نام پژوهشگر: فریبا رجبی

مایکوباکتریوم توبرکلوزیس عامل بیماری سل امکان سنجی استفاده از توالی ژن card در تشخیص سریع باسیل
پایان نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان مرکزی - دانشکده پزشکی اراک 1391
  فریبا رجبی   حسین سرمدیان

مقدمه : تشخیص سریع و شیمی درمانی مناسب اولین اقدام برای کنترل اپیدمی های سل است. در تشخیص بیماری سل، کشت نمونه بیمار (شامل خلط و یا نمونه های خارج ریوی)، با هدف اطمینان از وجود مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در نمونه انجام شده ، نقش مهمی در پروتکل درمانی بیمار ایفا می نماید. با این وجود این روش حدود 3 تا 6 هفته زمان می برد. استفاده از روشهایpcr جهت تشخیص سریع باکتریها وویروسها دارای حساسیت و ویژگی بالایی بوده و از دقت مناسبی برخوردار می باشد. بدین منظور کیتهای تجاری با هدف گذاری ترادف مشخصی از یک ژن اختصاصی، تولید و به بازار ارائه شده اند. در این طرح امکان سنجی استفاده از یک روش سریع و ساده بر مبنای pcr با کمک ژن card ارزیابی گردید. بدین ترتیب وابستگی به کیتهای تجاری مذکور مرتفع می شود. مواد و روشها : تعداد 40 نمونه از بیماران مسلول با علائم بالینی تائید شده و اسمیر و کشت خلط مثبت جمع آوری و dna آنها جداسازی شد. در این تحقیق برای انجام pcr ترادف خاصی از ژن card مایکوباکتریوم توبرکلوزیس جهت ارزیابی قدرت تشخیصی آن در یافتن این طراحی می شوند که بتوانند گونه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس را از میان سایر باکتریها شناسایی نمایند. پرایمرها پس از سفارش ساخت در واکنش pcr استفاده شدند. واکنش pcr ست گردید.بدین معنی که مقادیر مواد مورد نیاز و نیز برنامه amplification تعیین شد. دراین طرح از سویه هایی که به روشهای کشت و بیوشیمیایی، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس بودن آنها اثبات شده است (بعنوان استاندارد طلایی) استفاده می شود. بدین منظور سویه های حساس، مقاوم به دارو و سویه استاندارد h37rv مورد استفاده قرار گرفتند.واکنش pcr با کمک افزودن taq dna polymeraseو dntpوbuffer و پرایمرهای مذکور ست شده و برنامه pcr تعیین گردید. کلیه سویه ها با این روش pcr و الکتروفورز شدند. نتایج : تمام 40 نمونه بالینی مایکوباکتریوم توبر کلوزیس با کمک روشهای شناسایی معمول وکشت تعیین هویت شده و با کمک کیت pcr از نظر مولکولی اثبات هویت شدند. سپس در روش مورد استفاده در این تحقیق با پرایمرهای ژن ‍card مورد pcrقرار گرفته و باند 523 ارائه نمودند. نمونه های حساس، مقاوم به دارو و نیز سویه استاندارد، بصورت یکسان، باند مذکور را ارائه نمودند. بدین ترتیب انطباق کامل نتایج واکنش pcr انجام شده در این تحقیق با نتایج کیت pcr اثبات گردید. تعیین توالی انجام شده روی سویه ها، انطباق دقیق توالی بدست آمده از pcr با توالی موجود در بانک ژنی را نشان داد. نتیجه گیری : روش ارائه شده در این تحقیق قادر به افزایش سرعت عمل در تشخیص سل و کاهش خطاهای احتمالی در روش ذیل نلسون را بدنبال داشته و جهت استفاده روتین پیشنهاد می شود. باکتری در نمونه خلط مورد استفاده قرار گرفت. در روش pcr ، پرایمرها به گونه ای