در پژوهش حاضر به روابط ساختاری محیط خانواده، موقعیت اقتصادی ـ اجتماعی و راهبردهای شناختی تنظیم عاطفی با نشانگان درونی سازی و برونی سازی در میان نوجوانان پرداخته شده است. نمونه آماری این مطالعه را 1647 نفر نوجوان شاغل به تحصیل 18-15 ساله شــهرستان تبریز (840 نفر دختر و 807 نفر پسر) که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند، تشکیل می دهد. نوجوانان با تکمیل مقیاس محیط خانواده (fes)، پرسشنامه راهبردهای شناختی تنظیم عاطفی (icarus) و فرم خودسنجی نوجوان (ysr) از فرم های سن مدرسه مبتنی بر تجربه آخنباخ (aseba)، در پژوهش حاضر شرکت نمودند. شاخص های rmr, rmsea, cfi, agfi, gfi, x2, x2/df به منظور بررسی برازش مدل پیشنهادی با داده های گردآوری شده محاسبه گردیده اند. یافته های حاصل از پژوهش حاضر حکایت از آن دارند، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی با داده ها برخوردار بوده و می توان از متغیرهای محیط خانواده، موقعیت اقتصادی ـ اجتماعی به منظور تبیین نشانگان درونی سازی و برونی سازی استفاده کرد. علاوه بر این، مقایسه مدل ها در دو گروه دختر و پسر گویای آن است، مدل پیشنهادی در نمونه دختران از برازش مطلوبتری برخوردار می باشد.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی کارکرد توجه پایدار، توجه انتخابی و عملکرد اجرایی در افراد وابسته به مواد مخدر صنعتی، مواد افیونی و افراد عادی می باشد. در مطالعه ی حاضر که از نوع علّی ـ مقایسه ای می باشد، از بین مردان مراجعه کننده به کانون ترک اعتیاد تولد دوباره شهر تبریز، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 30 آزمودنی برای گروه وابسته به مواد مخدر صنعتی، تعداد 30 آزمودنی برای گروه وابسته به مواد افیونی، و تعداد 30 نفر نیز برای گروه عادی انتخاب شدند. این سه گروه از نظر سن، جنسیت، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل و وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی با هم همتا شده بودند. آزمودنی های هر سه گروه با استفاده از آزمون های سنجش توجه پایدار (آزمون عملکرد پیوسته)، توجه انتخابی (آزمون استروپ) و توانایی حل مسئله (آزمون برج هانوی) مورد مقایسه قرار گرفتند. داده ها توسط روش تحلیل واریانس یک راهه (anova) و با استفاده از نرم افزار spss 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که در زمان واکنش آزمون عملکرد پیوسته، به عنوان شاخصی از توجه پایدار، تفاوت بین گروه متامفتامین و گروه هروئین (01/0 p<) و بین گروه متامفتامین و افراد عادی (01/0 p<) معنادار بود، که میانگین گروه متامفتامین بیشتر بود. در خطای ارتکاب و پاسخ حذفی این آزمون نیز به عنوان شاخص های دیگری از توجه پایدار تفاوت بین گروه عادی و هروئین معنادار به دست آمد (01/0 p<). در عملکرد آزمون استروپ، در زمان واکنش مرحله ی اول، بین گروه عادی و گروه متامفتامین و بین گروه عادی و گروه هروئین، تفاوت معنادار بود (01/0 p<). در زمان واکنش مرحله¬ی دوم نیز صرفا تفاوت بین گروه عادی و گروه متامفتامین معنادار به دست آمد (01/0 p<). در نهایت در آزمون برج هانوی که جهت سنجش توانایی حل مسئله به کار گرفته شده بود، تفاوت بین سه گروه مورد مطالعه، در نمره ی کل، و از مراحل پنج تا هفت حرکتی معنادار بود (01/0 p<). در این آزمون نیز بین گروه متامفتامین و گروه عادی، و بین گروه هروئین و گروه عادی تفاوت معنادار بود. در نتیجه می توان مطرح کرد که مصرف انواع مواد مخدر می تواند به درجات مختلف، شرایط متفاوتی را از لحاظ عملکردهای شناختی ـ عصبی در فرد ایجاد کند. شناسایی و درک بهتر این عوامل علاوه بر درک دقیق تر مشکل، می تواند راهگشای موثرتر بودن درمان های کنونی و نیز ارائه ی راهکارهای جدید درمانی باشد.

صرع، شایعترین بیماری عصبی در دنیا و اختلال مزمن و طغیان عمل مغزی است که به علت تخلیه الکتریکی نامتعارف نورون¬های مغز پیدا می¬شود. این بیماری مشکلاتی را در زمینه کفایت اجتماعی در ارتباط با اطرافیان و اختلالات روانی بویژه افسردگی و اضطراب بوجود می آورد و تأثیر مهمی بر فرآیندهای شناختی نرمال و رفتار فرد بیمار می گذارد. هدف این مطالعه مقایسه نظریه ذهن، ناگویی هیجانی و عملکرد اجرایی در افراد مصروع و افراد سالم بود. روش تحقیق حاضر، پس رویدادی (علی- مقایسه¬ای) می¬باشد. نمونه شامل 59 نفر بیمار با صرع که از این دسته 30 نفر مبتلا به صرع تونیک-کلونیک و 29 نفر مبتلا به صرع میوکلونیک جوانان بود و گروه عادی نیز متشکل از 60 نفر از همراهان این بیماران که از نظر برخی متغیرهای جمعیت شناختی با دو گروه دیگر همتا شده بود به روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند. برای جمع¬آوری داده ها از آزمون ذهن¬خوانی از طریق چشم¬ها (بارون- کوهن و همکاران)، مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو و آزمایه نوروپسیکولوژیک برج هانوی استفاده شد. داده¬ها از طریق آزمون آماری t و تحلیل واریانس یک راهه (anova) و آزمون تعقیبی شفه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از مقایسه آزمون¬های اجرا شده بر دو گروه تفاوت معناداری در نظریه ذهن، ناگویی هیجانی و عملکرد اجرایی نشان داد. همچنین ناگویی هیجانی و عملکرد اجرایی در بین سه گروه صرع تونیک- کلونیک، صرع میوکلونیک جوانان و افراد سالم تفاوت معناداری داشت، اما تفاوت نظریه ذهن در بین افراد تونیک- کلونیک با افراد سالم معنادار نبود. این یافته ها بدین معنی است صرع تأثیر مهمی بر رفتار بین فردی، تغییرات عاطفی و فرآیندهای شناختی نرمال فرد بیمار می گذارد.