با توجه به این که برای اغلب دانشجویان تاریخ، اصطلاح ادبیات سیاسی که شامل؛ نثر و نظم و انواع آن و تأثیر آن بر سیاست، تقریبا نا آشنا بوده و از طرف دیگر بررسی زندگی عارف قزوینی، بدون توجه به سابقه تاریخی محل تولد و جدا از بررسی شرایط خاص خانواده و محیط وی انجام گرفته، لذا ضرورت انجام پژوهشی در این زمینه احساس گردید. علاوه بر این، شناخت و آگاهی از هنر والای شعر و موسیقی -که در مورد عارف، درتصانیف وی جلوه گر است- و تأثیر آن، بر سیاست که ویژگی های خاص خود را دارد، کاملا ضروری به نظر می رسد. به همین علت، بررسی زندگی کسی که هم در عرصه ی سیاست و هم درعرصه ی فرهنگ و ادب فعالیت داشته، برای نگارنده موضوعیت داشته است. اطلاع از میزان تأثیرگذاری اشعار سیاسی وی بر نهضت مشروطه و دیگر فعالیت های سیاسی وی مورد توجه بوده است. عارف قزوینی فردی وطن دوست بوده که وظیفه سیاسی خود می دانسته که در راه آزادی میهن و استقرار قانون در آن، تمام سعی و تلاش خود را از طریق یگانه سلاحی که در دست داشته، یعنی سرودن اشعار سیاسی و اجرای کنسرت انجام دهد. وی در این راه با سرودن اشعار سیاسی قابل فهم برای عوام و با اجرای هم زمان شعر و موسیقی، باعث جذب و جلب توجه مردم شده و هر چند گاهی در انتخاب و تشخیص درست از نادرست به خطا رفته، ولی در نهایت عنوان شاعر ملی را از طرف مردم و مطبوعات کسب نموده است. در این پایان نامه حتی الامکان تلاش شده است که به دور از حب و بغض و نگاه های جانبدارانه، به موضوع پرداخته شود و با روش های تاریخی، به مهمترین فصول زندگانی سیاسی عارف در تعامل با دولت و شخصیت های تاریخی پرداخته گرد.