سیب زمینی یکی از گیاهان زراعی غده ای مهم به عنوان منبع غذایی، تولیدات دارویی و صنعتی است که بهبود رشد آن در شرایط کشت در شیشه به منظور تکثیر و افزایش محصول از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ابزارهای بیولوژی مولکولی نوین، کشت سلول و بافت گیاهی دانشمندان را قادر به درک بهتر چگونگی تولید مثل، رشد و محصول دهی غده ای سیب زمینی کرده است. اتیلن یکی از هورمون های گیاهی است که در طول کشت بافت گیاهی در شرایط کشت در شیشه تولید می گردد و تجمع آن با انواع ناهنجاری های مورفولوژیکی گیاه همراه است. در این مطالعه، گیاهان سیب زمینی(solanum tuberosum l.) رقم وایت دزیره در غلظت های 0، 50، 100، 150 و 200 میکرومولار تیوسولفات نقره(sts) در شرایط کشت in vitroکشت داده شدند. پس از 6 هفته تأثیر تیوسولقات نقره(sts) به عنوان یک بازدارنده فعالیت اتیلن بر روی مقدار کلروفیل کل، پروتئین محلول کل، الگوی الکتروفورزی پروتئین، تجمع یون های نقره و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان مانند آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز و کاتالاز در ریشه ها و اندام هوایی بررسی شد. کاربرد تیوسولفات نقره(sts) در محیط کشت ms باعث افزایش معنی دار مقدار کلروفیل کل در مقایسه با گیاهان شاهد گردید. غلظت های مختلف sts اثر معنی داری بر مقدار پروتئین کل نداشت. تغییرات در الگوی پروتئین کل توسط الکتروفورز ژل پلی اکریلامید یک بعدی(sds-page) بررسی شد. شدت بیان 4 پروتئین در اندام هوایی و 5 پروتئین در ریشه ها در اثر تیمار با sts تغییر یافت. تجمع نقره تنها در ریشه ها نشان داده شد. نتایج نشان داد که تیوسولفات نقره(sts) در محیط کشت تنش اکسیداتیو را القاء و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را تغییر داد. تیوسولفات نقره باعث القاء تغییراتی در فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز به خصوص در ریشه ها شد اما بر فعالیت آنزیم کاتالاز در اندام هوایی و ریشه های گیاه سیب زمینی اثر معنی داری نداشت.

در این تحقیق گیاه تنباکو (nicotiana tabacum l.) رقم wisconsin توسط باکتریagrobacterium rhizogenes حاوی پلاسمید pri15834-prt35s-gus به روش کشت همراه ترانسفرم گردید. ریشه های موئین تراریخته ایجاد شده توسط توانایی رشدشان بر روی محیط کشت حاوی کانامایسین مشخص شدند. برای تائید ترانسفرم بودن ریشه ها از سوبسترای x-gluc و همچنین pcr استفاده شد. آبی رنگ شدن ریشه ها در تست gus تائیدی بر انجام موفق ترانسفورماسیون بود. سپس برای رشد و تکثیر ریشه ها از محیط کشت ms جامد استفاده شد. از این ریشه های تراریخته ابتدا کالوس و سپس گیاهان تراریخته باززائی گردید و پس از آن میزان اکسین در قسمت ساقه و ریشه این گیاهان اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد مقدار اکسین در گیاهان تراریخته نسبت به گیاه شاهد افزایش قابل توجهی داشته است که با ریشه زایی بیشتر و ایجاد hairy root گیاه تراریخته مطابقت داشت. افزایش میزان اکسین باعث افزایش ریشه زایی گردید اما از رشد و طویل شدن ریشه ها تا حدودی جلوگیری نمود. سپس جهت بررسی مقاومت به شوری گیاهان تراریخته و گیاهان شاهد به محیط مایع حاوی 300 میلی مولار نمک nacl منتقل شدند. بعد از 4 هفته از محیط نمکی خارج شده و مورد آنالیز قرار گرفتند، وزن تر، وزن خشک، میزان کلروفیل نسبی، و میزان سدیم و پتاسیم در ریشه و ساقه آنها اندازه گیری شد. وزن تر و وزن خشک ریشه های تراریخته نسبت به ریشه های شاهد افزایش داشت، همچنین وزن تر و وزن خشک ساقه و برگ گیاهان تراریخته تحت تیمار نمکی افزایش قابل توجهی نسبت به شاهد نشان داد. در گیاهان تحت تنش شوری میزان سدیم ریشه های شاهد و تراریخته افزایش یافت و باعث افزایش رشد ریشه های تراریخته شد. مقدار سدیم در ساقه و برگ گیاهان تحت تنش شوری افزایش یافت و این افزایش در گیاهان تراریخته بیشتر بود،میزان پتاسیم در ریشه های تراریخته افزایش داشت، ولی میزان پتاسیم در ساقه و برگ گیاهان تراریخته افزایش قابل ملاحظه ای نداشت. میزان کلروفیل نسبی هم در گیاهان شاهد و هم در گیاهان تراریخته تحت تیمار نمکی کاهش معنی داری نسبت به گیاهان در محیط فاقد نمک نشان داد. میزان ریشه زایی گیاهان تحت تنش نمک نیز بررسی شد و مشخص گردید ri پلاسمید باعث افزایش توان ریشه زایی گیاه تحت تنش نمک می شود.

چکیده گیاه datura metel l. سرشار از آلکالوئیدهای مهم دارویی وتجاری است، که عبارتند از: هیوسیامین، اسکوپولامین و آتروپین. بنابراین به کارگیری روش های کشت سلولی و طراحی سیستم هایی که افزایش پتانسیل تکثیر و به دنبال آن ازدیاد متابولیت های ثانویه را در بردارند، در مورد این گیاه ضروری به نظر می رسید. روش های مختلفی برای تغییر در میزان ترکیبات ثانویه گیاهی وجود دارد. که از آن جمله می توان به اعمال موتاسیون، ایجاد تغییرات سوماکلونال و انتقال t-dna به گیاه اشاره کرد. در مطالعه حاضر ابتدا شرایط باززائی گیاه از قطعات برگ بهینه گردید و بهترین محیط کشت با بالاترین در صد باززائی (79 در صد) در محیط کشت ms حاوی ? میلی گرم در لیتر bap به دست آمد. در سیستم های باززائی گیاه گاهی احتمال وقوع تغییرات ژنتیکی و یا اپی ژنتیکی مطلوب وجود دارد. به منظور بررسی این موضوع، گیاهان باززائی شده با استفاده از پرایمر های rapd مورد بررسی قرار گرفتند. در بین پرایمر های استفاده شده پرایمر fpk2-19 بیشترین تنوع ژنتیکی را نشان داد. پس از بهینه سازی محیط باززایی اقدام به انتقال t-dna به گیاه، با استفاده از agrobacterium tumefaciens حاوی پلاسمید pzm1047، در برگیرنده ژن های gus و kan نمودیم. نرخ ترانسفورماسیون در این پژوهش حدود 13 درصد به دست آمد. که نسبت به درصد گزارش شده توسط محققان قبلی 2 درصد افزایش داشت. بعد از باززایی از گیاهان تراریخت چندین لاین حاصل شد و آنالیز مقدار کمی آلکالوئید با استفاده از روش tlc در اندام های هوایی و همچنین ریشه گیاهان شاهد، باززایی شده و لاین های 1، 2 و 3 تراریخت صورت گرفت. در مجموع آتروپین کل در مورد لاین 2 تراریخت (t2) 04/83 درصد، افزایش معنی دار نسبت به شاهد نشان داد. همچنین لاین های 2 باززایی شده (r2)و لاین 1 تراریخت t1)) نیز به ترتیب افزایش 79/77 و 01/61 درصدی معنی دار نسبت به شاهد نشان دادند. از طرف دیگر لاین 3 باززایی شده ( (t340/9 درصد کاهش آتروپین کل نسبت به شاهد نشان داد. همچین نتایج بررسی آلکالوئید ها در اندام های هوایی نشان داد که گیاهان لاین 2 تراریخت با مقدار 97/164 در صد افزایش معنی دار آلکالوئید نسبت به شاهد بیشترین مقدار آلکالوئید را در بین گیاهان مورد بررسی نشان دادند. این در حالی بود که ریشه های این لاین با 25/94 درصد کاهش معنی دار آلکالوئید نسبت به شاهد دارای کمترین مقدار آلکالوئید در بین گیاهان مورد برررسی هستند. در مجموع آنالیز آلکالوئید های ریشه روندی را عکس روند ساقه نشان داد. این می تواند تأییدی بر سنتز آلکالوئید ها در ریشه و انتقال آن ها به اندام های هوایی باشد. در رابطه با علت اختلاف بین سطوح آلکاوئید گیاهان باززایی شده و شاهد می توان به این مسئله اشاره کرد که وقوع تغییرات ژنتیکی سوماکلونال و وجود باند bp ??00 در لاین 2 (r2) باعث افزایش 79/77 درصدی معنی دار آتروپین کل نسبت به شاهد شده است. همچنین انتقال t-dna به گیاه نیز، احتمالاً با تأثیر بر ژن های سنتز کننده آلکالوئید و تغییر بیان آن ها تغییر میزان آلکالوئید ها را به دنبال داشته است.

پروتئین های ناقل لیپید (ltps) گروهی از پروتئین ها با وزن ملکولی متوسط در نزد گیاهان هستند که دارای پتانسیل های کاربردی به ویژه در سیستم های رها سازی دارو می باشند. هدف از این تحقیق، کلون کردن ژن ltp2 مربوط به گیاه برنج(oryza sativa) در وکتور بیانی pgex-6p-2، در باکتری e.coli (top10) جهت تولید پروتئین به صورت متصل با gst می باشد. از آنجائیکه ژن ltp2 در گیاه برنج را فاقد اینترون است این ژن با کمک تکنیک ژنومیک pcr تکثیر گردید. در سمت 5? پرایمر forward، جایگاه برش bamhi و در سمت 5? پرایمرreverse، جایگاه برش xhoi قرار داده شد. پس از تیمار قطعه تکثیر شده با آنزیم های آندونکلئاز ، قطعه برش یافته به داخل ناحیه bamhi- xhoi وکتور و در پائین دست gst وارد شد. در مرحله بعد وکتور نوترکیب به داخل باکتری e.coli (top10) ترانسفورم شد. به منظور اطمینان از تولید وکتورهای نوترکیب، توالی مربوط به ژن ltp2 توسط تکنیک توالی یابی بررسی و تایید گردید. عصاره باکتری ترانسفورم شده توسط تکنیک sds-page بررسی و بیان ltp در باکتری تایید شد.

تنش شوری یکی از مهمترین تنش های محیطی است که موجب کاهش رشد گیاهان و محصولات زراعی در سراسر جهان می شود. انتقال ژن های مربوط به برخی از اسمولیت ها مانند ژن های دخیل در بیوسنتز پرولین منجر به ایجاد ارقام مقاوم به شوری در برخی از گیاهان گردید. با توجه به این که ژن p5cs کد کننده آنزیم کلیدی در مسیر پرولین است و از طرفی این آمینواسید باعث افزایش مقاومت گیاه به شوری می شود، انتظار می رود گیاهان حاوی این ژن مقاوم به شوری باشند. هدف از تحقیق بررسی چگونگی پاسخ گیاه تراریخت و غیر تراریخت nicotiana plumbaginifolia l. به تنش شوری در شرایط کشت در شیشه می باشد. برای نیل به این هدف ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن p5cs (پرولین-5-کربوکسیلات-سنتتاز) و غیرتراریخت انتخاب گردیدند. جهت تایید حضور ژن p5cs در گیاهان تراریخت شده از تکنیک pcr با پرایمر اختصاصی ژن nptii استفاده شد. سپس گیاهان به محیط کشت ms محتوی (0، 100، 150، 200، 250) میلی مولار نمک منتقل گردیدند. پس از 28 روز از زمان تیمار اندازه گیری وزن تر، وزن خشک، کلروفیل کل، سدیم و پتاسیم، پرولین، قند احیاء و محلول، آنزیم آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و پراکسیداسیون لیپید ها صورت گرفت. تکنیک اندازه گیری پروتئین و الگوی پروتئینی، برای بررسی تغییرات وسیع پروتئینی در گیاهان تنباکو تحت تنش شوری استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از وزن خشک ، تر و کلروفیل کل می توان گفت که گونههای تراریخت تنباکو متحمل به شوری و گونه های غیرتراریخت حساس به شوری می باشند. همچنین مقدار سدیم در هر دو گیاه تراریخت و غیرتراریخت افزایش اما مقدار پتاسیم کاهش یافت. این نتیجه نشان می دهد که ورود سدیم از جذب پتاسیم جلوگیری نمود. مشاهده شد که در گیاهان تراریخت و غیرتراریخت تحت غلظت 150 و 200 میلی مولار نمک مقدار پرولین تفاوت معنی داری نشان داد. این نتیجه می تواند مربوط به نقش پرولین در تنظیم اسمزی در غلظت های بالای نمک باشد. مقدار کربوهیدرات احیاء و محلول در گیاهان تراریخت بیشتر از گیاهان غیرتراریخت بود. این مطالعه نشان می دهد که هیدرات کربن به عنوان تطبیق کننده اسمزی سبب افزایش پتانسیل آب بافت برگ در گیاهان تراریخت نسبت به گیاهان غیرتراریخت می شود. همچنین مقدار آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و میزان پراکسیداسیون لیپید ها در هر دو گیاه تراریخت و غیرتراریخت افزایش یافته بود. آنالیز حاصل از داده های پروتئینی نشان داد میزان پروتئین محلول در غلظت زیاد نمک در هر دو گیاه کاهش یافت

از میان تنش های اسموتیک تنش خشکی محدودکننده ترین عامل پراکندگی و حاصلخیزی گیاهان در طبیعت و کشاورزی است. تنش خشکی منجر به اختلال گرادیان های پتانسیل آب، کاهش تورگر، اختلال در یکپارچگی غشا و دناتوراسیون پروتئین ها می شود. مهندسی و دست ورزی موفقیت آمیز مسیرهای متابولیکی در مورد تعدادی از محلول های سازگار همچون پرولین, مانیتول و گلایسین بتائین افرایش تحمل به تنش های خشکی, شوری و سرما را نتیجه داده است. از آنجا که پرولین به عنوان یک اسمولیت مهم در تعدیل فشار اسمزی سلول های تحت تنش خشکی نقش اساسی دارد, انتظار می رود که گیاهان تراریخت حاوی ژن p5cs (پیرولین 5- کربوکسیلات سنتتاز) نیز مقاوم به خشکی باشند. لذا در این مطالعه تحمل به خشکی گیاه تراریخت تنباکو (nicotiana tabacum l.) حاوی ژن p5cs در شرایط کشت در شیشه بررسی شد. بدین ترتیب ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن p5cs از طریق واکشت بر روی محیط کشت حاوی کانامایسین انتخاب شدند و جهت تأیید نهایی حضور ژن p5cs در این گیاهان از تکنیک pcr با پرایمر اختصاصی nptii (ژن مقاومت به کانامایسین) استفاده شد. سپس گیاهان تراریخت و غیرتراریخت در محیط کشت ms پایه حاوی غلظت های 0, 5, 10, 20 و 30 درصد پلی اتیلن گلایکول (peg) به مدت 28 روز کشت شدند. به منظور تعیین گیاهان مقاوم و حساس به خشکی و مکانیسم های تحمل به خشکی در گیاهان تراریخت حاوی ژن p5cs پارامترهایی از قبیل وزن تر و خشک و میزان رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a, b, کل و کارتنوئید), میزان پرولین (ریشه و اندام هوایی), قندهای محلول و احیاکننده, پراکسیداسیون لیپید, فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز) و پروتئین محلول اندازه گیری شد و در نهایت الگوی پروتئینی در گیاهان تراریخت و غیرتراریخت بررسی شد. نتایج نشان داد که کاهش پارامتر های فیزیولوژیکی وزن تر و خشک و نیز رنگیزه های فتوسنتزی در گیاهان تراریخت کمتر از گیاهان غیرتراریخت بوده و زیاد تحت تأثیر تنش خشکی قرار نگرفته است. با افزایش غلظت peg میزان پرولین در ریشه و اندام هوایی به ویژه در غلظت های 10 و 20 به طور معنی داری بیشتر از گیاهان تراریخت بوده است. میزان قندهای محلول نیز در گیاهان تراریخت و غیرتراریخت در غلظت های 10 و 20 درصد افزایش معنی داری نسبت به نمونه شاهد نشان داد. در قندهای احیا تنها در غلظت 10 درصد در گیاهان تراریخت نسبت به نمونه شاهد افزایش معنی دار مشاهده شد و در سایر غلظت ها و نیز در گیاهان غیرتراریخت تفاوت معنی داری نسبت به شاهد مشاهده نشد. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز در گیاهان تراریخت و غیرتراریخت الگوی یکسانی را تبعیت نمودند و با افزایش غلظت peg, افزایش یافتند. پراکسیداسیون لیپید در غلظت های 10 و 20 درصد در گیاهان تراریخت در مقایسه با گیاهان غیرتراریخت افزایش معنی داری نشان داد. آنالیزهای حاصل از داده های پروتئینی نیز نشان داد که در گیاهان غیرتراریخت در غلظت 30 درصد کاهش پروتئین محلول مشاهده شد در حالی که در گیاهان تراریخت پروتئین بدون تغییر و ثابت بود. نتایج sds-page جهت بررسی تغییرات پروتئین ها تحت تنش خشکی در برگ گیاهان تراریخت و غیرتراریخت نشان دهنده تغییرات الگوی پروتئین های گیاهان شاهد با گیاهان تحت تنش بود. همچنین تفاوت آشکاری در برخی باند ها بین گیاهان تراریخت و غیرتراریخت مشاهده شد.

در این پژوهش گیاه غیر تراریخت و تراریخت تنباکو (nicotiana tabacum l.) رقم wisconsin حاوی ri t-dna به مدت 4 هفته درون محیط کشت ms حاوی جیبرلیک اسید با غلظت های 0، 2/. و 4/. میلی گرم در لیتر ga3درون شیشه کشت داده شد. پس از 4 هفته گیاهان از محیط کشت خارج گردید و شاخص های رشد شامل طول ساقه، سطح برگ، تعداد جوانه جانبی، وزن تر و خشک، تعداد و طول کرک ها اندازه گیری شد. همچنین رنگیزه های کلروفیل، کاروتنوئید و آنتوسیانین از برگ دو گیاه و هورمون های اکسین و جیبرلین از ریشه و برگ گیاهان تیمار شده استخراج و اندازه گیری شد و در نهایت با استخراج پروتئین های محلول برگ و ریشه گیاهان تنباکو تیمار شده میزان پروتئین های محلول مورد سنجش قرار گرفت و الگوی باندهای پروتئینی نیز با روش sds-page آنالیز گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که تیمار جیبرلیک اسید در برخی از شاخص های رشد الگوی مشابهی از تغییرات و در برخی دیگر از شاخص های رشد الگوی کاملاً متفاوتی از تغییرات را در دو گیاه ایجاد کرده است. ga3 طول ساقه را در هر دو گیاه افزایش و محتوای کلروفیل و سطح برگ را کاهش داد. اگرچه وزن تر و خشک گیاه غیرتراریخت با تیمار افزایش یافت اما ضمن کاهش وزن تر گیاه تراریخت وزن خشک آن تغییر معنی داری نیافت. جوانه های جانبی گیاه تراریخت بر اثر تیمار افزایش یافت اما جوانه های جانبی گیاه غیرتراریخت تغییری نکرد. همچنین تیمار محتوای کاروتنوئید در گیاه تراریخت را افزایش و در گیاه تراریخت کاهش داد. جیبرلیک اسید خارجی تاثیر معنی داری در افزایش مقدار اکسین ریشه گیاهان غیر تراریخت و تراریخت داشت اما در میزان اکسین برگ ها تاثیر معنی داری نشان نداد. همچنین تیمار جیبرلیک اسید محتوای جیبرلین ریشه و برگ ها را در هر دو گیاه افزایش و محتوای آنتوسیانین و کلروفیل را کاهش داد. بعلاوه تیمار ga3 موجب افزایش میزان پروتئین های محلول در دو گیاه گردید و بیان باندهای پروتئینی را نیز به طور معنی داری افزایش داد. احتمالاً ga3 میتواند موجب یکسری تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه تنباکو گردد که این تغییرات احتمالا به علت فعال سازی مکانیسم های داخلی مرتبط با رشد و متابولیسم گیاه می باشد و تغییرات متابولیس می و پتانسیل ژنتیکی متفاوت گیاهان تراریخت نسبت به گیاهان غیرتراریخت موجب تفاوت هایی در پاسخ این گیاهان نسبت بهga3 گردیده است. به نظر می رسد جیبرلین خارجی بیوسنتز اکسین در ریشه ها را افزایش داده است و با اثر بازدارندگی بر آنزیم های مسیر بیوسنتزی آنتوسیانین ها سنتز آنها را نیز کاهش داده است. برآیند جیبرلیک اسید خارجی و جیبرلین داخلی گیاه نیز موجب افزایش محتوای کل جیبرلین در این دو گیاه گردیده است. همچنین میزان اکسین ریشه گیاه تراریخت نسبت به گیاه غیر تراریخت بطور معنی داری افزایش را نشان داد که منعکس کننده اثر بیان ژن منتقل شده در افزایش فعالیت بیوسنتز اکسین می باشد. بیشتر بودن محتوای جیبرلین گیاه تراریخت نیز می تواند پاسخی برای این پرسش باشد که چرا گیاه تراریخت میانگره های فشرده و کوتاه دارد؟. افزایش میزان پروتئین های محلول و تراکم باندهای پرونتئنی ریشه و برگ دو گیاه نیز احتمالاً اثر مثبت جیبرلین ها بر فرآیند های نسخه برداری و ترجمه که منجر به افزایش پروتئین های سلولی می شود را منعکس می کنند.

تنش شوری یکی از مهمترین تنش های محیطی است که موجب کاهش رشد گیاهان و محصولات زراعی در سراسر جهان می شود. انتقال ژن های مربوط به برخی از اسمولیت ها مانند ژن های دخیل در بیوسنتز پرولین منجر به ایجاد ارقام مقاوم به شوری در برخی از گیاهان گردید. با توجه به این که ژن p5cs کد کننده آنزیم کلیدی در مسیر پرولین است و از طرفی این آمینواسید باعث افزایش مقاومت گیاه به شوری می شود، انتظار می رود گیاهان حاوی این ژن مقاوم به شوری باشند. هدف از تحقیق بررسی چگونگی پاسخ گیاه تراریخت و غیر تراریخت n.tabacumبه تنش شوری در شرایط کشت در شیشه می باشد. برای نیل به این هدف ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن p5cs (پرولین-5-کربوکسیلات-سنتتاز) و غیرتراریخت انتخاب گردیدند. جهت تایید حضور ژن p5cs در گیاهان تراریخت شده از تکنیک pcr با پرایمر اختصاصی ژن nptii:p5cs استفاده شد. سپس به منظور بررسی بیان ژن p5cs ازمایش rt-pcr با پرایمر nptii:p5cs و پرایمر p5cs native انجام شد نتایج حاصل از این ازمایش نشان داد که زیر بازه 4 ساعت پس از استرس شوری 150 میلی مولار nacl که در مطالعات قبلی بررسی نشده بود ژن p5cs قابلیت بیان شدن را دارا می باشد و همچنین بیان این ژن را در فاصله 1 و2 ساعت پس از استرس شوری را شاهد هستیم .در گیاه تراریخت بیان ژن p5csبیشتر از بیان این ژن در گیاه غیر تراریخت مشاهده شد.سپس گیاهان به محیط کشت ms محتوی (0، 100، 150، 200، 250) میلی مولار نمک منتقل گردیدند. پس از 28 روز از زمان تیمار اندازه گیری وزن تر، وزن خشک، کلروفیل کل، سدیم و پتاسیم، پرولین، قند محلول صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل از وزن خشک ، تر و کلروفیل کل می توان گفت که گونه های تراریخت تنباکو متحمل به شوری و گونه های غیرتراریخت حساس به شوری می باشند. همچنین مقدار سدیم در هر دو گیاه تراریخت و غیرتراریخت افزایش اما مقدار پتاسیم کاهش یافت. این نتیجه نشان می دهد که ورود سدیم از جذب پتاسیم جلوگیری نمود. مشاهده شد که در گیاهان تراریخت تحت غلظت 250 و 200 میلی مولار نمک مقدار پرولین تفاوت معنی داری نشان داد. این نتیجه می تواند مربوط به نقش پرولین در تنظیم اسمزی در غلظت های بالای نمک باشد. مقدار کربوهیدرات محلول در گیاهان تراریخت بیشتر از گیاهان غیرتراریخت بود. این مطالعه نشان می دهد که هیدرات کربن به عنوان تطبیق کننده اسمزی سبب افزایش پتانسیل آب بافت برگ در گیاهان تراریخت نسبت به گیاهان غیرتراریخت می شود

چکیده: در این پژوهش بذر گیاه اطلسی (petunia hybrida vilm.) در شیشه های حاوی محیط کشت ms کشت داده شد و پس از ریشه دهی و رشد از آن واکشت های متعددی صورت گرفت. سپس جداکشت هایی از قطعات برگ و ساقه آن تهیه شد و تحت تیمار ems 1 و 2% به مدت 15، 30 و 60 دقیقه قرار گرفته و سپس به محیط تشکیل کالوس حاوی سیتوکینین bap (بنزیل آمینو پورین) منتقل شد و تغییرات از نظر زنده ماندن، تشکیل کالوس و نوساقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی باززائی در جداکشت های شاهد و تیمار شده روند کاهشی تولید کالوس و نوساقه را متعاقب افزایش غلظت و مدت زمان تیمار ems نشان داد به طوری که جداکشت های حاصل از تیمار ems 2% به مدت 30 و 60 دقیقه همگی نکروزه شده و ازبین رفتند که می تواند مربوط به ویژگی سمیت ems و کشندگی آن در غلظت و مدت زیاد باشد. نوساقه های ایجاد شده از هریک از تیمارها به طور جداگانه به شیشه های حاوی محیط کشت ms منتقل شدند و پس از ریشه دهی مورد واکشت های متعدد قرار گرفتند. سپس از محیط کشت خارج، رنگیزه های فتوسنتزی استخراج و اندازه گیری شد و برخی شاخص های رشد ازقبیل وزن تر و خشک، قطر سیستم آوندی و ریشه دهی نیز مورد بررسی و اندازه گیری قرار گرفت. استخراج dna از آن ها انجام و مورد rapd-pcr قرار گرفت، پروتئین آن ها نیز استخراج و میزان پروتئین محلول اندازه گیری شد و الگوی باندهای پروتئینی نیز با روش sds-page آنالیز گردید. همچنین آستانه تحمل این گیاهان به شوری در محیط های حاوی غلظت های مختلف nacl سنجیده شد و سپس واکشت هایی از آن ها به شیشه های حاوی محیط کشت ms حاوی nacl 70 میلی مولار منتقل و برخی شاخص های رشد و نموی و فیزیولوژیکی از قبیل وزن خشک، ریشه دهی و مقدار سدیم و پتاسیم اندازه گیری شد. استخراج رنگیزه های فتوسنتزی نیز انجام و کلروفیل و کاروتنوئید در محیط شوری اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده از پارامترهای مختلف اندازه گیری شده تقریبا روند مشابهی را نشان داد به این صورت که گیاهان تیمار شده با ems 2% به مدت 15 دقیقه در همه پارامترها بیشترین تفاوت را نشان دادند به طوری که در آنالیز شاخص های رشد و مقدار کلروفیل کمترین مقدار در همین گیاهان به چشم می خورد، در آنالیزهای rapd-pcr تفاوت در باندهای حاصل از این گیاهان بشتر از گیاهان دیگر بود. در سنجش میزان پروتئین و الگوی باندهای پروتئینی حاصل از sds-page نیز کمترین مقدار پروتئین و تراکم باند مربوط به گیاهان تیمار شده با ems 2% به مدت 15 دقیقه بود. با توجه به مطالعات قبلی که بیان می کند موتاژن ها و ازجمله ems در غلظت و مدت خاصی اثرات مثبت و یا منفی دارند و این غلظت با توجه به شرایط و نوع گیاه متفاوت است می توان این-گونه نتیجه گیری نمود که ems در غلظت 2% و به مدت 15 دقیقه بیشترین تأثیر را از نظر کاهش شاخص های رشد و پروتئین بر گیاه اطلسی داشته و دربیشتر موارد در غلظت کمتر اثرات افزایشی نسبت به گیاهان شاهد داشته است. اندازه گیری پارامترهای فیزیولوژیکی و مقدار رنگیزه های فتوسنتزی در محیط حاوی nacl 70 میلی مولار حاکی از کاهش تمامی پارامترها نسبت به محیط غیر شور بود که در اثر تنش شوری اتفاق افتاده بود. اما نکته جالب توجه این است که کاهش پارامترهای فیزیولوژیکی در گیاهان تیمار شده با ems 2% به مدت 15 دقیقه کمتر از بقیه گیاهان بود و حتی در این گیاهان افزایش رنگیزه های فتوسنتزی مشاهده شد که می تواند این گونه بیان شود که در این گیاهان در اثر باززائی و یا ems برخی تنوعات سوماتیکی و یا تغییراتی در بیان ژن ها اتفاق افتاده است که در محیط حاوی nacl در اثر تنش شوری به حالت طبیعی برگشته است و حتی تحمل و مقاومت هایی را در این گیاهان ایجاد کرده است. کلید واژه ها: petunia hybrida، ems، rapd-pcr، sds-page.

سیب زمینی یکی از گیاهان زراعی مهم به عنوان منبع غذایی، تولیدات دارویی و صنعتی است که بهبود رشد آن در شرایط کشت در شیشه به منظور تکثیر و افزایش محصول از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ابزار های بیولوژی مولکولی نوین، کشت سلول و بافت گیاهی دانشمندان را قادر به درک بهتر چگونگی تولید مثل، رشد و محصول دهی غده ای سیب زمینی کرده است. اتیلن یکی از هورمون های گیاهی است که در شرایط کشت در شیشه تولید می گردد و تجمع آن با انواع ناهنجاری های مورفولوژیکی گیاه همراه است. در این مطالعه، گیاهان سیب زمینی(solanum tuberosum l.) رقم وایت دزیره در غلظت های .، 5، 10، 15، 20، 30، 40، 60 میلی گرم کبالت کلرید در لیتر در شرایط کشت در شیشه کشت داده شدند. پس از 5 هفته تاثیر cocl2 به عنوان بازدارنده بیان ژن accاکسیداز بر روی فاکتورهای رویشی، کلروفیل a,b و کل و کاروتنوئید، پروتئین محلول کل، الگوی الکتروفورزی پروتئین به روش sds-page و الکتروفورز pi، بیان ژن accاکسیداز و میزان جذب کبالت بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی های اثر cocl2 بر شاخص های رویشی نشان داد که کاربرد cocl2 در محیط کشت از ایجاد ریشه های هوایی و نابجا جلوگیری کرد و سبب کاهش وزن خشک، افزایش سطح برگ، افزایش کلروفیل و کارتنوئید، افزایش پروتئین محلول کل شد، در میان غلطت های مختلف cocl2 غلطت 20 میلی گرم در لیتر بهترین تاثیر را بر شاخص های رویشی نشان داد و به عنوان بهترین غلظت بازدارنده بیوسنتز اتیلن انتخاب شد و سایر شاخص ها بر روی گیاهان رشدیافته در این غلظت و گیاهان شاهد بررسی شد، کبالت کلرید در این غلظت سبب تغییر الگوی الکتروفورزی، و کاهش بیان ژن accاکسیداز شد. بنابراین کبالت با جلوگیری از بیان ژن acc اکسیداز از بیوسنتز و تجمع اتیلن ممانعت کرد و در نهایت ناهنجاری های رشد در گیاهان سیب زمینی رشد یافته در محیط کشت حاوی کبالت کلرید نسبت به شاهد مشاهده نشد، بررسی جذب کبالت نشان داد که میزان جذب کبالت در بخش هوایی سیب زمینی رشدیافته در 20 میلی گرم cocl2 نسبت به ریشه بیشتر بود.

تنش شوری یکی از مهم ترین تنش های محیطیست که موجب کاهش رشد گیاهان و محصولات زراعی در سراسر جهان می شود. از عوامل آسیب رسانی تنش شوری به گیاه، تولید گونه های اکسیژن فعال (ros) می باشد. بتاکاروتن یک آنتی اکسیدان سرکوب کننده ros می باشد، از این رو انتظار می رود با افزودن بتاکاروتن خارجی به محیط کشت، تحمل به شوری گیاه بالا رود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر بتاکاروتن بر تحمل به شوری گیاه گوجه فرنگی در شرایط کشت در شیشه می باشد. برای نیل به این هدف، بذور گوجه فرنگی در محیط کشت ms کشت داده شدند و سپس گیاهچه های حاصل از آن به محیط کشت حاوی 0، 60 و 120 میلی مولار نمک تحت تیمار 0، 6 و 16 میلی گرم در لیتر بتاکاروتن انتقال داده شدند. پس از گذشت سه هفته ، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، طول و تعداد ریشه، میزان کلروفیل نسبی و کل، میزان بتاکاروتن، سدیم و پتاسیم ساقه و ریشه، میزان پرولین، فعالیت انزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و میزان پروتئین های محلول اندازه گیری شد. همچنین به منظور بررسی الگوی پروتئینی گیاه تحت تنش شوری و تیمار با بتاکاروتن، الکتروفورز به روش sds_page صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل از آنالیزهای فوق می توان گفت افزودن بتاکاروتن موجب افزایش وزن تر و خشک ساقه و ریشه و افزایش طول و تعداد ریشه تحت تنش شوری گردید که افزایش ریشه دهی احتمالا به علت ارتباط میان تجمع بتاکاروتن و آبسزیک اسید و نقش این هورمون در افزایش ریشه دهی می باشد. میزان کلروفیل کل و میزان پروتئین های محلول تحت تنش شوری 60 و 120 میلی مولار نمک در اثر تیمار با بتاکاروتن افزایش یافت. اما میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و apx بعلت نقش آنتی اکسیدانی بتاکاروتن در تنش کاهش یافت. بیان دو پروتئین حدود 116 و 25 کیلودالتونی نیز در اثر تیمار با بتاکاروتن تحت تنش شوری افزایش یافت. در غلظت 60 میلی مولار نمک بتاکاروتن توانست میزان ورود سدیم به ریشه را کاهش دهد اما در میزان ورود سدیم به بخش هوایی و میزان پرولین گیاه تغییری ایجاد نکرد. همچنین میزان بتاکاروتن داخل گیاه با افزودن بتاکاروتن خارجی بالا نرفت. در این مطالعه از عصاره هویج به عنوان یک منبع سرشار از کاروتنوئید خصوصا بتاکاروتن برای بررسی تحمل به شوری گیاه استفاده شد. به این منظور به محیط کشت ms ، عصاره هویج به میزان 10% و 15% افزوده شد. وزن تر و خشک ساقه و ریشه، طول و تعداد ریشه ، پرولین و میزان سدیم و پتاسیم در بخش هوایی و ریشه اندازه گیری شد که مشابه با نتایج به دست آمده از افزودن بتاکاروتن به محیط کشت حاوی نمک، وزن تر و خشک، طول و تعداد ریشه با افزودن عصاره به محیط حاوی 120 میلی مولار نمک افزایش یافت. اما عصاره هویج میزان ورود سدیم به ریشه و ساقه را کاهش نداد. همچنین عصاره هویج به عنوان منبعی سرشار از انتی اکسیدان های مختلف مانند کاروتنوئیدها از جمله بتاکاروتن وآلفاکاروتن و ویتامین ها از جمله ویتامین b1، b2، c و e ، میزان پرولین را تحت تنش شوری به طور چشمگیری نسبت به نمونه فاقد عصاره افزایش داد.

گیاه دارویی stevia rebaudiana bertoni دارای شیرین کننده طبیعی استویول گلیکوزیدها می?باشد و بومی منطقه نیمه مرطوب واقع در مرز پاراگوئه و برزیل است. خشکی یکی از مهمترین تنش?های محیطی است که تولید محصول را در قسمت?های مختلف جهان به خصوص ایران که به عنوان کشور خشک و نیمه?خشک شناسایی شده است، کاهش می?دهد. ماده تنظیم کننده رشد پاکلوبوترازول بازدارنده سنتز هورمون جیبرلین می?باشد و به عنوان مقاوم کننده گیاهان در برابر تنش های محیطی نیز شناخته شده است. استویول گلیکوزیدها و جیبرلین دارای مسیر بیوسنتزی مشترک می?باشند و تیمار پاکلوبوترازول با دخالت در مسیر بیوسنتز اسید جیبرلیک از تولید این هورمون گیاهی ممانعت می کند و احتمالا می?تواند بر استویول گلیکوزیدها نیز تاثیر داشته باشد. با بررسی پاسخ?های گیاه استویا به تنش خشکی در حضور پاکلوبوترازول امکان شناسایی صفات مطلوب و زمینه انتقال ژن?های مفید به گیاه جهت افزایش مقاومت به تنش خشکی فراهم می?شود. در این مطالعه گیاهان stevia rebaudiana در محیط?های کشت ms حاوی غلظت?های 0، 2%، 4% و 6% (وزن حجمی) پلی?اتیلن گلیکول (با وزن مولکولی 6000) و 0، 1، 2 و 4 میلی?گرم بر لیتر پاکلوبوترازول به مدت 2 هفته کشت داده شدند و خصوصیات فیزیولوژیک و مولکولی مختلف در شرایط کشت در شیشه مورد مطالعه قرار گرفتند. گیاهان قادر به رشد در غلظت?های بالای پلی?اتیلن نبودند و میزان رشد آنها شدیداً کاهش پیدا کرد. نتایج نشان داد که پاکلوبوترازول سبب کاهش اثرات زیانبار خشکی بر رشد گیاه شد و گیاهان تیمار شده با پاکلوبوترازول در غلظت?های بالای پلی?اتیلن گلیکول زنده مانده و قادر به رشد بودند. تنش خشکی بر میزان رشد، رنگیزه?های فتوسنتزی، کربوهیدرات?ها، آنتوسیانین?ها و پرولین اثر منفی داشت و بیشترین کاهش در غلظت 6% پلی?اتیلن گلیکول ملاحظه گردید. تیمار پاکلوبوترازول سبب پیشگیری از افت معنی?دار آنتوسیانین?ها و کربوهیدرات?ها شد و تجمع پرولین را افزایش داد که می?تواند در تطابق اسمزی و همچنین حفظ ساختارهای سلولی و آنزیمی نقش داشته و تحمل به تنش خشکی را افزایش دهد. تیمار پاکلوبوترازول به طور معنی?داری از تجمع h2o2 و پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء در تیمار پلی?اتیلن گلیکول در مقایسه با تیمار مشابه بدون پاکلوبوترازول پیشگیری نمود درحالیکه باعث افزایش معنی دار میزان پروتئین?ها در گیاهان تحت تنش شد. نتایج الکتروفورز sds-page نشان داد که میزان بیان یک پروتئین 25 کیلودالتونی در گیاهان تحت تنش توام با پاکلوبوترازول افزایش یافت که این پروتئین نقش مهمی در پاسخ به تنش?های زیستی و غیر زیستی ایفا می?نماید. تنش خشکی در گیاه استویا سبب تحریک آنزیم?های آنتی?اکسیدانت کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز و کاهش فعالیت گلوتاتیون ردوکتاز شد درحالیکه بر فعالیت سوپراکسید دیسموتاز اثر معنی?داری نداشت. موثرترین آنزیم در جاروب کردن h2o2 در گیاهان استویا آنزیم کاتالاز بود. تیمار پاکلوبوترازول در گیاهان تحت تنش خشکی میزان فعالیت آنزیم?های آنتی اکسیدانت کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز را افزایش داد و به این ترتیب حفاظت آنتی اکسیدانی گیاه استویا را در برابر تنش خشکی افزایش داد. تنش خشکی و تیمار پاکلوبوترازول میزان مخزن آسکوربات را افزایش دادند درحالیکه تغییر معنی?داری در گلوتاتیون کل ملاحظه نگردید. میزان فعالیت آنزیم?های p5cs و pdh درگیر در متابولیسم پرولین در تیمارهای پلی?اتیلن گلیکول تغییری نشان ندادند درحالیکه میزان بیان ژن p5cs در راستای تغییرات محتوی پرولین برگ تغییر نمود. تنش خشکی و تیمار پاکلوبوترازول باعث کاهش استویول گلیکوزیدها از قبیل استویوزید، ریبودیوزید a, b, c, f، دولوکوزید a، استویول بیوزید، روبودیوزید و استویول گلیکوزید کل شدند که این کاهش احتمالا به دلیل کاهش تولید یا افزایش تخریب آنها می?باشد. در تنش خشکی و تیمار پاکلوبوترازول بیان ژن?های ent-ks، ent-kah و ugt74g1 تغییر معنی?داری نشان نداد درحالیکه کاهش معنی?داری در بیان ent-ko، ugt85c2 و ugt76g1 ملاحظه شد. ent-ko یک ژن کلیدی در مسیر بیوسنتز استویول گلیکوزیدها می?باشد که احتمالا کاهش بیان آن در تیمارهای پلی?اتیلن گلیکول و پاکلوبوترازول بر تولید استویول گلیکوزیدها اثر منفی داشت و میزان پیش?ماده برای سنتز قندهای اختصاصی استویا را کاهش داد. نتایج این تحقیق نشان داد که گیاه stevia rebaudiana یک گیاه حساس به تنش خشکی است که در غلظت 6% پلی?اتیلن گلیکول قادر به رشد و بقا نمی?باشد و تیمار پاکلوبوترازول سبب کاهش اثرات مضر تنش خشکی شد و غلظت 2 میلی?گرم بر لیتر پاکلوبوترازول موثرترین غلظت در گیاه استویا بود.

یونجه به عنوان یکی از محصولات زراعی، گونه ای از غلات بوده که تقریباً به شوری مقاوم می باشد و برای مصارف گوناگون کشت می شود. شوری یکی از بزرگترین تنش های محیطی بوده که باعث تنش اکسیداتیو نیز در گیاهان می شود. تنش شوری باعث ایجاد پاسخ گوناگون بیو شیمیایی و فیزیکی در گیاهان می گردد همچنین باعث اثر بر روی فرآیندهایی نظیر فتوسنتز و رشد و نمو می شود. ترکیبات تریازول دارای خصوصیات قارچ کشی و تنظیم کننده رشد گیاهی می باشند. همچنین باعث حفاظت گیاهان در برابر تنش های محیطی می شوند. اثر تریازول ها به خاطر مداخله در مسیر ایزوپرونوئید و تغییر در تعادل پویایی ترکیبات بیوشیمیایی گیاهان از جمله جیبرلیک اسید و ابسیزیک اسید و سیتوکینین می باشد. در این تحقیق استفاده از triadimefon برای بررسی کاهش تنش شوری بر روی دو رقم همدانی و یزدی یونجه مورد مطالعه قرار گرفت. گیاهان در غلظت های 0، 1، 2 و 4 میلی گرم در لیتر triadimefon و 0، 100، 140 میلی مولار نمک تیمار شدند. نتایج نشان داد که triadimefon سبب کاهش اثرات زیانبار شوری بر رشد گیاهان شد. تنش شوری باعث کاهش میزان رشد، رنگیزه های فتوسنتزی ، کربوهیدرات و پروتئین های محلول در هر دو رقم شد در صورتیکه باعث افزایش آنتوسیانین، سدیم ، پتاسیم، آنتی اکسیدان کل و میزان پرولین در هر دو رقم شد. تیمار شوری توام با triadimefon به طور معنی?داری از تجمع h2o2 و پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء در مقایسه با تیمار مشابه بدون triadimefon پیشگیری نمود درحالیکه باعث افزایش معنی دار میزان پروتئین?های محلول در گیاهان تحت تنش شد. احتمالاً triadimefon میتواند موجب یکسری تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه یونجه گردد که این تغییرات به علت فعال سازی مکانیسم های داخلی مرتبط با رشد و متابولیسم گیاه می باشد. نتایج الکتروفورز sds-page نشان داد که الگوی بیان پروتئین ها در تیمارهای مختلف تغییرکرد و بیان برخی از باند های پروتئینی افزایش و برخی کاهش یافت. افزایش میزان پروتئین های محلول وتغییر تراکم باندهای پروتئینی دو رقم نیز احتمالاً اثر مثبت triadimefon بر فرآیندی های نسخه برداری و ترجمه که منجر به افزایش پروتئین های سلولی می شود را منعکس می کنند. تنش شوری در هر دو رقم سبب تحریک آنزیم?های آنتی?اکسیدانت سوپر اکسید دسموتاز، آسکوربات پراکسیداز وگلوتاتیون ردوکتاز شد درحالیکه باعث کاهش فعالیت کاتالاز و پر اکسیداز شد. تیمار triadimefon در گیاهان تحت تنش شوری میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت کاتالاز، سوپر اکسید دسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز را افزایش داد و به این ترتیب حفاظت آنتی اکسیدانی گیاه یونجه را در برابر تنش شوری افزایش داد. تنش شوری باعث اثر بر روی ، آنزیم های در گیر در مسیر بیوسنتز پرولین نیز گردید به طوری که فعالیت آنزیم p5cs افزایش و فعالیت آنزیم pdh کاهش یافت. در تیمار شوری و triadimefon بیان ژن p5cs در رقم همدانی تغییر معنی داری را نشان نداد ولی در رقم یزدی ارتباط مثبتی را با میزان تجمع پرولین نشان داد. ژن pdh در تیمار triadimefon توام با شوری افزایش یافت و باعث کاهش میزان پرولین شد. در تنش شوری و تیمار triadimefon بیان ژن nhx تغییر معنی?داری نشان ندادند. ژن lea در تنش شوری در هر دو رقم افزایش یافت. ودر تیمار triadimefon تحت تنش شوری بیان این ژن کاهش یافت و نشان داده شد که این ژن به عنوان یکی از مکانیسم های مقاومتی در تنش شوری در گیاه یونجه دارای اهمیت می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که 2 میلی گرم بر لیتر triadimefon موثرترین غلظت جهت کاهش اثرات مضر تنش شوری در هر دو رقم همدانی و یزدی یونجه می باشد

شوری یکی از مشکلات زیست محیطی و بزرگ ترین عامل در کاهش حاصلخیزی گیاهان زراعی در جهان محسوب می شود. به نظر می رسد که گیاهان با مکانیسم های پیچیده ای در سطح کل گیاه، سطح سلولی و یا مولکولی به تنش پاسخ می دهند. از جمله این پاسخ ها تغییر در پروتئین های درگیر در مسیرهای سیگنالی تنش و پروتئین های با اعمال غیر مستقیم با تنش هستند. در این مطالعه گیاه lycopersicon peruvianum لاین ??? در محیط های کشت ms حاوی غلظت های ?، ??، ?? و ??? میلی مولار نمک nacl در شرایط کشت در شیشه کشت داده شدند. پس از ? هفته تأثیر نمک nacl بر روی میزان وزن تر و خشک، کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید، پرولین، سدیم و پتاسیم، پروتئین محلول کل و الگوی الکتروفورزی پروتئین به روش sds-page و الکتروفورز با استفاده از نقطه ایزوالکتریک(pi) و الکتروفورز دو بعدی بررسی شد. نتایج بیانگر آن بود که با افزایش شوری، مقدار وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه در مقایسه با گیاه شاهد کاهش یافت. در بررسی اثر تنش شوری بر رنگیزه های فتوسنتزی، میزان کلروفیل و کاروتنوئید در گیاهان تحت تنش شوری نسبت به نمونه شاهد اختلاف معنی داری را نشان نداد. با افزایش غلظت nacl در محیط، افزایش معنی داری در میزان پرولین و سدیم نسبت به گیاهان شاهد مشاهده شد در حالی که میزان پتاسیم و پروتئین های محلول کل کاهش یافت. همچنین میزان نسبت پتاسیم به سدیم با افزایش غلظت نمک در گیاه کاهش یافت. نتایج sds-page و الکتروفورز با استفاده از نقطه ایزوالکتریک نشان داد که الگوی پروتئین های گیاه شاهد با گیاهان تحت تنش تفاوت های آشکاری در برخی از باندهای پروتئینی داشته، همچنین الکتروفورز دو بعدی پروتئین های برگ نیز حد اقل 4 لکه پروتئینی قابل تفکیک نشان داد که بیانگر اختلاف اثر تیمار شوری بر پروتئوم گیاه بود. این اختلافات نشانگر تغییرات مهمی در بیان ژن های گیاهان تحت تنش می باشد. بنابراین طبق نتایج ذکر شده می توان نتیجه گیری نمود که تنش شوری مستقیماً بر رشد گیاهان اثر گذاشته و به طور غیر مستقیم نیز بر متابولیسم آن ها تأثیر می گذارد و همچنین سبب تغییرات مهمی در بیان ژن های گیاهان می گردد.

در این پژوهش از گیاهان درمنه کوهی که در محیط کشت ms تکثیر شد استفاده گردید. اهمیت جنس درمنه در حال حاضر به واسطه ترکیبات مهم دارویی آن از جمله آرتمیزینین به عنوان داروی موثر بیماری مالاریا در حال افزایش است. بنابراین از پرتوهای یونیزه کننده گاما به منظور ایجاد جهش مطلوب در جهت بیوسنتز آرتمیزینین استفاده گردید. پس از دو هفته رشد، هر یک از نمونه ها تحت تابش سه دز 50، 100 و 200 گری اشعه گاما قرار گرفت و در نهایت بعد از چهار هفته رشد، فاکتورهای فیزیولوژیکی، عوامل آنتی اکسیدان، حضور و مقدار آرتمیزینین نیز مورد بررسی و اندازه گیری قرار گرفت. استخراج dna از آنها انجام و مورد rapd-pcr و issr-pcrقرار گرفت. پروتئین آنها نیز استخراج و الگوی باندهای پروتئینی با روش sds-page آنالیز گردید. پارامترهای رشد و نموی از قبیل وزن تر وخشک در گیاهان پرتو دیده افزایش یافت. با استخراج رنگیزه های فتوسنتزی، میزان کلروفیل و کاروتنوئید در گیاهان پرتو دیده نسبت به نمونه شاهد تفاوت معنی داری نداشت. میزان فنل های کل در گیاهان و کالوس پرتو دیده روند افزایشی را نشان داد. در بررسی تانن های کندانسه گیاهان میزان این ترکیبات در دز 50 و 100 کاهش و در دز 200 افزایش یافت و اختلاف معنی داری را نسبت به دز 100 نشان داد. همچنین به نظر می رسد که در کالوس درمنه کوهی اشعه گاما اثری بر میزان تانن های کندانسه نداشته است و اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در بررسی اثر اشعه گاما بر میزان فلاونوئیدهای تام در دز 50 و 100 به عنوان یک عامل آنتی اکسیدان افزایش پیدا کرد و در دز 200 به علت اثرات زیان آور اشعه گاما کاهش یافت. همچنین در کالوس های پرتو دیده نسبت به نمونه شاهد اختلاف معنی داری در مقدار فلاونوئید های تام وجود نداشت. بررسی تولید آرتمیزینین در عصاره دی کلرومتانی حاصل از گیاهان و کالوس درمنه کوهی توسط tlc انجام گرفت. بر اساس نتایج حاصل از tlc آرتمیزینین در تمامی نمونه ها تولید گردید که به نظر می رسد احتمالا عوامل فیزیولوژیک مساعد و یا تولید انواع rosها و یا ایجاد جهشی مطلوب توسط اشعه گاما سبب بیوسنتز آرتمیزینین گردیده است. به منظور بررسی پلی مورفیسم در نتایج حاصل شده از باندهای dna تکثیر شده در نمونه شاهد و هر یک از تیمارها تفاوت و عدم وجود برخی از باندهای محصول pcr به وضوح دیده شد. در الگوی باندهای پروتئینی حاصل از sds-pageبیشترین میزان تراکم باند پروتئین در دز 50 و کمترین در دز 200 گیاهان صورت گرفت. بنابراین طبق نتایج ذکر شده در بالا گیاهان و کالوس درمنه کوهی در برابر تنش اکسیداتیو و اثرات بیومولکولی اشعه گاما توانست با گسترش سیستم دفاعی به حیات خود ادامه دهد. از طرفی بیوسنتز آرتمیزینین برای اولین بار در این پژوهش صورت گرفت و به نظر می رسد اشعه گاما می تواند سبب افزایش میزان آرتمیزینین در کالوس درمنه کوهی گردد بنابراین می توان با بهینه سازی شرایط تابش راهی مطلوب در جهت سنتز هر چه بیشتر این ترکیب دارویی ارزشمند در مصارف اقتصادی یافت.

فیتوهورمون¬های اکسین و سیتوکینین در کنترل فرایند¬های متعدد و حیاتی از جمله رشد گیاه ، نمو و تنظیم پاسخ به محرک¬های محیطی نقش موثری دارند. مشخص شده است که هر یک از هورمون¬های اکسین و سیتوکینین می¬تواند با تنظیم سطح دیگر بر فرآیند¬هایی همچون اندام¬زایی موثر ¬باشند. هدف از این پژوهش مطالعه مقدماتی تغییرات این دو هورمون در هنگام باززایی، تشکیل کالوس و اثرات احتمالی هورمون¬های محیط کشت روی غلظت¬های داخلی اکسین و سیتوکینین در نو ساقه¬های باززایی شده بود. برای نیل به این هدف، از برگ تنباکو رقم (nicotina rustica l.) به عنوان جداکشت استفاده شد. جداکشت¬ها در محیط ms حاوی 2 میلی گرم در لیتر هورمون bap (بنزیل آمینو پورین) و محیط کشت ms حاوی 1 میلی گرم در لیتر هورمون naa و 0/5 میلی گرم در لیتر هورمونkinetin به ترتیب به عنوان محیط ¬های القای باززایی و تولید کالوس قرار گرفتند. میزان هورمون¬های اکسین و سیتوکینین به ترتیب در ماه اول، دوم و سوم پس از باززایی در نوساقه¬¬ها و کالوس¬های نسل 1 اندازه¬گیری شد. بر مبنای نتایج حاصل از آنالیزهای فوق اندازه¬گیری نسبت¬ اکسین به سیتوکینین در بازه¬ زمانی سه ماه تغییر نسبت¬ اکسین به سیتوکینین را در پی داشت که حاکی از اثرات سریع و ممانعت کننده اکسین در مراحل اولیه رشد بر سنتز و مقدار سیتوکینین است. در حالی که اثرات ممانعت کننده¬ی سیتوکینین روی اکسین کند و احتمالا" از طریق تنظیم و تغییر دیگر فرایند¬های نموی صورت پذیرفته است. همچنین میزان اکسین و سیتوکینین درکالوس¬ پایین¬تر از مقدار آن ¬در گیاه شاهد بود که با توجه به عدم تمایز یافتگی سلول¬های کالوس تنها منبع دسترسی کالوس¬ها به هورمون، همان منابع هورمونی موجود در محیط کشت می¬باشد که در مقایسه با سلول¬های برگ که دارای اندامک و منابع متفاوت سنتز هورمون هستند بسیار کمتر می¬باشد. در این تحقیق همچنین به منظور درک مکانیسم¬های سنتز هورمون¬های اکسین و سیتوکینین از تیمار¬های 0،0/025 و 0/05مولار تریپتوفان و 0، 0/1، 0/2 و 0/4 مولار نیتروژن به عنوان القاء کننده¬های سنتز این دو هورمون استفاده شد. پس از گذشت چهار هفته، وزن تر و خشک بخش هوایی، میزان کلروفیل a، b و کل، میزان کاروتنوئید و میزان پروتئین¬های محلول اندازه¬گیری شد. همچنین به منظور بررسی الگوی پروتئینی گیاهان تحت تیمار، الکتروفورز به روش sds-page صورت گرفت. نتایج حاصل در این زمینه نشان داد که سطوح سیتوکینین به دنبال تیمار نیتروژن افزایش و میزان اکسین با تیمار تریپتوفان کاهش پیدا کرد. شاخص¬های رشد و رنگیزه¬های فتوسنتزی نیز به ترتیب با تیمار نیتروژن و تریپتوفان، افزایش و کاهش پیدا کرد. نیتروژن با القاء سنتز سیتوکینین از آن به عنوان یک عامل پیام رسان، استفاده کرده و بر فرآیند¬هایی همچون فتوسنتز و پروتئین سازی اثر گذاشته است. در عوض با توجه به توانایی سنتز تریپتوفان و محدود بودن غلظت آن در گیاه، احتمالا" تیمار تریپتوفان باعث القاء شدن یک مکانیسم فیدبک منفی در تولید اکسین بخصوص در غلظت 0/05 مولار تریپتوفان شده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.