نام پژوهشگر: لیلا حیدری سورشجانی

بررسی هنجارهای اجتماعی فرهنگی در ترجمه کنایه و توزیع ابزارهای ایجاد کنایه استفاده شده توسط نویسندگان فارسی و انگلیسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیخ بهایی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  لیلا حیدری سورشجانی   کتایون افضلی

این مطالعه دو هدف عمده دارد:اول اینکه هنجارهای اجتماعی فرهنگی ای که در ترجمه کنایه از انگلیسی به فارسی استفاده می شوند را تعیین کند و به طور اخص به اهمیت و ارتباط این هنجارهای اجتماعی, فرهنگی در انتقال کنایه و به دنبال آن مضمون و شخصیت های یک اثر ادبی بپردازد. هدف دیگر این مطالعه این است که ابزارهای کنایه ای که در ساختار جملات کنایه دار در زبان فارسی و انگلیسی به کار می روند را شناسایی کند و سپس ابزارهای کنایه فارسی را با ابزار های کنایه انگلیسی مقایسه کند تا مشخص شود که آیا تفاوت چشمگیری در دو زبان از لحاظ ابزارهای کنایه وجود دارد یا نه. برای هدف اول چهار رمان از جین آستین: غرور و تعصب, پارک منسفیلد, حس و حساسیت, اما و رمان تام جونز از هنری فیلدینگ بررسی شدند. جملات کنایه دار این رمانها جمع آوری وبر اساس طبقه بندی بارب ( 1995) به دو دسته کنایه متعارف و کنایه نا متعارف تقسیم شدند. سپس جملات کنایه دار با ترجمه های فارسی شان مقایسه شدند تا هنجارهای اجتماعی, فرهنگی فارسی ای که مترجمان معمولا در ترجمه کنایه به کار می برند را مشخص کند. یافته ها نشان داد که چهار هنجار اجتماعی, فرهنگی در ترجمه کنایه استفاده می شود: اضافه کردن نشانه کنایه, جایگزین کردن نشانه کنایه زبان مبدا با نشانه کنایه در زبان مقصد, ترجمه تحت الفظی کنایه و حذف. این هنجارها بر اساس استراتژیهای پیشنهاد شده بارب 1995)) برای ترجمه کنایه هستند. نتایج هم چنین نشان داد که در ترجمه کنایه نامتعارف هنجار اجتماعی اضافه کردن نشانه کنایه علاوه بر اینکه پر تکرارتر است اهمیت ویژه ای نیز در انتقال مضمون و شخصیت ها در ترجمه دارد همچنین نتایج حاکی از آن بود که در ترجمه کنایه متعارف جایگزینی وترجمه تحت الفظی پرتکرارتر و اهمیت ویژه ای در انتقال مضمون و شخصییت های متون ادبی دارند. در بخش دوم این مطالعه به منظورتعیین ابزارهای کنایه در زبانهای فارسی و انگلیسی تعدادی متون ادبی فارسی و انگلیسی که کنایه داربودند انتخاب شدند و جملات کنایه دارشان جمع آوری و بر اساس مدل انگلیسی که چاکهاچیرو (2011) برای ابزارهای کنایه پیشنهاد داد مورد بررسی قرار گرفتند. سپس به منظور تعیین وجود تفاوت معنا دارمیان ابزار های کنایه فارسی و ابزار های کنایه انگلیسی آزمون من ویتنی انجام شد. نتایج آزمون نشان داد که تفاوت معنا داری میان ابزارهای کنایه فارسی و ابزارهای کنایه انگلیسی وجود ندارد.