این آزمایش با استفاده از 144 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار(2× 3) به صورت عصاره مرزه خوزستانی (satureja khuzestanica) در سه سطح (0، 1/0 و 2/0 درصد) و عصاره آویشن شیرازی (zataria multifolra) در دو سطح (0 و 1/0 درصد) که هر تیمار شامل 4 تکرار و 6 قطعه جوجه در هر تکرار بود انجام شد. عصاره ها به صورت قابل حل در آب آشامیدنی از سن 42-14 روزگی استفاده شد. جهت بررسی نحوه تاثیر تیمارهای آزمایشی بر ایمنی هومورال، پاسخ ایمنی جوجه ها نسبت به تزریق گلبول قرمز خون گوسفند اندازه گیری شد. در پایان آزمایش از هر تکرار یک جوجه به طور تصادفی انتخاب و پس از گرفتن نمونه خون، جوجه ها به مدت 3 ساعت حمل گردیدند. پس از مراجعت مجددا از جوجه ها نمونه خون گرفته شد و پس از کشتار وزن نسبی اندام های داخلی بدن، محصول سینه و ران تعیین گردید. میزان متابولیت های خون، تعداد هتروفیل، لنفوسیت و نسبت بین آنها نیز اندازه گیری شد. رنگ، اسیدیته و ظرفیت آبداری گوشت ران و سینه جوجه ها نیز تعیین گردید. افزایش وزن بدن، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل به صورت هفتگی اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی داری بر خوراک مصرفی و افزایش وزن جوجه های گوشتی نداشتند (05/0p>). افزودن 2/0 درصد عصاره مرزه (بدون آویشن) نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی باعث کاهش معنی دار ضریب تبدیل خوراک در دوره 42-14 روزگی شد در حالی که افزودن عصاره آویشن همراه با مرزه باعث افزایش ضریب تبدیل خوراک گردید (05/0 p<). اثر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجه های بیوشیمیایی خون (گلوکز، پروتئین کل، تری گلیسرید، کلسترول، کلسترول-hdl و کلسترول-ldl) معنی دار نبود (05/0<p). تیمار 1/0 درصد عصاره آویشن (بدون مرزه) باعث افزایش معنی دار میزان گلبول های قرمز خون شد (05/0 p<). استفاده از 1/0 درصد عصاره مرزه (بدون آویشن) و ترکیب عصاره آویشن 1/0 درصد + عصاره مرزه 2/0 درصد باعث کاهش درصد هتروفیل، افزایش درصد لنفوسیت وکاهش نسبت هتروفیل به لنفوسیت شد (05/0>p). تیمار 1/0 درصد عصاره مرزه (بدون آویشن) باعث افزایش وزن نسبی تیموس در جوجه های گوشتی شد ولی بقیه اندام ها تحت تاثیر قرار نگرفتند (05/0>p). تفاوت معنی داری از نظر تیتر آنتی بادی علیه srbc در بین تیمارهای آزمایشی مشاهد نشد (05/0<p). تیمار 1/0 درصد عصاره مرزه (بدون آویشن) باعث بهبود رنگ گوشت ران جوجه های گوشتی شد ولی رنگ گوشت سینه تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت (05/0>p). همچنین عصاره آویشن 1/0 درصد + مرزه 1/0 درصد باعث کاهش اسیدیته گوشت سینه و ران جوجه های گوشتی نسبت به تیمار شاهد شد (05/0>p). میزان گلوکز خون بعد از استرس تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0p>). افزودن 1/0 درصد عصاره مرزه (بدون آویشن) باعث کاهش معنی دار هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت بعد از استرس در جوجه های گوشتی شد (05/0>p). با توجه به نتایج حاصل، سطح 2/0درصد مرزه (بدون آویشن) بهترین عملکرد و سطح 1/0 درصد مرزه (بدون آویشن) بهترین پاسخ ایمنی و فراسنجه های ایمنی خون را در جوجه های گوشتی داشتند. در صورتی که سطح ترکیبی 1/0 درصد مرزه و 1/0 درصد آویشن باعث بهبود کیفیت گوشت جوجه های گوشتی شد.