نام پژوهشگر: محمدرضا سیدمومن کاشی

رابطه تورم و کسری بودجه در اقتصاد ایران (87-1352)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1389
  محمدرضا سیدمومن کاشی   محمد کاظم نظیری

تورم، پدید های پیچیده و دارای ابعاد گوناگون است که از اوایل دهه 50 با افزایش قیمت جهانی نفت و جهش سریع درآمدهای ارزی کشور، در ایران نمود یافت سطح قیمتها به شدت رشد داشت، به طوریکه نرخ تورم در سال 1374 در بالاترین حد خود در تاریخ ایران به 49 درصد رسید. افزایش سطح عمومی قیمتها دلایل متعددی دارد که یکی از عوامل اصلی آن رشد بیش از حد عرضه پول نسبت به تقاضای آن است. از آنجا که عرضه پول در ارتباط مستقیم با پایه پولی است، لذا هر عاملی که باعث بالا رفتن پایه پولی شود منجر به رشد عرضه پول می شود که یکی از عوامل آن استقراض دولت از بانک مرکزی است کسری بودجه به روشهای گوناگونی تامین مالی می شود که رایج ترین روش درایران همان استقراض است. استقراض از بانک مرکزی با سازوکار بالا به افزایش سطح قیمت ها می انجامد از سوی دیگر، با افزایش سطح قیمت ها، قدرت خرید دولت به عنوان بزرگترین مصرف کننده کاهش مییابد و در شرایطی که وقفه های جمع آوری مالیات طولانی باشد درآمدهای مالیاتی به دلیل تاخیر در پرداخت مالیات ها کاهش مییابد. کاهش درآمدهای مالیاتی باعث کاهش درآمدهای دولت ودر نتیجه افزایش کسری بودجه میشود. پژوهش حاضر به بررسی ارتباط دو متغیر تورم و کسری بودجه می پردازد. جامعه مورد بررسی شامل داده های 36 ساله متغیرهای تحقیق طی دوره 87-1352 می باشد. در این مطالعه تورم به روش gls با متغیرهای مستقل کسری بودجه، نرخ ارز، واردات و رشد اقتصادی برآورد شده و نتایج نشان داد که حذف متغیر تولید ناخالص داخلی روند بهتری برای مدل ایجاد می کند لذا در ادامه، مدلی با سه متغیر کسری بودجه، نرخ ارز و واردات برآورد شده است. همچنین در این تحقیق به منظوربررسی رابطه علیت میان تورم و کسر بودجه آزمون علیت گرنجر انجام شد و نتیجه رابطه علیتی را تایید ننموده.