علف های هرز یکی از عوامل عمده کاهش تولید محصول سیب زمینی به شمار می روند. مصرف بی رویه علفکش ها باعث ایجاد گونه هایی مقاوم به علفکش ها و آلودگی محیط زیست نیز گردیده است. به منظور بررسی تاثیر تیمار های مختلف مدیریتی بر ساختار علف های هرز و عملکرد سیب زمینی آزمایشی در سال زراعی 88-87 در مزرعه ای اختصاصی در اردبیل انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی، عدم کنترل علف های هرز، کنترل کامل علف های هرز (شاهد)، علفکش متریبوزین به صورت پیش رویشی (استاندارد)، پلاستیک سیاه ، پلاستیک شفاف ، علفکش ترفلان، علفکش ترفلان + پلاستیک سیاه، علفکش ترفلان + پلاستیک شفاف، کوالتیواتور، علفکش ترفلان + کولتیواتور بودند. کاربرد علفکش ترفلان و بستن پلاستیکها در مرحله غده دهی انجام شد. طرح مورد استفاده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار بود. تجزیه های آماری نشان داد اعمال تیمارهای مختلف اگروشیمیایی تاثیر معنی داری بر درصد پوشش علف های هرز، تراکم علف های هرز، وزن خشک علف های هرز و همچنین بر عملکرد و اجزای عملکرد در سیب زمینی داشته است. نتایج نشان داد که اگر چه همه تیمارها تراکم علف-های هرز را در مقایسه با عدم کنترل بطور معنی داری کاهش دادند، اما کمترین تراکم علف های هرز بطور معنی داری در تیمارهایی مشاهده شد که در آن از پلاستیک سیاه استفاده شده بود. بیشترین تراکم علف های هرز در تیمارهایی مشاهده شد که عملیات کنترل فقط در مراحل اول رشد گیاه سیب زمینی انجام شده بود. کاربرد تنها یکبار متریبوزین قبل از سبز شدن سیب-زمینی، وزن خشک علف های هرز را در مقایسه با تیمار عدم کنترل بطور معنی داری کاهش داد. کمترین وزن خشک علف های هرز در کرت هایی که در آن ها از پلاستیک سیاه و پلاستیک شفاف با ترفلان استفاده شده بود مشاهده شد. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که در تیمارهای تلفیقی، وزن خشک علف های هرز بیش از 10 برابر کاهش یافت. تیمارهای مختلف کنترل علف های هرز تاثیر معنی داری بر عملکرد غده داشتند و بالاترین عملکرد در تیمارهای دارای پلاستیک سیاه بدست آمد. عملکرد غده در تیماری که علف های هرز کنترل نشده بودند با تیمار شاهد کنترل کامل نشان داد در صورت عدم کنترل علف های هرز، افت عملکرد ناشی از حضور آن ها در مزرعه تا 8/33 درصد رسید.

این تحقیق در سال زراعی 1389-1388 به منظور مطالعه تاثیر روش های شیمیایی و غیرشیمیایی بر کنترل علف های هرز و عملکرد ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 704 در مزرعه ایستگاه تحقیقات جهاد کشاورزی ارومیه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت گیاه پوششی چاودار یک ماه قبل از کاشت ذرت، کشت گیاه پوششی چاودار همزمان با کاشت ذرت، دو بار کولتیواسیون، دو بار سمپاشی با آترازین، سمپاشی با اکوئیپ همزمان با سبز شدن ذرت و آترازین در مرحله 4 تا 6 برگی ذرت، سمپاشی با آترازین + کولتیواسیون، وجین کامل علف های هرز و عدم کنترل علف های هرز بودند. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف مورد آزمایش تاثیر بسیار معنی داری روی تراکم علف های هرز در هر دو مرحله مورد مطالعه (گلدهی و دانه بستن) داشتند. روش های مختلف، تراکم علف های هرز در مرحله گلدهی و دانه بستن ذرت را در مقایسه با عدم کنترل به ترتیب 75 تا 95 و 71 تا 93 درصد کاهش دادند. تراکم علف های هرز در تیمار کشت گیاه پوششی چاودار یک ماه قبل از کاشت ذرت در مقایسه با تیمار عدم کنترل بیش از 5 برابر کمتر بود و از نظر آماری تفاوت معنی داری با دو بار سمپاشی با علف کش نداشت. کشت چاودار یک ماه قبل از کاشت ذرت بیشترین و دو بار کولتیواسیون کمترین تاثیر را در کاهش وزن خشک علف های هرز داشتند. در هر دو مرحله مورد بررسی در بین گونه های یکساله سلمه تره و خرفه و از گونه های چندساله، پیچک صحرایی و قیاق گونه های غالب را تشکیل می دادند. تاثیر تیمارهای مختلف بر کلیه اجزای عمکرد ذرت معنی دار بود. بررسی میانگین عملکرد ذرت در کرت های عدم کنترل علف های هرز با کرت های شاهد نشان داد در صورت عدم کنترل علف های هرز، افت عملکرد ناشی از حضور آن ها در مزرعه تا 100 درصد خواهد بود. در بین تیمارهای آزمایشی بعد از تیمار وجین کامل، بیشترین عملکرد دانه ذرت در تیمار کاربرد دوبار آترازین بدست آمد.

شناسایی و آگاهی از تراکم، ترکیب گونه ای و الگوی ظهور آنها گام اصلی و اساسی در مدیریت علف های هرز و افزایش عملکرد گیاه زراعی است. برای این منظور آزمایشی در سال 1390 در 8 مزارع گندم دیم و آبی شهرستان بستان آباد، استان آذربایجان شرقی و در 4 منطقه مختلف (آق یار واقع در مرکز شهرستان، اشتلق در شمال، آلوار در شرق و تیکمه داش در جنوب شهرستان) انجام شد. علف های هرز هر مزرعه در چهار مرحله رشد گندم (پنجه زنی، ساقه دهی، خوشه دهی، شیری) در 8 واحد نمونه برداری به ابعاد 50×50 سانتیمتری با الگوی wشمارش شد. علاوه بر تراکم، تعداد گونه علف هرز (غنای گونه ای)، فراوانی، یکنواختی، شاخص تنوع گونه ای شانون –وینر، زمان سبز شدن و میانگین زمان سبز شدن علف های هرز نیز مشخص شد. نتایج نشان داد که میانگین تراکم کل علف های هرز مزارع گندم دیم شهرستان بین 25/206 تا 541 بوته در متر مربع و در مزارع آبی 5/46 تا 75/548 بوته در مترمربع بود. در زراعت گندم آبی50 تا 80 درصد تراکم علف های هرز در مرحله پنجه زنی گندم و در مزارع دیم در دو مرحله پنجه زنی و ساقه دهی مشاهده شد. هشتاد گونه علف هرز متعلق به 21 تیره گیاهی در مزارع گندم شهرستان مشاهده شد که تیره شب بو، کاسنی و گرامینه به ترتیب با 22، 21 و 13 گونه سهم بیشتری داشتند. بیشتر گونه های مشاهده شده گونه های پهن برگ یکساله بهاره زودهنگام بودند. گونه های آتریپلکس، سلمه تره، تلخه، پیچک صحرایی، قدومه، گوش فیلی، کنگر صحرایی و علف هفت بند، در مزارع گندم دیم و آبی غالب بودند. فراوانی هر یک از این گونه ها در مراحل مختلف رشد گندم و در مناطق مختلف متفاوت بود. آزمایش نشان داد که الگوی ظهور علف های هرز در مناطق مختلف بسته به سیستم کشت متفاوت بود. در زراعت دیم بیشتر گونه ها در مرحله ساقه دهی (60 روز بعد از فروردین) به پیک ظهور خود رسیدند. اما در مزارع آبی بیشترین پیک ظهور علف های هرز در 45 روز بعد از فروردین مشاهده شد.

این پژوهش در سال زراعی 1391 به منظور مطالعه تاثیر فاصله ردیف کاشت بر ساختار علف های هرز و عملکرد سه رقم ماش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار فاصله ردیف کاشت (30، 40، 50 و 60 سانتی متر)، سه رقم ماش (vc6173-b-10،vc6173-a و پرتو) بودند که در شرایط تداخل و عدم تداخل با علف های هرز کشت شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که با کاهش فاصله ردیف کاشت تراکم علف های هرز افزایش یافت و در فاصله ردیف 30 سانتی متر حدود 60 درصد بیشتر از فاصله ردیف 60 سانتی متر بود. در بین ارقام مورد مطالعه، کمترین و بیشترین تراکم علف های هرز به ترتیب در رقم پرتو و vc6173-a مشاهده شد. ارقام مورد مطالعه از نظر ارتفاع و درصد پوشش نسبی تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. بیشترین ارتفاع و درصد پوشش نسبی در رقم vc6173-a مشاهده شد. تداخل علف های هرز ارتفاع و درصد پوشش ماش را به ترتیب 7 و 38 درصد کاهش داد. ارقام از نظر تعداد غلاف در بوته و وزن هزار دانه با یکدیگر تفاوت معنی داری داشتند. بیشترین تعداد غلاف (76/31) در بوته و کمترین وزن هزار دانه (35/32 گرم) در رقم پرتو مشاهده شد. نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط عدم تداخل علف های هرز، در رقم vc6173-a با افزایش فاصله بین ردیف ها، تعداد دانه در غلاف نیز افزایش یافت، اما در رقم پرتو کاهش یافت. به دلیل اثرات متفاوت فاکتورهای مورد مطالعه بر روی اجزای عملکرد، عملکرد نهایی دانه تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند.

استفاده از روش های مختلف جهت افزایش قدرت رقابت گیاهان زراعی با علف هرز می تواند تکیه به کاربرد علفکش-ها را کاهش دهد. برای این منظور آزمایشی در سال زراعی 91 درگلخانه دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی، به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذرگیاه دارویی همیشه بهار بر قدرت رقابت آن با تراکم های مختلف دو گونه علف هرز تاج خروس وگاو پنبه انجام شد.آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه پرایمینگ بذر (باmm 50 nacl وعدم پرایمینگ) تراکم های مختلف دوگونه علف هرز تاج خروس و گاو پنبه (صفر،2 ،4، 6و8) بودند . پرایمینگ بذر ارتفاع همیشه بهار را در رقابت با تاج خروس 24 درصد و در رقابت با گاوپنبه 18 درصد افزایش داد.حجم اندام هوایی همیشه بهاردر رقابت با علف هرز 12/75 سانتی متر مربع در شاهد به 18/57 سانتی متر مربع در ترکم 8 بوته درگلدان کاهش یافت. پرایمینگ بذر همیشه-بهار نسبت به عدم پرایمینگ تعداد غنچه در بوته و عملکرد آن را به ترتیب 24و22 درصد افزایش داد. با افزایش تراکم علف هرز تعداد غنچه در بوته و عملکرد و گلبرگ همیشه بهار ‍ کاهش یافت.در شرایط پرایمینگ بذر همیشه-بهار ارتفاع تاج خروس ?? درصد کاهش یافت. با افزایش تراکم علف هرز وزن خشک تاج خروس کاهش و وزن خشک گاوپنبه افزایش یافت.

به منظور بررسی کارایی علفکش¬های تری¬فلورالین، اتال¬فلورالین و پندی¬متالین در کنترل علف¬های هرز مزارع سیب-زمینی، آزمایشی مزرعه¬ای در سال 1392 در مرکز تحقیقات کشاورزی آلاروق اردبیل انجام شد. آزمایش به صورت دز پاسخ در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی اجرا شد. در این آزمایش علفکش¬های تری¬فلورالین و اتال¬فلورالین هر یک در دزهای (125/0، 25/0، 5/0، 1، 2 و 4 لیتر ماده موثره در هکتار) و پندی¬متالین در دز¬های (25/0، 5/0، 1، 2، 4 و 6 لیتر ماده موثره در هکتار) به کاربرده شد. نتایج نشان داد علفکش¬ها تاثیر معنی¬داری بر کاهش تراکم و وزن خشک کل علف¬های هرز، تراکم و وزن خشک علف¬های¬هرز تاج¬خروس و سلمه¬تره در مرحله رشد¬رویشی و مرحله گلدهی سیب¬زمینی داشتند. همچنین تاثیر آن¬ها بر عملکرد و اجزای عملکرد سیب¬زمینی معنی¬دار بود. علفکش¬های اتال¬فلورالین و تری-فلورالین در دز 4 لیتر و پندی¬متالین در دز 6 لیتر ماده موثره در هکتار میانگین تراکم کل علف¬های هرز در مرحله رشد رویشی سیب¬زمینی را به ترتیب به میزان 37/93، 30/88 و 37/93 درصد و در مرحله گلدهی سیب¬زمینی به میزان 9/91، 74/88 و 90/91 درصد نسبت به شاهد آلوده به علف¬هرز کاهش داد. همچنین در دز¬های ذکر شده در هر دو مرحله رشد رویشی و گلدهی وزن خشک کل علف¬های هرز را بیش از 70 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. نتایج نشان داد که علفکش پندی¬متالین در کنترل علف¬هرز سلمه¬تره بیش از دو علفکش دیگر موثر بود. حضور علف¬های هرز در مقایسه با عدم حضور آن¬ها عملکرد غده سیب¬زمینی را 57/61 درصد کاهش داد. بیش¬ترین عملکرد غده (928/27 تن در هکتار) در تیمار کنترل کامل علف¬های هرز به دست آمد که از نظر آماری تفاوت معنی¬داری با سایر تیمار¬ها داشت. در بین تیمارهای علفکشی، بالاترین عملکرد کل سیب¬زمینی (391/24 و 807/23 تن در هکتار) در تیمار کاربرد علفکش پندی¬متالین در دزهای 4 و6 لیتر ماده موثره در هکتار مشاهده شد. کم¬ترین عملکرد غده سیب¬زمینی در تیمار عدم کنترل علف¬های هرز (732/10 تن در هکتار ) و کاربرد علفکش اتال¬فلورالین در دز 125/0 لیتر در هکتار (993/10 تن در هکتار) مشاهده شد.

به منظور بررسی بیولوژی علف¬هرز جغجغه آزمایش¬هایی به صورت طرح کاملا تصادفی در گلخانه و آزمایشگاه دانشکده کشاورزی با سه تکرار انجام شد. آزمایش¬ها شامل بررسی اثر دما، غرقاب، خشکی، شوری، عمق و محیط کاشت و ph بر جوانه¬زنی و ویژگی¬های گیاهچه¬ای علف¬هرز بود. نتایج نشان داد که بهترین دمای جوانه¬زنی جغجغه بر اساس شاخص¬های درصد و سرعت جوانه زنی 35 درجه سانتی گراد بود. بهترین عمق جوانه¬زنی بذور این علف هرز 5/ سانتی متر در محیط کوکوپیت بود. غرقاب به مدت 12 روز موجب عدم جوانه¬زنی جغجغه گردید. با افزایش سطوح شوری، طول ریشه¬چه و طول ساقه¬چه کاهش یافت. با افزایش سطوح مختلف تنش خشکی، در¬صد جوانه زنی، طول ریشه¬چه و طول ساقه چه کاهش یافت. علف هرز جغجغه قادر است در دامنه وسیعی از اسیدیته خاک جوانه بزند.