امروزه با افزایش کاربردهای تابش های هسته ای در زمینه های گوناگون مانند مراکز تشخیصی و درمانی و صنایع، خطرات و اثرهای این تابش ها نیز بیش از پیش توجه پرتوکاران و افراد مرتبط را به خود جلب کرده است. لذا تعیین میزان دز دریافتی توسط بدن موجودات زنده (اعم از انسان و حیوان) و موادی که این تابش ها بر آن ها اعمال می شود، به منظور کاهش اثرهای احتمالی، ضروری است. برای تعیین دز دریافتی، انواع دزسنج ها ساخته شده اند. یکی از دزسنج های پرکاربردی که در مراکز آزمایشگاهی و صنایع به کار می رود، دزسنج های گرمالیان هستند. کوچکی ابعاد و دستورالعمل به کارگیری نسبتا ساده و استفاده ی چند باره، از جمله ویژگی هایی است که باعث توسعه آن ها شده و نظر پژوهشگران زیادی را به خود جلب کرده است. در این پایان نامه در ادامه ی پژوهش های گذشته کوشیده ایم با به کار بردن ویژگی موادی با ساختار نانو، با توجه به خواص فیزیکی نانو مواد و ویژگی های متفاوت جالب توجه در مقایسه با مواد مشابه با ساختار انبوه، گرمالیان نانو بلور باریوم سولفات و استرانسیوم سولفات را تهیه کنیم. اندازه و اشکال مواد نانو بلور استرانسیوم سولفات و باریوم سولفات تولیده شده با روش های پراش پرتو ایکس (xrd) و میکروسکوپ الکترونی (sem) مطالعه و ارزیابی شد. با آگاهی به این موضوع که، یکی از روش های بهبود خواص گرمالیانی ها، استفاده از عناصر خاکی کمیاب به عنوان آلاینده است، ما نیز با افزودن عناصر خاکی کمیابی مانند دیسپروسیوم (dy) و تربیوم (tb) به شبکه ساختار نانوبلوری اصلی، مواد استرانسیوم سولفات و باریوم سولفات آلاییده با این عناصر خاکی را ساخته و خواص گرمالیانی آن ها را مطالعه کردیم. ویژگی های آن ها را از روی منحنی های تابان تجزیه و تحلیل کردیم. نتیجه های به دست آمده از منحنی های تابان نشان داد، مواد باریوم سولفات و استرانسیوم سولفات نانو بلوری آلاییده با عناصر خاکی کمیاب دیسپروسیوم و تربیوم نمونه های خوبی از گرمالیان ها برای دزسنجی هستند.