نام پژوهشگر: حسن تحصیلی

ارزیابی نوسانات بازار مسکن و رابطه آن با ادوار تجاری در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1390
  حسن تحصیلی   عبدالرسول قاسمی

بحران اقتصادی که از نیمه دوم دهه 2000 آغاز گردید بار دیگر توجه اقتصاددانان را به موضوع ادوار تجاری جلب نمود. از آنجا که بحران از بخش مسکن آمریکا شروع شد این فرضیه را تقویت نمود که نوسانات بخش مسکن پیشروی ادوار تجاری است. مطالعات تجربی زیادی که در آمریکا و اروپا انجام شده این فرضیه را تأیید می نماید. این تحقیق به دنبال آزمون این فرضیه در اقتصاد ایران و کشف ماهیت بازار مسکن است. مسکن، سهم قابل توجهی از هزینه خانوار را به خود اختصاص می دهد و از طرفی سهم پانزده درصدی ارزش افزوده مسکن از تولیدکل و شاخص هفتاد در صدی پیوند پیشین با سایر بخشها نشان دهنده اهمیت آن در تولید است. لذا شناخت ماهیت بازار مسکن هم برای تولید کننده آن و هم برای تقاضا کننده آن – و در نتیجه هم برای سیاستگذاران- اهمیت پیدا می کند. مهمترین جنبه بازار مسکن، نوسانات آن است، لذا شناخت ساز و کار بازار مسکن همیشه مورد علاقه اقتصاددانان بوده است. در این تحقیق دو جنبه از این بازار مورد ارزیابی قرار گرفته است : اول، نوسانات بازار مسکن و ارتباط آن با ادوار تجاری؛ ودوم، شناخت و تصریح عوامل موثر بر بازار مسکن و نوسانات آن. درقسمت اول که در برگیرنده داده های سالانه 1350 تا 1387 است تولید ناخالص داخلی (gdp) به عنوان متغیر مرجع و متغیرهای بازار مسکن شامل: پروانه ساخت، شروع ساخت، تولید مسکن، زیربنای ساخته شده، سرمایه گذاری در مسکن، اشتغال در مسکن و قیمت مسکن به عنوان متغیرهای اساسی انتخاب شده اند. ابتدا– با استفاده از نرم افزارeviews7- لگاریتم متغیرها با استفاده از فیلتر هادریک- پرسکات به روند و ادوار تجزیه گردیده و سپس با استفاده از تحلیل همبستگی، تحلیل نقاط برگشت و شاخص همگامی میزان هم حرکتی متغیرها و ارتباط آنها از نظر پیشروی، همزمانی یا پسروی تعیین گردیده و به تحلیل آنها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهند که متغیرهای مسکن(غیر از پروانه های ساخت) هم حرکتی معناداری با تولید کل دارند. شروع ساخت و سرمایه گذاری در مسکن با تولید کل همزمان بوده ولی تولید مسکن، قیمت مسکن و اشتغال در مسکن نسبت به تولید کل تأخیر دارند. بنا بر این نوسانات تولید کل( ادوار تجاری) راهنما و پیشروی نوسانات تولید مسکن است. آزمون علیت گرنجر نیز نشان دهنده رابطه علی دو طرفه میان تولید کل و تولید مسکن و همچنین علت بودن تولید کل برای سایر متغیرهای مسکن می باشد. در قسمت دوم بر اساس داده های فصلی سالهای 87-1369 با کاربرد روش خود توضیح با وقفه های گسترده (ardl) متغیرهای مختلف که امکان تأثیر گذاری بالقوه بر تقاضا و موجودی مسکن دارند مورد برآورد قرار گرفته که در نهایت، متغیرهای : ازدواج، تولید ناخالص داخلی، شاخص قیمت مسکن، شاخص قیمت اجاره مسکن و حجم نقدینگی به عنوان بهترین متغیرهای توضیحی انتخاب گردیدند. نتایج نشان می دهند که متغیرهای ازدواج، تولید ناخالص داخلی و شاخص قیمت اجاره مسکن در کوتاه مدت و بلندمدت رابطه مثبت، متغیر شاخص قیمت مسکن در کوتاه و بلند مدت رابطه منفی و متغیر حجم نقدینگی در کوتاه مدت رابطه منفی و در بلندمدت رابطه مثبت با مسکن دارند. در ادامه، بررسی تأثیر شوکهای وارده بر بازار مسکن با استفاده از تابع عکس العمل ضربه در الگوی var نشان داد که شوکهای قیمت مسکن اثرات نوسانی داشته و شوکهای نفتی تأثیر مثبت را به همراه دارند.

بررسی عوامل اقتصادی – اجتماعی موثر بر امید به زندگی در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده اقتصاد و علوم اداری 1392
  صالح طاهری بازخانه   مصطفی کریم زاده

چکیده امید به زندگی یکی از مهم ترین شاخص های سلامت بوده که برآیند عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و ... است. شاخص های سلامت و در رأس آن ها امید به زندگی بر مسائل مهمی نظیر رشد اقتصادی و سرمایه ی انسانی اثر چشمگیری دارد. از این رو پژوهش حاضر به شناسایی عوامل موثر بر امید زندگی در ایران طی سال های 1387 – 1350 می پردازد. به منظور تأمین هدف پژوهش، از روش خود توضیحی با وقفه های توزیعی (ardl) و نرم افزار microfit 4.1 استفاده شده است. داده های مورد نیاز از سالنامه ها ی آماری موجود در درگاه ملی آمار، داده-های موجود در درگاه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و داده های بانک جهانی استخراج شده اند. نتایج تخمین نشان می دهد که در بلندمدت نرخ شهرنشینی، نرخ بی سوادی و سرانه ی مخارج مصرف دخانیات اثر منفی (ضرایب به دست آمده متغیرهای مذکور به ترتیب عبارت اند از: 81/18-، 83/4- و 042/0-) و درآمد سرانه و سرانه ی مخارج رفاه اجتماعی دولت اثر مثبت (ضرایب به دست آمده متغیرهای مذکور به ترتیب عبارت اند از: 065/0 و 037/0) بر امید به زندگی داشته اند. اما سرانه ی مخارج بهداشتی دولت اثر معناداری بر شاخص سلامت جامعه بر جای نگذاشته است. به نظر می رسد تخصیص نامناسب بودجه در بخش بهداشت و سهم کم بودجه بهداشتی از تولید ناخالص داخلی، دلیل نتیجه ی اخیر باشند. کلمات کلیدی: امید به زندگی، ایران، مخارج رفاهی سرانه، گروسمن، ardl

بررسی مقایسه ای اثر مصرف انرژی و رشد اقتصادی بر آلودگی هوا در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1393
  شهلا علی نیا کلاته   مهین دخت کاظمی

آلودگی هوا یکی از مشکلات زیست محیطی است که در سال¬های اخیر وهمگام با توسعه¬ی جوامع، صنعتی شدن ورشد تکنولوژی، به خطری جدی برای بشر تبدیل شده است. مطالعات انجام شده در مورد گازهای آلاینده¬ی منطقه¬ای ومحلی، یک رابطه¬ی u برعکس بین آلودگی سرانه و gdp سرانه را اثبات می¬کند؛ اما درمورد گازهای آلاینده¬ی جهانی مانند co2 نتایج بررسی¬ها متفاوت است. در این مطالعه به بررسی رابطه¬ی رشد اقتصادی، مصرف انرژی و انتشار دی اکسید کربن، به کمک داده های تابلویی (پنلی) در قالب فرضیه¬ی کوزنتس، برای کشورهای در حال توسعه (ایران، آلبانی، مقدونیه و پرو) و کشورهای توسعه یافته(ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و ایرلند) در طی دوره¬ی 1990-2012 می¬پردازیم. نتایج بررسی در مورد رابطه¬ی رشد اقتصادی و انتشار دی¬اکسید کربن، یک رابطه¬ی افزایشی بین این متغیرها را در هردو دسته از کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه¬یافته اثبات کرد. وهمچنین نتایج وجود یک رابطه¬ی افزایشی بین انتشار دی اکسید کربن و مصرف انرژی را در کشورهای در حال توسعه وهمچنین وجود یک رابطه کاهشی بین این متغیرها را در کشورهای توسعه یافته تأیید کرد. از آنجا که مصرف سوخت¬های فسیلی در کشورهای توسعه یافته (به دلیل استفاده از تکنولوژی¬های دوست دار محیط زیست از قبیل انرژی¬های پاک وهسته¬ای) سیر نزولی دارد، رابطه مصرف انرژی و انتشار دی اکسید کربن در این دسته از کشورها منفی می باشد.

برآورد و پیش بینی تقاضای حامل های انرژی در بخش حمل ونقل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - پژوهشکده امور اقتصادی 1393
  محمد جواد گرجی پور   حسن تحصیلی

تابع تقاضای انرژی در بخش حمل ونقل بازتاب و نمایان گر احتیاجات مصرف کنندگان انرژی از این سیستم می باشد. بنابراین تقاضای انرژی در بخش حمل ونقل، مبنای مهمی برای ارزیابی برنامه ریزی های این بخش و طراحی تجهیزات مورد نیاز آن فراهم می آورد. در این مطالعه با استفاده از روش رگرسیون حداقل مربعات جزئی(plsr) به برآورد و پیش بینی تقاضای حامل های انرژی(بنزین و گازوییل) و بررسی میزان آثار متغیرها (یارانه حامل های انرژی، تولید ناخالص داخلی، جمعیت، نرخ شهرنشینی) پرداخته شد. خلاصه یافته ها در این مطالعه، بیان می دارد، تولید ناخالص داخلی، جمعیت، نرخ شهرنشینی ویارانه انرژی اثر معنی دار و مستقیمی بر روی تقاضای بنزین و گازوییل در بخش حمل نقل دارد، بیشترین اثر را نرخ شهرنشینی و کمترین اثر را یارانه انرژی گذاشته است. همچنین برآورد تابع تقاضای انرژی( بنزین و گازوییل) در بخش حمل ونقل و پیش بینی آن در سال 1395 نشانگر آن است که میزان تقاضای بنزین و گازوییل به طور متوسط رشد سالانه % 8/3 و % 2/5 را دنبال می کند.

بررسی تأثیر رقابت در صنعت بانکداری بر ثبات بانک ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1392
  مجتبی پوستین چی   حسن تحصیلی

رقابت در صنعت بانکداری همانند سایر صنایع، به منظور افزایش کارایی و حداکثرسازی رفاه اجتماعی ضروری است. اما این نکته را نبایستی فراموش کرد که بخش بانکداری ویژگی های خاصی دارد که اهمیت ویژه ای برای آن در اقتصاد پدید آورده و آن را از سایر صنایع متمایز نموده است. به عنوان مثال می توان به در هم تنیدگی شدید این بخش از اقتصاد با بخش های حقیقی آن اشاره کرد. امروزه تقریباً هیچ صنعت و خدمتی را نمی توان مشاهده کرد که به موسسات مالی و به ویژه بانک ها وابسته نباشد. در ادبیات موضوع ثبات مالی و بانکی، تأثیر رقابت بر ثبات بانک ها بسیار محل مباحثات و مناقشات فراوان قرار گرفته است. عده ای معتقدند افزایش رقابت منجر به بی ثباتی مالی خواهد شد و دیدگاه رقابت – شکنندگی را پدید آوردند و عده ای دیگر که دیدگاه رقابت – ثبات را شکل داده اند، معتقدند که رقابت نه تنها ثبات را کاهش نخواهد داد، بلکه آن را خواهد افزود. به منظور بررسی تأثیر رقابت در صنعت بانکداری ایران بر ثبات بانک ها، از یک مدل داده های تابلویی با در نظر گرفتن 18 بانک فعال در صنعت بانکداری ایران در تمام دوره 1384 – 1390 استفاده شده است. در مدل تحقیق برگرفته از مدل برگر و همکاران (2008) از شاخص z (نماینده ثبات بانکی) به عنوان متغیر وابسته و از متغیرهای hhi (نماینده رقابت)، مجذور hhi و تعدادی متغیر کنترل در سطح بانک و در سطح کلان اقتصادی به عنوان متغیرهای مستقل استفاده شده است. نتایج برآمده از مجموعه مدل ها نشان می دهد با افزایش رقابت طی دوره مورد بررسی به تدریج از ثبات بانک ها کاسته شده است. لذا دیدگاه رقابت – شکنندگی به تأیید می رسد. همچنین افزایش نسبت وام به دارایی، کل دارایی و آزادی اقتصادی ثبات بانک ها را کاهش و افزایش نسبت سوددهی و رشد اقتصادی ثبات بانک ها را افزایش می دهد.

برآورد تابع تقاضای آب در بخش صنایع غذایی شهرستان مشهد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1394
  مسعود مهاجری   حسن تحصیلی

تقریبا انجام هیچ فعالیت اقتصادی اعم از کشاورزی، صنعتی و خدماتی بدون وجود آب امکان¬پذیر نیست. آب در چرخه طبیعت دارای مصارف گوناگونی است که شامل مصارف شرب و مصارف خانگی، استفاده در فعالیت¬های کشاورزی و دامداری، صنعتی و معدنی است. استان خراسان رضوی دارای تنوع اقلیمی است، اما به طور کلی جزو مناطق نیمه خشک کشور به شمار می رود و مسئله آب در استان مسئله بسیار مهمی است. برای انجام تحقیق از میان 420شرکت صنایع غذایی شهرستان مشهد، حدود 40% آنها فعال بوده، که از میان واحدهای فعال در سال 1392 تعداد 34 شرکت انتخاب گردید که اطلاعات شرکت¬ها پس از تهیه پرسشنامه بر اساس اهداف تحقیق، در شرکت¬های مذکور تکمیل گردید. بدین منظور، به جای استفاده از روش متداول تولید از روش حداقل¬سازی هزینه، فرم تابع هزینه ترانسلوگ و معادلات سهم هزینه¬ها با استفاده از روش رگرسیون¬های به ظاهر نامرتبط تکراری(isur) استفاده شده و پس از تخمین مدل با استفاده از نرم¬افزار eviews، کشش¬های جانشینی و قیمتی نهاده-های تولید به دست آمده و همچنین آزمون¬های هموتتیک بودن، بازده ثابت نسبت به مقیاس و کاب – داگلاس بودن تابع تولید صورت گرفته است. نتایج تحقیق بیان می¬کند که آب کالایی بی¬کشش بوده و کشش قیمتی آن نزدیک به صفر (0.01-) می¬باشد. مقادیر حاصل از کشش¬های جانشینی آلن – آوزاوا و موری شیما نشان می¬دهند که نهاده آب با ماشین¬آلات و نیروی کار رابطه¬ی جانشینی داشته ولی با ساختمان و زمین رابطه مکمل دارند. مطالعه حاضر این امکان را برای مدیران و تصمیم گیرندگان فراهم می¬سازد تا بتوانند نسبت به برنامه¬ریزی¬های مناسب در جهت مصرف بهینه آب اقدام نمایند.

بررسی تاثیر درآمدهای ناشی از توریسم بر رشد اقتصادی( بررسی مقایسه ای بین منتخبی از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1393
  زهرا ایزی   مهدی خداپرست مشهدی

درآمدهای توریسم تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی دارد.

بررسی تاثیر درآمدهای ناشی از توریسم بر رشد اقتصادی( بررسی مقایسه ای بین منتخبی از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1393
  زهرا ایزی   مهدی خداپرست مشهدی

درآمدهای توریسم تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی دارد.