نام پژوهشگر: ناهید رحمان پور

شناخت و معرفی پاپوش سنتی چاروق به منظور کاربری نوین-مورد مطالعه چاروق بجنورد و زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1391
  نیره سلیمانیان   مهین سهرابی نصیر آبادی

«چاروق» پاپوشی چرمی با نقش دوزی های غنیِ سنتی و اصیل است که با ویژگیهای هویّتی متمایز از دیرباز در دو منطقه زنجان و بجنورد تولید می گردد. «چاروق سنتی بجنورد» با کاربری مشترک زنانه و مردانه، دارای هویتی ریشه دار دراصالتهای فرهنگی و پوششی این منطقه است که با گذر زمان و بدلیل عدم تحول و تغییر در ساختار سنتی و تبعاً عدم انطباق با مقتضیات پوششی نوین، ماهیتی تزیینی به خود گرفته و کاربری پویای آن متوقف شده است. از این رو به جهت ممانعت از اضمحلال این پاپوش بومی اصیل ضرورت دارد تا در مورد معایب ویژگی های مصرفی و موانع کاربری نوین آن واکاوی اصولی صورت پذیرد. براین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت و معرفی پاپوش سنتی چاروق به منظور کسب راهکارهای کاربری نو بوده و مطالعاتی گسترده پیرامون این هنر دستی در زمینه های زیر انجام شده است: بررسی شاخصه هایی ازقبیل مراحل و تکنیک سنتی تولید، بررسی زیباشناسانه شامل تزیینات و نقش دوزیها، شناسایی مواد، متریال و ابزارهای دخیل دراین هنردستی در دو منطقه مورد مطالعه، یعنی بجنورد و زنجان. مطالعات در این زمینه ها به روش میدانی، مصاحبه و مشاهده- جهت جمع آوری اطلاعات شفاهی- و توصیف و تطبیق یافته ها و با استناد به منابع کتابخانه ای، اسنادی و اینترنتی صورت پذیرفته است. بدین ترتیب آگاهی لازم از ویژگیهای چاروق هر منطقه حاصل آمده که بررسی تطبیقی آنها منجر به کسب وجوه مثبت جهت خلق مجدد کاربرد، بمنظور کاربری پایدار، برای چاروق بجنورد شده و مطالعه اصول ارگونومیک رایج در طراحی استاندارد پاپوش، تکمیل کننده اطلاعات پژوهش برای رسیدن به طرح هایی منطبق با معیارهای فنی و ملهم از ارزشهای سنتی بوده است. درنهایت پژوهش حاضر در راستای آزمون این فرضیه که احیا کاربری کمرنگ شد? چاروق بجنورد با حفظ زمینه های فرهنگی و زیبایی شناختی بومی نیازمند طراحی نمونه های کارآمد منطبق بر اصول ارگونومی و آنتروپومتری پا می باشد، با لحاظ داشتن کلی? نتایج کسب شده، موفق به طراحی نمونه های ارگونومیکیِ مطلوب درغالب مدل های زنانه و جهت کاربری این گروه خاص گردید.