نام پژوهشگر: علی اکبر حسن نژاد

مطالعه کانه زایی طلا در کانسار باغو، جنوب شرق دامغان استان سمنان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان 1390
  سمیه مرادی   علی اکبر حسن نژاد

کانسار طلای باغو (کوه زر) در 100 کیلومتری جنوب- جنوب شرق دامغان و در دامنه شمالی رشته کوه ترود- چاه شیرین واقع شده است. این محدوده بخشی از کمربند آتشفشانی- نفوذی ترود- چاه شیرین می باشد که به صورت یک بالاآمدگی با روند شمال شرق- جنوب غرب در حاشیه کویر بزرگ برونزد دارد. کانه زایی به صورت رگه سیلیسی مس- طلادار می باشد. کانی شناسی رگه های معدنی شامل کوارتز، پیریت، کالکوپیریت، طلا، هماتیت، مالاکیت، آزوریت، کوولیت و هیدروکسیدهای آهن می-باشد. طلا در ابعاد50 میکرون > در داخل کوارتز مشاهده شده است. مجموعه دگرسانی های آرژیلیتی، پروپیلیتیک، تورمالینی شدن، پیریتی شدن و کلریتی شدن در این کانسار شناسایی شده است. مطالعات ژئوشیمی نشان می دهد که سنگ های آذرین بیرونی در محدوده مورد مطالعه متشکل از مجموعه سنگ های آتشفشانی با سن ائوسن میانی می باشد که ترکیب سنگ ها، آندزیتی تا داسیتی می باشد. این مجموعه توسط تزریق توده های نفوذی نیمه عمیق با ترکیب گرانیت تا گرانودیوریتی قطع شده است. توده گرانیتوئیدی از نوع i است . محیط تکتونیکی این توده از نوع vag و حاصل فرورانش پوسته اقیانوسی به زیر پوسته قاره ای می باشد. با استفاده از روش اندازه گیری طلا در سنگ های سیلیکاته (jeffery &d hutchison, 1981)، مقدار طلا در نمونه های مورد بررسی بیش از ppm 10 بدست آمد. مطالعات میکروترمومتری میانبارهای سیال در کانی کوارتز در کانسار باغو انجام شده نشان می دهد که اغلب سیالات درگیر اولیه دوفازه غنی از مایع می باشند که دمای یکنواخت شدگی آنها 250 تا 400 درجه سانتی گراد اندازه گیری شد. در این مطالعه درجه شوری سیالات از 4 تا 30 درصد وزنی معادل nacl متغیر می باشد.

بررسی ژنز کانسار مهدی آباد با استفاده از سیالات درگیر و ایزوتوپ پایدار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان 1390
  مرضیه ابراهیم محسنی   علی اکبر حسن نژاد

چکیده بررسی ژنز کانسار مهدی آباد با استفاده از سیالات درگیر و ایزوتوپ پایدار بوسیله¬ی: مرضیه ابراهیم محسنی کانسار روی و سرب مهدی آباد در استان یزد یکی از بزرگترین ذخایر سرب و روی شناخته شده در ایران به شمار می آید. بر اساس آخرین محاسبه¬ی ذخیره ای که تاکنون برای این کانسار در نظر گرفته شده است ذخیره ای در حدود 5/217 میلیون تن روی با عیار2/7% و 34/2% سرب و 51 گرم در تن نقره است. از نظر سنگ شناسی سنگ میزبان کانسار مهدی آباد شامل سه سازند سنگستان، تفت و آبکوه می باشد. سازند سنگستان عمدتاً شامل شیل و سیلستون با میان لایه های کالک آرنایت می¬باشد. سازند سنگستان توسط دولومیت و سنگ آهک دولومیتی و آنکریتی سازند تفت پوشیده می¬شود. سازند آبکوه شامل سنگ آهک چرتی و سنگ آهک¬رسی به همراه سنگ¬آهک ریفی توده¬ای است. شکل ماده معدنی در کانسار مهدی آباد به شکل یک ناودیس بزرگ با راستای شمالی – جنوبی است. از مهمترین گسل¬های موجود در کانسار مهدی آباد می توان به گسل تپه سیاه اشاره کرد. کانی های اصلی سولفیدی شامل اسفالریت و گالن است که با پیریت، کالکوپیریت همراهی می¬گردد. کانی¬های اصلی کالامین عبارت است از اسمیت¬زونیت، هیدروزنسیت، همی مورفیت و سروزیت است. کانی¬های باطله شامل آنکریت، دولومیت، کلسیت، لیمونیت، هماتیت و کانی¬های خانواده ی رس است. بر اساس تعداد فازها، سیالات درگیر در چهار نوع مشاهده شده اند، الف) دو فازی مایع – گاز(lv) ب) دو فازی مایع – مایع(ll) پ) تک فازی مایع(l) و تک فازی گاز (v). نتایج دماسنجی سیالات درگیر محدوده¬ی دمای همگن شدن برای نمونه¬ها را 100 تا 150 درجه سانتی گراد و با دمای میانه 125 درجه سانتی گراد نشان می¬دهد. محدوده شوری بین 12 – 8 درصد وزنی معادل نمک طعام می¬باشد. بر اساس مطالعه ایزوتوپ¬های پایدار میانگین مقدار s 34? برای گالن، 66/9-، کالکوپیریت، 4/2 و هانی اسفالریت، 1/12- در هزار و در محدوده ‰4/15 تا ‰26 با مقدار میانگین 63/19 در هزار برای باریت می باشد. مقدار o 18? نمونه¬های باریت در محدوده¬ی ‰2/12 تا ‰9/15 با مقدار میانگین‰ 05/14 بدست آمد. میزان o 18? دریای کرتاسه به میزان ‰ 15 تا 10بوده و میزان o 18? بدست آمده برای کانسار مهدی آباد ‰ 05/14 می¬باشد که در این دامنه قرار می¬گیرد و همچنین s 34? سولفات¬های آب دریای کرتاسه ‰ 20 تا 15 بوده که با میزان s 34? سولفات¬های کانسار مهدی آباد با میزان‰ 97/16 همخوانی دارد. با استفاده از تمامی شواهد موجود می توان گفت که احتمالاً ژنز کانسار مهدی آباد از نوع ایرلندی باشد.

شناسایی وپتانسیل یابی عناصر پرتوزا با نگرشی بر مطالعات زمین شناسی و ژئوشیمیائی محدوده آنومالی 4 منطقه ساغند (ایران مرکزی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - پژوهشکده علوم زمین 1390
  آذر چگینی   جلیل ایران منش

در این مطالعه، زمین شناسی، پتروگرافی، رادیومتری و ژئوشیمی عناصر پرتوزا ی آنومالی 4 منطقه ساغند واقع در شرق دهکده ساغند و متعلق به پهنه ساختاری _ رسوبی ایران مرکزی مورد بررسی قرار گرفته است. پس از انجام مشاهدات صحرایی و برداشت سیستماتیک نمونه های رادیومتری، با استفاده از روش های آماری و تجربی به تعیین آنومالی های رادیومتری اورانیوم و توریوم در منطقه پرداخته شده است. بدین منظور پس از نرمال سازی توزیع عناصر و تعیین پارامترهای آماری، مقدار زمینه ppm 28/8 و حد آستانه ای ppm94/17 برای آنومالی های اورانیوم و زمینه ppm 30/12 و حد آستانه ای ppm87/21 برای آنومالی های توریوم مشخص و در نهایت نقشه آنومالی رادیومتری اورانیوم و توریوم تهیه گردید. سپس شبکه های نمونه برداری ژئوشیمیائی براساس نتایج مطالعات رادیومتری سطح تشعشع کل رسم شد و پس از برداشت نمونه ها، آنالیز نمونه های سنگی به روش xrf انجام شد. آنگاه با استفاده از روش های آماری و تجربی به تعیین آنومالی های ژئوشیمیائی اورانیوم، توریوم و دیگر عناصر در منطقه ساغند پرداخته شد. بر اساس مطالعات پتروگرافی کانی های پرتوزا اغلب از نوع برانریت و به مقدار کمتر اورانینیت تشخیص داده شد، سنگ میزبان این کانی ها نیز اغلب از جنس فلوگوپیت – تالک متاسوماتیت می باشد. بر اساس شواهد رادیومتری و ژئوشیمیائی اورانیوم با عناصر ca، pb، ti، mn، sr، v، cl، co، y، nb، th و توریوم با عناصر ba ، pb، ti، mn، sr، v، cl، y، nb، u همبستگی بالا نشان می دهند.

بررسی کانی زایی مس-طلا در کانسار حسن آباد جنوب غرب نیشابور(با نگرشی بر ژئوشیمی سنگ میزبان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه دامغان 1390
  نفیسه تنهایی   علی اکبر حسن نژاد

چکیده مطالعه کانی زایی مس- طلا در منطقه حسن آباد، جنوب غرب نیشابور، (با نگاهی بر مطالعات ژئوشیمیایی سنگ میزبان) به وسیله ی نفیسه تنهایی توالی های پلوتونیک-ولکانیک منطقه حسن آباد بخشی از کمربند ماگمایی شمال شرق ایران بوده که عمدتا همراه با افیولیت های سبزوار-نیشابور-تربت حیدریه و در امتداد گسل درونه رخنمون دارند. از نظر زمین شناسی این منطقه مشتمل بر واحدهای نفوذی قدیمی (دیوریت ها و گرانیت های عمدتا سیلیسی شده)، واحدهای آتشفشانی آندزیتی و تراکی آندزیتی، واحدهای نفوذی و نیمه نفوذی با ترکیب مونزونیت، مونزودیوریت پورفیری و همچنین واحدهای افیولیتی است. داده های تعیین سن u-pb جدید در این تحقیق نشان می دهد که سن واحدهای قدیمی نفوذی با ترکیب دیوریتی کرتاسه، سن واحدهای آتشفشانی ائوسن و واحدهای نیمه نفوذی جدید سنی برابر الیگومیوسن دارند .نفوذی های قدیمی دارای ترکیب کالک آلکالن و نفوذی ها و نیمه نفوذی های جدید دارای ترکیب آداکیتی می باشند. از نظر ژئوشیمیایی ماگمای مادر این سنگ ها عمدتا پرآلومین تا متا آلومین و وابسته به زون فرورانش از نوع حاشیه فعال قاره ای می باشند. کانی زایی در این منطقه (به صورت مس پورفیری همراه با طلای اپی ترمال) بر اساس بررسی های صحرایی، سنگ شناسی و کانی شناسی وابسته به توده های مونزونیتی پورفیری جوان می باشد. کانی زائی طلا در این منطقه همراه با رگه های سیلیسی (کوارتز-آدولاریا) و مرتبط با توده های مونزونیتی جوان بوده در حالی که کانی زایی پیریت،کالکوپیریت، مالاکیت، آزوریت همراه با توده های دیوریتی قدیمی تر می باشد. بررسی مطالعات شاره های درگیر در رگه های کلسیت و کوارتز کانسار مس-طلای حسن-آباد نشان می دهد که عمده شاره های از نوع دوفازی گاز-مایع و تک فازی مایع و گاها تک فازی گازی می باشند. کلیه میانبار بررسی شده در مقاطع مطالعه شده به صورت اولیه بوده و به اشکال تیغه ای، سه بعدی حجمی و نزدیک به کروی و گاها بی شکل و نامنظم دیده می شوند. دمای همگن شدن برای 51 سیال درگیر در کانی کوارتز در دامنه دمایی180 تا 390 درجه سانتی گراد با میانگین 279 درجه سانتی گراد اندازه گیری شد و درجه شوری با دامنه 88/0 تا 31/7 و میانگین 2/3 درصد وزنی نمک طعام محاسبه گردید. دمای همگن شدن برای 51 سیال درگیر در کانی کلسیت نیز به طور جداگانه تعیین گردید و این دامنه دمایی از 165 تا 295 درجه سانتی گراد با میانگین 202 درجه سانتی گراد در تغییر می باشد و درجه شوری با دامنه 18/0 تا 8/4 و میانگین 59/0 معادل درصد وزنی نمک طعام محاسبه گردید. مطالعات ایزوتوپ های پایدار اکسیژن در رگه های کوارتز دار نشان می دهد که احتمالا منشا سیالات کانی ساز آبهای ماگمایی که به شدت با آبهای سازندی دچار اختلاط شده اند می باشد. مطالعات ایزوتوپ پایدار اکسیژن سنگ میزبان نیز نشان دهنده گرانیت نوع i و در نتیجه حاشیه فرورانش قاره ای است.

مطالعه ی میانبارهای سیال و ژئوشیمی ایزوتوپ های پایدار معدن آهن نوکه، شمال سمنان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم زمین 1391
  سمیه اسماعیل نژاد   نادر تقی پور

کانسار آهن نوکه در 12 کیلومتری شمال شرق سمنان، در بخش جنوبی البرز مرکزی واقع شده است. رخنمون های سنگی محدوده مورد مطالعه متشکل از مجموعه سنگ های آتش فشانی و پیروکلاستیکی است که ترکیب سنگ ها آندزیت تا آندزیت بازالت می باشد. این مجموعه تحت تاثیر تزریق توده های نفوذی با ترکیب گرانودیوریت و مونزونیت قطع شده اند. توده گرانیتوئیدی نوکه به داخل سنگ های ولکانوپیروکلاستیک نفوذ کرده و در محل تماس کانه زایی آهن رخ داده است. کانه های اصلی کانسار به طور عمده به صورت مگنتیت، هماتیت، پیریت و کالکوپیریت می باشند. مطالعه میانبارهای سیال بر روی کانی های کوارتز و کلسیت صورت گرفته است. محدوده دمایی همگن شدگی و شوری میانبارهای سیال دو فازی غنی از مایع در کانی کوارتز به ترتیب، c? 200-100 nacl?wt20– 10 می-باشد. محدوده دمای یکنواخت شدگی نهایی و شوری میانبارهای سیال دو فازی غنی از گاز در کانی کوارتز به ترتیب c?500-350 و معادل nacl?wt30-10می باشد. همچنین دمای یکنواخت شدگی و شوری میانبارهای سیال دو فازی غنی از مایع در کلسیت های همزاد با مگنتیت و پیریت به ترتیب شامل c?150-50 و معادل nacl?wt20-10 و در کلسیت های همزاد با گارنت c?100-50 و nacl?wt30– 20 می باشد. مقادیر ?18o و ?13c کانی کلسیت و ?34s کانی پیریت در کانسار آهن نوکه اندازه گیری شده است. دامنه داده های ?13c و?18o کلسیت بر اساس استاندارد (pdb) به ترتیب از ‰9/1- تا ‰1/0و ‰4/19- تا ‰9/14- متغییر است. مقادیر داده های ?34s گوگرد کانی پیریت گستردگی زیادی ندارند (‰9/3 تا ‰4/5) که نشان دهنده خاستگاه یکنواخت گوگرد است و نزدیک به مقادیر ماگمایی است. نتایج ایزوتوپ های پایدار کربن و اکسیژن کانی کلسیت در کانسار آهن نوکه گویای نقش محلول های گرمابی با منشاء ماگمایی در تشکیل این کانسار می باشد که مطالعات دماسنجی میانبارهای سیال نیز تایید کننده اختلاط سیالات ماگمایی و سیالات جوی می باشد.

مطالعات زمین شناسی، کانی سازی، ژئوشیمی و اکتشافات ژئوفیزیکی به روش مغناطیس سنجی و گرانی سنجی در کانسار آهن آنومالی 23 ساغند (استان یزد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1391
  امیر غلامی پور   محمدرضا حیدریان شهری

کانسار آهن ساغند در شمال شرق روستای ساغند در استان یزد واقع شده است. قسمت عمده رخنمون توده های آهن دار در واحد اسکارن قرار دارد. با توجه به حضور کانی های منیزیم دار مانند دیوپسید، تالک، فلوگوپیت و دولومیت در واحد اسکارن مشخص می گردد که تیپ کانسار از نوع اسکارن منیزیم دار بوده که احتمالا در اثر نفوذ توده های آذرین گرانیتی ژوراسیک در واحدهای کربناته شکل گرفته است. چهار واحد سنگی میکاشیست، گنیس، اسکارن و آهک در منطقه وجود دارد. کانی های تشکیل دهنده این سنگ ها به وضوح پدیده دگرگونی را نشان می دهند و اغلب دارای دو نسل متفاوت می باشند. یک نوع آنها درشت دانه بوده و اولیه است و نوع دیگر آن در اثر نیروهای حاصل از دگرگونی خردشده و ثانویه است. اسکارن در منطقه متحمل دگرسانی پسرونده شده است و کانی کلینوپیروکسن از نوع دیوپسید به کانی های آب دار مانند ترمولیت، اکتینولیت و تالک تبدیل شده است. کانی های دیوپسید، هورنبلند، اپیدوت و کوارتز پاراژنز کانسار می باشند که به همراه مگنتیت وجود دارند. بر اساس تفسیر اطلاعات حاصل از ژئوفیزیک نقشه rtp مغناطیس سه ناهنجاری (a ، b و c) در منطقه نشان می دهد. ناهنجاری a بر رخنمون اصلی کانسار و دو رخنمون کوچکتر جدا از رخنمون اصلی آهن منطبق است ولی پیوستگی و وسعتی بیش از رخنمون ها نشان می دهد. دو ناهنجاری دیگر b و c در نقشه rtp وجود دارد که در مقایسه با نقشه زمین شناسی بر آبرفت منطبق می باشند و منبع ایجاد کننده آنها پنهان است. ناهنجاری b دو بخش شرقی و غربی دارد. همچنین در داده های گرانی سنجی دو ناهنجاری تشخیص داده شد. یکی در قسمت همپوشانی محدوده برداشت داده های مغناطیس سنجی و گرانی سنجی قرار دارد و توسط داده های مغناطیس سنجی نیز تایید شده است. نتایج داده های حفاری مشخص کرد که ناهنجاری a و بخش غربی ناهنجاری b دارای کانی سازی آهن از سطح یا نزدیک سطح تا عمق می باشند. در منطقه چهار رخنمون از توده های آهن دار وجود داردکه بزرگترین آن دارای ابعادی حدود 80 × 120 متر می باشد. کانه اصلی آهن مگنتیت می باشد که در آن سوزن های ریزی از هماتیت وجود دارد که معرف پدیده مارتیتی شدن است. مقدار sio2 در نمونه های معدنی کم عیار بالا بوده و با افزایش sio2 مقدار fe کاهش می یابد. مقدار اکسید گوگرد در محدوده 002/0 % تا 007/0 % و مقدار اکسید فسفر در محدوده 027/0% تا 166/0% می باشد. در مطالعات ارزیابی ذخیره کانسار، میزان کل ذخیره سه میلیون و نهصد هزار تن و متوسط عیار آهن 7/36 درصد می باشد و در گروه ذخایر احتمالی یا شناسایی شده قرار می گیرد.

کاربرد کانی های رسی در ساخت مصالح ساختمانی سبک و پیشرفته
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه دامغان 1391
  مجید مستقلچی   رضا ظهیری

رس ها ماده قرن بیست و یکم لقب گرفته است، زیرا در مرحله اول فراوان اند و بعد ارزان و دوست محیط زیست و تقریبا می توان از آن ها بعنوان گهواره حیات در زمین نام برد. امروزه نیز رس ها جزء لاینفک زندگی مدرن امروزی هستند و بجرئت می توان گفت که زندگی بدونه آن ها اگر که غیر ممکن نباشد، بسیار سخت و بدوی خواهد بود. رس ها بعلت کاربردهایی که دارند از اهمیت خاصی برخورداردند و با توجه به تنوع و تفاوت های ساختاری و خواص رس ها و همچنین کاربرد های روز افزون آن ها، لازم و ضروری است که محققان هر چه بیشتر در این حوضه وارد شوند. یکی از کاربردهای مهم و ملموس این مواد، مصالح ساختمانی و ساختمان سازی است. یکی از قدیمی ترین مصالح ساختمان سازی که از گذشته های دور تا کنون مورد مصرف قرار گرفته است، آجر ها می باشند. هدف تولید مصالح پیشرفته ایست که در عین سبکی و مقاومت بالا و بهینه سازی مصرف انرژی، از قیمت مناسبی نیز برخوردار باشد و قابلیت انبوه سازی را نیز داشته باشد. لذا بر آن شدیم که با بررسی فرآیند های تولید: از مراحل ابتدایی استخراج و برداشت مواد اولیه تا فرآوری و پخت آنها گامی در جهت تولید مصالح ساختمانی سبک، مقاوم و عایق برداشته باشیم. در این پژوهش تاثیر درصد افزودنی میکا برروی خصوصیات آجر بررسی گردید. از نتایج حاصل شده در این کار می توان در جهت پیشبرد بخش صنعتی و تولید محصولاتی با کیفیت استفاده کرد. نتایج حاصل همگی در محدوده استاندارد تعیین شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و همچنین استاندارد astm قرار دارد. محصول تولیدی در رده کم شوره یا "low" قرار گرفته و طبق استاندارد اروپا نیز می توان از این محصول در شرایط بد آب و هوایی و بسیار مرطوب نیز استفاده کرد. مقاومت فشاری که می توان از آن بعنوان مهمترین ویژگی آجر نام برد، در این جا، نسبت به نمونه بلنک که همان محصول تولیدی مورد استفاده در ساخت بنا ها می باشد، به میزان تقریبا 50 تا 70 درصد افزایش یافته است. جذب آب نمونه ها نیز در حد مطلوبی قرار دارد و همچنین در محدوده استاندارد قرار گرفته است. لذا نتایج حاصله حاکی از قابلیت اجرایی شدن این طرح در صنعت است.

ارزیابی کانه زایی در منطقه طروسک (جنوب سبزوار) براساس مطالعات زمین شناسی? کانی شناسی و ژئو شیمیایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم زمین 1391
  پروین حبیبی فر   علی اصغر مختاری

منطقه طروسک در استان خراسان رضوی در 2/44 کیلومتری جنوب تا جنوب خاور شهرستان سبزوار و 9/15 کیلومتری جنوب تا جنوب باختر ششتمد واقع شده است. بر اساس تقسیم بندی پهنه های رسوبی- ساختاری، منطقه مورد مطالعه در حاشیه شمالی خرد قاره ایران مرکزی جای دارد و بخشی از زون افیولیتی سبزوار را شامل می شود. واحد های سنگ شناختی محدوده مورد مطالعه را می توان به دو گروه افیولیتی و غیر افیولیتی تقسیم کرد که سری افیولیتی دارای گستره ای از الترامافیک تا مافیک بوده و شامل هارزبورژیت- دونیت، گابرو- میکروگابرو و بازالت ها می باشد. سری غیرافیولیتی نیز شامل نهشته های رسوبی دوره میوسن، نهشته-های آبرفتی کواترنری و نیز توده نفوذی دیوریت-کوارتزدیوریتی می باشد. بر اساس مطالعات صحرائی، پتروگرافی و نتایج آنالیز xrd، دگرسانی ها عمده در منطقه شامل سرپانتینی شدن، کلریتی شدن، سوسوریتی شدن، منیزیت زایی و رودنگیتی شدن می باشد. کانه زایی کرومیت در این منطقه بیشتر به صورت عدسی یا توده های نامنظم و پراکنده بوده که توسط سنگهای هارزبورژیتی همراه با یک غشای دونیتی میزبانی می شوند. این کرومیت ها از نظر ترکیب به کرومیت های تیپ آلپی شباهت داشته و بافت های توده ای تا افشان و نیز لایه ای نشان می دهند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز xpma، این کرومیت ها از نوع کروم بالا با ??9cr# > بوده که حاصل تبلور از یک ماگمای بونینیتی در جایگاه زمین ساختی سوپراسابداکشن (ssz) و با درجه بالای ذوب بخشی می باشند. مطالعات ژئوشیمیایی بر روی نمونه های سنگی منطقه طروسک نشان می دهد که این سنگ ها دارای ماهیت تولئیتی بوده و در یک محیط تکتونیکی از نوع جزایر قوسی مرتبط با زون فرورانش به وجود آمده اند. کانی شناسی مرتبط با رگه کوارتزی و زون سیلیسی در منطقه مورد مطالعه شامل کوارتز، کالکوپیریت، پیریت، اسفالریت، کوولیت، کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت و اکسید های آهن می-باشد. سنگ میزبان این رگه، توده نفوذی دیوریت- کوارتز دیوریتی بوده و بر اساس مطالعات پتروگرافی و نتایج xrd دگرسانی غالب در آن از نوع سیلیسی شدن و پروپیلیتی می باشد. نتایج حاصل از xrf برای دو نمونه مرتبط با این رگه، میزان مس را 87/2 و 08/1 درصد وزنی نشان داد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از آنالیز fire assay، حداکثر مقدار طلای رگه سیلیسی ppb 230 بدست آمد که این میزان از نظر ارزش اقتصادی قابل برداشت (5 تا 10 ppm) بسیار کم است اما آنومالی مثبت نسبت به فراوانی این عنصر در پوسته قاره ای (ppb 5 ) دارد لذا ارائه طرح های اکتشافی مقدماتی در زمینه طلا توجیه پذیر می باشد.

بررسی کانه زایی اقتصادی پهنه دگرگونی کوه کفتری "ناحیه بیارجمند"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه دامغان 1391
  یاسین دیوان   علی اکبر حسن نژاد

منطقه دگرگونی کوه کفتری واقع در بخش مرکزی ایران در 342000 تا 348000 طول شرقی و 3950000تا 3966000 عرض شمالی واقع شده است. که دگرگونی این منطقه از نوع دگرگونی ناحیه ای در حد بالاتر از رخساره شیست سبز است. این پژوهش در دو بخش جداگانه انجام گرفت. بخش اول مطالعه به منظور پی جویی مقدماتی جهت بررسی پتانسیل اقتصادی و تهیه نقشه های ژئوشیمیایی کانی های که می توانند نشانگر کانسار سازی در منطقه باشند بر روی کانی های سنگین در13 شاخه از آبراهه های اصلی منطقه انجام گرفت. مطالعه و بررسی برروی13 نمونه برداشت شده از رسوبات آبراهه ها به روش مایعات سنگین (بروموفرم)، برای 44 کانی انجام پذیرفت، که نتایج حاصل از مطالعه کانی سنگین بصورت کیفی(quality) بوده، به منظور انجام داده پردازی با استفاده از فرمول: [ =s.b.y.d.10000/a.c.(2.5) (ppm) مقدار گرم درتن]، توسط نرم افزار excel نتایج حاصل به داده های کمی(quantity) تبدیل و سپس با استفاده از نرم افزار arcview نقشه های آنومالی ژئوشیمیایی کانی های امید بخش مگنتیت، مالاکیت، پیریت -لیمونیت، پیریت- اکسید، پیریت، شیلیت، هماتیت، آپاتیت، باریت، گارنت، گالن و لیمونیت در منطقه کوه کفتری تهیه گردید. بخش دوم مطالعه به منظورپی بردن به عناصر اصلی و فرعی موجود در منطقه و بررسی توان اقتصادی آن ها انجام گرفت. 15 نمونه تهیه شده به محل آزمایشگاه labwest در کشور استرالیا ارسال گردید. نتایج حاصل به منظور بررسی از نظر اهمیت اقتصادی با مقدار کلارک پوسته زمین و کلارک پوسته فوقانی زمین و همچنین با مقادیر میانگین عناصر فرعی در شیل ها، کلارک سنگ های رسوبی، شیل های کربناته، شیل های چرتی و شیل های تخریبی- آتش فشانی- رسوبی مقایسه شد. در نهایت عناصری مانند cr, ba غنی شدگی مثبت و عناصری مانند u, zr تهی شدگی از خود نشان داده اند، که نشان دهنده عدم کانی زایی مناسب u, zr در سنگ های دگرگونی کوه کفتری می باشد.

مطالعه زمین شناسی،کانی شناسی وژئوشیمیایی کانه زایی آهن در تویه دروار، دامغان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه دامغان 1392
  زهرا لطفی قوشه بلاغ   علی اکبر حسن نژاد

کانسار آهن تویه دروار در 45 کیلومتری شمال غرب دامغان و در دامنه جنوبی زون البرز خاوری واقع شده است. رخنمون های منطقه معدنی شامل سنگ های تریاس زیرین با ترکیب غالب آهک- دولومیتی است که تحت تزریق توده نفوذی تریاس میانی- بالایی قرار گرفته اند. کانی شناسی و ترکیب این توده از کوارتزمونزونیت تا ترم هایی چون کوارتزمونزودیوریت ومونزونیت متغیر است. تشکیل مگنتیت به عنوان نهشته اقتصادی این توده، مطالعه آن را از لحاظ پتروگرافی،کانی شناسی و دگرسانی حائز اهمیت ساخته است. از پدیده های رایج در اندیس آهن تویه دروار، مارتیتی شدن است که گویای اهمیت نقش محیط اکسایشی در نهشته شدن ماده معدنی است. احتمالاً توده های آذرین موجود در منطقه بعنوان منشأ فلزات و موتور حرارتی در این سیستم عمل کرده اند. با توجه به آنالیزهای شیمیایی، متوسط مقدار اکسید آهن در کانسنگ های مورد مطالعه حدود 32/57 در صد وزنی است. مقادیر بالای فسفر (33/1 درصد)، تیتانیوم (45/0 درصد)، پنتواکسید وانادیم (24/0 درصد) در نمونه های کانسنگ، منشأ سیال ماگمایی نهشته های مورد مطالعه را تأیید می کند. همچنین مقایسه نسبت cr/v نشانگر محدوده کانسارهای ماگمایی برای کانسار آهن تویه دروار است. نتایج بدست آمده از مشاهدات صحرایی، مطالعات کانی شناسی و بررسی های ژئوشیمیایی نشان می دهند که این معدن بیشترین شباهت را به کانسارهای آهن ماگمایی دارد.

بررسی ژئوشیمیایی و کانی شناسی بوکسیت-لاتریت تویه دروار و کاربرد صنعتی آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه دامغان 1392
  حبیبه زارعی   رضا ظهیری

ناحیه ی مورد مطالعه در محل نزدیکی روستای دروار در 58 کیلومتری جنوب غرب شهرستان دامغان، در ارتفاعات شمالی استان سمنان، در شرق و دامنه های جنوب رشته زون البرز شرقی واقع شده است. در منطقه ی مورد نظر سنگ های آهکی که در بخش هایی به آهک های دولومیتی و دولومیت تبدیل می شوند، رخنمون قابل توجهی دارند. این سنگ ها کمر پایین افق بوکسیت_لاتریت تویه دروار را تشکیل داده و متعلق به سازند الیکا به سن تریاس زیرین هستند. افق بوکسیت_لاتریتی در راستای شرقی_غربی بصورت چینه سان برروی سنگ های الیکا قرار گرفته است و به وسیله ی ماسه سنگ و شیل شمشک بطور هم شیب پوشانده شده است. شواهد آزمایشگاهی نشان میدهد این افق به دلیل پایین بودن مدول آلومینیوم، ترکیب کانی شناسی نامطلوب و بالا بودن سیلیس و آهن برای بهره برداری آلومینا مناسب نیست. توده ی معدنی از دو بخش لاتریتی با رنگ (سرخ تا قهوه ای(و بوکسیتی با رنگ (خاکستری، کرم_سبز (تشکیل شده است. در افق لاتریتی اکسیدهای آهن و در بخش بوکسیتی کانی های آلومینیوم دار غالب هستند. شواهد بافتی بیانگر دو منشأ، نیمه برجازا و نابرجازا برای نهشته است. بافت های گرهکی، پیزولیتی، کلوفرمی_جریانی و کنکرسیونی از شواهد نیمه برجازا بودن نهشته است و وجود بافت-هایی مانند بافت آرنایتی ناشی از حضور کوارتز، پیزوئید های پهن و کشید و پیزوئیدهای با اندازه و شکل متفاوت، از شواهد آواری و نابرجازا بودن این نهشته است. ترکیب کانی شناسی در طول ضخامت افق بوکسیت متفاوت است ولی بهرحال دیاسپور کانی اصلی آلومینیوم است و مهمترین کانی سیلیکاته همراه بوکسیت کائولینیت می باشد. الگوی توزیع عناصر نشان میدهد که این نهشته ها احتمالا? شباهت زیادی به کانسارهای بوکسیت کارستی با منشأ بازالتی، هوازدگی مطلوب اما بلوغ بافتی متوسط و بیشتر از نوع بوکسیت رسی هستند. با توجه به کاربرد بوکسیت مورد نظر در ترکیب اولیه سفال بام و نتایج آزمون های سختی، شوره زنی، مقاومت فشاری، جذب آب و غیره بالا رفتن کیفیت سفال بام محرض گردید.

زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار روی و سرب انارو، جنوب دامغان(استان سمنان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم زمین 1392
  زینب شیری   شجاع الدین نیرومند

بررسی زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار روی و سرب انارو، جنوب دامغان به وسیله زینب شیری کانسار روی و سرب انارو در 150 کیلومتری جنوب شرق سمنان و 105 کیلومتری جنوب دامغان واقع گردیده است که از نظر جغرافیایی در دامنه جنوبی کمربند ترود – چاه شیرین قرار گرفته و شامل کوه انارو‏، قله انارو‏ و دره روباج می باشد. کانه زایی در منطقه مورد مطالعه در دو موقعیت متفاوت (قله انارو و معدن متروکه انارو) بطور غالب به صورت کربنات روی، در یک توالی از سنگ های رسوبی کربناته (دولومیت و آهک) با سن پالئوزوئیک رخداد دارد. علاوه بر کربنات ها، سنگ های دگرگونی شیست و اسلیت و سنگ های پیروکلاستیک دگرگونی نیز در منطقه گسترش دارد که از نظر چینه شناسی شباهت بسیاری به سازندهای نیور، پادها، سیبزار و بهرام دارد. کانسار انارو از نوع چینه کران (strata – bound) بوده و با اشکال رگه – رگچه ای قابل مشاهده است. دگرسانی سنگ میزبان به صورت دولومیتی شدن واحد آهکی است. بر این اساس و با توجه به مشاهدات صحرایی، مطالعات کانی شناسی و بافتی و نتایج حاصل از بررسی های ژئوشیمیایی، می توان در نظر گرفت که کانی زایی روی و سرب در منطقه مورد مطالعه در ابتدا از نوع کانسارهای دره می سی سی پی (mvt) بوده و کانی های اولیه از نوع سولفیدی بوده اند که تحت تأثیر فرآیند سوپرژن قرار گرفته و ظاهری غیرسولفیدی پیدا کرده است. از جمله این شرایط مساعد می توان به نبود و یا عدم تاثیر توده-های آذرین و وجود گسل های مهم و کنترل کننده (گسل های انجیلو و ترود با راستای شمال شرق – جنوب غرب در شمال و جنوب ناحیه) اشاره نمود. به منظور بررسی توزیع عناصر از نمودارهای مربوط به مقادیر نرمال و خام حاصل از نتایج آنالیز icp استفاده گردید. بر اساس مطالعات کانی شناسی به روش xrd بر روی نمونه های ماده معدنی واقع در واحد آهکی مشاهده گردید که کانه زایی صرفا به شکل کربنات روی (اسمیت زونیت و هیدروزینسیت) می باشد و کانی های سولفیدی سرب، روی و مس به ندرت در داخل رگه های پرعیار مشاهده می شود که حضور این کانی ها با ساخت کلوفورمی و قرار گرفتن در سقف حفاری، تشکیل این کانی ها را در اثر فرآیند سوپرژن نشان می دهد.

بررسی و ارتباط کانه زایی های مس مناطق چاه موسی, درخشانیه و قله سوخته با ساختار های خطی با توجه به پارامترهای ژئو شیمیایی, دگرسانی و سیالات درگیر در جنوب دامغان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم زمین 1391
  مهدی خلج   علی اکبر حسن نژاد

منطقه چاه موسی به عنوان پیشانی معدن کاری کمربند آتشفشانی ترود-چاه شیرین شناخته شده و از دیرباز کانه زایی مس در آن مورد توجه بوده است. مطالعات زمین شناسی-کانی-شناسی در این منطقه وجود توده های نفوذی متعدد با ترکیب داسیتی تا دیوریتی را در کنار سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی مشخص می نماید. کانه زایی های منطقه تابعی از خطواره هایی با روند e80n و e75s می باشند که در منطقه چاه موسی در داخل سنگهای آتشفشانی آندزیتی گسترش دارند. کربنات های مس کانه ی عمده منطقه بوده و به میزان کمتر کانه های کالکوپیریت، اسفالریت، گالن، بورنیت، کوولیت نیز در کنار آن به چشم می خورد. دگرسانی های غالب محدوده مورد مطالعه شامل آرژیلیک، پروپیلیتیک و کلسیتی شدن می باشد که توسط مطالعات مقاطع نازک و سنجش از دور مشخص گردید. به لحاظ ژئوشیمی جایگاه زمین ساختی منطقه کمان آتشفشانی-نفوذی متعلق به پوسته قاره ای بوده و به نظر می رسد عمده سنگ های منطقه ناشی از تفریق یک ماگمای اولیه مشترک می باشد. با استفاده از نمودارهای درختی همبستگی عناصر، میان cu و cl ضریب همبستگی بالایی بدست آمد که این امر با داده های حاصل از مطالعه ی میانبارهای سیال همخوانی داشت. زیرا مشخص شد که انتقال فلزات در سیال کانه ساز عمدتا توسط کمپلکس-های کلریدی صورت گرفته است. مطالعه ی میانبارها ، کانسارسازی را نتیجه عمل جوشش، اختلات با آبهای جوی و سرد شدن در طی بالا آمدن سیال گرمابی مشخص و کانسار را در محدوده ی کانسارهای هیدروترمال قرار داد. با استفاده از روش های ضریب خطوارگی تصویر و آنالیز فرای کانه زایی در منطقه در ارتباط مستقیم با خطواره های ساختاری تشخیص داده شد.

بررسی هیدروکربورزایی سازندمبارک (کربونیفرزیرین) در برش میغان در شمال شرق شاهرود با استفاده از تکنیک های ژئوشیمی آلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده ابوریحان 1392
  مهناز حکمت شعار   محمود معماریانی

چکیده بررسی هیدروکربورزایی سازندمبارک (کربونیفرزیرین) در برش میغان در شمال شرق شاهرود با استفاده از تکنیک های ژئوشیمی آلی به وسیله: مهناز حکمت شعار هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های هیدروکربن زایی سازند مبارک (کربونیفر پیشین) در منطقه ی میغان در شمال شرق شاهرود است. سازند مبارک در منطقه ی مورد مطالعه شامل تناوبی از شیل های تیره ضخیم با میان لایه های آهک نازک – متوسط لایه ی میکریتی خاکستری تا نخودی رنگ، آهک های نازک تا متوسط لایه با میان لایه های شیل تیره، آهک های میکریتی ضخیم لایه تا توده ای خاکستری رنگ می باشد. این افق های آهکی و شیلی سیاه رنگ غنی از مواد آلی پتانسیل تولید هیدروکربن، به خصوص گاز را دارا هستند. بر اساس مطالعاتی که بر پایه آنالیزهای حاصل از پیرولیز راک– اول2 و آنالیزهای کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی – طیف سنج جرمی بر روی نمونه های سطح الارضی جمع آوری شده حاصل گردید، نتایج قابل توجهی بدست آمد. آنالیزهای حاصل از راک – اول نشان داد که: کروژن های موجود در نمونه های سازند مبارک مخلوطی از نوع iii وii/iii می باشد. مواد آلی نمونه ها در مرحله بلوغ بالا و عمدتاً بعد از پنجره ی تولید نفت قرار گرفته (متاژنز) و توانایی تولید گاز را دارند. آنالیزهای تفصیلی نیز بلوغ بالای نمونه ها را نشان می دهند. نتایج کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی – طیف سنج جرمی نشان داد که: الگوی توزیع آلکان های نرمال در3 نمونه انتخابی از لایه های مختلف این سازند به صورت توزیع نرمال و همگن می باشد و معرف این است که هیدروکربن های آلکانی موجود در این برش با وجود اختلاف فاصله در نقاط برداشت خصوصیات ژئوشیمیایی یکسانی دارند. افزایش نسبی نسبت آلکان-های 25و27و29 کربنی به آلکان های زوج بعدی نشان می دهد، که افق های پایین این سازند، در محیطی نسبتاً کم عمق (نسبت به افق های بالاتر) راسب شده و ورود مواد آلی با منشأ خشکی به این بخش از رسوبات به صورت بارز دیده می شود. شرایط رسوب گذاری نمونه ها حاکی از وجود شریط احیایی- نیمه احیایی در زمان نهشتگی سنگ منشأ تشکیل دهنده آن ها دارد. مواد آلی در یک محیط دریایی باز نهشته شده اند و لیتولوژی غالب این نهشته های رسوبی کربناته و تخریبی می باشد.

بررسی کانی زایی سرب، نقره (روی) خانجار با تاکید بر مطالعات سیالات درگیر و ارتباط آن با تود ه های نفوذی جنوب دامغان، استان سمنان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه 1392
  زهره لطیفی   شجاع الدین نیرومند

معدن سرب و نقره خانجار با گسترش تقریبی 10 کیلومتر مربع ، در 112 کیلومتری جنوب شهرستان دامغان و 13 کیلومتری شمال روستای معلمان قرار گرفته و از لحاظ موقعیت ساختاری در لبه¬ی شمالی ایران مرکزی ودامنه جنوبی رشته کوه ترود-چاه شیرین قرار گرفته است. از لحاظ سنگ شناختی منطقه از 4 واحد سنگ شناختی تشکیل شده است؛ دگرگونه¬های پالئوزوئیک، واحدهای کربناته - آواری کرتاسه، سنگ¬های آتشفشانی- آواری ائوسن و توده¬های نیمه عمیق داسیتی الیگو – میوسن. ماده¬ی معدنی از لحاظ ژئومتری شامل دو بخش می¬شود. 1) عدسیهایی از ماده معدنی که همخوان و همروند با لایه¬بندی هستند و 2) توده¬های ماده معدنی که به صورت پر کننده شکستگیها، فضاهای خالی و برشهای تکتونیکی هستند.

بررسی پتانسیل اقتصادی پلاسرهای منطقه رشم- سراجه (جنوب دامغان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه دامغان 1392
  باقر باجلان   رضا اهری پور

به منظور ارزیابی پتانسیل اقتصادی پلاسر¬های منطقه پوسیده-¬ چشمه حافظ واقع در جنوب شرق دامغان، روش¬های اکتشافات ژئوشیمیایی از رسوبات آبراهه¬ای، اکتشافات کانی¬های سنگین، بلگ (belg) و داده¬های حاصل از دورسنجی جهت افزایش سرعت اکتشاف و کاهش هزینه¬های آن بکار برده شده است . برای انجام عملیات نمونه برداری با استفاده از نرم افزار ver10.1 arc gis شبکه نمونه برداری طراحی شد. ابتدا طرح کلی آبراهه¬های ناحیه با استفاده از نقشه¬های توپوگرافی1:50000 معلمان رسم شد، سپس نقشه زمین¬شناسی منطقه به صورت یک لایه اطلاعاتی بر روی آن قرار گرفت و در ادامه به کمک داده¬های ماهواره¬ای دو سنجنده aster و +etm جهت آشکار سازی رگه¬های سیلیسی، لیتولوژی و سنگ¬شناسی منطقه اقدام شد. با اعمال تکنیک ترکیب رنگی کاذب بر روی تصاویر ماهواره¬ای، لیتولوژی منطقه بارزسازی شد و به صورت اولیه محل برداشت 32 نمونه ژئوشیمیایی و 27 نمونه کانی سنگین و 10 نمونه بلگ در پایین دست گسل¬ها، همبری¬های مهم زمین شناسی و مناطق با چگالی گسلی بالا تعیین شد. انطباق زون¬های تمرکز یافته از کانی¬های سنگین با ناهنجاری¬های عنصری در نمونه¬های رسوب آبراهه¬ای تأییدی بر حضور کانی سازی در سنگ¬های در برگیرنده حوضه آبریز می¬باشند. به منظور بررسی ارتباط موجود بین آنومالی¬های بدست آمده در مرحله مطالعات کانی¬های سنگین با مقادیر بدست آمده در مطالعات ژئوشیمیایی تعداد 9 عنصر شامل: طلا، آهن، باریم، سرب، مس، روی، آرسنیک، نقره و مولیبدن انتخاب و نقشه مربوط به ناهنجاری های ژئوشیمیایی آن¬ها ترسیم شد. در نهایت با توجه به نتایج حاصل در منطقه مورد مطالعه تنها در مورد دو عنصر سرب و روی می¬توان انتظار کانه¬زایی در حد اقتصادی را داشت و در مورد مابقی عناصر مانند مس، آهن، طلا و نقره انتظار کانه¬زایی در حد اقتصادی بسیار پایین می¬باشد.

بررسی محیط تشکیل کانسار فلوئوریت دامغان (جنوب آرسک) با استفاده از مطالعات میانبارهای سیال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - پژوهشکده علوم زمین 1393
  مریم ریاحی ماه   علی اکبر حسن نژاد

کانسار فلوئوریت دامغان در 30 کیلومتری غرب دامغان و در بخش جنوبی زون البرز شرقی در جنوب کوه¬های آرسک و شمال گسل عطاری واقع شده است. این منطقه در مختصات جغرافیایی به عرض "43 5 ?36 شمالی و در طول "59 59 ?53 شرقی واقع شده است. این کانسار در عضو1 میلا واقع شده که اکثرا دولومیتی همراه با میان لایه¬های مارنی و شیلی زرد رنگ به سن کامبرین میانی می¬باشند. کانی¬سازی فلوئوریت عمدتا به رنگ سفید و به مقدار کمتر به رنگ بنفش، به صورت رگه¬ای و شکافه پرکنی انجام شده است. همراه با کانی¬سازی فلوئوریت، کانی¬های سولفیدی از جمله: گالن، پیریت، کالکوپیریت، کوولیت و هم¬چنین کانی-های سروزیت، هیدروکسیدهای آهن، کلسیت و باریت نیز قابل مشاهده می¬باشند. بر اساس داده¬های ریز دماسنجی انجام شده بر روی میانبار¬های سیال فلوئوریت¬های سفید و بنفش، دامنه دمای همگن شدگی از 100 تا 360 درجه سانتی¬گراد، و دامنه شوری سیال کانی¬ساز از 2/0 تا 2/15 معادل درصد وزنی نمک طعام در تغییر است. چگالی سیال در محدوده 6/0 تا 1 گرم بر سانتی¬متر مکعب قرار دارد. بر اساس تصویر uv که از مقاطع دوبرصیقل فلوئوریت گرفته شد و آنالیز ft-ir که تایید کننده آن است محلول به وجود آورنده کانسار فلوئوریت دامغان علاوه بر h2o و گروه¬ oh احتمالا حاوی هیدروکربن¬های آلیفاتیک مانند متان نیز بوده است. همچنین اطلاعات مربوط به عناصر نادر خاکی کانی فلوئوریت، نشان دهنده شرایط احیایی و کم اکسیژن محیط ته نشست ماده معدنی می¬باشد. شواهد صحرایی و آزمایشگاهی به دست آمده حاکی از آن است که به احتمال قوی کانسار فلوئوریت دامغان حاصل اختلاط یک سیال گرمابی با یک سیال سازندی است که پس از احیا شدگی و رخداد فرآیند جوشش باعث نهشت کانی فلوئوریت و کانی¬های همراه شده است.

بررسی کانی زایی مس و طلا در مناطق جوزبن و کلاته میرعلی (جنوب شرق دامغان) با تکیه بر مطالعات کانی شناسی، ژئوشیمیایی و پتروژنز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - پژوهشکده علوم زمین 1392
  محمد محبیان   هادی شفاهی مقدم

بررسی کانی زایی مس و طلا در مناطق جوزبن و کلاته میرعلی (جنوب شرق دامغان) با تکیه بر مطالعات کانی شناسی، ژئوشیمیایی و پتروژنز

مطالعه سیالات درگیر در معدن فلوئوریت کوه سفید، جنوب شرق مشهد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم زمین 1392
  فاطمه السادات حسینی   رضا زهیری

محدوده معدن فلوریت کوه سفید در قسمت جنوب شرقی استان خراسان رضوی ( جنوب شرق مشهد )، قرار دارد. این منطقه بخشی از برگه زمین شناسی 1:100000 سفید¬سنگ و نیز بخشی از برگه 1:250000تربت جام می¬باشد که در فاصله 110 کیلومتری جنوب شرق مشهد و در ?20 و´21و°60 تا ?00 و´27 و°60 طول شرقی و ?40 و´45 و°35 تا ?00 و ´48 و °35 عرض شمالی و به وسعت تقریبا 39 کیلومتر مربع واقع شده است. واحدهای زمین شناسی و سنگی دربرگیرنده منطقه عمدتا مربوط به سازند کشف¬¬رود با سن ژوراسیک تحتانی تا بالایی است، و عمدتا دارای ترکیب ماسه سنگ، شیل، مارن و ماسه سنگ زرد رنگ، آهک های تخریبی و در برخی مناطق کنگلومرا می باشد. به نظر میرسد دو گروه گسل در منطقه وجود دارد که یک گروه امتداد شمال شرق جنوب غرب، و گروه دوم که کانی سازی هم بیشتر در امتداد آنها صورت گرفته است ، امتداد شمال غرب – جنوب شرق دارند. با توجه به مشاهدات صحرایی و آنالیز ژئوشیمیایی انجام شده علاوه بر کانی فلوئوریت(در سه رنگ آبی، بنفش تا بنفش مایل به دودی و زرد) کانی¬های باریت، کلسیت و کوارتز نیز در منطقه شناسایی شدند و مطالعه میانبار¬های سیال بر روی سیالات درگیر موجود در کانی¬های نامبرده نیز انجام شد. بر اساس مطالعات میانبار¬های سیال انجام شده، محدوده دمای همگن شدگی و شوری بترتیب در میانبار¬های سیال دو فازی غنی از مایع در رنگ¬های مختلف کانی فلوئوریت به طور کلی بین 100 تا 200 درجه سانتی¬گراد و10 تا 20درصد وزنی نمک طعام (wt%nacl)می¬باشد. همچنین مطالعه میانبار¬های سیال غنی از مایع در کانی¬های باریت، کلسیت و کوارتز نیز غالبا محدوده دمای همگن¬شدگی 100 تا150درجه سانتی¬گراد را نشان می¬دهند. اما بیشترین شوری در کانی باریت 15 تا 20 و در کلسیت 5 تا 15 و در کوارتز 10 تا 20 درصد وزنی نمک طعام را نشان می¬دهد. همچنین داده¬های حاصل بیانگر رخداد عمل جوشش، اختلاط ایزوترمال سیال با سیالی که شوری کمتری دارد و نشان دهنده سرد شدن سیال در هنگام بالا آمدن می باشد و با توجه به این داده ها احتمالا کانی زایی در شرایط irish و یاmvt رخ داده است.

بررسی ارتباط بین گسلش و کانه زایی در منطقه ترود-چاه شیرین با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و gis
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم زمین 1393
  اکرم عبیدی   ناصر هاشمی

کمربند آتشفشانی- نفوذی، ترود-چاه شیرین توسط دو گسل امتدادلغز انجیلو در شمال و ترود جنوب به صورت یک بلوک فراخاسته مشخص می شود. این نوار در شمال ایران مرکزی و شمال دشت کویر واقع شده است. این منطقه که در امتداد روند ne-sw گسترش دارد، میزبان نهشته های کانه ی با ارزش اقتصادی بسیاری، به ویژه رگه های فلزی اپی ترمال است. در ابتدا به منظور استخراج خطواره های ساختاری منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهواره لندست 7 و ماهواره ترا استفاده شد و بر روی این تصاویر جهت استخراج بصری خطواره ها، تکنیک های بارزسازی از جمله، فیلترگذاری، آنالیز مولفه های اصلی، تعیین شاخص ترکیب بهینه و نسبت گیری باندی اعمال شد و سپس تصاویر تولید شده به محیط نرم-افزار arcgis.10 انتقال داده شدند و به این ترتیب خطواره ها به صورت چشمی ترسیم شدند و در نهایت با گسل های نقشه های 1:100000 منطقه ادغام شده و نقشه نهایی تهیه شد. تعداد خطواره های ساختاری که از طریق این روش به منطقه افزوده شدند 414 عدد است که نمودار گل سرخی آن ها جهت اصلی n35-77e و جهت فرعی n30-50w را نشان می دهد. در کنار استخراج بصری خطواره ها از روش اتوماتیک نرم افزار pci geomatica.10 نیز استفاده شد و باندهای 7 و 8 (فیلتر شده و بدون فیلتر) لندست 7 برای این منظور انتخاب شدند و در انتها نقشه خطواره های ساختاری پس از حذف عوارض غیر ساختاری تولید شد، تعداد این خطواره های اتوماتیک 1686 عدد می باشد. سپس نمودار گل سرخی مربوط به آن ها تهیه شد که این نمودار جهات غالب n20-65e و n5-15e و جهت فرعی n20w را نشان می دهند. برای بررسی ارتباط کانه زایی و گسلش محدوده مورد مطالعه ابتدا در اطراف گسل ها بافرهای 2،1 و 3 کیلومتری زده شد و کانه های قرار گرفته در این محدوده ها جداسازی شدند و مشخص شد که 6/75% اندیس های معدنی در فاصله 1 کیلومتری گسل ها قرار دارند. روش تحلیل تراکم خطواره های انجام شده بر منطقه نیز گویای وجود ارتباط میان کانه-زایی و محل های با تراکم متوسط تا بالای خطواره است. روش آنالیز فرای نیز بر روی اندیس های معدنی صورت گرفت، طرح حاصل دو جهت کشیدگی را مشخص نمود که راستای اصلی در جهت شمال شرق-جنوب غرب و راستای فرعی جهت شمال غربی-جنوب شرقی می باشد، هر دو این راستاها با روند خطواره های روش بصری و اتوماتیک مطابقت دارند. در انتها نیز تحلیل فراکتالی خطواره ها انجام شد که پس از محاسبه بعد فراکتالی برای همه قطعات، اندیس های معدنی بر روی نقشه به دست آمده قرار گرفتند تا وجود ارتباط میان میزان بعد فراکتالی و کانه زایی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که 63/64% از اندیس های معدنی (به ویژه اندیس های معدنی فلزی) در محل هایی حضور یافته-اند که اغلب دارای بعد فراکتالی بیش از 5/1 هستند، یعنی تطابق قابل توجهی میان اندیس ها و مناطق با میزان بالای بعد فراکتالی وجود دارد.