، که با استفاده از تقسیم طیف دامنه ی مولفه ی افقی نگاشت به طیف دامنه ی مولفه ی قائم نگاشت بدست می آید، است، و به تکنیک ناکامورا (h/v) معروف می باشد. مقدار فرکانس تشدید در منطقه با استفاده از روش بالا بین 5/0 تا 2 هرتز بدست آمد، و سپس با استفاده از مقادیر فرکانس تشدید برای ایستگاه های مختلف نقشه ی ریز پهنه بندی برای منطقه تهیه شد. در انتها مقادیر فرکانس تشدید بدست آمده از ایستگاه های مختلف و همچنین نقشه ی ریز پهنه بندی، با داده های صحرایی در دسترس و همچنین خصوصیات زمین شناسی و ژئوتکنیکی منطقه مقایسه شدند. نتایج بدست آمده از فرکانس تشدید، با تغییرات ضخامت آبرفت و همچنین خصوصیات ژئوتکنیکی و زمین شناسی منطقه تطابق خوبی دارند.

نتایج مشاهده و تفسیر تصاویر در فاصله مشخص شده،نشان میدهد که شیب ساختاری در فواصل تفسیر شده n 15 e ، با زاویه میل 4 درجه و امتداد n75w – s75e می باشد و شکستگی های هادی درفواصل نمونه برداری چاه افزایش پیدا میکنند، بیشترین شکستگی ها در فواصل 1640-1650 ،1775-1810، 1825-1835 متری می باشد. شیب شکستگی ها (55 شکستگی) s35e است. محاسبات، شکستگی های هادی و روزنه ها را از 1 تا 0.001 سانتی متر تخمین زده است،که بیشترین شکستگی و روزنه ها در عمق های 1800-1806 متر و1825-1831 متر دیده میشود. (در حدود 0.4 سانتی متر) همچنین بازه برای تخلخل شکستگی ها نیز از 0-8% محاسبه شده است. بیشترین تخلخل در 1775-1779 متر دیده میشود(نزدیک به 75%) بررسی فواصل نمونه برداری ، توزیع ناهمگنی تخلخلی را در بعضی مکان ها نشان می دهد. بیشترین وسعت در قسمت فوقانی و میانی سازند دیده می شود، بیشترین و کمترین تخلخل مربوط به لایه های نازک است،بازه تخلخل ثانویه از 0-5% است. این نوع تخلخل بیشتر شامل بخش های فوقانی و میانی سازند می باشد. مقاطع مورد توجه برای تخلخل ثانویه در عمق های 1562-1570 متری، 1633-1643، 1697-1705،1766-1780،1945-1954متری میباشند

هدف از این تحقیق تعیین فشار منفذی مخزن با استفاده از نشانگر سرعت لرزه ای بدست آمده از روش توموگرافی لرزه ای می باشد. فشار منفذی یکی ازمهمترین خصوصیات مخزن است، که در زمینه اکتشاف می توان از این مفهموم در تحلیل و مطالعه مسیرهای مهاجرت هیدروکربن و همچنین در مطالعه کیفیت پوش سنگ استفاده کرد. مفهوم فشار منفذی درتمام مطالعات و برنامه ریزی های قبل و پس از تولید میدان نقش اساسی دارد. در این تحقیق برای تعیین فشار منفذی از داده های سرعت توموگرافی که از داده های سرعت پیش برانبارش استخراج شده اند استفاده شده است، این داده های سرعت الزاما باید دارای کیفیت بسیار مناسبی باشند. برای ساخت مکعب سرعت در ناحیه مخزن ابتدا مدل سلولی از منطقه ساخته شد و داده های سرعت به درون مدل انتقال داده شدند. سپس با استفاده از داده های سرعت و روش های زمین آماری مقدار سرعت در سلول های فاقد مقدار سرعت درون یابی شد. در ادامه با استفاده از نگاره های سرعت صوتی و چگالی رابطه مناسبی بین آنها استخراج می شود و با استفاده از همین رابطه مکعب چگالی مخزن مدل شد. بعد از این مرحله با استفاده از مکعب چگالی مدل شده مکعب فشار روباره مخزن مدل سازی به عمل آمد. همچین با استفاده از نگار rft و رابطه باورز مکعب تنش موثر مدل سازی شد و در نهایت با استفاده از رابطه بنیادی ترزاقی مکعب فشار منفذی مخزن مدل سازی شد. لازم به ذکر است در هر مرحله با استفاده از داده های چاه های موجود کیفیت کار انجام شده مورد بررسی قرار می گیرد. مکعب نهایی فشار منفذی مدل شده با نگار rft در محل چاه های دارای این نگار کیفیت سنجی شد و نتیجه این کیفیت سنجی حاکی از عملکرد صحیح و بسیار خوب روش های مورد اتخاذ می باشد.

تشخیص و ارزیابی شکستگی ها، به ویژه چگالی شکستگی، در مخازن کربناته همواره امری مهم و اساسی در توسعه و بهره برداری بهینه از این مخازن تلقی می شود. با توجه به کربناته بودن اکثر مخازن هیدروکربوری ایران، اهمیت تشخیص و ارزیابی شکستگی ها در این مخزن دوچندان می شود. در این پروژه سعی شده است با استفاده از موج استونلی و تاثیر پذیری آن در برابر زون شکسته، این شکستگی ها تشخیص داده شود. دلیل انجام این پروژه با استفاده از آنالیز موج استونلی حاصل از ابزار صوتی مورد استفاده در میدان مورد نظر این است که داده های مغزه و همین طور لاگ fmi که از جمله روش های مستقیم در ارزیابی شکستگی ها می باشند، به دلایل تکنیکی و اقتصادی به صورت محدود در دسترس می باشند. در این پروژه از ابزار تصویر برشی دو قطبی برای انتشار موج استونلی در یک زون شکسته از میدان مورد نظر استفاده گردید. سپس با استفاده از نرم افزار صنعتی داده های موج استونلی مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت و با تفکیک امواج استونلی منعکس شده و مستقیم و در نتیجه محاسبه ضریب انعکاس، موقعیت و چگالی شکستگی ها در چاه مورد نظر تشخیص داده شد. در ادامه نیز به دلیل نبود داده های مغزه در زون مورد نظر، نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از لاگ تصویری fmi که روشی مستقیم و در عین حال دقیق در بررسی شکستگی ها می باشد، صحت سنجی گردید.

روش های تصویر سازی ژئوالکتریکی یکی از روش های ژئوفیزیکی می باشد که در آن تصویری بر اساس مقاومت ویژه لایه های مختلف سنگی و زیرین سطح زمین ترسیم می شود. در پروژه حاضر این روش بر روی تونل دسترسی در حال احداث انتقال آب انجام شده است. این تونل از منطقه کانی سیب در استان آذربایجان غربی آب را به دشت های نقده منتقل می کند و درآن روش حفاری بوسیله دستگاه تی بی ام می باشد. بدین منظور تعداد 124 سونداژ در قالب 12 پروفیل با استفاده از آرایش شلومبرژه در منطقه تونل دسترسی مورد برداشت و مطالعه قرار گرفت. پس از انجام مطالعات صحرایی و تفسیر دستی و با توجه به شبه مقاطع مقاومت ویژه ظاهری و تلفیق این دو، پروفیل هایی از منطقه ترسیم گردید. سپس با استفاده از مدلسازی های معکوس یک بعدی و دوبعدی توسط نرم افزارهای res1dinv و res2dinv اطلاعات دقیق تری جهت تصویر سازی لایه های مختلف زیرین سطح زمین فراهم آمد که در نهایت با مقایسه بین داده های حاصل از لاگ ها و مغزه ها میتوان ارتباط موثری را میان مقاومت ویژه الکتریکی و میزان شاخص کیفیت سنگ نشان داد.

روش های تصویر سازی ژئوالکتریکی یکی از روش های ژئوفیزیکی می باشد که در آن تصویری بر اساس مقاومت ویژه لایه های مختلف سنگی و زیرین سطح زمین ترسیم می شود. در پروژه حاضر این روش بر روی تونل دسترسی در حال احداث انتقال آب انجام شده است. این تونل از منطقه سبزکوه در استان چهار محال بختیاری آب را به دشت های چغاخور منتقل می کند و درآن روش حفاری بوسیله دستگاه تی بی ام می باشد. بدین منظور تعداد 82 سونداژ در قالب 4 پروفیل با استفاده از آرایش شلومبرژه در منطقه تونل دسترسی مورد برداشت و مطالعه قرار گرفت. پس از انجام مطالعات صحرایی و تفسیر دستی و با توجه به شبه مقاطع مقاومت ویژه ظاهری و تلفیق این دو، پروفیل هایی از منطقه ترسیم گردید. سپس با استفاده از مدلسازی های معکوس یک بعدی و دوبعدی توسط نرم افزارهای res1dinv و res2dinv اطلاعات دقیق تری جهت تصویر سازی لایه های مختلف زیرین سطح زمین فراهم آمد که در نهایت با مقایسه بین داده های حاصل از لاگ ها و مغزه ها میتوان ارتباط موثری را میان مقاومت ویژه الکتریکی و میزان شاخص کیفیت سنگ نشان داد

سرعت عبور امواج در توده سنگ، تحت تاثیر دو عامل اصلی خصوصیات سنگ بکر و ناپیوستگی های توده سنگ می باشد. در این تحقیق سعی شده است با کمی کردن پارامترهای کیفی ناپیوستگی ها، نحوه تأثیر هریک از این پارامترها بر سرعت موج بررسی شود. در این راستا سرعت سیر امواج فراصوتی در سنگ بکر با خصوصیات سنگ شناسی مشخص، در آزمایشگاه اندازه گیری و سپس با ایجاد ناپیوستگی های مشخص و کنترل شده، تأثیر پارامترهایی همچون درصد رطوبت، بازشدگی، پرشدگی (جنس، میزان و ضخامت پرشدگی)، تراکم (با نگرش به نحوه آرایش)، جهت یابی و زبری درزه بر سرعت موج بدست آمد. ویژگی واقعی ناپیوستگی ها با انجام اندازه گیری های صحرایی بر اساس توصیه ها و استاندارد های موجود و همچنین بررسی مغزه های حاصل از حفاری گمانه های اکتشافی و آزمایشهای برجا اندازه گیری و تعیین گردید. سپس عنایت به میزان تاثیر هر پارامتر در کاهش سرعت موج، به محاسبه سرعت موج در توده سنگ پرداخته شد. برای صحت سنجی محاسبات انجام شده، سرعت موج به کمک روش لرزه نگاری شکست مرزی و درون چاهی اندازه گیری و مقایسه گردید.

دریای خزر بزرگترین دریاچه جهان در شمال کمربند چین خورده گسیلده البرز واقع شده است.این دریاچه به سه بخش شمالی ، میانی و جنوبی تقسیم می شود. بخش جنوبی که حوضه جنوبی را شامل می شود در بردارنده ضخامت بسیار زیادی از رسوبات است که در مدت زمانی اندک نهشته شده اند.مشخصات سنگ شناسی و ساختمانهایی که به وضوح در مقاطع لرزه ای دلتای قدیمی سفید رود مشاهده می شوند به روشنی حاکی از آنند که این رسوبات در طی یک چرخه کامل تغییر سطح اساسی آب دریای خزر نهشته شده اند. شروع این چرخه تغییر سطح اساس با افت سطح اساس در میوسن پسین ، پلوسین پیشین و در نتیجه تشکیل یک مرز سکانسی در قاعده رسوبات چلکن ( با سن پلیوسن پیشین) بوده است.پی آمد این حادثه میزان ‏‎s/a‎‏ در حوضه افزایش شدیدی یافته است. این مهم باعث شده است که ترکیب رسوبات نهشته شده در دلتای قدیمی سفید رود که تاقبل از رسوبات چلکن گل افزون بوده است تغییر کند و رسوبات عموما ماسه ای در حوضه نهشته شوند. علاوه بر شواهد سنگ شناسی ، ساختمانهایی همچون طرح برانبارش ‏‎progradiation‎‏ دیاپیرهای گلی ، گسلهای رشدی و ‏‎withdrawal sinks‎‏ نیز به روشنی حاکی از نهشه شدن سازند چلکن در یک ‏‎lst‎‏ می باشند.نهشته شدن رسوبات آهکی و رسی ‏‎anlap‎‏ بازتابنده های موازی بر روی ساحل در بسیاری از بخشهای حوضه نشان از آن دارند که پس از رسوبگذاری سازند چلکن سطح اساس دریای خزر شروع به بالا آمدن کرده است و رسوبات سازند آگچاگیل در یک ‏‎‏‎tst‎ تحت شرایط ‏‎s/a‎‏ پایین نهشته شده اند.بنابراین رسوبات دلتای قدیمی سفید رود که در مدت زمانی حدود 3 میلیون سال نهشته شده اند یک سکانس رسوبی درجه سوم هستند که همانگونه که ذکر شد ناپیوستگی قاعده چلکن مرز سکانسی تحتانی آن رسوبات چلکن ‏‎lst‎‏ آن مرز چینه شناسی بین چلکن و آگچاگیل یک ‏‎ts‎‏ و سازند آگچاگیل ‏‎tst ‎‏ آن محسوب می شوند. ‏