نام پژوهشگر: یدالله بهمنی مطلق

صورخیال در شعر قیصر امین پور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی 1390
  اسماعیل رهایی   یدالله بهمنی مطلق

چکیده در این پژوهش به تصاویر شعری شاعر بزرگ معاصر، قیصر امین پور، از منظر علم بیان و بر اساس مهم ترین تعاریف و دیدگاه های علمای بلاغت و نظریات راه گشای برخی از صاحب نظران و سخن شناسان معاصر نگریسته شده است. این پژوهش دارای چهار فصل است که در آن سعی شده همه ی اشعار بزرگسال قیصر امین پور مورد بررسی قرار گیرد و بر اساس نمونه های استخراج شده، تصاویر آن ها نقد و تحلیل گردد و جایگاه شعری او از این منظر در ادبیات معاصر شناسانده شود. نگارنده در این تحقیق نشان داده است امین پور با استفاده از این شگردها و فنون، در ایجاد حسّ و حال تازه، انسجام بخشیدن بیشتر به شعر، نظام مندسازی بهتر آن، تقویت بعد موسیقایی، زیبایی و تأثیرگذاری عمیق تر آن موفّق بوده و با به کارگیری صورخیال به دور از تصنّع و تکلّف، شعرهایی زیبا، جاندار، پویا و تأویل پذیر خلق نموده است. در شعر امین پور تشخیص، استعاره و تشبیه به ترتیب از نظر بسامد و کاربرد در جایگاه اوّل و کنایه و سمبل در جایگاه دوم قرار دارند امّا مجاز به دلیل کم رنگ بودن بعد خیال انگیزی، دامنه ی چندان وسیعی ندارد. هماهنگی موضوع با تصویر از ویژگی های نادر شعر امین پور است. این امر به القای موثّر اندیشه کمک شایانی نموده است. منابع الهام شعر امین پور را اغلب طبیعت، انقلاب و دفاع مقدّس، فضای بعد از جبهه و جنگ، صحنه های رزم، غربت و اعتقادات دینی و مذهبی در بر می گیرد. کلید واژه ها: قیصر امین پور، اشعار بزرگسال، صورخیال.

تحلیل اندیشه و سبک شعری فرخی یزدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی 1390
  مهرانگیز موسوی   یدالله بهمنی مطلق

انقلاب مشروطه بر همه ساختارهای اجتماعی – سیاسی جامعه ایران تأثیرات شگرفی بر جای گذاشت. شعر و ادب نیز از این تحولات بی تأثیر نبود. در این دوره، اگر چه قوالب شعری گذشته تا حدود زیادی حفظ شد، اما محتوا و درون مایه ادبیّات منظوم به مدد شعرایی چون فرخی یزدی، علی اکبر دهخدا، ملک الشّعرای بهار، میرزاده عشقی و دیگران کاملا دگرگون گردید و مضامین جدیدی مانند آزادی، وطن، انقلاب و کارگر در شعر این دوره جاری شد. در این میان فرخی یزدی به عنوان یکی از آزادی خواهان و شعرای انقلابی این دوره، نقش مهمی در تحوّلات ادبی عصر مشروطه داشته است. این تحقیق که در پنج فصل تنظیم شده، به بررسی سبک شعری و تحلیل اندیشه های این شاعر انقلابی پرداخته و ویژگی های ادبی، فکری و زبانی غزلیات وی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحقیق می توان گفت که بسامد بالای تشبیه در شعر فرخی را باید به عنوان یک ویژگی سبکی بارز وی به شمار آورد. از نظر مختصات زبانی، فرخی در شعر خود کوشیده است که مطابق فهم و درک عوام بگوید و بنویسد و به همین دلیل زبان شعر او بسیار ساده و عامیانه است. استفاده از واژگان کهن فارسی، توجه به ایران باستان و تلمیحات اساطیری و مفاخره در اشعار وی را می توان از دیگر ویژگی های سبک شعری فرخی یزدی به شمار آورد.

مقایسه ی زبان مردانه و زنانه در رمان های "شوهر آهوخانم ـ علی محمد افغانی" و "شب های تهران ـ غزاله علیزاده"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  بهزاد مروی   یدالله بهمنی مطلق

مسأله ی زبان و جنسیت برای اولین بار از سوی فمینیست های موج دوم مطرح شد. اعتراضات آن‏ها باعث ترغیب بسیاری از زبان‏شناسان برای بررسی اختلافات زبانی زنان و مردان شد و به مقوله ی جنسیت که مغفول مانده بود، توجه ویژه ای نشان داده شد. برای اولین بار رابین لیکاف (1975) با انتشار کتاب «زبان و جایگاه زنان» و چندین مقاله ی دیگر، به صورت جدی و علمی اختلافات زبانی زنان و مردان را تشریح کرد. او معتقد بود از آن جا که زنان جایگاه اجتماعی پایینی دارند، بیش‏تر از صورت های مودبانه و ضعیف زبانی استفاده می کنند. نظریات لیکاف پس از او آزمایش و بسیاری از آن ها تأیید شد. اگرچه بحث زبان و جنسیت همه ی آثار ادبی را در بر می گیرد؛ لیکن این موضوع در ادبیات داستانی به ویژه رمان حضور پررنگ تری دارد، زیرا نویسنده برای این که بتواند زبانی متناسب با جنسیت کاراکترهای خود استفاده کند، لازم است با ویژگی های زبانی مردانه و زنانه آشنا باشد. در این رساله زبان زنانه و مردانه در دو رمان شوهر آهو خانم نوشته ی علی محمد افغانی و شب‏های تهران نوشته ی غزاله علیزاده، مقایسه شده است تا میزان تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان داستان و میزان موفقیت او در ایجاد زبانی متناسب با جنسیت کاراکترهای هم جنس و غیرهم جنس، ارزیابی شود. این ارزیابی بر اساس میزان مطابقت شواهد به دست آمده از متن رمان ها با پژوهش‏های زبان شناسان اجتماعی در فارسی و انگلیسی بوده است. برای این منظور زبان زنانه و مردانه رمان‏های مذکور در دو حیطه ی زبان شناسی و دستور زبان بر اساس متغیرهای زیر، مورد بررسی قرار گرفته است، زبان شناسی: کاربرد زبان معیار و استاندارد، جملات آمرانه، مکالمات مشارکتی و رقابتی، قاطعیت و انقیاد. دستور زبان: 1. واژگان: دشواژه ها، سوگندواژه ها، تشدیدگره ها، رنگواژه‏ها 2.جملات: پرسش های ضمیمه ای، تعدیل گرها، جملات تعجبی ـ ندایی و تصدیق گرها. یافته های پژوهش نشان می دهد، زبان کاراکترهای رمان ها بشدت تحت تأثیر جنسیت نویسنده قرار دارد و کلیشه های زبانی مردانه در رمان شوهر آهو خانم و کلیشه های زبان زنانه در رمان شب‏های تهران با بسامد بیش تری تکرار شده است. هم چنین بر اساس متغیرهای فوق مشخص شد، نویسندگان از بسیاری جهات توانسته اند زبانی متناسب با جنسیت کاراکترها ایجاد کنند.

اعداد مقدس در شعر سعدی و عراقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  حیدر امیدی   رسول چهرقانی منتظر

ادبیّات را از هر دیدگاهی می توان مورد بررسی قرار داد. زبان فارسی با رمز و رازهای فراوانش و به عنوان نقطه ی اشتراک و پیوند دهنده ی ایرانیان و رمز هویّت و فرهنگ ما، در نظم و نثر، هزاران نکته و مجهولات فراوان دارد، که می توان با تدبّر و تحقیق به گره گشایی از آن دست یافت. عدد به عنوان یکی از جلوه های نماد، از دیرباز در میان اقوام گوناگون و از جمله ما ایرانیان دارای مفاهیم گوناگون است. در این پژوهش که موضوع آن اعداد مقدّس در شعر سعدی و عراقی است، اعداد از منظر تقدّس و نگاه نمادین و رمزی در فرهنگ[های مختلف مورد بررسی قرار گرفته اند. شعر سعدی و عراقی از شاعران برجسته ی زبان فارسی قرن هفتم، در ادبیّات فارسی جایگاه ویژه ای دارد و نقش آن ها در تکامل شعر فارسی و به خصوص غزل انکارناپذیر است؛ بنابراین به جهت اینکه اشعار این دو شاعر ظرفیّت طرح این موضوع مهم را داشتند، به بررسی اعداد مقدّس در شعر آن ها پرداخته و از این طریق دریافته ایم که سعدی و عراقی با به کارگیری اعداد، در بیان مفهوم آن ها و انتقال آن به مخاطب خود تا چه اندازه موفّق بوده اند و توانسته اند با قدرت شاعری خود اعداد را متناسب با موضوع در شعر خود به کار گیرند. در این پژوهش ابتدا با مطالعه ی شعر سعدی و عراقی، ابیاتی که در آن ها عدد به کار رفته است، استخراج و بر اساس شماره ی عدد دسته بندی شد.در پایان اعداد مقدّس و غیر مقدّس مشخّص شده است و نیز سعی شده با استفاده از دیوان شعر این دو شاعر و همچنین منابع دیگر درباره ی این موضوع، راز و رمز اعداد برای مخاطبان روشن گردد. اعدادی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند، عبارتند از: یک، سه، چهار، پنج، شش، هفت، هشت، نه، ده، چهارده، چهل، هفتاد، صد و هزار.

زن در داستان های هزار و یک شب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مجتبی برزویی   یدالله بهمنی مطلق

هزار ویک شب آیینه ی تمام نمایی است از زندگانی مردمان رنگارنگ جامعه ای در برگیرنده ی اقوام و ملت های گوناگون . آمیزه ای است از افکار بلند وارزشمند و نیز کار هایی ننگین وشرم آور . هم نمایشگر شاد خواری و لذت جویی و عشرت طلبی وکامرانی صاحبان زور وزر است و هم نقش پرداز تلاش ومعاش مردم ستم کشیده ای که سقف خانه شان آسمان بود .این کتاب ، اصلی هندی –ایرانی دارد وریشه اصلی آن هزار افسان است . هزار و یک شب تا سال 1704 میلادی در جهان ناشناخته بود . ابتدا آنتوان گالان ، کتاب شناس فرانسوی ، نسخه ای از آن را یافت وبا ترجمه آن به زبان فرانسه ، کتاب را به جهانیان معرفی کرد .یکصد وپنجاه سال بعد ، نخستین ترجمه فارسی کتاب در ایران به دست طسوجی تبریزی صورت گرفت . این کتاب شامل چندین داستان اصلی و حکایت های فرعی است که در دل داستان های اصلی قرار گرفته است . این پژوهش با عنوان « زن در داستان های هزارو یک شب » به بررسی ویژگی های مختلف زنان این کتاب از جمله : اسامی ، پوشش ، شجاعت ، پارسایی ، دانش ها ، هنر ها و ... پرداخته است . سپس به ازدواج زنان ، خشونت علیه زنان ، اهمیت فرزند پسر ، اوضاع اقتصادی زنان و مشاغل آنان پرداخته شده است . در ادامه زنان صاحب قدرت ومسند کتاب معرفی شده اند و در پایان به سوگواری زنان و آیات واحادیث و احکام مرتبط با آن اشاره شده است .برایند تمام این بخش ها ، تصویری تأثیر گذار از زنان هزار ویک شب را ارائه می دهد . تصویری که نه یک سر منفی ونه به طور مطلق مثبت است اما در کل حکایت این کتاب تصاویر منفی بر مثبت پیشی گرفته است .

مقایسه ی ریاستیزی در غزلیات حافظ شیرازی و کلیات عبید زاکانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  علی اصغر اکبری فرد   رسول چهرقانی منتظر

در این پایان نامه در ابتدا به بیان کلیاتی در باره ی ریا و انواع آن از دیدگاه قرآن و دین مبین اسلام پرداخته شده، و دیدگاه روان شناسی و جامعه شناسی و راه های برون رفت از این آفت منحوس و ویران گر آمده است. در ادامه خلاصه ای از احوال و آثار حافظ و عبید و تاریخ عصر آن ها با دیدگاه ریاستیزانه بیان شده است.آن گاه به مظاهر ریا نظیر تصوف و صوفیان ریاکار و زاهدان و شیوخ متظاهر و وابسته به دربارها و ابتذال تصوف در آن عصر پرداخته شده و نمونهایی از شعر حافظ و آثار عبید در ستیزه ی با این پدیده ی شوم آمده است.سپس به مقایسه ی نحوه ی ریاستیزی حافظ و عبید و بیان موارد تشابه و افتراق در شیوه ی کار آن ها پرداخته شده است. این که حافظ با زبانی فخیم و عباراتی با شکوه خصوصاً با خواص ریا کار جامعه که ریاکاریشان تاثیرگذارتر بوده است به ستیزه برخاسته و سعی نموده است کا مکتبی انسان ساز و به دور از ریا و فریب ارائه کند و هدایت گری او در اشعارش بسیار راه گشاست. واین که عبید با زبانی عریان و با استفاده از طنز و هزل و به ندرت هجو به ستیزه ی با خواص و حتی عوام جامعه که به نوعی در این نابسامانی ها و مشکلات اخلاقی و فرهنگی دستی دارند، پرداخته است.

تحلیل شخصیت در آثار فریبا وفی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  مربم اسدی   یدالله بهمنی مطلق

هدف پایان¬نامه¬ی حاضر تبیین و تحلیل چگونگی شخصیت زنان و مردان، در داستان¬های نویسنده¬ی معاصر، فریبا وفی، است. در این پژوهش، شخصیت¬های اصلی و فرعی با شیوه¬ی توصیفی- تحلیلی، در سه رمان برگزیده¬ی وفی با نام¬های "پرنده من"، ترلان" و "رویای تبت"، بررسی می-شود. رویکردهای روان¬شناختی و جامعه¬شناختی نیز در این نقد و بررسی به¬کار می¬رود. در آثار مورد نظر، تعداد تیپ¬های فرعی و ایستا بیش از شخصیت¬های اصلی و پویاست. شخصیت¬های مشابه و تکراری متعددی نیز وجود دارد و عمدتاً چندوجهی و با لایه¬های درونی و بیرونی هستند. در پرورش آن¬ها، عناصر روانشناختی مانند من ناهشیار فردی، سایه و نقاب به¬کار رفته است. فضای کلی داستان¬ها از زندگی اقشار متوسط جامعه و طرح مشکلات و شکست¬های زنان، اعم از سنتی و مدرن یا پیر و جوان، تشکیل می¬شود. مردان و زنان داستان¬ها در تقابل و تضاد با یکدیگر قرار دارند و شخصیت¬ زنان، عمدتاً، مثبت¬تر از مردان جلوه می¬کند. دیگر عناصر داستانی از جمله توصیف، لحن، گفتگو و عمل نیز در خدمت شخصیت¬پردازی هستند و عمدتاً با ویژگی¬های ظاهری و روحی شخصیت¬ها تناسب دارند.

زیبایی از دیدگاه عین القضات همدانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  مهدیه حجتی   علی اکبر افراسیاب پور

رکن اصلی عقاید او در باب زیبایی، عشق و محبت است . عین القضات به مکتب جمال در عرفان ایرانی و اسلامی وابسته است، مطابق با اصول آن مکتب، خداوند زیبای مطلق است. و همه ی ذرات هستی عکس ها و جلوه هایی از جمال مطلق خداوند به شمار می آیند. از نظر او زیبایی، مادر عشق است. و زیبایی ها و عشق های مجازی نردبان وصول به زیبایی واقعی به شمار می آیند.

زیباشناسی در غزلیات حسین منزوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  فرهاد هدایت فر   رسول چهرقانی منتظر

برای رسیدن به یک بینش درست و شناخت کامل از سرایندگان، می توان از ابزار و دریچه ی زیباشناسی، به کنه و عمق افکار و عوالم درونی و احساسی سرایندگان دست پیدا کرد و از این طریق به زوایا و خبایای ذهن آنها وارد شد و با درک و بصیرت بیشتری در اشعارشان تأمّل کرد. حال در این پژوهش که عنوان آن زیباشناسی در غزلیات حسین منزوی است، از منظرگاه دو علم ، بیان و بدیع، بر طبق مهم ترین اصطلاحات و نظراتی که در کتب بلاغت وجود داشته، آنها را به کار بسته ایم و به بررسی غزلیّات این شاعر خوش ذوق و شعرشناس پرداخته ایم. از ماحصل آن پی بردیم که حسین منزوی با بهره جستن از صنایع ادبی متعدد در آفرینش ایماژ و تصاویر، ایجاد حس و شور سحرانگیز، انسجام بخشیدن به اشعارش و تقویّت بعد موسیقایی و زیباتر کردن شعرش موفق ظاهر شده است. در این پژوهش به خوبی نشان داده شده است که منزوی توانسته با کمک عناصر شعر و صنایع ادبی، اشعاری هدفدار و تصاویری تـوأم با التذاذ و فضایی را با جان مایه ی تغزّل در شعر معاصر ایجاد نماید که تأثیر وی بر ساختار غزل معاصر بی بدیل و غیر قابل انکار است. غزلیّات منزوی پویا و زنده و نوآوری در آن جایگاه ویژه ای دارد. در علم بیان تشبیه بلیغ و در استعارات، استعاره ی مصرحه مجرده از بسامد بالایی برخوردار می باشند که گواه آن است که معشوق و یار، در مرکز و کانون شعرش مورد توجه قرار گرفته شده و عشقی که به تصویر می کشد، مقدّس و پاک است. در به کارگیری علم بدیع نیز در هر دو حیطه ( لفظی و معنوی ) موفّق ظاهر شده که در آن، صنایع تکرار، اغراق، تناسب، طباق و تلمیح از بسامد بالایی برخوردار هستند که توجه و حساسیّت شاعر را به بعد موسیقایی شعر نمایان می سازد. در پایان این پژوهش به بررسی آرایه های کم تکرار و نادر پرداختیم که فنون ادبی استثناء، اتفاق و توزیع، هریک از جایگاه ویژه و بسامد چشم گیری برخوردار هستند. به این نکته اشاره شود که در این پژوهش اساس کار ما کل غزلیّات منزوی است.

عرفان شهریار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  صونا رنجبر بیله سوار   رسول چهرقانی منتظر

شهریار که در خانواده¬ای مذهبی و دین¬مدار رشد و پرورش یافته بود، از اعتقادات مذهبی محکمی برخوردار بود که همین پاکی ذاتی و همین اعتقادات محکم، باعث به وجود آمدن گرایش-های عرفانی در ایشان شد. البتّه شکست و ناکامی او در عشق نیز مزید بر علّت شد و خدا را هر چه بیشتر قرین دل شکسته¬اش کرد و از شهریار انسانی سالک و راهرو در مسیر عرفان و معنویات ساخت. مضامین عرفانی در اکثر اشعار شهریار - حتی اشعاری که ظاهراً رنگ و بوی عشق زمینی دارند- خودنمایی می¬کنند و نشان از باورها و اندیشه¬های عرفانی این شاعر عارف دارند. در این تحقیق، سعی شده است تا بخشی از این باورها و اندیشه ها از لابه لای اشعار ایشان استخراج شده، مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند. روشی که در این رساله به کار رفته است بیشتر، تکیه بر مقامات اهل سلوک از دیدگاه خواجه عبدالله انصاری بوده و تا جای ممکن، اشعار شهریار مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته و ابیاتی متناسب با برخی از این مقامات پیدا شده و مورد استفاده قرار گرفته¬اند. قسمتی از کار نیز اختصاص به بررسی برخی از رموز و اصطلاحات عرفانی در اشعار ایشان دارد.

تاویل در حدیقه سنایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  زهرا قربانی ریزی   یدالله بهمنی مطلق

چکیده: سنایی، شاعری است که شعر پارسی را شوری تازه بخشید و شاعران این سرزمین از او بسیار آموختند. با این وجود هنوز شناخته‏شده نیست. جای آن دارد که شعر او از جهات مختلف بررسی شود. یکی از این جنبه ها تأویل است. تأویل در دل معناها می‏رود و مفاهیم پنهان را آشکار می‏کند. حدیقه الحقیقه به عنوان تاج مثنوی های سنایی، اسرار بسیاری در صدف خود دارد. با بررسی تأویل در حدیقه، کوچه های پر رمز و راز آن برایمان روشن می‏شود. در این پژوهش، در فصل اول به تبیین موضوع و چراهای آن، پرداخته شده. در فصل دوم به توضیح معنای تأویل و هرمنوتیک، انواع آن و تفاوت تأویل با تفسیر می‏پردازیم. در فصل سوم، سرگذشت سنایی و ویژگی های حدیقه را بیان می‏کنیم. در فصل چهارم تأویل در حدیقه سنایی را بررسی می کنیم. این پژوهش به تأویل به طور کلی، در حدیقه می‏پردازد، یعنی هر تأویلی که سنایی از آیات و احادیث داشته و تأویل هایی که می‏توان از حکایت ها و نمادهای سنایی، بیان نمود، بررسی می‏شود. در فصل پنجم به نتیجه‏گیری از پژوهش می‏پردازیم. در این پژوهش مشخص می‏شود، حدیقه با وجود ظاهر خشک تعلیمی که دارد، به دلیل این که اثری عرفانی است و عرفان همیشه با خود رازهایی دارد، پس بررسی تأویل در حدیقه می‏تواند، برای شناخت بهتر حدیقه، راه‏گشا باشد. کلید واژه ها: تأویل، حدیقه، سنایی، حکایت، نماد.

تحلیل محتوایی غزلیات حزین لاهیجی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  مسعود رهگذر   علی اکبر افراسیاب پور

شعر فارسی به عنوان جایگاه اندیشه های ایرانیان ،همواره مسیر تغییر و تحول پیموده و برای تأثیر گذاری بهتر،در طول زمان به قوالب و اشکال گوناگون در آمده است .از میان قالب های شعر فارسی، غزل رشد و نمو بیشتری داشته وشاعر از آن برای بیان موضوعات گوناگون بهره گرفته است.در زمان سبک هندی هم شعرای بسیاری در عرصه ی غزل سرایی فعالیت کرده اند،که یکی از آنها شیخ محمّد علی حزین لاهیجی است. حزین در خاندانی زاهد و عالم دیده به جهان گشود،او از کودکی در شهر اصفهان به یادگیری علوم مختلف پرداخت و برای بیان بهتر تفکراتش شعر سرود. حزین مدت زیادی از عمر خویش را برای آموزش و آموختن در سفر گذراند و در پایان عمر به خاطر دفاع از ایران مجبور شد،به هندوستان برود اما در آنجا با مشکلات دیگری مواجه شد وبه سختی زندگی کرد تا اینکه عمرش در بَنارس پایان یافت.با وجود اینکه حزین در بسیاری از علوم تبحر داشت، امروزه بیشتربه عنوان شاعر شناخته می شود،دیوان اشعار او شامل قالب های مختلف شعری است ولی غزلیاتش ارزش ویژه ای دارد زیرا تمامی اندیشه هایش را در بر می گیرد.غزلیات حزین در اصل شامل موضوعات توحیدی،مذهبی، عرفانی، تعلیمی و عاشقانه است اما در کنار اینها مباحث دیگری نظیر خودستایی وشکوائیه نیز در غزل او به چشم می خورد که این تنوع موضوعات ذهن باز و توانایی بالای حزین را در شاعری نشان می دهد. شایان ذکر است که برای انجام این تحقیق از غزلیات موجود در دیوان حزین به تصحیح ذبیح الله صاحبکاراستفاده شد.

مقایسه و تحلیل موضوعی گفت و گو در بوستان سعدی و اشعار پروین اعتصامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  صمد جم   رسول چهرقانی منتظر

گفت و گو (دیالوگ) یکی از شیوه های هنری شعر و ادب فارسی به شمار می رود و ژرفا و اصالت تجربیات هنری شعر را منعکس می کند ؛ موضوع این تحقیق « مقایسه و تحلیل موضوعی گفت و گو در بوستان سعدی و اشعار پروین اعتصامی است » تا با یک مقایسه و تحلیل اجمالی ظرفیت های هنری و گفت و گویی و میدان و وسعت گفت و گو میان انسان ها در این متون را مشخص کند و با بیان اندیشه ها و آرای این دو شاعر ، بتواند به عنوان پل ارتباطی فرهنگ و ادبیات نسل گذشته را به فرهنگ و ادبیات و آموزه های ادبی نسل امروز – عصر گستردگی و ارتباطات – پیوند دهد . در این پژوهش با بهره گیری از روش اسنادی و تحقیقات کاربردی ، همه ی حکایات و گفت و گو های بوستان سعدی و دیوان پروین اعتصامی با توجه به عناصر تشکیل دهنده ی گفت و گوها (ساختار ، مخاطبان و درون مایه) به صورت جداگانه بررسی شده است ، بر این اساس قابل ذکر است ؛ مخاطبان اصلی سعدی و پروین اعتصامی اغلب مردم عادی هستند و درون مایه ی گفت و گو های آنان بیشتر طرفداری از مردم مظلوم و انتقاد از حاکمان به خاطر ظلم و ستم آنان به این قشر از جامعه است ، فقط نحوه ی بیان و روش انتقال پیام آن دو با هم فرق دارد ؛ سعدی این پیام را بیشتر با ساختار گفت و گویی « دو سویه انسان » بیان می کند در حالی که پروین این انتقال پیام را بیشتر بر عهده ی عناصر طبیعت یا حیوانات می گذارد که در ادبیات از آن به عنوان « فابل » یاد می شود.

بررسی سبک، اندیشه و محتوای اشعار علیرضا قزوه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  لیلا سلطانی نیا   علی اکبر افراسیاب پور

چکیده علیرضا قزوه یکی از شاعران برجست? معاصر و عصر انقلاب اسلامی است که توانسته ‏است اندیشه- های والای خود را با زبان ساده و در عین حال هنری بیان نماید. وی یکی از ارکان مهم موج سوم(شعر انقلاب اسلامی و ده? دفاع مقدس) شمرده می شود و از شاعران تأثیرگذار و مطرح در چند ده? اخیر به شمار می آید. این تحقیق در پنج فصل تنظیم شده، که به بررسی سبک، اندیشه و محتوای شعر این شاعر پرداخته و ویژگی های ادبی، زبانی و فکری وی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. با توجه به نتایج به دست آمد? تحقیق می توان گفت که زبان اشعار قزوه، زبان شعر عصر انقلاب است که ساده روان و به دور از تکلّف لفظی و معنوی است و از مختصات زبانی شعرش، خلق ترکیبات جدید و استفاد? فراوان از اصطلاحات دینی و مذهبی است. قزوه در تمامی قوالب شعری طبع آزمایی کرده است، اشعار قزوه از درون مایه های آیینی، اجتماعی و سیاسی برخوردار است و به دلیل انتقادهای اجتماعی و سیاسی، وی یکی از معترض ترین شاعران این عصر است. استفاده از تشبیه و استعاره های نو و بدیع و هم چنین کاربرد فراوان تشخیص به شعر او برجستگی خاصی داده است. این پایان نامه تلاشی در جهت هر چه بهتر شناختن و شناساندن علیرضا قزوه به عنوان یکی از شاعران معاصر این عصر به دیگران است. واژگان کلیدی: علیرضا قزوه، سبک، درون مایه، شعر انقلاب، صورخیال

بررسی سبک و درون مایه های اشعار حسین پناهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  رمضان رهنوا   علی اکبر افراسیاب پور

شعر معاصر به وسیله¬ی نیما پایه گذاری شد و بعد از او نیز به وسیله دیگر شاعران گسترش یافت. یکی از این شاعران حسین پناهی(1335-1383) است. ما در این پژوهش سعی در بیان ویژگی مختلف شعر او نموده¬ایم و نشان¬های سبک شعری معاصر را در اشعار او تبیین کردیم. پناهی شاعری است که بیشتر اشعار خود را به شیوه¬ی شعر سپید و موج نو سروده¬است و در سروده¬های خود مانند بیشتر اشعار دهه 70 زیاد درگیر ادبی بودن شعر نیست. این تحقیق به صورت نگاهی تحلیلی و توصیفی به ویژگی¬های زبانی، ادبی و فکری پناهی فراهم آمده است. شعر پناهی از نظر صورت به سبک شعر سپید است. بیشترین آرایه¬های ادبی مورد استفاده¬ی او تکرار و تشبیه می¬باشد و حیرت، یأس، مرگ¬اندیشی، آرزوی بازگشت به روستا و دوره کودکی مهمترین مضامین شعری وی به حساب می¬آیند. پناهی شاعری است که سعی دارد بیشتر به درون¬مایه شعر توجه داشته باشد تا این¬که خود را درگیر ظواهر شعر نماید.¬

شخصیت و شخصیت پردازی در برگزیده ای از رمان های جمال میرصادقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  فرشته سعدی   علی اکبر افراسیاب پور

هدف از پژوهش حاضر بررسی شخصیت و شخصیت پردازی در برگزیده ای از رمان های جمال میرصادقی می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد.این پژوهش با تحلیل شخصیت ها و عناصر داستانی در داستان های معاصر نویسنده سعی دارد به تحلیل شخصیت ها در جامعه انقلابی ایران، آرمان ها و اهداف افراد بپردازد.

تحلیل و تطبیق افسانه های آذربایجان و خراسان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1394
  شهناز بلوریان   رسول چهرقانی

افسانه ها قدیمی ترین زاده ی طبع شعر و تفکر آدمی در مراحل گوناگون است. وقتی به گذشته های نه چندان دور، نگاهی می اندازیم، اهمیت روایت های شفاهی و آن چه دهان به دهان نقل شده، بیشتر مشخص می شود. جلوه های گوناگون زندگی بشر، از فرهنگ رایج در جوامع و آداب و رسوم گرفته تا عادات قومی و قبیله ای، از طریق افسانه ها به نسل بعدی انتقال یافته است. افسانه های ایرانی بویژه افسانه های مربوط به اقلیم های آذربایجان و خراسان سرشار ازاتفاقات جادویی شگفت انگیز هستند، که با دخالت موجوداتی نظیر دیو و پری زاد و... رخ می دهد. درون مایه ی این افسانه ها، بیشتر در راه آموزش اخلاق و عشق در زندگی است. پژوهنده امید دارد که این تحقیق، نتایجی ثمربخش و سودمند در جهت انس گرفتن همه مردم به میراث غنی و سبز این سرزمین - یعنی افسانه ها داشته باشد.