به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف نیتروژن، بور و مس بر عملکرد و ترکیب شیمیایی کلم بروکلی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 45 تیمار، سه تکرار و جمعاً با 135 واحد آزمایشی در گلخانه دانشگاه زنجان در بهار 1389 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی ترکیب فاکتوریل پنج سطح نیتروژن (صفر، 100، 200، 300 و 400 کیلوگرم در هکتار)، سه سطح بور (صفر، 7/1 و 5/3 کیلوگرم در هکتار) و سه سطح مس (صفر، 5/2 و 5 کیلوگرم در هکتار) بودند که بر روی کلم بروکلی رقم ساکورا اعمال گردیدند. تیمارهای نیتروژن، بور و مس به ترتیب از منبع سولفات آمونیوم، اسید بوریک و سولفات مس تهیه و به صورت خاکی مصرف گردیدند. نیتروژن در سه نوبت، برای بار اول 15 روز بعد از کاشت نشاها و برای بار دوم و سوم هر 15 روز یکبار بعد از نوبت قبلی مصرف گردید. تمامی اسید بوریک و سولفات مس چند روز قبل از کاشت نشاها به صورت خاکی مصرف گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که کاربرد نیتروژن مصرفی تا سطح 300 کیلوگرم در هکتار منجر به افزایش عملکرد سر کلم بروکلی شد و غلظت نیترات و عناصر غذایی فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، بور و آهن سر کلم بروکلی را افزایش داد، ولی مصرف بیشتر آن از غلظت این عناصر در سر کلم بروکلی کاست. غلظت نیتروژن و مس سر کلم بروکلی نیز با افزایش نیتروژن مصرفی تا سطح 400 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت ولی غلظت های روی و منگنز سر روند کاهشی داشتند. کاربرد بور پوسیدگی ناشی از مصرف زیاد نیتروژن در سر را کاهش داد و باعث افزایش عملکرد شد و مقدار 7/1 کیلوگرم بور در هکتار بهترین سطح مصرف برای این منظور بود. ولی سطوح بالاتر بور مصرفی منجر به مسمومیت گیاه شد و عملکرد سر را کاهش داد. افزایش بور مصرفی تا سطح 7/1 کیلوگرم در هکتار منجر به افزایش غلظت نیترات و عناصر غذایی نیتروژن، پتاسیم و منیزیم سر کلم بروکلی شد، ولی تأثیر معنی داری بر غلظت فسفر، کلسیم، مس، آهن و منگنز آن نداشت. مصرف بیشتر بور تا سطح 5/3 کیلوگرم در هکتار منجر به افزایش غلظت بور سر کلم بروکلی گردید و از غلظت روی سر کاست. مصرف مس مانع از پوسیدگی سر و ساقه کلم بروکلی در اثر باکتری و رطوبت گردید و سطح 5/2 کیلوگرم مس در هکتار منجر به بیشترین عملکرد سر کلم بروکلی شد. افزایش مس مصرفی تا سطح 5/2 کیلوگرم در هکتار غلظت نیتروژن و منگنز سر را افزایش داد ولی تأثیر معنی داری بر غلظت فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم سر نداشت. همچنین افزایش مصرف مس تا سطح 5 کیلوگرم در هکتار منجر به کاهش غلظت نیترات، آهن و روی در سر کلم بروکلی شد ولی در مقابل غلظت های عناصر غذایی بور و مس سر کلم بروکلی روند افزایشی داشتند.

ماده آلی کلید حاصلخیزی خاک می باشد از طرفی اغلب خاک های ایران از نظر مواد آلی فقیر می باشند. یک راه حل برای این مشکل، استفاده از کود های آلی است. کود های آلی اثر بخشی کودهای شیمیایی را افزایش داده و باعث ازدیاد عملکرد محصولات زراعی می شوند و برگشت مواد آلی را به خاک افزایش می دهند که این امر باعث افزایش ماده آلی خاک می شود. عناصر غذایی موجود در مواد آلی از توازن صحیحی بر خوردار نیستند و معمولاً مقدار نیتروژن قابل استفاده مواد آلی کم می باشد، بنابراین لازم است مقداری کود شیمیایی نیتروژن دار به آن افزوده گردد. به دلیل نیاز بالای کاهو به نیتروژن و استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی نیتروژنه، معمولاً تجمع نیترات به مقدار بیش از حد مجاز در بافت های این گیاه اتفاق می افتد که برای مصرف کننده خطرناک می باشد. بنابراین لازم است ترکیبی از کودهای نیتروژنه شیمیایی و آلی مصرف گردد. به منظور پیدا کردن بهترین ترکیب و بررسی اثر آن بر روی عملکرد کمی و کیفی کاهو، یک آزمایش با 32 تیمار و در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل شش نوع ماده آلی مختلف (کمپوست و ورمیکمپوست ضایعات شهری، پودر خون، تفاله چغندرقند، کود گاوی و کود مرغی) و پنج سطح نیتروژن(صفر، 20، 40، 60، 80 و 100 درصد) از منبع اوره بود که به همراه آنها دو تیمار شاهد( بدون کود و 100 درصد کود اوره) نیز وجود داشت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که کمترین میزان عملکرد زمانی حاصل می شود که 100 درصد نیتروژن از محل پودر خون تأمین می گردد. ولی زمانیکه 20 درصد نیتروژن از طریق کود گاوی و 80 درصد از طریق اوره تأمین گردید باعث بیشترین میزان عملکرد شد. سالمترین تولید از نظر آلودگی به نیترات و دارا بودن عملکرد بالا مربوط به تیمار 80 درصد کود گاوی به همراه 20 درصد کود اوره بود.