چکیده: وجود یا عدم وجود مواد زائد، نظیر ذرات کاه و بذور علف هرز، یکی از شاخص های کیفی توده دانه می باشد. در این ارتباط استفاده از روش های ماشینی می تواند سبب تسهیل و سرعت عمل بیشتر در مراحل خرید و فروش و فرآوری محصولات دانه ای گردد. روش هایی که در حال حاضر برای این منظور مورد استفاده قرار مــی گیرند ضمن اینکه نسبتا وقت گیر می باشند، از دقت کافی نیز برخوردار نیستند. ماشین بینایی به عنوان روشی سریع و مطمئن می تواند جایگزین روش های سنتی تخمین مواد زائد توده دانه گردد. در این تحقیق با استفاده از مبانی پردازش تصویر امکان تخمین درصد ناخالصی موجود در توده گندم بررسی شد. تاثیر سه عامل جهت نورپردازی، روش تحلیل تصویر و روش آماده سازی نمونه بر دقت اندازه گیری مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، کمترین دقت مربوط به نمونه هایی بود که به صورت تک لایه آماده شده بودند و تحت شرایط نورپردازی از سمت پایین و با استفاده از معیارهای رنگی مورد تحلیل قرار گرفتند. مقدار خطا در این تیمار 09/36 درصد برآورد شد. بیشترین دقت نیز در تیماری به دست آمد که نمونه ها در آن به صورت جدا آماده شده بودند و تحت شرایط نورپردازی از سمت بالا و با استفاده از معیارهای ترکیبی مورد تحلیل قرار گرفتند. مقدار خطا نیز در این تیمار برابر با 748/0 درصد به دست آمد. با توجه به عدم وجود اختلاف معنی دار در میانگین تیماری که به روش توده تک لایه آماده شده بود و تیماری که به روش دانه های جدا از هم آماده شده بود، و با در نظر گرفتن سهولت آماده سازی توده تک لایه و زمان بر بودن استفاده از توده دانه های جدا از هم، استفاده از توده تک لایه در آزمایش های تشخیص کیفی در اولویت خواهد بود.