نام پژوهشگر: انسیه ولی

پردیس فرهنگی کودک
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1391
  انسیه ولی   حسین سلطان زاده

امروزه نگاه به فضاهایی مختص کودکان و معماری برای این قشر، به عنوان یک ضرورت اساسی برنامه کشورهای پیشرفته می باشد. کودکان حساس ترین و تاثیر پذیرترین گروه سنی جامعه را تشکیل می-دهند و در مهمترین سال های زندگی شان یعنی زمانی که پایه های رشد شخصیتی، ذهنی، جسمی و اجتماعی آنها شکل می گیرد، تا زمانی که وارد شهر می شوند نیازمند این هستند که زندگی اجتماعی را در مقیاس خود تجربه کنند و این امر مستلزم فراهم بودن فضایی کودکانه و صمیمی است، فضایی به دور از هیاهوی دنیای بزرگتر. دنیایی پر از شادی با رنگ های زیبا که در آن کودک فرصت بیان افکار تازه و پرورش و رشد استعدادهایش را داشته باشد. فضایی که زمینه ای مناسب برای رشد اجتماعی کودک را فراهم آورد. در موارد فوق، تسهیلات شهر تهران در ابعاد اجتماعی و فرهنگی برای کودکان بسیار ناچیز است. بیشتر مراکز موجود (مهد کودک ها) حالت نگهداری محض را دارند که البته این نوع مراکز برای پرورش و ایجاد تعاملات اجتماعی لازم برای رشد شخصیتی کودکان کافی نمی باشند. بدین منظور طراحی فضایی با نام پردیس فرهنگی کودکان در منطقه 22 تهران، مورد نظر این تحقیق می باشد که می تواند رده سنی 3 تا 6 سال را پوشش دهد. سوال اصلی این تحقیق در این است که صورت فضایی معماری تا چه اندازه در رشد و پرورش شخصیتی کودک می تواند موثر باشد و در این راستا چگونه می توان فضای معماری طراحی کرد. در کشور ما علیرغم قوانین متعدد شهرسازی و معماری که به تصویب رسیده است؛ ملاحظه می شود که در ساخت محیط شهری و معماری بناها، کوچکترین توجهی به گروه کودکان نمی شود. این یکی از مشکلات کودکان در مواجهه با محیط پیرامون است. مشکل عمده نحوه تعامل جامعه با کودک است. از طرف دیگر پایه های رشد شخصیتی، ذهنی، جسمی و اجتماعی انسان ها از همان دوران کودکی شکل می گیرد و بدین جهت ایجاد بستر مناسب برای رشد شخصیتی کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است. اما در جامعه امروزی به محیط کالبدی به عنوان محیطی برای فرآیندهای آموزشی گروهی توجه کمی شده است. اگر بپذیریم که بسیاری از نارسایی هایی که برای انسان رخ می دهد ریشه آموزشی دارند و بهبود در صورتی امکان پذیر است که بتوان در نوع شیوه های آموزشی، از همان سنین کودکی تغییری پدید آورد، توجه به فضای آموزشی به عنوان بستری برای رشد فکری کودک و با در نظر گرفتن عرصه های خصوصی لازم و ضروری است. با توجه به موارد فوق طراحی مجموعه ای فرهنگی مختص کودکان و نه فقط محل نگهداری صرف، ضروری به نظر می رسد. در طراحی فضاهای فرهنگی غالبا یا حداقل در بسیاری از موارد تلاش می-شود که به جنبه های زیباشناسی و نمادگرایی و مفهوم سازی بیشتر توجه شود. بنابراین در این گونه فضاها لازم است که طراح با زمینه ای تئوریک به مقوله طراحی بیاندیشد و پیش از شروع طراحی، مبانی نظری آن را تدوین نماید.در این پژوهش بر اساس چارچوب نظری تحقیق همچون نظریه گشتالت، رویکرد پدیدارشناسی و نظریه های روان شناسی رشد کودک، به صورت ترکیبی از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، متغییرهای کیفی و کمی را با روش پیمایشی، مورد آزمون قرار می دهد. روش گردآوری اطلاعات برای مبانی نظری تحقیق، اسنادی و کتابخانه ای است. در ادامه برای مقایسه شرایط موجود کودک در تهران و نمونه های جهانی، روش توصیفی به کار برده خواهد شد و برای گردآوری اطلاعات مدون، از روش میدانی استفاده خواهد شد.