نام پژوهشگر: مهرناز شیرمحمدی

اثر تور ترال کفی بر روی پراکنش و تنوع شکم پایان و پرتاران در منطقه بحرکان (خلیج فارس)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر 1390
  مهرناز شیرمحمدی   سیمین دهقان مدیسه

این مطالعه به منظور بررسی تأثیر ترال بر روی تغییرات خصوصیات بستر، تنوع و پراکنش پرتاران و شکم پایان، دو رده غالب ماکرو بنتوزهای منطقه صیادی بحرکان در سواحل شمال غربی خلیج فارس، انجام شد. نمونه برداری طی سه نوبت به صورت قبل از شروع فصل ترال (25 اردیبهشت) و دو هفته (14 شهریور) و سه ماه (23 آبان) بعد از اتمام فصل ترال در سال 1389 انجام شد. به این منظور 18 ایستگاه در دو محدوده عمق 6 و 10 متر تعیین شد که در هر عمق 9 ایستگاه در نظر گرفته شد. نمونه های رسوب به وسیله گرب van veen با سطح مقطع 025/0 متر مربع بالا آورده شد. نهایتاً 62 گونه شکم پا و 36 گونه پرتار شناسایی شد. در هر دو عمق میزان فراوانی شکم پایان و پرتاران دو هفته و سه ماه بعد از ترال نسبت به قبل از ترال بطور معنی داری کاهش پیدا کرده است (p<0.05) بین میزان فراوانی شکم پایان و پرتاران با میزان درصد مواد آلی و سیلت و رس و کربن آلی در هر دو عمق همبستگی معنی دار و معکوس مشاهده گردید (p<0.05). تغییرات زی توده شکم پایان و پرتاران مشابه با تغییرات فراوانی می باشد. بعد از ترال موجودات با اندازه کوچک غالب شده اند. گونه غالب شکم پایان در هر دو عمق بعد از دو هفته از ترال گونه acteocina involuta و گونه غالب پرتاران گونه cossura longocirrata می باشد. در هر دو عمق شاخص های تنوع شانون و غنای مارگالف و یکنواختی پیلو در شکم پایان بعد از دو هفته از ترال کاهش ولی غالبیت سیمپسون افزایش پیدا کرده است. در حالی که سه ماه بعد نسبت به دو هفته بعد از ترال همه این شاخص ها به جز غالبیت افزایش یافته اند. همچنین در هر دو عمق شاخص غنا و تنوع در پرتاران روندی رو به کاهش و غالبیت روندی رو به افزایش را نشان می دهد. یکنواختی پیلو دو هفته بعد از ترال افزایش یافته درحالی که سه ماه بعد نسبت به دو هفته بعد از ترال کاهش یافته است. همچنین نتایج آنالیز خوشه ای نشان میدهد که بیشترین درصد شباهت در ایستگاه های هر دو عمق، مربوط به ایستگاه های دو هفته بعد از ترال به میزان بالای 70 درصد می باشد. بیشترین اثرات ترال بر روی رده شکم پایان و عمق 6 متر بوده است. در این مطالعه پارامتر های محیطی آب مثل شوری، کدورت، اکسیژن محلول، دما، اسیدیته اندازه گیری شده است. در بررسی بافت بستر، مقدار درصد سیلت و رس در اعماق 6 و 10 متری به ترتیب (48/99- 4/92)% و (76/99- 08/89)% و مقدار درصد مواد آلی در اعماق 6 و 10 متر به ترتیب (41/28- 75/19)% و (97/27-29/19)% و میزان کربن آلی در اعماق 6 و 10 متر به ترتیب (18/12- 9/4) میلی گرم بر لیتر و (68/12- 7/4) میلی گرم بر لیتر ثبت شد که در هر دو عمق میزان آنها بعد از ترال افزایش پیدا کرده است. ولی سه ماه بعد از ترال نسبت به دو هفته بعد از ترال مقدار کربن آلی و مواد آلی کاهش یافته و بین درصد سیلت و رس سه ماه و دو هفته بعد از ترال اختلاف معنی داری مشاهده نشده است (p<0.05).