نام پژوهشگر: علی ظاهرحقیقی

سوررئالیسم در داستان معاصر فارسی با تکیه بر آثار هدایت و گلشیری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  علی ظاهرحقیقی   ابراهیم محمدی

سوررئالیسم (فراواقعیت گرایی) مکتبی ادبی و هنری می-باشد که در قرن بیستم (1924) در فرانسه به وجود آمد.سوررئالیسم شیوه ابراز احساس و پنداری ناب می باشد که به هیچ وجه زمینه فکری قبلی، ملاحظه ی اخلاقی و قواعد هنری، ادبی و زیباشناسی در آن نباشد. هدف اصلی سوررئالیسم رهایی و آزادی کامل ذهن است. برای درک بهتر و روشن تر تحولات ادبیات داستانی، توجه به اتفاقات مهم فرهنگی-اجتماعی دوره های گوناگون ضروری است. ادبیات داستانی معاصر ایران نیز مثل ادبیات هر دوره ای تحت تاثیر مستقیم و غیر مستقیم مکتب های هنری، فلسفی، سیاسی و اجتماعی می باشد. شناخت این مکتب ها ما را به درک بهتر درون مایه های داستان ها و رمان ها رهنمون می-کند. یکی از مکاتبی که تاثیر زیادی بر نویسندگان ایران گذاشت، مکتب سوررئالیسم است. صادق هدایت و هوشنگ گلشیری نویسندگانی هستند که بیشتر از دیگر نویسندگان معاصر ایرانی از دستاوردهای سوررئالیسم در آثار خود بهره برده اند. بوف کور نخستین اثر سوررئالیستی با بن مایه و ویژگی های بسیار قوی این مکتب در ایران با رویکردی متفاوت با غرب ظاهر شد و شازده احتجاب نیز از نوشته های جریان سیال ذهن با مفاهیم ذهنی و روانی سوررئال به خوبی توانسته اند نوع ایرانی داستان های سوررئال را به نمایش بگذارند. نگارش خودکار، تداعی معانی و تک گویی هایی درونی و عشق و زن از مهمترین اصول سورئالیسم هستند که در بوف کور و شازده احتجاب به کار رفته اند.