نام پژوهشگر: حسن طایی

بررسی رابطه بین دستمزد و بهره وری نیروی کار در صنایع کارخانه ای ایران(84-1373)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1388
  نازیلا باقری   حسن طایی

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین دو متغیر دستمزد و بهره وری نیروی کار در بخش صنعت است.برای این منظور از داده های کارگاههای بزرگ صنعتی در فعالیتهای 22 گنه در طول سالهای 84-1373 استفاده شده است. در ابتدا به وسیله آزمون علیت گرنجر، رابطه علی- معلولی بین دو متغیر در صنایع مختلف بررسی گردید و سپس باتوجه به رابطه کشف شده (بهره وری علت دستمزد شناخته شد)، با رگرس کردن متغیر وابسته(دستمزد)بر متغیرهای مستقل(بهره وری، تحصیلات،جنسیت،مهارت و...)از روش داده های پانلی و با استفاده از الگوی اثر ثابت رابطه بین متغیر دستمزد با سایر متغیره بررسی گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در صنایع ایران،رابطه معنادار مستقیمی بین دو متغیر مهم دستمزد و بهره وری نیروی کار وجود دارد.اما متاسفانه بهره وری نیروی کار - نسبت به سایر متغیرهای اثرگذار- سهم ناچیزی در تعیین سطح دستمزد دارد.نتیجه مهم دیگراینکه نرخ رشد دستمزد در صنایع کارخانه ای ایران کوچکتر از نرخ رشد بهره وری نیروی کار می باشد.

اثر آموزش بر نرخ مشارکت نیروی کار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1389
  حامد پاشازاده   سعید مشیری

امروزه شاهد افزایش فارغ التحصیلان زن نسبت به مرد در دانشگاهها هستیم.یکی از معضلات کشور ما اشتغال نیروی کار بویژه در سطح تحصیلات عالی است که ممکن است باعث کاهش انگیزه مردان برای ادامه تحصیل در دانشگاهها و ورود آنان به آموزش عالی شود. هدف ما در این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر نرخ مشارکت نیروی کار می باشد. تمرکز اصلی در این تحقیق بر روی تحصیلات و آموزش است.به دلیل اینکه متغیر وابسته صفر و یک است ، از مدل لوجیت استفاده نموده ایم.جهت بررسی اثر آموزش بر روی نرخ مشارکت نیروی کار ،سه مدل جداگانه برای مردان ، زنان و مدل کلی با استفاده از دو نوع داده های مقطعی و pool تخمین زده ایم. متغیر هایی که به عنوان متغیرهای موثر بر نرخ مشارکت در مدل وارد شده است عبارتند از : سن ،جنس، وضعیت تاهل ، مدرک تحصیلی و درآمد سایر اعضای خانواده . در حالت کلی نتایج تخمین با داده های مقطعی و نتایج تخمین با داده های pool همدیگر را تایید می نمایند. نتایج نشان می دهد که سن رابطه درجه دوم با نرخ مشارکت دارد، نرخ مشارکت در افراد متاهل بیشتر از افراد مجرد و مجرد قبلا ازدواج کرده می باشد، با افزایش مدرک تحصیلی احتمال مشارکت افزایش می یابد، درآمد سایر اعضای خانواده رابطه منفی با احتمال مشارکت دارد. فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص یافته است. در این فصل به بیان مساله ، روش شناسی ، فرضیات و سوالات تحقیق پرداخته ایم. در فصل دوم مبانی نظری تحقیق بیان شده است. ما دراین فصل روش استخراج تابع عرضه نیروی کار را بیان کرده و عوامل موثر بر نرخ مشارکت نیروی کار را بر می شماریم. فصل سوم اختصاص به مرور ادبیات تجربی دارد که ما تعدادی از کارهای داخلی و خارجی را بررسی نموده ایم.در فصل چهارم روش تخمین با استفاده از مدل لوجیت را توضیح داده و به توصیف داده ها پرداخته ایم. سپس مدل تجربی را تخمین زده و به تفسیر نتایج پرداخته ایم. فصل آخر اختصاص به نتیجه گیری و جمع بندی دارد. در این فصل به سوالات تحقیق پاسخ داده و نتایج بدست آمده را با فرضیات تحقیق مقایسه نموده ایم.

بررسی و تحلیل عوامل موثر بر اشتغال در ایران: رویکرد بین بخشی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1389
  فاطمه قاسمی   اسفندیار جهانگرد

نرخ بالای بیکاری و چشم انداز نگران کننده ای که از وضعیت بازار کار و پیامدهای ناگوار اقتصادی و اجتماعی در کشور وجود دارد، همواره از دغدغه های محوری برنامه ریزان و سیاست گذاران بوده است. نکته ای که کاملاً مشهود است این است که در سالهای اخیر به دنبال افزایش نرخ رشد عرضه نیروی کار و کاهش نرخ رشد تقاضای نیروی کار، نرخ بیکاری افزایش یافته است. بنابراین برای مهار روند افزایش بیکاری در کشور لازم است عوامل موثر بر تقاضای نیروی کار و میزان اهمیت آنها در سطح بخشهای اقتصادی شناسایی شود. در این خصوص از جمله عواملی که می تواند روی تقاضای نیروی کار موثر باشد فناوری و حقوق و دستمزد است. این تحقیق سعی دارد تا اثر تغییرات فناوری و دستمزد (جبران خدمات) را بر تقاضای نیروی کار بررسی کند. برای دستیابی به این هدف، به تلفیق الگوی تقاضای نیروی کار در الگوی داده ستانده (io) پرداخته و مدل به روش تخمین داده های تابلویی (panel data) برآورد شده است. در این راستا تابع تقاضای نیروی کاری که در این تحقیق از آن استفاده شده است در چارچوب نظری الگوی داده – ستانده در طی سالهای 1365، 1370، 1380 با لحاظ جزء خطا می باشد. با این فرض که تقاضای نیروی کار تابعی از متغیرهای مصرف، سرمایه گذاری، مخارج دولت، صادرات، دستمزد و فناوری بوده است. نتایج برآورد تابع تقاضای نیروی کار با استفاده از رویکرد اثرات ثابت نشان می دهد که ضرایب متغیر اشتغال نسبت به پارامترهای فناوری و دستمزد معنی دار و مطابق با مبانی نظری است.

بررسی رابطه دوسویه دستمزد و کارایی- مطالعه موردی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1389
  علی محمدی خواه   تیمور محمدی

- مبانی نظری بیکاری غیرارادی پایدار و بلندمدت کارگران، یک مسئله بسیار مهم در بازارهای نیروی کار در تمام جهان بوده است. به نظر می رسد کارگران بیکار قادر به یافتن کار حتی با قبول دستمزدهای پایین تر از دستمزد پرداختی به کارگران مشابه نیستند. چه چیزی مانع تحقق تسویه بازارها می گردد؟ پژوهش های زیادی در این زمینه انجام شده و در این میان، نظریات دستمزد-کارایی و برخی دیگر از جمله دستمزد نسبی و کینزین ها، مدعی یافتن جواب این سوال بوده اند. نظریات عمومی، بازار کار را چنین تشریح می کردند که بنگاه ها نیروی کار را تاجایی استخدام می کنند که تولید نهایی نیروی کار برابر با دستمزد گردد و اگر کارگران بهره ورتر شوند، بنگاه ها دستمزدهای بالاتری را ارائه می دهند. اما در طرف دیگر، نظریات دستمزد-کارایی هستند که می گویند دستمزدهای پرداختی بالاتر باعث افزایش انگیزه کارگر جهت افزایش بهره وری کارگر می شود. مدل های دستمزد-کارائی توسط یلن، کیتس و استیگلیتز مورد آزمون قرار گرفته و سپس توسط گروه زیادی از محققان بازنگری شده است(carmichael, 1990). اما طبق مقالات انتقادی از جمله مقاله کارمایکل این مدل ها با وجود این که بینش و دید مفیدی در زمینه نحوه ی عملکرد بازار کار ارائه داده اند اما هنوز نتوانسته اند علت قابل قبول و رضایت بخشی در انعطاف ناپذیری دستمزد ها یا بیکاری غیرارادی ارائه دهند(carmichael, 1990). یک مشکل اصلی برای آزمون این نظریه ها تشخیص جهت رابطه علّی میان دستمزد و بهره وری می-باشد. با وجود این که در ادبیات اقتصادی جهان پروهش های زیادی جهت آزمون نظریه های دستمزد-کارایی انجام شده، در زمینه ی بررسی رابطه ی دوسویه دستمزد-کارایی پژوهش های اندکی دیده می شود. تعداد این پژوهش ها هنگام بررسی موردی در ایران بسیار کمتر از سایر کشورها است به طوری که آزمون های دوسویه دستمزد-کارایی در هیچ یک از پژوهش های داخلی دیده نمی شود. در این پژوهش با استفاده از داده های بازار کار ایران به بررسی رابطه ی دوسویه ی دستمزد و کارایی با استفاده از داده های پانل (کدهای دورقمی isic) پرداخته شده و سعی گردیده با بررسی این رابطه به تبیین شرایط بازار کار پرداخته شود. - اهداف تحقیق 1- بررسی بازار نیروی کار در ایران با تأکید بر رابطه دوسویه بین دستمزد و کارایی 2- آزمون دوسویه ی نظریه ی دستمزد -کارایی در اقتصاد ایران با داده های بنگاه ها - روش شناسی تحقیق نوع روش شناسی در این تحقیق به صورت نظری و تجربی می باشد. برای انجام این تحقیق از آمار سرشماری کارگاه های صنعتی که سالانه توسط مرکز آمار ایران جمع آوری می شود، استفاده شده است. این اطلاعات بر اساس کد های دو رقمی isic، بنگاه ها را طبقه بندی نموده اند. با توجه به دسترسی به اطلاعات ریز بنگاه های ایران در صنایع مختلف و طی سال های 86-1373، برای برآورد مدل و آزمون دوسویه نظریه دستمزد- کارایی از روش داده های پانل یا تابلویی (نه مایکرو پانل) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، کل کارگاه های فعال دارای 50 نفر کارکن و بیش تر در بخش صنعت می باشد که اطلاعات آن سالانه توسط مرکز آمار ایران تهیه می گردد.

استخراج منحنی u-v ( بیکاری – فرصت شغلی) در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1390
  سیما باقری یزدلی   حسن طایی

یکی از روابط تجربی که برای مطالعه پویایی های بازارکار مورد استفاده قرار می گیرد منحنی بوریج– نمودار پراکندگی از نرخ بیکاری در مقابل نرخ فرصت های شغلی- می باشد؛ این منحنی بازگو کننده ی موقعیت بازار کار یک کشور است. نقطه شروع استخراج منحنی بوریج، تابع تطبیق بین افراد بیکار و فرصت های شغلی می-باشد. هدف از این تحقیق استخراج تابع تطبیق و منحنی بوریج در ایران می باشد. در این تحقیق به منظور استخراج تابع تطبیق از داده های استانی سال های 87-1372 و برای برآورد منحنی بوریج از داده های استانی سال های 87-1384 استفاده می شود. نتایج برآورد تابع تطبیق کشورحاکی از این است که تعداد افراد در جستجوی شغل و موجودی فرصت های شغلی با تعداد تطبیق های موفق شغلی رابطه مثبت و معنی داری دارند. کشش تابع تطبیق نسبت به تعداد افراد در جستجوی شغل و تعداد فرصت های شغلی به ترتیب معادل 0.24 و 0.79 میباشد. در رابطه با برآورد منحنی بوریج، رابطه بین فرصت های شغلی و نرخ بیکاری منفی و منحنی بوریج محدب است، هرچند رابطه تقریباً ضعیف می باشد. همچنین با نرخ فرصتهای شغلی و نرخ مشارکت ثابت استان های آذربایجان شرقی، خراسان شمالی و یزد کمترین نرخ بیکاری را داشته و استانهای کرمانشاه، لرستان و کهگیلویه و بویر احمد دارای بیشترین نرخ بیکاری می باشند.

ارزیابی اقتصادی طرح سرمایه گذاری مجتمع یکپارچه بازیافت در شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1390
  بهنام مرادیان   حسن طایی

شهر تهران با توجه به تولید روزانه بیش از 7500 تن پسماند شهری، نیازمند ساختارهای صنعتی پیشرفته بازیافت است. این پایان نامه با مطالعه مسائل مالی و اقتصادی، تاسیس یک مجتمع یکپارچه بازیافت در محل دفن زباله موسوم به آرادکوه را بررسی کرده و بر پایه این پژوهش، سرمایه گذاری در حوزه صنعت بازیافت در زمینه تاسیس چنین مجتمع هایی، می تواند برای سرمایه گذار،سودآور و توجیه پذیر باشد. همچنین کوشیده شده تا با در نظر گرفتن پیامدهای بیرونی دفن زباله که روش غالب دفع پسماند در تهران است، پیامد مثبت زیست محیطی تاسیس چنین مجتمعی نیز برآورد شود.

بررسی عدم تعادل های منطقه ایی بازار کار در ایران با استفاده از رویکرد تحلیل چند متغیره
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اقتصادی 1390
  مریم رستمی   حسن طایی

کیفیت توسعه و زیر ساخت های آن در اثر برنامه ریزی های نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمده ای را در روند تعادل بازار کار منطقه ای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار می آید. به طوریکه لزوم شناخت تفاوت و نابرابری های منطقه ای به منظور تدوین و اجرای سیاست های بازار کار منطقه ای در کشور بیش از پیش احساس می شود. لذا گام نخست شناخت و سطح بندی استان های کشور در زمینه بازار کار است. در این پایان نامه سعی شده است با استفاده از روش تجزیه و تحلیل چند متغیره بازار کار استان های کشور در سالهای 1375 و 1385 بر اساس 13 شاخص بررسی شود و روند عدم تعادل منطقه ای بازار کار طی این سالها مشخص شود. بر اساس نتایج بدست آمده، بر شدت عدم تعادل منطقه ای بازار کار کشور در طی سالهای 1385-1375 بر اساس شاخص نرخ بیکاری افزوده شده، ولی بر اساس شاخص ترکیبی از شدت عدم تعادل های منطقه ای بازار کار کاسته شده است. بر اساس نتایج سطح بندی نیز استان های مرکزی در وضعیت بهتری نسبت به سایر استان ها قرار گرفته اند و استان های مرزی جنگ زده و دارای شرایط نامساعد کشاورزی، در وضعیت بدتری نسبت به سایر استان های کشور قرار دارند که در صورت عدم توجه جدی به مسائل و مشکلات این استان ها، بروز بحران بیکاری و عواقب سوء ناشی از آن اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. در مجموع نتایج حاصل از رتبه بندی و سطح بندی استان ها بر اساس شاخص نرخ بیکاری و شاخص ترکیبی متفاوت از یکدیگرند که در راستای این مهم سیاستگذاری های بازار کار و تخصیص اعتبارات بر اساس شاخص ترکیبی امری ضروری است.

مدیریت ریسک قِِیمتی محصولات کشاورزی وارداتی به وسیله بازار آتی ها(مطالعه موردی سویای وارداتی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1391
  مهدی پندار   حسن طایی

موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): بررسی میزان مصرف روغن نباتی درکشور نشاندهنده افزایش قابل توجه سرانه مصرف این ماده غذایی است به طوری که مصرف سرانه آن از مقدار 5/2 کیلوگرم در اوایل دهه 1340 و 7/4 کیلوگرم دراوایل دهه 1350 به 16 کیلوگرم دراوایل دهه 1380 (معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی،1382) رسیده است. درسال 1388 این عدد به میزان تقریبی 20 کیلوگرم به ازای هرنفررسیده است (ivoi, 2010). بدین ترتیب با درنظرگرفتن جمعیت 2/74 میلیون نفرکشور، کل مصرف روغن نباتی یا بعبارت دیگر کل تقاضای روغن نباتی درکشور برابر 1484 هزار تن درسال می باشد. ازطرفی تقریبا کل روغن نباتی مصرفی درکشور، در داخل و توسط 28 شرکت روغن کشی و روغن نباتی فعال درعرصه صنعت روغن نباتی، تولید و به بازار عرضه می شود. میزان تولید روغن نباتی درکشور درسال 1388 معادل 1505 هزار تن بوده است (ivoi, 2010) این میزان روغن نباتی به کمک تصفیه 1104 هزار تن روغن خام وارداتی و روغن کشی از 1262 هزار تن انواع دانه روغنی حاصل شده است(iccim, 2010). براین اساس بیش از 90 درصد مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید روغن نباتی در کشور ازطریق انواع روغن خام یا انواع دانه روغنی وارداتی تامین می شود. ازطرفی دانه روغنی سویا بیش از 95 درصد ترکیب دانه های روغنی وارداتی به کشور را به خود اختصاص می دهد. دانه روغنی سویای وارداتی تقریبا" 80 درصد مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات روغن کشی کشور را به خود اختصاص می دهد. از طرفی بررسی تغییرات قیمت جهانی این محصول حکایت از نوسانات شدید قیمت درطول ماههای سال و همچنین سالهای مختلف دارد. طبعا نوسانات قیمت سویا به نوسانات قیمت محصول نهایی آن یعنی روغن نباتی و محصولات جانبی آن همانند کنجاله سویا که یکی از اقلام بااهمیت خوراک طیور کشور است منجر می شود. این نوسانات قیمت، هم کارخانجات روغن کشی کشور و هم مصرف کنندگان روغن را با ریسک مواجه می سازد. بعلاوه این ریسک به تولیدکنندگان گوشت مرغ و تخم مرغ هم کشیده می شود. بنابراین مدیریت ریسک قیمت دانه سویا از اهمیت زیادی برخوردار است. اما بازار بین المللی دانه روغنی سویا یک بازارکاملا" رقابتی است و صنایع روغن کشی بخش اعظم نیازخود را با توجه به ضریب خودکفایی کشور درتولید دانه روغنی سویا از این بازارها تامین می نمایند. لذا به نظر می رسد امکان بهره گیری از مکانیزمهای مدیریت ریسک مبتنی بر بازار برای کنترل این نوسانات و کاهش ریسک یادشده فراهم می باشد. تحقیق حاضربه دنبال آن است تا تاثیر بهره گیری از مکانیزم بازار آتی های دانه روغنی سویا بعنوان یک ابزار مشتقه مالی را برای کاهش ریسک قیمت سویای وارداتی ارزیابی نماید. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: اهداف این تحقیق عبارتند از: بررسی ساز و کار مدیریت ریسک قیمتی واردات سویا در بازار آتی ها؛ معرفی و اندازه گیری نرخ بهینه پوشش ریسک قیمت سویای وارداتی در بازار آتی ها و بررسی عوامل موثر بر آن؛ ارائه توصیه های سیاستی درخصوص اتخاذ سیاست مناسب در واردات کالاهای اساسی کشاورزی از طریق شرکت در بازار آتی های خارجی؛ معرفی توانایی بازارهای بورس آتی های کشاورزی در مدیریت ریسک قیمتی این محصولات و اندازه گیری منافع احتمالی حاصل از آن؛ بررسی تئوریک توانایی بازار بورس آتی ها در مدیریت ریسک درآمدی محصولات کشاورزی و توصیه های سیاستی جهت راه اندازی این نوع بازار در کشور. با توجه به اینکه در تحقیق حاضر صرفا به دنبال پوشش ریسک قیمتی محصول کشاورزی وارداتی دانه روغنی سویا به کمک معرفی بازار آتی های خارجی می باشیم می توان دو سئوال زیر را بعنوان سئوالات اساسی تحقیق عنوان کرد: سوال اول: نرخ بهینه پوشش ریسک برای واردکنندگان دانه روغنی سویا در بازار آتی های خارجی چه میزان می باشد؟ سوال دوم: منافع احتمالی حاصل از شرکت فرضی واردکنندگان دانه روغنی سویا در بازار آتی های خارجی چه میزان می توانست باشد؟ با عنایت به سئوالات ذکر شده دو فرضیه ذیل در بررسی تجربی مورد آزمون قرار می گیرد: فرضیه اول: شرکت در بازار آتی های خارجی می تواند یک ابزار مناسب مدیریت ریسک قیمتی سویای وارداتی باشد. فرضیه دوم: شرکت همزمان در بازار آتی های خارجی محصول و ارز می تواند موجب بهبودکارایی مدیریت ریسک قیمتی سویای وارداتی گردد. پ- روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق،نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: هدف این رساله معرفی بازار آتی های محصولات کشاورزی بعنوان یک سیاست بازار مبنا برای کاهش اثرات منفی درآمدی نوسانات قیمت و بررسی چگونگی پوشش ریسک قیمتی محصولات وارداتی در بخش کشاورزی به کمک انتخاب نرخ بهینه پوشش ریسک و مقایسه کارایی حاصل از روشهای مختلف در این بازارها می باشد. در این تحقیق ضمن معرفی بازار آتی ها بعنوان یک ابزار مدیریت ریسک قیمتی محصولات کشاورزی و بررسی چگونگی ایجاد و تاریخچه این بازارها در جهان، مبانی نظری چگونگی کاهش اثرات درآمدی منفی نوسانات قیمت به کمک نرخ های بهینه پوشش ریسک تجزیه و تحلیل خواهد شد. در بررسی نظری؛ کلیه تئوری ها و نظریات موجود درخصوص چگونگی دستیابی به نرخ بهینه پوشش ریسک و نقاط ضعف و قوت هر یک از آنها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در نهایت با عنایت به مزیت های موجود بر دو مدل "نسبت بهینه پوشش ریسک حداقل واریانس"، و "نسبت بهینه پوشش ریسک با میانگین واریانس" تأکید می شود. در تجزیه و تحلیل تجربی، ابتدا به بررسی وضعیت بازار دانه روغنی سویا به لحاظ مصرف، تولید داخلی، واردات و ضریب خودکفایی و چگونگی تعیین قیمت آن در بازار داخلی و ارتباط موجود بین قیمت داخلی و قیمت های بین المللی پرداخته شده و نقش نهادهای مختلف در بازار این کالا مرور می شود. روش گردآوری اطلاعات در بخش نظری تحقیق، مراجعه به منابع کتابخانه ای و مقالات معتبر در مجله های علمی و پژوهشی داخلی و خارجی و تحقیقات دانشگاهی و همچنین مقالات معتبر علمی موجود در شبکه جهانی اینترنت می باشد. در بخش تجربی، اطلاعات و داده ها از طریق مراجعه به بانک اطلاعات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گزارش های آماری مرتبط در کشور شامل گزارش های آماری موجود در وزارت جهاد کشاورزی، شرکت بازرگانی تجاری جمهوری اسلامی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران و جداول گزارش قیمت و مقدار معاملات روزانه، هفتگی و ماهانه در بازار بورس آتی ها cbot، cme و tge و ... موجود در سایت اینترنتی بورس های مذکور تهیه خواهد شد. جامعه آماری تحقیق؛ آمارهای مربوط به میزان تولید، میزان مصرف، سطح زیر کشت و شاخص های قیمت ماهانه دانه روغنی سویا، آمارهای مربوط به واردات این محصول و نرخ ارز بازار آزاد و همچنین آمارهای مربوط به قیمت های ماهانه آتی ها در بازارهای بورس آتی های cbot، cme و tge می باشد. در بخش نظری تحقیق، تجزیه و تحلیل به صورت توصیفی انجام می شود. در بخش تجربی نرخ بهینه پوشش ریسک، مقدار آتی های سویا و مقدار آتی های ارز بعنوان متغییرهای وابسته و قیمت واردات سویا، قیمت آتی های سویا در بازارهای بورس نامبرده قبلی ، نرخ ارز، قیمت آتی های ارز و مقدار واردات سویا به عنوان متغییرهای مستقل در نظر گرفته شده و داده ها به صورت ماهانه و برای چهار سال متوالی به صورتی که برآورد کننده نیاز مدل باشد، به صورت سری زمانی (time series) تهیه شده و عمدتاً از طریق تکنیک های arch و garch (و سایر تکنیک های اقتصاد سنجی به فراخور نیاز) تجزیه و تحلیل داده ها انجام خواهد شد. برای برآورد آماری و تحلیل های اقتصاد سنجی مورد نیاز در تحلیل تجربی از نرم افزارهای اقتصاد سنجی همچون: eviews، shazam بهره گرفته خواهد شد. مفاهیم و واژگان اختصاصی طرح به صورت زیر تعریف می شود: - قرارداد آتی ها (futures contract): قراردادی است که دارنده آن متعهد می شود دارایی موضوع قرارداد، یعنی دارایی پایه را که ممکن است کالا یا ارز یا اوراق بهادار باشد، خریداری کرده یا بفروشد. قرارداد آتی ها صرفاً در بورس های رسمی (exchanges) مبادله شده و ویژگی اصلی آن استاندارد بودن آن است، بدین معنی که کمیت، کیفیت و خصوصیات فنی دارایی پایه و تاریخ و محل تحویل آن باید بر طبق ضوابط بورس، استاندارد باشد. در معامله آتی ها، اتاق پایاپای (clearing house) اجرای کامل تعهدات طرفین معامله را تضمین کرده و معامله قرارداد آتی ها مستلزم پرداخت و دیعه و تسویه حساب روزانه است. - پوشش ریسک (hedging): تفاوت بین قیمت نقدی محصول و قیمت آتی های آن را اصطلاحاً مبناء (basis) می نامند – با توجه به عدم قطعیت های موجود در بخش کشاورزی، مقدار مبنا که تحت تأثیر هزینه های حمل و نقل، انبارداری، نرخ بهره، وضعیت روانی بازار و عملکرد نیروهای عرضه و تقاضا می باشد، با عدم قطعیت مواجه است. با عنایت به تصادفی بودن مقدار مبنا، هدف گروهی از شرکت کنندگان در بازار آتی ها که یا دارنده دارایی پایه هستند یا اینکه می خواهند در زمان معینی در آینده دارایی پایه را مالک شوند، بیمه کردن دارایی پایه در قبال تغییرات تصادفی مبنا می باشد. - نرخ بهینه پوشش ریسک (optimal hedge ratio): تعداد مشخصی از قرارداد آتی ها به صورت نسبتی از مقدار دارایی پایه که فروشنده (یا مالک) و یا خریدار دارایی پایه بایستی در بازار آتی ها بفروشد یا خریداری نماید تا دارایی پایه را در برابر نوسانات مبنا یا ریسک مبنا (basis risk) بیمه نماید. ت- یافته های تحقیق: در این تحقیق شرکت در بازار آتی های بورس تجاری شیکاگو و اتخاذ استراتژی خرید آتی های دانه روغنی سویا بعنوان یک ابزار پوشش ریسک قیمتی واردات دانه روغنی سویا مورد بررسی قرار گرفته و به کمک دو الگوی «حداقل واریانس» و «میانگین واریانس» نرخ بهینه پوشش ریسک استخراج شده است. همچنین ورود نرخ ارز و هزینه حمل ونقل در مدل و اثرات متقابل ریسک نرخ ارز، ریسک حمل ونقل و ریسک قیمت واردات بررسی شده و شرکت همزمان در بازار آتی های سویا، نرخ ارز و سوخت حرارتی به عنوان جایگزینی برای آتی های حمل و نقل به صورت تکی، دوتایی و سه تایی بررسی شده و در نهایت کارایی هر کدام از مجموعه نرخ های پوشش ریسک حاصل برای سویا، ارز و سوخت بررسی و نرخ بهینه پوشش ریسک موثر تعیین شده است. نتایج نشان می دهد که بازار آتی ها می تواند به عنوان یک ابزار مناسب برای مدیریت ریسک قیمت برای واردکنندگان دانه سویا مورد بهره برداری قرار گیرد. شرکت همزمان در بازار آتی های خارجی محصول و ارز می تواند موجب بهبودکارایی مدیریت ریسک قیمتی سویای وارداتی گردد. بطوری که اگر واردکنندگان معادل 89 درصد نیاز وارداتی خود نسبت به اتخاذ موضع خرید در بازار آتی های سویا اقدام نمایند مشروط به اتخاذ موضع مناسب در بازار آتی های ارز جایگزین، قادر خواهند بود ریسک قیمت را به میزان 27/94 درصد کاهش دهند. نرخ بهینه پوشش ریسک برای آتی های سویای یک ماهه ، به کمک الگوی میانگین واریانس و سناریوی پوشش ریسک دوتایی سویا و ارز حاصل می شود که برای دوره 12 ماهه سال 1388 به صورت متوسط برابر است با اتخاذ موضع خرید آتی ها معادل 89 درصد نیاز وارداتی در هر ماه به شرط شرکت مناسب در بازار آتی های ارز خارجی. ث- نتیجه گیری و پیشنهادات: شرکت در بازار آتی های خارجی می تواند یک ابزار مناسب مدیریت ریسک قیمتی سویای وارداتی باشد. شرکت همزمان در بازار آتی های خارجی محصول و ارز می تواند موجب بهبودکارایی مدیریت ریسک قیمتی سویای وارداتی گردد. شرکت همزمان در بازار آتی های خارجی محصول، حمل و نقل و ارز بهبودی در کارایی مدیریت ریسک قیمتی سویای وارداتی نسبت به پوشش ریسک دوتایی سویا و ارز به دنبال نخواهد داشت. نرخ بهینه پوشش ریسک برای آتی های سویای یک ماهه ، به کمک الگوی میانگین واریانس و سناریوی پوشش ریسک دوتایی سویا و ارز حاصل می شود که برای دوره 12 ماهه سال 1388 به صورت متوسط برابر است با اتخاذ موضع خرید آتی های سویا به اندازه 89 درصد نیاز وارداتی در هر ماه به شرط اتخاذ موضع معاملاتی مناسب در بازار آتی های ارز خارجی. اگر واردکنندگان دانه روغنی سویا در سال 1388، به اندازه 89 درصد نیاز وارداتی خود نسبت به اتخاذ موضع خرید در بازار آتی های سویا اقدام می نمودند، مشروط به اتخاذ موضع مناسب در بازار آتی های ارز جایگزین، می توانستند ریسک قیمت را به میزان 27/94 درصد کاهش داده و نزدیک به 8000 میلیون ریال در هزینه واردات صرفه جویی به عمل آورند. در تحقیق حاضر فرض شد صرفا از قراردادهای آتی های یک ماهه استفاده شود، لذا نرخ های بهینه حاصل، برای قراردادهای آتی های با دوره زمانی یک ماهه می باشد. توصیه می شود در مطالعات آینده برقراردادهای آتی ها با طول دوره بیشتر تاکید شده و اثر افزایش طول دوره آتی ها بر نرخ بهینه پوشش ریسک سنجیده شود. توسعه این روش پوشش ریسک برای سایر کالاهای کشاورزی که دارای بازار آتی ها می باشند، توصیه می شود. استخراج نرخ بهینه پوشش ریسک برای گروه کالاهای کشاورزی مانند دانه روغنی سویا، کنجاله سویا و روغن خام سویا به صورت پویا و همزمان برای تحقیقات آینده پیشنهاد می شود. بررسی امکان سنجی راه اندازی این نوع بازار برای محصولات کشاورزی جهت پوشش ریسک کشاورزان یکی دیگر از زمینه های مطالعاتی می باشد که می توان پی گیری کرد.

ارزیابی اقتصادی تاسیس نیروگاه به منظور تامین برق کارخانه تولید آلومینیوم (مطالعه ی مورد کارخانه آلومینیوم ایران«ایرالکو»)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده اقتصاد 1391
  محمد صادق سبحانی   غلامرضا عباسی

وجود انرژی ارزان در ایران همواره به عنوان یک مزیت نسبی باعث ایجاد و رشد بسیاری از صنایع انرژی بر بوده است. اما پس از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه ها و اصلاح قیمت حامل های انرژی در سال 89، ادامه حیات این صنایع در گرو اصلاح فرآیندهای تولید در راستای کاهش مصرف انرژی و بهره گیری از شیوه های نوین و ارزان تر تأمین انرژی است. یکی از شیوه های تامین ارزان تر انرژی به ویژه برای صنایع معدنی کشور احداث نیروگاه مستقل به جای تأمین برق از شبکه سراسری است که اخیراً در دستور کار برنامه ریزان صنعت کشور و مسئولان سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) قرار گرفته است. از طرف دیگر مسولان وزارت نیرو نیز که سیاست تولید پراکنده را در دستور کار خود قرار داده اند، از احداث نیروگاه های مستقل برای صنایع کشور حمایت های ویژه ایی به عمل می آورند. از آنجا که تولید آلومینیوم از طریق فرآیند الکترولیز انجام می شود، انرژی الکتریکی مهمترین نهاده ی تولید در صنعت آلومینیوم به حساب می آید. چرا که علاوه بر سهم بالای برق در ساختار هزینه ای این صنعت، با قطع برق خسارات هنگفتی به خطوط تولیدی در این صنعت وارد می آید. شرکت آلومینیوم ایران ( ایرالکو) با سابقه ی 40 ساله در تولید آلومینیوم چند سالی ست که ضرورت احداث نیروگاه را از منظر کاهش هزینه و اطمینان از تأمین برق درک کرده و احداث نیروگاهی با ظرفیت 484 مگاوات را در برنامه آتی خود قرار داده است. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار کامفار به این سوال پاسخ داده شده است که آیا احداث نیروگاه برای شرکت ایرالکو دارای توجیه اقتصادی است؟ پس از ورود داده های مربوط به برآورد درآمدها و هزینه های نیروگاه در 3 سناریوکه با تغییر قیمت برق در نرخ تنزیل 14 درصد طراحی شد، اینگونه نتیجه گرفته شد که اگر قمیت برق بیش از 500 ریال در هر کیلو وات ساعت باشد احداث نیروگاه برای ایرالکو دارای توجیه اقتصادی است.

بررسی عوامل تاثیر گذار بر تابع تولید سلامتی در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1387
  ناصرالدین علی زاده   اسفندیار جهان گرد

چکیده ندارد.

ارزیابی اقتصادی نیروگاه حرارتی از نوع گازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1387
  خدیجه رحمتی احمدآبادی   محمد آسیایی

چکیده ندارد.

نیروی انسانی و روند اشتغال در اقتصاد ایران با نگاهی به ظرفیت اشتغال در بخش صنعت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد 1370
  حسن طایی   احمد فرجی دانا

این رساله دارای پنج فصل اصلی میباشد : در فصل نخست به نیروی انسانی توجه شده و سعی گردیده به بررسی مسائلی پرداخته شود که در برنامه ریزی نیروی انسانی باید آنها را مدنظر قرار داد. در فصل دوم اوضاع کلی اقتصادی ایران در اواخر دوره قاجاریه بمنظور نشان دادن حرکت فروپاشی نظام سنتی ایران و زایش سیستم نوین سرمایه داری مورد بررسی قرار گرفته است . فصل سوم شامل بررسی روند اشتغال در اقتصاد کشور می باشد که کوشش شده با توجه به سیاستهای اقتصادی به جستجوی علل توزیع نیروی کار بین بخشهای اقتصادی پرداخته شود . فصل چهارم، وضعیت صنایع و ویژگیهای آن را مورد بحث قرار می دهد که دراین فصل ابتدا صنایع کشور را به صنایع دستی، صنایع کوچک و صنایع بزرگ تقسیم و سپس توضیحاتی در مورد هریک ا آنها ارائه شده است . در پایان و در فصل پنجم نیز نتیجه گیریهای لازم بعمل آمده است .