نام پژوهشگر: رویا خجیر

دریافت رمان نو در ایران : تاثیر و ترجمه آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  رویا خجیر   مهدی افخمی نیا

هدف از این تحقیق علمی، همانگونه که از عنوان آن بر می آید، مطالعه دریافت و خوانش "رمان نو" در ایران، ترجمه آن، و بررسی تاثیر این رمان بر روی خوانندگان ایرانی است. بنا براین، در فصل اول این تحقیق علمی که عنوان آن « دیدگاههای کلی » می باشد، ما تلاش کرده ایم تا توضیحاتی در باره تئوریهای زیباشناسی دریافت، علل ظهور رمان نودر فرانسه، ویژگیها و جهان بینی جدید آن که باعث برانگیختن محافل نقد عصرش شد، ارائه دهیم. برای دریافتن ظهور "رمان نو" در ایران، ما مبادرت به بررسی تاریخ گسترده ادبیات فارسی نموده ایم که در پی حضور ادبیات خارجی خصوصا ادبیات فرانسه شاهد تولد رمان بود. در حالی که به توضیح و تشریح چگونگی ارتباطات بین ادبیات فارسی و فرانسه اقدام کرده ایم، در صدد بودیم تا بیان کنیم که رمان چگونه به ایران آمد و اولین رمانهای فارسی دارای چه خصیصه هایی بودند. حضور ادبیات خارجی از طریق ترجمه در ایران به گسترش علم ادبیات تطبیقی و نقد ادبی که یکی از ارکان آن می باشد، انجامید، بنابر این به مطالعه وضعیت و شرایط آنها در ایران مبادرت نموده ایم. در فصل دوم این تحقیق علمی با عنوان « دریافت رمان نو از ورای ترجمه آن » ،پس از توضیح ارتباط بین ترجمه وادبیات تطبیقی و همچنین دریافت ادبی یک اثر، به موضوع نقش و اهمیت ترجمه ادبی و جنبه های مسئله ساز آن، خصوصا در ایران پرداخته و تاریخچه ای از ترجمه آثار نویسندگان فرانسوی به فارسی را ارائه داده ایم. محور اصلی این فصل اختصاص به تشریح مسائل ترجمه "رمان نو" در ایران از لحاظ ساختار و سبک دارد، که مترجمان ایرانی در حین ترجمه با آنها مواجه می شوند. در طی یک بررسی تطبیقی، با مقایسه ترجمه فارسی آثاربعضی از رمان نویسان نو با متن فرانسه آنها، این مسائل را از برخی از جنبه های متفاوت، تجزیه و تحلیل کرده ایم تا به ترجمه پذیری یا ترجمه ناپذیری رمان نو واقف شویم. در فصل سوم با عنوان « رمان نو و خوانندگان ایرانی »، با مطالعه افق انتظار خوانندگان ایرانی، وضعیت خوانش "رمان نو" را در نزد آنها بررسی نموده و نشان داده ایم که چرا و چگونه بعضی از خوانندگان ایرانی از قبیل نویسندگان، متفکران علمی و دانشگاهی تحت تاثیر خوانش این رمان قرار گرفته اند. سپس با اشاره به آثار بعضی ازرمان نویسان نو، به تحلیل مشکلات خوانش رمان نو مبادرت نموده ایم تا مشخص کنیم که" رمان نو" به عنوان "متن نو"، چه نوع خوانش و خواننده ای را میطلبد و اینکه این رمان غیر قابل خوانش است یا نه، و با تاکید بر روی تئوری های ولفگانگ ایزر وآمبرتو اکو، بر روی شناخت تیپو لوژی خواننده ایرانی متمرکز شده ایم. علاوه بر این، در این فصل، چگونگی دریافت آثار خارجی را شرح داده و پس از نشان دادن نمود مدرنیسم در رمان فارسی از جنبه های داستان سرایی، به ترسیم بافت سیاسی-اجتماعی ایران و تشریح جریانهای متفکری و فرهنگی که در ظهور "رمان نو فارسی" دخیل بوده اند، پرداخته ایم. پس از شرح دادن در باره سیر تحولی" رمان مدرن فارسی" که در نهایت منجر به پیدایش "رمان نو فارسی" گشت، آثاربعضی از نویسندگان ایرانی را که می توانند به عنوان رمان نویسان نو تلقی شوند و تحت تاثیرخوانش رمان نو فرانسه، آثاری را خلق کرده اند که از لحاظ ساختار و نوشتار به آن شباهت دارند، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم و سعی نموده ایم که دراین آثار که مربوط به قبل و بعد از انقلاب اسلامی هستند، ویژگیهای "رمان نو" را بیابیم. برای نشان دادن بازتاب دریافت "رمان نو" در مطبوعات ایران و نشریه های دانشگاهی، به تجزیه و تحلیل مقاله های چاپ شده درآنها اقدام نموده، سپس پایان نامه های نگاشته شده در رابطه با این رمان را معرفی کرده وپس از بررسی نقاط مشترک بین رمان نو فرانسه و فارسی، درباره آینده این رمان در ایران بحث کرده ایم.