چکیده قم یکی از بزرگترین شهرهای مذهبی ایران می باشد که در طول تاریخ تشیع نقش آفرین بوده که نقش قم در انقلاب مشروطیت یکی از آن می باشد. قم در تاریخ ایران دارای اهمیت بسیاری بوده و شاهد تحولات بسیاری بویژه از دوران بعد اسلام بوده و در دوران قاجار در جریان انقلاب مشروطه، جایگاه خاصّی به خود اختصاص داده است. این پژوهش نگرشی است بر «جایگاه مردم قم در انقلاب مشروطیت» و سعی دارد علاوه بر تبیین تاریخچه قم در پیش از انقلاب مشروطه، نقش مردم قم و سیر تحول مشروطیت را در این شهر مورد بررسی قرار دهد. بررسی نقش علمای قم در پیروزی و روند انقلاب مشروطه، مشروطه طلبان و مشروعه خواهان در قم، بررسی وضعیت اجتماعی مردم، نقش طبقات و گروه ها در پیروزی و روند گسترش انقلاب، وضعیت اجتماعی و مذهبی مردم پس از پیروزی مشروطه تا جنگ جهانی اول از مهمترین محورهای این پژوهش می باشد. این رساله که با استفاده از شیوه کتابخانه ای و تحلیلی – توصیفی به بررسی و تبیین وضعیت اجتماعی قم و نقش مردم در نهضت مشروطه پرداخته و به این نتیجه مهم رسیده که نقش علما و مردم قم در مهاجرت کبری، صدور فرمان مشروطه، مبارزه با استبداد صغیر و نیز حوادث پس از آن تا جنگ جهانی اول، نقش فعال و قابل توجه و تأمل بوده است. کلید واژه ها: قم، انقلاب مشروطه، علمای قم، مردم قم، وضعیت اجتماعی