هدف از این تحقیق امکان شناسایی درختان سرخشکیده با استفاده از تصاویر ماهواره ای quickbird و تهیه نقشه پراکنش درختان سرخشکیده در جنگل سری یک شصت کلاته می باشد. پس از بررسی کیفیت هندسی و رادیومتری داده ها، تطابق هندسی تصویر پانکروماتیک با استفاده از 45 نقطه کنترل زمینی و rmse برابر با 65/0 در جهت محور x و 78/0 در جهت محورy صورت گرفت. تصاویر چند طیفی با استفاده ازتصویر تطابق یافته پانکروماتیک وبا 60 نقطه کنترل زمینی و rmseبرابر با 19/0 در جهت محور x و 25/0 در جهت محورy، مورد تطابق قرار گرفتند. با استفاده از روش های مختلف نسبت گیری، تجزیه مولفه های اصلی، باند های مصنوعی ایجاد و به همراه باندهای اصلی جهت انتخاب باندهای مناسب در تجزیه و تحلیل رقومی استفاده گردید. جهت تهیه نمونه های تعلیمی و ارزیابی صحت طبقه بندی، واقعیت زمینی نمونه ای از طریق ثبت درختان سرخشکیده با استفاده از dgpsبر روی شبکه ای سیستماتیک به ابعاد 100*500 متر و با تعداد360قطعه نمونه 10 آری تهیه گردید. پس از انتخاب تعدای از درختان سرخشکیده بعنوان نمونه های تعلیمی، مجموعه باند های مناسب انتخاب گردید. طبقه بندی داده ها به روش نظارت شده با استفاده از روش های حداکثر احتمال و برش تراکمی صورت گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی صحت طبقه بندی بر روی چهار باند اصلی وهمچنین 7 باند انتخابی با الگوریتم حداکثر احتمال، و شاخص های گیاهی با الگوریتم برش تراکمی، نشان داد که میزان صحت کلی و ضریب کاپا برای دو طبقه جنگل و سرخشکیده برای 4باند اصلی و 7 باند منتخب با الگوریتم حداکثر احتمال به ترتیب 77? و 56/0 و 83? و 685/0 بوده است. همچنین میزان صحت کلی و ضریب کاپا برای برش تراکمی شاخص های گیاهی ndvi و tndvi به ترتیب 51? و 16/0 و 56? و19/0 بوده است. نتایج این تحقیق نشان داد که امکان شناسایی کامل درختان سرخشکیده با استفاده از تصاویر ماهواره ای quickbird به دلیل بازتاب تاج پوشش درختچه ها و گیاهان زیر اشکوب و سهم کم بازتاب شاخه های خشک شده از ارزش رقومی پیکسل های تصویر وجود ندارد. در نتیجه نمی توان نقشه دقیق پراکنش سرخشکیدگی را با استفاده از داده های ماهواره ای تهیه نمود. نتیجه نقشه واقعیت زمینی در این تحقیق نشان داد که پراکنش درختان سرخشکیده در شیب های 20-10 و 30-20درصد، جهت های جنوب غربی و غرب، ارتفاعات 400-300 و500-400 متری، فواصل از جاده 100-1 و200-100متری و فواصل از رودخانه 50-1 و100-50 متری بیشتر است.

چکیده ندارد.

چکیده برای برنامه ریزی و اداره فضای سبز شهری داشتن اطلاعاتی در مورد فضای سبز لازم و ضروری است. یکی از مهمترین اطلاعات مورد نیاز در جنگلداری شهری آگاهی از مساحت فضاهای سبز شهری می باشد. در این مطالعه از توانایی تصاویر نرم افزار گوگل ارث برای کسب اطلاع از وضعیت سطح پوشش سبز در منطقه شهری و محاسبه سرانه فضای سبز در منطقه یک شهرستان خرم آباد استفاده شده است. به این منظور ابتدا دقت نرم افزار گوگل ارث در مساحی فضاهای سبز شهری مورد ارزیابی قرار گرفت، 30 لکه از فضاهای سبز منطقه مورد نظر انتخاب سپس با استفاده از دستگاه gps مورد مساحی قرار گرفته و همچنین با استفاده از قابلیت های موجود در نسخه های جدید نرم افزار گوگل ارث نیز مساحت آن ها مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل از این اندازه گیری ها، با استفاده از آزمون تی جفتی مقایسه گردید، و نتایج نشان داد که درسطح 95%، اختلاف معنی داری بین اندازه گیری مساحت با استفاده از دستگاه gps و اندازه گیری مساحت با استفاده از نرم افزار گوگل ارث وجود ندارد. پس از آن منطقه به 10 حوزه مطابق با مرزبندی مرکز آمار کشور تقسیم شده و مساحت فضای سبز هر یک از حوزه های جمعیتی به صورت جداگانه محاسبه گردید در نهایت سرانه فضای سبز در کلیه حوزه ها با در دست داشتن اطلاعات جمعیتی محاسبه گردید و همچنین با استفاده از قابلیت ها و موجود بودن تصاویر چندزمانه در نسخه های جدید نرم افزار گوگل ارث تغییرات بوجود آمده در فضای سبز موجود در منطقه یک نیز مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر وجود سرانه 5/27 مترمربع بر نفر در کل منطقه است و براساس تعیین تغییرات که از مقایسه دو تصویر مربوط به سال های 2006 و 2010 ایجاد شد مشخص گردید که در این مدت به اندازه 69385.186 مترمربع به سطوح فضای سبز اضافه شده و معادل 9131.51 مترمربع از سطح فضای سبز کاسته شده است. سطح فضای سبز موجود به نسبت جمعیت منطقه از تناسب نسبتاً خوبی برخوردار است اما با وجود بالا بودن سرانه کل در منطقه برخی از حوزه های موجود در منطقه فاقد هر گونه فضای سبز می باشد که این حاکی از عدم توزیع مناسب فضای سبز در برخی از قسمت های منطقه مورد مطالعه می باشد و ممکن است بتوان دلیل آن را روش انتخاب زمین برای اختصاص به کاربری فضای سبز دانست.

توسعه گردشگری در مناطق حفاظت شده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردشگران مزایای فراوانی به همراه دارد. اما باید در نظر داشت، انجام فعالیت های گردشگری بدون محاسبه توان منطقه، می تواند بر تجارب گردشگران و از آن مهم تر بر ویژگی های مناطق مقصد اثر منفی داشته باشد. از این رو شناسایی مناطق دارای توان، جهت توسعه طبیعت گردی در مناطق حفاظت شده اهمیت فراوان دارد. پارک ملی گلستان، به عنوان یکی از مناطق حفاظت شده، از جذابیت های توریستی قابل توجهی برخوردار است. تحقیق حاضر با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار، با به کارگیری فن آوری gis و روش وزن دهی ahp به تعیین مناطق مناسب گردشگری در پارک ملی گلستان پرداخته است. برای ارزیابی توان تفرج گسترده معیارهای فاصله از رودخانه و آبراهه، فاصله از جاده اصلی و فرعی، فاصله از روستا، فاصله از منابع آبی، فاصله از زیستگاه حیات وحش، شیب و تراکم پوشش گیاهی و برای تفرج متمرکز علاوه بر معیارهای فوق، جهت، طبقات ارتفاع و تناسب زمین شناسی به کار رفتند. همچنین محدوده 100 متری اطراف جاده، 100 متری اطراف رودخانه اصلی، مناطق حفاظتی برای هر دو زون به عنوان لایه محدودیت در نظر گرفته شد. شیب بالای 15 درصد، فاصله 250 متری اطراف روستاها، ارتفاع بالای 1800 متر و مناطق 100 متری اطراف گسل ها و 30 متری اطراف رودخانه فرعی برای تفرج متمرکز و شیب بالای 50 درصد برای تفرج گسترده به عنوان محدودیت در نظر گرفته شد. در نهایت مناطق مناسب برای طبیعت گردی با استفاده از روش ارزیابی مطلوبیت ناحیه ای سرزمین با درجات متفاوتی از توان تعیین گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که استفاده از روش wlc و روش ahp در فرآیند مکانیابی مناطق تفرجی کارایی بالایی دارد. در این مطالعه همچنین، محدوده های زمانی آسایش اقلیمی محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد هوای ماه فروردین و آذر به ازاء لباس معمولی و گرم و روی انداز ضخیم در شب مناسب است. ماه اردیبهشت و آبان به ازاء لباس سبک تابستانی و با روی انداز سبک در شب و جریان هوای نامحسوس 0.1 متر در ثانیه راحت است. هوای ماه مهر به ازاء جریان هوایی معادل 1 متر در ثانیه راحت به نظر می رسد. هوای خرداد، تیر، مرداد و شهریور در مقیاس الف نیز گرم است. هوای سایر روزهای سال سرد به نظر خواهد آمد.

اکوتوریسم به عنوان الگوی گردشگری در طبیعت، بر پایه توانمندی های محیطی و منابع طبیعی بنا نهاده شده است. این رویکرد در صورتی که با برنامه ریزی دقیق و امکان سنجی مناطق از لحاظ توان و توجه به تقاضای مردمی ترکیب شود، می تواند راهکاری جهت استفاده بهینه در حین حفاظت از مناطق تحت مدیریت فراهم کند. بررسی موجود مشتمل برتعیین ترجیحات تفرجی بازدیدکنندگان (با استفاده از پرسشنامه)، ارزیابی توان اکوتوریسم، مکانیابی هر کاربری تفرجی یا آمایش و بررسی روابط عملکردی بین آن ها در پناهگاه حیات وحش میانکاله است. این منطقه در جنوب دریای خزر و در استان مازندران و گلستان واقع شده است. پس از تعیین فعالیت تفرجی که به ترتیب اولویت شامل پرنده بینی، شنا، منظره بینی، اردوزنی، سوارکاری و قایقرانی است. به منظور توان سنجی آن ها از روش ارزیابی چند معیاره استفاده شد که شامل 5 مرحله تعیین هدف، تعیین معیارها، استانداردسازی معیارها، وزن دهی فاکتورها، ترکیب معیارها با روش ترکیب خطی- وزنی wlc است. در مرحله بعد جهت حل تعارضات و آمایش کاربری ها در منطقه از روشmola (تخصیص کاربری ها بر اساس اهداف چندگانه) با فاکتورهای ورودی نقشه های توان، وزن هر کاربری و مساحت دلخواه برای هر کاربری استفاده شد. این بخش بر اساس 3 سناریوی اولویت بندی کاربری ها بر اساس توان اکولوژیک، نظر کارشناسی و ترجیحات مردمی تدوین شد. در ادامه، تصحیح نقشه آمایش حاصل، با استفاده توابع پس پردازش شامل فیلترها، اندازه زون ها و فاصله هر زون تا زون دیگر و همچنین نمودار روابط عملکردی انجام شد. قابل ذکر است نمودار روابط عملکردی جهت تصحیح، دسترسی بهینه و روابط عملکردی بین لکه های تفرحی را در نظر می گیرد. بطور کلی نتایج نشان داد استفاده از mce و mola جهت توان یابی و زون بندی پناهگاه حیات وحش به علت استفاده از اطلاعات و فاکتورهای متعدد نتایج قابل قبولی را ارائه می دهد البته این روش ها شدیدا متاثر از نوع و میزان اطلاعات موجود است. از طرفی، استفاده از توابع پس پردازش و رعایت اصول روابط عملکردی کاربری ها می-تواند در انتخاب نهایی لکه های تفرجی بسیار موثر باشد. همچنین نتایج گویای توان منطقه برای فعالیت های اکوتوریسمی است. بنابراین، برنامه ریزی دقیق منطقه برای اکوتوریسم می تواند جزء اهداف مدیریتی قرار گیرد، که باعث ارتقاء سطح حفاظت منطقه نیز می شود.

آگاهی از انواع پوشش سطح زمین و فعالیت‎های انسانی در قسمت‎های مختلف آن و به بیان دیگر نحوه‎ی استفاده از زمین، به‎عنوان اطلاعات پایه برای برنامه‎ریزی‎های مختلف از اهمیت ویژه‎ای برخوردار است. نقشه‎هایی که نمایش‎گر چنین فعالیت‎هایی در سطوح مختلف زمین باشد، نقشه کاربری اراضی نامیده می‎شود. برای توسعه‎ی پایدار هر منطقه‎ای، نقشه کاربری اراضی ضروری به‎نظر می‎رسد. داده‎های حاصل از سنجش از دور، در هر ناحیه‎ای جهت تهیه نقشه کاربری اراضی هم‏چنین جهت ارزیابی منابع طبیعی ضروری به‎نظر می‎رسد. تحقیق حاضر با هدف استفاده از عکس‏های هوایی مربوط به سال 1345، تصاویر etm سال 1381 و ماهواره irs، سنجنده liss3 مربوط به سال 1387 جهت تهیه نقشه کاربری زراعی حوزه قره‎سو بر اساس روش‏های طبقه‎بندی حداکثر احتمال، فاصله ماهالانوبیس و حداقل فاصله از میانگین صورت گرفت. ابتدا تصاویر زمین‎مرجع گردیدند. سپس محدوده حوضه قره‎سو از تصاویر جدا شد، بر روی تصاویر pca (تجزیه مولفه‎های اصلی) اعمال شد. شاخص پوشش گیاهی (ndvi) نیز برای تصاویر محاسبه شد. ارزیابی صحت نقشه‏های حاصل از طبقه‏بندی با استفاده از 1466 واقعیت زمینی نقطه‏ای صورت گرفت و ضریب کاپا و صحت کلی برای نقشه‏های سال‏های 1381 و 1387 محاسبه شد. نتایج نشان داد که اراضی زراعی در سال 1345 مساحتی معادل 90744 هکتار داشتند که این اراضی در سال 1387 به 89715 هکتار کاهش یافتند. مناطق مسکونی در طی این دوره 42 ساله بیش از 5/2 برابر افزایش یافتند به‏طوری‏که در سال 1345 مساحت آن از 1899 هکتار به 5016 هکتار در سال 1387 افزایش یافتند.

در این پایان نامه تجزیه متقارن و مثلثی(st) برای ماتریس های نامنفرد بررسی می گردد. به کمک این تجزیه هر ماتریس نامنفرد می تواند به صورت حاصلضرب یک ماتریس متقارن s و یک ماتریس مثلثی t بیان شود . بعلاوه s می تواند معیین مثبت باشد. برای محاسبه تجزیه (st) دو الگوریتم عددی بیان خواهد شد که در آنها s معیین مثبت است . سپس به عنوان کاربردی از تجزیه (st)، سه پیش بهبود دهنده بلوکی برای مسایل نقطه زینی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و عدد شرطی برای سه دستگاه متقارن و معیین مثبت تخمین زده خواهد شد. نهایتا پس از اعمال هر یک از سه پیش بهبود دهنده مذکور بر مسئله نقطه زینی که دستگاه معادلات خطی نظیر آن نا متقارن است ، روش عددی گرادیان مزدوج را برای دستگاهای متقارن و معیین مثبت بکار می گیریم و با آزمایشهای عددی تاثیر هر یک از پیش بهبود دهنده ها را بررسی خواهیم نمود.

چکیده استفاده درست و بهینه از اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع بوم‏شناختی کشاورزی می‏باشد. از آن‏جایی‏که هر یک از محصولات کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می‏طلبند، لذا محققان و کارشناسان توجه ویژه‏ای به ارزیابی تناسب اراضی داشته و بر پایه مدل‏های بوم‏شناختی-کشاورزی، منابع محیطی را با روش‏های مناسب شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی قابلیت‏سنجی می‏نمایند. تحقیق حاضر به منظور شناخت عوامل و عناصر اقلیمی، توپوگرافی و شوری موثر بر کشت گندم دیم و سویا در حوزه قره‏سو استان گلستان و پهنه‏بندی نواحی مستعد کشت این دو محصول با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) و سنجش از دور (rs‏)، و در نهایت تعیین الگوی تناوبی مناسب کشت گندم-سویا در این حوزه انجام شده است. برای این کار ابتدا نیازهای بوم‏شناختی گندم دیم و سویا با استفاده از منابع علمی موجود تعیین و درجه‏بندی گردید. سپس نقشه‏های موضوعی مورد نیاز تهیه و طبقه‏بندی شدند. متغیرهای محیطی مورد مطالعه شامل دمای کمینه، دمای متوسط، دمای بیشینه، بارش، شیب، جهت شیب، ارتفاع و هدایت الکتریکی (ec) بودند. از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) برای تعیین وزن معیارها استفاده شد. در نهایت با تلفیق و هم‏پوشانی این نقشه‏ها در محیط gis نقشه پهنه‏بندی گندم دیم و سویا استخراج گردید. در بخش دوم، به منظور مقایسه بین پتانسیل‏های محاسبه شده و کاربری موجود در منطقه مورد مطالعه جهت تعیین الگوی تناوبی مناسب گندم و سویا، نقشه کاربری حاضر در منطقه با پردازش تصاویر ماهواره‏ای irs سنجنده liss3 سال 1387 تهیه شد. نتایج حاصل از پهنه‏بندی نشان داد که گندم در 4 پهنه (خیلی مناسب، نسبتا مناسب، ضعیف و نامناسب) و سویا در 3 پهنه (خیلی مناسب، نسبتا مناسب و ضعیف) از نظر تناسب اراضی قرار می‏گیرند. حدود 5170 هکتار (6 درصد) از مساحت اراضی زراعی حوزه قره‏سو و 3 درصد از مساحت کل اراضی حوزه دارای تناسب بالایی جهت کشت گندم دیم بودند. بارش مناسب، شیب‏های کمتر و رو به جنوب و همچنین هدایت الکتریکی در حد مطلوب از ویژگی‏های این مناطق است. در عین حال حدود 2633 هکتار (3 درصد) از مساحت اراضی زراعی حوزه قره‏سو و 5/1 درصد از مساحت کل اراضی حوزه جهت کشت گندم دیم نامناسب ارزیابی شدند. حدود 28071 هکتار (45 درصد) از مساحت اراضی زراعی حوزه قره‏سو و 2/17 درصد از مساحت کل اراضی حوزه جهت کشت سویا دارای تناسب بالایی بودند. وجود منابع آبی در دسترس، ارتفاع کمتر اراضی، شیب‏های کمتر و رو به جنوب، دماهای مناسب و همچنین هدایت الکتریکی در حد مطلوب از جمله عواملی هستند که باعث قرار گرفتن این مناطق در این پهنه شده‏اند. حدود 5537 هکتار (9 درصد) از مساحت اراضی زراعی حوزه قره‏سو و 4/3 درصد از مساحت کل اراضی حوزه به دلیل شوری بالای این مناطق جهت کشت سویا ضعیف ارزیابی شدند. از نتایج دیگر این تحقیق تعیین الگوی تناوبی مناسب کشت گندم و سویا بود که مشخص گردید حدود 56352 هکتار و معادل 64 درصد از سطح اراضی زراعی حوزه قره‏سو توانایی اجرای این تناوب را دارند.

بی‏مهرگان نقش زیادی در چرخه بازسازی مواد مغذی در تالاب گمیشان دارند. در این تحقیق، مرزبندی این تالاب بر اساس ارتباط فاکتورهای محیطی با موجودات کفزی، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به روش خوشه ای سیستماتیک در دو فصل بهار و تابستان در 4 ایستگاه (هر ایستگاه در 4 بخش، پیشروی، ساحلی، میانی و نزدیک به دریا) با استفاده از نمونه‏بردار اکمن گرب انجام گردید. در این بررسی، 10 خانواده از کفزیان شناسایی شدند که بیشترین فراوانی در همه ایستگاه‏ها مربوط به خانواده pyrgulidae (از شکم پایان) و کمترین فراوانی مربوط به خانواده nereidae (از پرتاران) بود. شاخص های بررسی سلامت زیستی، آلودگی زیادی را در تالاب گمیشان نشان دادند. مقایسه تصاویر ماهواره ای بر اساس سنجش از دور، به خوبی پیشروی آب در فصل تابستان را تأیید نمود، به طوری که فاصله بین خط‏های ساحلی در دو فصل بهار و تابستان در بیش‏ترین حالت برابر با 369 متر به دست آمد. نقشه مرزبندی تالاب گمیشان در محیط نرم افزار gis با استفاده از معادله رگرسیونی بین حضور خانواده های بزرگ بی مهره کفزی با عوامل محیطی در دو فصل بهار و تابستان به دست آمد. چنین اطلاعاتی جهت برنامه‏ریزی و مدیریت کارآمد این اکوسیستم تالابی مهم می تواند مفید و ارزشمند باشد.

فرسایش خاک یک فرایند طبیعی است که بطور مداوم بر روی سطح زمین رخ داده و یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی در دنیا به شمار می رود، بطوریکه سطح اراضی و تولیـدات کشـاورزی، امنیت و پایداری منـابع طبـیعی و محـیط زیست را تهدید می نماید. به دلیل پر هزینه و وقت گیر بودن روشهای محاسبه فرسایش در روی زمین و نیز مشکل تعمیم نتایج حاصل از محدوده های کوچک و خاص به مناطق بزرگتر، روشهایی جهت برآورد مقدار فرسایش از سطح حوزه های آبخیز ارائه گردیده است. این روشها شامل روابط ساده تا مدل های پیچیده ای هستند که سعی بر شبیه سازی مکانیزم فرسایش ورسوب دارند. مدل جهانی محاسبه تلفات خاک rusle)) رابطه ای تجربی است و دارای پایه فیزیکی قوی نسبت به سایر روش های تجربی می باشد. این مدل که اصلاح شده مدل usle می باشد، برای اراضی زراعی و غیر زراعی کاربرد دارد. در این مدل از تأثیر 6 عامل، شامل: فاکتور قدرت فرسایندگی باران، فاکتور فرسایش پذیری خاک، فاکتور طول شیب و درجه شیب، فاکتور کاربری اراضی و فاکتور عملیات حفاظتی، میزان فرسایش خاک بر حسب تن در هکتار در سال بدست می آید. تحقیق حاضر با هدف یافتن ارتباطی بین میزان تراکم و انبوهی تاج پوشش درختان جنگلی و میزان فرسایش خاک با استفاده از معادله جهانی محاسبه تلفات خاک (rusle)، و امکان برآورد آن از طریق تصاویر ماهواره ای spot5، در حوزه چهل چای شهرستان مینودشت(به مساحت 25683 هکتار)، انجام گردید. نتایج حاصل از محاسبه فرسایش خاک از طریق ارزشهای طیفی داده های ماهواره ای، در 5 طبقه شامل؛ خیلی کم، کم، متوسط، بالا و شدید، قرار داده شد. نتایج عموماً یک شرایط مخاطره آمیز فرسایش متوسط تا شدید را در طبقه پوشش گیاهی کمتر از 5%، به میزان متوسط وزنی 1/14 و حداکثر تا 7/34 تن بر هکتار بر سال، به نمایش گذاشت. در این میان، اراضی زراعی با پوشش گیاهی کمتر از 5%، علیرغم دارا بودن 3/28% سطح حوزه، حدود 65% وزنی کل فرسایش حوزه را به خود اختصاص داده اند، که نیاز به مداخله و علاج بخشی دارد. بر اساس نتایج حاصله، مناطق دارای پوشش جنگلی انبوه و نیمه انبوه دارای فرسایش خیلی کم (با میانگین فرسایش 7/0 تا 9/1 تن بر هکتار بر سال) بوده، که بیانگر تأثیر پوشش های گیاهی متراکم، به عنوان بهترین عملکرد برای حفاظت خاک و عرصه های طبیعی می باشد. در این تحقیق سعی شده است تا با بررسی روی جنگلها و خاک آنها و تبیین نقش و اهمیت جنگلها در افزایش پایداری خاک و کاهش فرسایش حوزه، بر ضرورت حفاظت از جنگلها و جلوگیری از تغییر کاربری آنها تأکید گردد.

به منظور بررسی پایش تولید گندم در مزارع نمونه ارتش استان گلستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور، پژوهشی در سال زراعی 91- 1390 انجام شد. جهت انجام عملیات میدانی در طول فصل رشد گندم، تعداد 101 نمونه گیاهی در 4 مرحله (3 مرحله شاخص سطح برگ و وزن خشک محصول و یک مرحله عملکرد) برداشت شد و مقادیر متغیرهای گیاهی اندازه گیری شد. روش های درون یابی عمومی، جهانی و فصلی کریجینگ اعمال و نیم تغییرنمای هر کدام ترسیم و مدل مناسب برازش داده شد. دقت روش های درون یابی با کمک معیارهای آماری مختلف ارزیابی شد. همچنین در این تحقیق از 3 تصویر چندطیفی +etm سنجنده لندست 7 که از لحاظ زمانی با زمان انجام عملیات میدانی انطباق داشتند و همچنین 4 تصویر سال های قبل استفاده شد. تعداد 8 شاخص گیاهی از این تصاویر استخراج و با متغیر های گیاهی مربوط به تاریخ تصاویر مقایسه شد و ارتباط بین آن ها استخراج و نقشه متغیرهای گیاهی با کمک تصاویر محاسبه شد. با برازش مدل مناسب بین مقادیر عملکرد و متغیرهای گیاهی، نقشه عملکرد پیش بینی شده با کمک سنجش از دور تهیه شد و با معیارهای آماری مختلف نقشه های عملکرد بدست آمده مقایسه شدند. نتایج ارزیابی روش های درون یابی بیانگر برتری مدل های کروی، نمایی، گوسی و دایره ای نسبت به دیگر مدل ها بود. نتایج بررسی شاخص های استخراج شده از تصاویر ماهواره ای وجود ارتباط معنی دار بین متغیرهای گیاهی و شاخص های بدست آمده از تصاویر را در اواخر مرحله پنجه زنی نشان داد. ارزیابی نقشه های عملکرد پیش بینی شده برتری قاطع روش سنجش از دور را نسبت به زمین آمار نشان داد. نتایج بیانگر قابلیت تصاویر ماهواره ای در پیش بینی عملکرد گندم در مقیاس منطقه ای 70 روز قبل از برداشت است.?

به منظور بررسی رابطه عملکرد گندم با ویژگی‎های خاک، از جمله شوری و ph، پژوهشی در سال 90-91 در مزرعه نمونه ارتش استان گلستان انجام شد. در گام نخست، 101 نمونه از نیم‎رخ خاک مزرعه تهیه و انواع روش‎های درون‎یابی زمین‎آمار (کریجینگ) با استفاده از شاخصه‎های آماری میزان دقت روش‎های مختلف درون‎یابی در نرم‎افزارarcgis نسخه 9.3 تعیین شد. بدین منظور جهت درون‎یابی از روش‎های کریجینگ معمولی (ok)، کریجینگ عمومی (uk) و کریجینگ فصلی (dk) براساس 5 مدل نیم‎تغییر‎نما استفاده شد. برای ارزیابی میزان دقت، ریشه دوم میانگین مربعات خطا (rmse)، میانگین مطلق خطا (mae) و میانگین اریب خطا (mbe) استفاده شدند. نتایج نشان داد که روش‎های کریجینگ معمولی و جهانی با مدل نمایی نسبت به سایر مدل‎ها از دقت بالاتری برخوردار بود. در گام بعد، با استفاده از 7 باند تصاویر ماهواره لندست 7 (سنجنده+etm) مربوط به سال 2012، شاخص‎های مختلفی از جمله si1، si2، si3، bi، ndsi، dvi، ipvi، pd322 و شاخص‎های ترکیبی از باند حرارتی تهیه و سپس ارزش روشنایی مربوط به نقاط نمونه‎برداری استخراج گردید. با بررسی همبستگی بین داده‎ها و ارزش روشنایی تصاویر و از سویی ارزیابی دقت شاخص‎های مورد مطالعه،‎ شاخص‎های شوری (si) بالاترین همبستگی را با داده‎های زمینی نشان دادند. از این بین، در ارتباط با شوری خاک در مرحله اول شاخص si1 و در ارتباط با شوری خاک در مرحله دوم شاخص si2 بیشترین قابلیت را جهت تهیه نقشه شوری نشان دادند. شاخص dvi نیز در هر دو مرحله، به عنوان ضعیف‎ترین شاخص در بارزسازی مقدار شوری تعیین شد.

در کشاورزی مدرن امروزه، تهیه ی نقشه ی حاصلخیزی خاک و تخمین عملکرد محصول جهت برنامه ریزی بهتر برای استفاده از کودهای شیمیایی و بهره برداری از خاک ضروری است. استفاده از تکنیک های به روز در این زمینه هر روزه افزایش می یابد. هدف از این تحقیق ارزیابی حاصلخیزی خاک و بررسی تاثیر آن بر روی عملکرد گندم و همچنین تاثیر متقابل عناصر بر اساس برخی ویژگی های شیمیایی در منطقه مزرعه نمونه ارتش واقع در شمال شرق شهرستان گرگان می باشد. بدین منظور 101 نقطه ی مطالعاتی نمونه برداری شده و پس از اندازه گیری غلظت عناصر پر مصرف غذایی، در محیط نرم افزار arcgis9.3 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به کمک توابع درون-یابی زمین آمار نقاط دیگر مزارع تخمین زده شد و نقشه ی اولیه ی هر یک از پارامترها شامل فسفر، پتاسیم، نیتروژن و کربن آلی تهیه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از مدل های مناسب زمین آمار به روش کریجینگ می تواند اطلاعات مفیدی در زمینه تغییرات طیفی عناصر غذایی در اختیار قرار دهد. مقایسه مقادیر درونیابی شده با حد کفایت این عناصر نشان داد که به جزء پتاسیم، مزرعه نمونه ارتش از کمبود چشمگیر سایر عناصر غذایی پر مصرف رنج می برد و در این زمینه تهیه نقشه های کمبود براساس فناوری مقادیر متغیر (vrt) توصیه می شود همچنین نتایج نشان داد که نمی توان مدل مشخص را برای تخمین متغیرهای مختلف ارائه نمود و بررسی ساختار مکانی داده ها و مدل های مناسب با حداقل خطا برای هر متغیر ضرورت دارد. در مجموع نتایج این تحقیق بیان داشت که غلظت عناصر غذایی نمی تواند به عنوان معیار مناسبی برای تخمین احتمالی مورد استفاده قرار گیرد.

مدیریت یک عامل مهم در تولید محصول است. جهت بهبود عملکرد گیاهان زراعی می¬توان عملیات مختلف زراعی از جمله آماده سازی زمین، مقدار بذر، تراکم بوته، زمان کاشت، به¬کارگیری کودها و سموم شیمیایی، مبارزه با علف های هرز، نوع رقم مورد استفاده و غیره را بهینه نمود. این پژوهش به منظور بررسی عملکرد گندم در سامانه های زراعی رایج و پیشرفته با استفاده از gis در بخشی از اراضی زراعی استان گلستان، در 68 مزرعه در ده منطقه روستایی واقع در چهار جهت جغرافیایی شهر گرگان (مزارع رایج) و 10 مزرعه در مزارع نمونه ارتش استان گلستان (مزارع پیشرفته) در سال زراعی 92-1391 انجام شد. به¬منظور بررسی شرایط اقلیمی و توپوگرافی محدوده مورد مطالعه از اطلاعات بلندمدت 51 ایستگاه¬ هواشناسی هم دیدی و باران¬سنجی استان گلستان و 32 ایستگاه هم دیدی استان¬های گلستان، مازندران، سمنان و خراسان شمالی و مدل رقومی ارتفاعی زمین (dem) استان با دقت 20 متر استفاده شد. اطلاعات مربوط به¬ مدیریت مزارع و وضعیت اجتماعی زارعین، از طریق مصاحبه شخصی و تکمیل پرسش نامه، جمع¬آوری شد. به¬منظور تهیه¬ی نقشه های عوامل موثر بر تولید گندم در محدوده مورد مطالعه، در محیط gis، این عوامل با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (ahp) توسط خبرگان علم زراعت، اولویت¬بندی شدند و وزن نهایی این عوامل با استفاده از افزونه ahp در محیط gis محاسبه شد. طبق نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نظرات کارشناسان زراعت، عوامل مدیریتی، توپوگرافی- اقلیمی، خاکی، اقتصادی و اجتماعی، به¬ترتیب بیش-ترین اولویت را در تولید عملکرد گندم کسب کردند. نتایج تجزیه واریانس اطلاعات مزارع نشان¬داد که رابطه آبیاری، دفعات استفاده از کود نیتروژن سرک، استفاده از ریزمغذّی ها، ماشین¬آلات کاشت، رقم زراعی، مدیریت بقایا، استفاده از قارچ¬کش، تناوب تابستانه و پاییزه سال قبل، تحصیلات تخصصی کشاورزی و تاریخ کاشت با عملکرد معنی¬دار بود. همچنین، نتایج تجزیه رگرسیون نشان¬داد که از بین پارامتر¬های کمّی مورد بررسی مقدار کود نیتروژن در سرک دوم و سطح زیر کشت مهم¬ترین فاکتورها در تولید عملکرد گندم بودند. نتایج کلی بررسی شاخص های محیطی مورد مطالعه نشان داد که کیفیت این عوامل در مزارع رایج بیش تر از مزارع پیشرفته بود، درحالی که عملکرد در مزارع پیشرفته بیش تر از مزارع رایج بود. بر اساس نتایج به دست مدیریت مزرعه مهم ترین عامل در تولید گندم بوده و در مزارع رایج می توان با مدیریت بهتر به عملکرد بالاتری دست یافت.

با توجه به افزایش قیمت غلات و نگرانی در مورد امنیت غذایی جهانی، تحقیقات در مورد خلأ عملکرد در طی سال¬های اخیر به سرعت در حال افزایش است. این پژوهش به¬منظور برآورد خلأ عملکرد گندم در حوزه قره سوی شهرستان گرگان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی ((gis، سنجش از دور و مدل ssm انجام شد. بدین¬منظور از مدل ssm برای برآورد عملکرد تابش محدود، از تصاویر ماهواره¬ لندست 8 جهت استخراج شاخص¬های گیاهی، از روابط رگرسیونی برای تعیین رابطه شاخص¬های گیاهی با عملکرد ثبت شده برای تولید لایه رستری عملکرد تخمین¬زده شده، از رابطه تابش رسیده و عملکرد تابش محدود برای تولید لایه رستری عملکرد تابش محدود حوزه و از تابع تفاضل برای تعیین خلأ عملکرد استفاده شد. ارزیابی زراعی – بوم¬شناختی گندم نیز براساس روش هم¬پوشانی وزنی و استخراج اوزان براساس فرایند تحلیل شبکه¬ای (anp) انجام شد. در نهایت نقشه خلأ عملکرد تولید و وضعیت آن با طبقات ارزیابی زراعی- بوم¬شناختی مزارع گندم مقایسه شد. نتایج نشان داد خلأ عملکرد اراضی زیر کشت گندم که از روش نظارت¬شده از سایر کشت¬ها جدا شده بود، بین 67/1 تا 88/4 تن در هکتار تغییرات داشت. محاسبه ضریب عملکرد منطقه¬ای (بین 32/0 تا 76/0) هم نشان داد که مناطق تحت کشت گندم حوزه دارای واریانس قابل¬توجهی هستند. با توجه به عدم رابطه معنی¬دار بین عوامل بررسی¬شده (به¬جز شوری خاک) با خلأ عملکرد، پیشنهاد می¬شود عامل مدیریت به¬عنوان یکی از مهم¬ترین عوامل تعیین¬کننده خلأ عملکرد مورد بررسی قرار گیرد.

با مطالعات بوم شناختی می توان پتانسیل محیطی را در مناطق مختلف مشخص و از آن ها حداکثر بهره برداری را نمود. بدین منظور در این مطالعه تناسب اراضی رازیانه در استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی با تهیه لایه های اقلیمی (بارش، دمای متوسط، دمای حداقل و حداکثر)، لایه های توپوگرافی (شیب، جهت شیب و ارتفاع)، و عوامل خاکی (بافت و ec) صورت پذیرفت. در این تحقیق جهت محاسبات پارامترهای اقلیمی فصل رشد رازیانه از تکنیک آمار سلولی، جهت استخراج ارزش های ارتفاعی از مدل رقومی ارتفاعی زمین، جهت طبقه‏بندی از روش natural breaks (jenks)، جهت لایه سازی عوامل اقلیمی از محاسبه گر رستری، و جهت همپوشانی لایه های رستری از تابع همپوشانی بولین استفاده شد. در مطالعه ارزیابی تناسب اراضی رازیانه 3 سناریوی، بهینه بودن کلیه شرایط شامل عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی (سناریوی 1)، بهینه بودن کلیه شرایط به جز عامل بارش و دمای متوسط (سناریوی 2)، بهینه بودن تمام شرایط به جز بارش، جهت شیب و میانگین دما (سناریوی 3) استفاده شدند. در سناریوی 1 هیچ ناحیه ای مناسب کشت رازیانه نبود. عوامل بارش و دمای متوسط برای کل منطقه در طبقه نامناسب قرار گرفتند. در سناریوی 2 مساحت طبقه مناسب و نامناسب به ترتیب معادل 60/94717 و 39/ 3619677 هکتار بود. عامل محدودکننده اصلی در سناریو 2، جهت شیب بود. طبق سناریوی 3 مساحت طبقه مناسب و نامناسب به ترتیب معادل 3/1859797 و 15/1854597 هکتار بود. در سناریوی3 خاک عامل محدودکننده اصلی بود. با توجه به ارزیابی تناسب اراضی انجام شده برای کشت رازیانه مشخص شد که کشت این گیاه در استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی توصیه نمی شود و در این اراضی حصول حداکثر تولید امکان پذیر نمی باشد.

چکیده ندارد.