نام پژوهشگر: مریم عشقدوست خاتمی

تحلیل گفتمان ساختارهای فرهنگی ضرب المثل های فارسی با تکیه بر امثال و حکم دهخدا
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1387
  مریم عشقدوست خاتمی   تژا میر فخرایی

فرهنگ شفاهی هر جامع های بیان گر جزئیات فراوانی است از رخدادهایی که در مسیر زمان در آن جامعه به وقوع پیوسته است. گردآوری فرهنگ معنوی ایران که از اوایل قرن حاضر در این کشور به شکلی چش مگیر آغاز شد، پژوه شهای بنیادینی را پدید آورد است که در کنار « امثال و حکم » که بسیاری از تحقیقات بعدی به نحوی وا مدار آن هاست. یکی از ارزشمند ترین کارها در این حوزه جزو بزرگ ترین گردآوری هایی است که توسط علامه علی اکبر دهخدا صورت گرفته است.اگر فرهنگ را گنجینه ای « لغت نامه » انباشته از آفرینندگی بشر در تمام حوزه های زبان، آداب، رسوم، دین، احکام شایسته و ناشایست بدانیم که در طول روزگاران پدید آمده است و زبان را جزئی از آن که از مه مترین عوامل انتقال فرهنگ است، باید برای ارتباط کلامی که از گسترد هترین رفتارهای انسانی است اهمیتی خاص قائل شویم. با بیان این مقدمه و کشف نقش ارتباط کلامی در فرهنگ؛ برای تحقیق و جستجو در حوزه به عنوان واحد تحقیق انتخاب شد تا به کمک آن بتوان اطلاعات پیدا و پنهان « ضرب المثل » فرهنگ از منظر ارتباط کلامی ضرب المثل ها را به جهت شناختن آداب و رسوم و خلقیات و اخلاقیات و در مجموع بعضی زوایای فرهنگی زندگی مردم استخراج که روشی نوین برای پژوهش متون ارتباطی است و برای شناخت معنی به کار « تحلیل گفتمان » نمود. در این پژوهش از روش رفته در پیام کاربرد دارد، استفاده شد. با توجه به بین رشت های بودن کار در دو رشته جامعه شناسی و ارتباطات نظریه هایی از این دو رشته جهت تدوین چهارچوب نظری انتخاب گردید. در مرحله بعد 100 ضرب المثل پرکاربرد و مصطلح در زبان روزمره انتخاب شد. شاخص هایی نیز جهت سنجش و دست هبندی ضرب المثل ها تعریف شد. شاخص هایی نظیر موضوع (امر / نهی / پند) دو وجهی بودن (خوب / بد)، تصویر ، شعر، طنز، شبانی / کشاورزی و... .در پایان جداول تنظیم شده از ضرب المثل ها تحلیل شده و نتایج آن هاگزارش گردید.