«درد و رنج» به عنوان یکی از وجوه برجسته تراژیک زندگی ، از جمله مسائلی است که هر انسانی در طول حیات خود با آن مواجه بوده و یا خواهد بود. این مسئله در هنر و ادبیات به طور عام و در ادبیات معاصر به گونه ای منعکس شده است که بررسی و تحلیل آن نیازمند تحقیقی وسیع و جامع است. با توجه به این که شاعران معاصر به مقوله ی انسان و مفاهیم مرتبط با آن از جمله درد و رنج بشری و در زندگی هنری و اجتماعی ، درگیر این مفهوم و واقعیت بوده اند، ما بر آن شدیم در این رساله با انتخاب شش تن از شاعران برتر شعر معاصر یعنی مهدی اخوان ثالث ، فریدون توللی، سهراب سپهری ، احمد شاملو ، فروغ فرخ زاد و نادر نادرپور به بررسی و تحلیل مفهوم رنج در آثار این شاعران بپردازیم. روش پژوهش در این رساله بدین گونه است که ابتدا معنا و مفهوم درد و رنج مورد بررسی قرار گرفت سپس ریشه های درد و رنج در شعر شاعران گذشته بررسی شد و در ادامه بررسی اجمالی از اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر شاعران معاصر بررسی شد و در گام بعدی علل و عوامل ایجاد درد و رنج در دو محور روانشناختی و با توجه به دوره و زمان و نگرش خاص شاعران مورد بررسی قرارگرفت سپس با توجه به مجموعه ی جامع آماری، رنج های شاعران ، در سه بُعد شخصی، اجتماعی و فکری و فلسفی تحلیل و بررسی شد و در فصلی جداگانه به چاره جویی های شاعران و راه های رهایی آن ها از درد و رنج پرداخته شد و در پایان فلسفه وجودی درد و رنج، انواع آن با توجه دو مولفه رنج های گریز پذیر و گریز ناپذیر بودن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در بحث غایت شناسی و وظیفه شناسی درد و رنج نیز سعی شد تا افق اندیشه شاعران و نوع رویکرد آنها در برابر درد و رنج های خود و دیگران تبیین شود.