نام پژوهشگر: نسترن صارمی

رخداد هنری به مثابه امر نوی خلاق
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1390
  نسترن صارمی   شمس الملوک مصطفوی

هدف اصلی این پروژه، پرسش از امر نو و اتخاذ رویکردی نظری به کیفیت های نو در آثار هنری است. بدین منظور باید پرسید امر نو چگونه در ساحت وجود به وقوع می پیوندد. اهمیت نظریه ی رخداد آلن بدیو در آن است که رخداد یا امر نو را با مقوله ی حقیقت و سوژگی پیوند می دهد. آلن بدیو، فیلسوفِ امر کثیر است. در هستی شناسی او، وجود همان کثرتِ محض یا نامنسجم است و در نتیجه، برای تفکر دسترس ناپذیر. بنابراین ما همواره با کثرتِ ساختار یافته مواجهیم که وضعیت نام دارد: کثرتی که مشمول عملِ شمارش شده است. هر حالتی از امور، متضمن دست کم یک عنصر است که به رغمِ تعلق آشکارش به وضعیت، از سوی وضعیت به حساب نمی آید: این همان عرصه ی رخدادپذیر است. وقوعِ رخدادها نادر، تصادفی و پیش بینی ناپذیر است. سوژه و حقیقت، از پی رخداد و از خلالِ تصمیم به وفاداری بدان ساخته می شود. رخداد و حقیقت، مشروط به چهار قلمروند: سیاست، علم، عشق و هنر. رویکرد بدیو به هنر، در نظریه ی نازیباشناسی او تجلی می باید. او مفهوم زیباشناسی و نظریه ی فلسفی هنر را کنار می گذارد و بر این باور است که هنر را نمی توان ابژه ی تفکر فلسفی قرار داد. هنر خود صورت متمایزی از تفکر است. حقیقت هنر، درون ماندگار آثار هنری است: یعنی با حقیقت هایی که نمایش می دهد، هم حدود و ثغور است. و تکین است: زیرا این حقیقت ها به هیچ کجای دیگر جز هنر اختصاص ندارند. فیلسوف اعلام می کند که این حقیقت ها وجود دارند و آن ها را از جهانِ عقیده یا باورهای همگانی جدا می کند. فیلسوف، آثارهنری را در نسبت و ارتباط با دیگر حقایقِ معاصر با آن ترتیب و سازمان می دهد و از این رو درباره ی "هم امکانی"ِ آنها با ما حرف می زند. در راستای بسط این نظریه و درک جایگاه رخداد هنر، در این پژوهش، قسمت هایی از خوانش های بدیو از آثار هنری به بحث گذاشته می شود. بر این اساس، معنای رخداد، سوبژکتیویته و حقیقت در آثار هنری، منحصر و درونی خود این آثار است و نمی توان آن را با طرح فلسفی یا صورت بندی های دیگر آن در قلمروهای دیگر حقیقت، یکی دانست. مواجهه با هنر، چشم اندازهای تازه ای به روی ساحت زیست بشری می گشاید.