نام پژوهشگر: سمیه سیاه کالی

مطالعه تغییرات عناصر جزئی در فرآیند کائولینیتی شدن در معدن کائولن زنوز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1390
  سمیه سیاه کالی   احمد جهانگیری

کانسار کائولن زنوز در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق شهرستان مرند دراستان آذربایجان شرقی واقع شده است. کائولن ها وسنگ میزبان آنها توسط روش های پتروگرافی، آنالیز شیمیایی و xrd مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی نشان می دهد که منشأ این کانسار وابسته به سنگ های تراکی آندزیت منطقه است. مشاهدات پتروگرافی نشان می دهند که کانی های اصلی موجود در سنگ های تراکی آندزیتی شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند، کوارتز، آلکالی فلدسپار و بیوتیت بوده و بافت پورفیریتیک در آنها غالب است. بر اساس نتایج آنالیزهای xrd، کانی های کوارتز، کلسیت، دولومیت، آناتاز، کلریت، مونت موریلونیت، کائولینیت، میکا-ایلیت، و پیروفیلیت تشکیل دهنده زون های دگرسانی این کانسار است. مطالعات صحرایی و داده های ژئوشیمیایی نشان دهنده موثر بودن فرآیند هیپوژن است که در کنار آن فرآیند سوپرژن نیز در توسعه این کانسار موثر بوده است. مطالعات ژئوشیمیایی و محاسبات تغییرات جرم بر روی عناصر اصلی وعناصر فرعی نمونه های بدست آمده در امتداد پروفیل انتخابی نشان می دهد که، تعدادی از عناصر اصلی، na، k، ca، mg، fe و mn در سنگ دگرسان شده نسبت به سنگ منشأ دگرسان نشده تهی شده اند و تهی شدگی این عناصر باعث غنی شدگی si در سنگ دگرسان شده است و کاهش k, sr, rb,zrو ree در قسمت های شدیداً آلتره شده در نتیجه اثرات هیدروترمال است. عناصر نادرخاکی دارای الگوهای پراکندگی نسبتاً مشابهی می باشند که در ارتباط با مشابهت های شعاع یونی این عناصر با یکدیگر می باشند. این عناصر در سنگی که به طور ضعیف دگرسان شده غنی شدگی و در امتداد پروفیل نمونه-برداری با افزایش شدت دگرسانی نسبت به سنگ والد تهی شدگی نشان می دهند. در بین این عناصر eu آنومالی منفی دارد و ce آنومالی قابل مشاهده ای ندارد، که نتیجه دگرسانی فلدسپار و تبدیل آنها به کانی های رسی در دمای بالا است. محاسبات تغییرات جرم نشان می دهد عناصر اصلی و جزئی در فرآیند کائولینیزاسیون در کانسار کائولن زنوز نسبت به سنگ منشأ: 1) غنی شده اند (شامل عناصر ,sio2, ga, hf, u, nb,ta,w 2) تهی شده اند (شامل عناصرna, k, p, la, rb,ti ca, fe,co, cs, v, y, zn, ni ,mn, cr, ce, pr, nd, , eu, gd, dy, ho, er, tm. yb, lu sr, th, zr, cu, ). تجزیه و تحلیل های انجام شده نشان می دهند که عواملی نظیر ماهیت اسیدی محلول های دگرسان کننده، تغییرات ph ، جذب سطحی، روبش و تمرکز، ثبت در فازهای نئومورف، حضور در فازهای کانیایی مقاوم، میزان پایداری کانی-های اولیه، هتروژنی سنگ مادر و تغییر در شدت دگرسانی از جمله عواملی بوده اند که نقش ارزنده ای در رفتار عناصر طی تکوین این کانسار داشته اند.