به دلیل اهمیت بالای حفاظت و نگهداری از آثارکاغذی و همچنین حساسیت ویژه این آثار نسبت به عوامل شیمیایی، فیزیکی وبیولوژیکی محیط، ایجاد شرایطی محیطی مناسب جهت حفاظت و نگهداری از این آثار ضروری می باشد. با توجه به جایگاه ویژه فناوری نانو و خصوصیات ویژه نانوذرات دی اکسید تیتانیوم در مقابله با قارچ ها و باکتری های مخرب کاغذ، آلاینده های محیطی و فیلتر کردن نور uv ، این ترکیب جهت کاربرد چند جانبه در حفاظت و نگهداری آثار کاغذی از جهات مختلف مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نانوذرات دی اکسید تیتانیوم ابتدا به روش سل- ژل سنتز شده و سپس به روش اسپری پیرولیز بر سطح شیشه لایه نشانی شد. به کمک این شیشه ها محفظه های مورد نظر برای انجام آزمایشات ساخته شد. از شیشه های لایه نشانی نشده نیز به عنوان شاهد استفاده گردید. بررسی ها بر روی کاغذ صافی (واتمن) انجام گردید. آزمایشات پیرسازی تسریع شده دما و رطوبت، بیولوژیکی، نوری وسنجش مقاومت کششی بر روی نمونه های کاغذ قرار گرفته در درون محفظه های لایه نشانی شده و معمولی انجام شد. نتایج نشان دادند که نمونه های قرار گرفته در محفظه لایه نشانی شده نسبت به محفظه های معمولی از مقاومت کششی بیشتری برخوردار بوده و همچنین میزان اکسیداسیون این نمونه ها کمتر از نمونه های مربوط به محفظه معمولی می باشد. همچنین در کاغذهای رنگی ( رنگ شده با روناس ) نیز درصد رنگ پریدگی در نمونه های قرار گرفته در محفظه لایه نشانی شده بسیار کمتر از نمونه های موجود در محفظه معمولی قرار گرفته در محفظهuv می باشد. نتایج آزمایش بیولوژیکی نمونه های قرارگرفته در این محفظه ها نیز نشان از کاهش رشد قارچ در نمونه های کاغذ مربوط به محفظه لایه نشانی شده دارد. با توجه به موارد ذکر شده می توان بیان داشت که محفظه های لایه نشانی شده با نانوذرات دی اکسید تیتانیوم کارایی مناسبی جهت نگهداری آثار تاریخی ساخته شده از کاغذ برای مقابله با آسیب های بیولوژیک، نور uvو عوامل محیطی از خود نشان می دهند و با توجه به خواصی که نانوذرات دی اکسید تیتانیوم به این محفظه ها می دهد می توان در نگهداری دیگر آثار تاریخی نیز از آن بهره جست و قابلیت کاربرد در مقیاس وسیعی را دارند. کلمات کلیدی: آثار کاغذی، حفاظت و نگهداری، محفظه نگهداری، نانوذرات دی اکسید تیتانیوم

کتیبه¬ی کاغذی مورد مطالعه در این پژوهش که تحت تولیت موزه هنرهای تزیینی اصفهان قرار دارد، به خط نستعلیق توسط محمود بن ابی القاسم الخوانساری و در سال1322 هجری قمری، نگارش شده و به تکیه گاهی پارچه ای متصل است. طول کتیبه 648.5 سانتی متر و عرض آن 21.71 سانتی متر است، ضمن آن که بخش کاغذی کتیبه از اتصال 19 قطعه کاغذ تشکیل شده و 9 قطعه نیز تکیه گاه پارچه ای کتیبه را شامل می شود که یک قطعه پارچه در قسمت ابتدای روی کتیبه و سایر قطعات پارچه در پشت کتیبه قرار گرفته اند. در پژوهش حاضر، مطالعات فن شناسی با هدف شناسایی ساختار کاغذ و پارچه، بر روی 7 قطعه کاغذ(قطعات اول، چهارم، هفتم، دهم، سیزدهم، شانزدهم و نوزدهم) انجام شده است و 5 قطعه از تکیه گاه پارچه ای(قطعات اول، سوم، پنجم و هفتم پشت کتیبه و قطعه پارچه¬ی قرار گرفته بر روی بخشی از کتیبه) مورد بررسی های ساختارشناسی قرار گرفته است، و نتایج نشان می دهد که کاغذکتیبه دارای ترکیبی از الیاف باست، چوبی و الیاف فرنگی است، ضمن آن که پارچه نیز ازالیاف پنبه بافته شده است؛ هم چنین آهار تکیه گاه پارچه ای از نوع نشاسته و کاغذکتیبه نیز از کربوهیدرات به عنوان آهار استفاده شده است؛ شناسایی کربنات کلسیم به عنوان پرکننده¬ی کاغذکتیبه، و چسب گیاهی در اتصال کاغذ و پارچه، هم چنین شناسایی رنگ های سیاه کربنی، قرمزسرنج، آبی پروس، سبزمالاکیت، زرداکر، استفاده از آلیاژ برنج و هم چنین شناسایی رنگ زردگیاهی در کتیبه، ازدیگرنتایج به دست آمده است. در این پژوهش بنیادی -کاربردی که به عنوان پژوهشی موردکاوی است، باتوجه به مطالعه¬ی نمونه های مشابه و هم چنین نتایج آزمون های انجام شده برروی کتیبه¬ی موردبررسی، راهکارهای حفاظت و مرمت برای انبار و هم چنین شیوه¬ های نمایش آن، ارایه شده است