نام پژوهشگر: شیرین ذابحی

شمایل نگاری روسی به مثابه هنر مناسکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1388
  شیرین ذابحی   حسن سلطانی

چکیده : شمایل روسی، هنر بیان اندیشه های مذهب ارتدوکس، همراه با خلق کیفیتهای زیبایی شناختی خاص ، زبان ویژه بصری و تقیّد به سنتهای کلیسایی است. از این رو خصوصیتی مناسکی، نیایشی وتعلیمی دارد و هنری معنوی به شمار می رود . این هنر تصویری ، برخاسته از مذهب وسنت مقدس ، مناسکی دینی است که از تجلی مقدسات به ویژه چهره های معصومین ومقدسین پدیدار گشته است. این پژوهش به منظور شناخت و بررسی این هنر ، اصول و مفاهیم عمیق اعتقادی وجلوه های بصری آن از منظر مناسکی انجام پذیرفته است. مهم ترین فرض این رساله آموزه? تجسد است ، که محوریت اعتقادی مسیحیت ارتدوکس بر آن استوار گردیده است . بدین سان، پژوهشگر باگذری ازمبانی و اصول اعتقادی وتمام مو?لفه های اساسی به ویژه مو?لفه? آموزه? تجسد( که شمایل نگاری روسی بدان وسیله تعریف می شود) به منظور ارتباط این آموزه با شمایل ، به بیان مفهومی این هنر و ارتباط آن با مذهب و وجهه مناسکی وتحولات صوری آن در روسیه پرداخته است . بدین سان به یک جمع بندی مبنی براین که ، سنت وکتاب مقدس، براساس آموزه تجسد ، کلیه وجوه شمایلهای روسی را چه از لحاظ فرمی وچه از لحاظ صوری ، خالقان آثار ، مواد انتخابی و جنبه? مناسکی آفرینش آن را معین می سازند؛ دست یافته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که، بر اساس تبعات اعتقاد به آموزه تجسد است که، شمایلهای روسی نه تنها عنصر جدایی ناپذیراعمال عبادی وشعایر مذهبی به شمار می رود؛ بلکه خود از جایگاه مناسکی ویژه ای نیز برخوردار است، بنابر این شمایل نگاری روسی به عنوان یک آیین و مناسک مقدس ، به منزله? آینه? تمام نمای حکمت و الهیات ارتدوکسی محسوب می شود. روش گرد آوری اطلاعات بر مبنای تحقیق کتابخانه ای صورت پذیرفته است . واژگان کلیدی: شمایل ، شمایل نگاری ،تمثال ،هنرمذهبی روسی ،، هنر معنوی، هنرسنتی ، هنرمقدس ، هنر مناسکی ، مسیحیت ارتدوکس.