از سال 2000 که مک کریر نویسندگی تعاملی را در امر آموزش کودکان به کار گرفت, مدتها می گذرد و نویسندگی تعاملی ابعاد جدیدی پیدا کرده است. امکانات تعاملی موجود در فضای مجازی اینترنت, نویسندگی را از یک امر انفرادی به یک فعالیت گروهی تبدیل کرده است. اینترنت و فضای مجازی امکان تعامل با مخاطب را در حین تولید متن برنامه رادیویی به نویسنده می دهد و نویسنده برنامه رادیویی می تواند از گام نوشتن, تعامل با مخاطب را تجربه کند. با بکار گیری روشهای ارتباطی و تعاملی اینترنتی برای نویسندگی برنامه های رادیویی, مخاطب خود در نوشتن متن برنامه ای دخیل خواهد شد که مایل است بشنود. شراکت مخاطب در نوشتن متن برنامه رادیویی و شناسایی و به کارگیری ظرفیتهای جدید نویسندگی در افراد و تشویق مخاطب به شنیدن آنچه خود در ساخت آن دخیل بوده است, هدف اصلی نویسندگی تعاملی در رادیو است. با این شیوه, به مخاطبان فعال رادیو افزوده می شود و برنامه ها بیشتر از قبل منطبق با نیازهای مخاطبان و جامعه ساخته می شوند. این تحقیق به روش کیفی و مشاهده میدانی (مشارکت مخفی) صورت گرفته است. محقق به طرز ناشناخته, در یک گروه اجتماعی عضو شده است و موضوع را با توجه به علائق مخاطبان و در تعامل با آنها انتخاب کرده است. شرکت کنندگان به صورت تعاملی متن خود را آفریده اند ومحقق به عنوان نویسنده رادیو متون را مدیریت و تنظیم نهایی کرده است. با این شیوه مخاطب از گام نخست در تولید متن مشارکت داشته است. برای اطمینان بیشتر با تعدادی از صاحبنظران در این زمینه نیز مصاحبه صورت گرفته و نتایج بدست آمده با توجه به دیدگاههای آنها بررسی شده است. قالب ها و مراحل تعاملی در برنامه سازی رادیویی و مدل سازی تعامل با مخاطب در فروم اینترنتی از نتایج این پایان نامه است. این پژوهش الگوی نویسندگی تعاملی برای رادیو را با استفاده از فرصت فضای تعاملی اینترنت به عنوان نتیجه تحقیق ارائه داده است. واژگان کلیدی: نویسندگی - تعامل – رادیو - فضای مجازی - اینترنت

یکی از رسالت های مهم رادیو قرآن انتقال مفاهیم والای قرآن کریم در قالب ترجمه آیات است . برای نیل به این منظور از ترجمه های فارسی قرآن در این شبکه بسیار استفاده می شود اما این ترجمه ها به سبب داشتن ویژگی های زبان نوشتاری منجر به درک کامل مخاطب از پیام آیات نمی شوند . ویژگی هایی از جمله : طولانی بودن جملات ، جابه جایی ارکان جمله ، استفاده از ضمیر بدون ذکر مرجع آن در ترجمه های تحت اللفظی ، روان نبودن برخی از جملات که درک آن ، نیازمند تکرار جمله و چند بار خوانی آن است ، استفاده از واژگان غریب و نامأنوس که نیازمند مراجعه به فرهنگ لغت هستند ، ذکر مترادفات بسیار در ترجمه که حجم مطالب را سنگین و در نتیجه درک سریع مفاهیم را با اختلال مواجه می کنند ، استفاده از تتابع اضافات که در حافظه شنیداری مخاطب نمی گنجد و برخی ویژگی های دیگر که در این پژوهش به تفصیل به آن اشاره شده است . لذا محقق با بررسی سه جزء ازچهار ترجمه مطرح فارسی سعی نموده به این پرسش پاسخ دهد که ترجمه های موجود قرآن چگونه باید برای رسانه شنیداری رادیو بازنویسی شوند تا منجر به فهم بهتر مخاطب گردند و با در نظر گرفتن ویژگی های زبان رادیو و بهره گیری از نظریه شنود مخاطب و سه نظریه متن محوری ، مولف محوری و مخاطب محوری به این نتیجه رسیده است که هر چه جملات ترجمه ، ساده تر ، کوتاه تر و دارای کلمات مأنوس تر برای مخاطب باشد سریع تر و بهتر پیام آیات دریافت می شود و ترجمه های معنایی و محتوایی که مطابق با ساختار زبان فارسی ترجمه شده باشند مناسب تر از ترجمه های تحت اللفظی هستند و نویسنده رادیو باید با مراجعه به ترجمه ها و تفاسیر متعدد بهترین معادل ها را متناسب با زبان گفتاری رادیو و وضعیت شنود مخاطب انتخاب و بازنویسی کند تا به درک کامل تر و سریع تر مخاطب کمک کند . ضمن این که نمونه ارائه شده محقق از ترجمه گفتاری می تواند الگویی برای نویسندگان و برنامه سازان محترم در تنظیم ترجمه گفتاری- شنیداری برای رادیو باشد .

چکیده با شکل گیری فن آوری های جدید، انقلابی در فضای اطلاعات و ارتباطات به وجود آمده است، شناخت بهتر رادیو در عصر جدید مستلزم نگاهی تازه و از ابعاد مختلف به رادیو است. نمی توان به پدیده های نو نگاهی قدیمی داشت و در عین حال متوقع تغییرات شگرف بود. رادیوهای اینترنتی پدیده ی نسبتا جدیدی در فضای رسانه ای هستند. رادیوهای اینترنتی آمیزه ای از متن های شنیداری و دیداری اند. اینترنت به عنوان یک ابزار جدید، به همراه امکانات ارتباطی و دلالتی تازه، توانسته مفهوم جدیدی از شنیدن را در رادیوهای اینترنتی ارائه کند. رادیو با این ابزار، دیگر در مرزهای ویژه ی زمانی و مکانی زندانی نیست. پادکست ها نیز با فضای ساده و شخصی ای که دارند به این عرصه وارد شده و هرچه بیشتر تجربیات جدیدی از رادیوهای عصر دیجیتال را ارائه کرده اند. مطالعات نشانه شناختی در حوزه ی رسانه ها زمینه ی شناخت هر چه گسترده تر مجموعه ی نظام های ارتباطی دخیل در یک رسانه، سازوکارهای تولید متن و دریافت آن و نظام های نشانه ای و رمزگان های دخیل را فراهم می کند. نقد نشانه شناختی این متون به همراه نشانه شناسی ارتباط در بخش تعاملی رادیوهای اینترنتی، نگاه تازه ای است که می تواند میزان اثرگذاری این نوع رادیو را در مخاطبان تغییر داده، آن را بهبود بخشد. در این نوشتار، رادیو اینترنتی ایران صدا، با روش نشانه شناسی لایه ای، از نظر امکانات متنی و نشانه شناختی بررسی شده و مورد مقایسه ی تطبیقی با بی بی سی فارسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ایران صدا با انباشت نشانه ای روبروست و علیرغم بهره گیری از ابزار جدید تکنولوژی (اینترنت) نتوانسته است فضای متفاوتی در تولید متن رادیویی ایجاد کند. در مقایسه، بی بی سی فارسی توانسته به خوبی از نشانه ها استفاده کند و با بهره گیری از ظرفیت های دنیای مجازی، تجربه ی جدیدی از شنیدن به مخاطب ارائه دهد.

چکیده استفاده از نـرم افـزارهای صـوتی به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار بر کیفیت برنامه سازی ، توانسته است با ایجاد بهبود در کیفیت برنامه ها ، تاثیر برنامه ها را بر مخاطبین دو چندان کرده و با ایجاد صحنه های صوتی ، تاثیر شگرفی در آنها داشته و موجب افزایش بهره وری برنامه سازان در نتیجه حضور نرم افزارهای nuendo و adobe audition شود. هدف کلی در این پژوهش ، بررسی تاثیرات استفاده از نرم افزارهای صوتی در محیط سازمانی رادیو است که با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه در بین 135 نفر از برنامه سازان مراکز صداوسیمای منطقه شمالغرب شامل مراکز اردبیل ، آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی و زنجان انجام گرفته است. نتایج به دست آمده از تحقیق، رابطه معنی داری را بین تاثیرات استفاده از نرم افزارهای صوتی و شکل و محتوای برنامه های رادیویی برنامه سازان نشان می دهد . کلمات کلیدی نرم افزارهای صوتی ، رادیو ، شکل و محتوای برنامه ها ، برنامه سازان .

با توجه به نقش رادیو، در آموزش و ترویج کشاورزان ، این تحقیق سعی نموده با ارائه ی شاخص های مناسب به تهیه کنندگان رادیو موجب افزایش کیفیت برنامه ها ی ترویج کشاورزی رادیو، جلب رضایت و افزایش مخاطبان محلی شود ، و از اعمال سلایق کاملا شخصی تهیه کنندگان در تهیه ی این گونه برنامه ها بکاهد. لذا محقق با استفاده از روش ،کمی ( پرسشنامه ) و روش کیفی ( مصاحبه ی عمیق) و بهره گیری از نظرات مروجین سازمان جهاد کشاورزی و تهیه کنندگان رادیو در محدوده ی جغرافیایی (استان کرمانشاه) به تحقیق پرداخته است. پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات پرسشنامه ها و مصاحبه های حضوری در مجموع 24 شاخص مناسب برای تهیه کنندگی برنامه های ترویج کشاورزی رادیو در چهار محور (موضوع ، زمان ، گویش و موسیقی )، به عنوان نتایج تحقیق بدست آمده و تدوین گردیده است . بنا به نتایج تحقیق، مناسب است موضوعات برنامه های ترویج کشاورزی رادیو برمبنای نیاز سنجی و نظرسنجی علمی از کشاورزان و توسط گروهی مرکب از تهیه کنندگان رادیو،کارشناسان و مروجین جهاد کشاورزی برای یک دوره ی زمانی معین تعیین وتدوین گردد و در تعیین موضوعات این برنامه ها به تعداد بهره برداران،ارزش افزوده و میزان سطح زیر کشت محصولات عمده ی باغی وزراعی در منطقه توجه شود.همچنین شاخص ها نشان می دهد مناسب ترین مدت و زمان برای پخش برنامه های ترویجی کشاورزی در رادیو بین 30 تا 60 دقیقه و هنگام شامگاه است. بر اساس نتایج بدست آمده گویش مناسب برای پخش برنامه ها ی ترویجی رادیو ،گویش فراگیر و ساده فهم محلی است ،و برای تهیه ی این برنامه ها در استان کرمانشاه ،گویش فارسی کرمانشاهی مناسب است. استفاده از موسیقی محلی اصیل، به مدت 5 دقیقه با محتوای ترویجی و منطبق با شرایط فصلی ومنطقه ای مورد تاکید است ،پیشینه ی تحقیق نشان می دهد که برای انتقال هر پیام ترویجی باید قالب متناسب با آن را برگزید و از ساختار نمایش در تهیه ی این برنامه ها بیشتر استفاده کرد. واژگان کلیدی: شاخص – ترویج - برنامه های رادیویی کشاورزی - تهیه کنندگی رادیو

چکیده صدا و سیما رسانه ای دینی است و جوانان به عنوان سرمایه های اصلی کشور، یکی از مخاطبان اصلی صدا و سیما در رسالت های دینی آن هستند.رادیو جوان به عنوان شبکه اختصاصی جوانان، برنامه های دینی مختلفی را درجهت رسالت دینی صدا و سیما تهیه و پخش می نماید. برنامه های اذان گاهی که دارای بیشترین تراکم پیام های دینی است، بخش ثابت کنداکتور این شبکه است. از آنجا که در برنامه های دینی و اذان گاهی بخش مهمی از محتوا به وسیله نویسندگی فراهم می شود؛ آشنایی با شیوه های درست تنظیم و تدوین محتوا به منظور اثر بخشی بیشتر بر مخاطبان آن اهمیت دارد. بدون شک این تأثیرگذاری زمانی خواهد بود که این محتوا متناسب با شرایط و اقتضائات فردی و اجتماعی مخاطب باشد. در این پژوهش با هدف دستیابی به الگویی برای نویسندگی مطلوب برنامه های اذان گاهی رادیو جوان، از سه روش کتابخانه ای، تحلیل محتوا و مصاحبه، در چارچوب نظریات بلاغت، روایت و دریافت استفاده شده است. نتایج مطالعات کتابخانه ای محقق دستیابی به معیارهای نویسندگی مطلوب برای برنامه های اذان گاهی رادیو جوان است. معیارهایی چون: جذابیت برای مخاطب، تناسب با مخاطب به لحاظ حد بحث، موقعیت زمانی و مکانی و شرایط فردی و اجتماعی او. نتیجه تحلیل محتوای نوشتار برنامه های اذان گاهی یک ساله رادیو جوان، بر مبنای این معیارها، مشخص شدن بیشترین آسیب این برنامه ها در بخش انتخاب موضوع، نویسندگی رادیویی و نویسندگی جذاب است. نهایتاً تحلیل مصاحبه های انجام شده با عوامل و کارشناسان برنامه های اذان گاهی رادیو جوان، راه کارهایی را برای رفع این آسیب ها و نزدیک شدن به شرایط مطلوب، مشخص ساخته است. راه کارهایی چون: پژوهش های مستمر مخاطب شناسانه برای آگاهی از نیازها و علایق مخاطبان و موضوع گزینی بر اساس آن، آشنا شدن نویسندگان برنامه های اذان گاهی رادیو جوان با نویسندگی رادیویی و نویسندگی روایی و استفاده از شیوه های موثر و جذاب غیر مستقیم در ارائه پیام های دینی، از جمله نتایج این پژوهش است.

در یک تصویر کلی میتوان دو نوع ادبیات، یکی تالیفی یا مکتوب و دیگری ادبیات شفاهی را از یکدیگر تمیز داد. منظور از ادبیات تالیفی یا مکتوب آن نوع ادبیاتی است که پدید آورنده ی معینی، فکر و ذوق خود را مکتوب کرده باشد اما ادبیات شفاهی، که از آن با نام ادبیات عامیانه یا عامه یاد میشود، آفرینش گر معینی ندارد و شکل اصلی حفظ و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر به صورت شفاهی و به اصطلاح سینه به سینه بوده است.در این میان بیت و بیت خوانی در ادبیات کرد به عنوان ادبیات شفاهی جایگاه ویژه ای دارد و به این لحاظ که بیت هنری شاعرانه است که بیشتر از طریق خواندن به صورت آواز پایدار مانده است میتواند قابلیت های به خصوصی در رادیو داشته باشد. این پایان نامه بر آن است تا ضمن معرفی بیت و هنر مردمی بیت خوانی در میان قوم کرد قابلیت های این نوع شعر و موسیقی را در رادیو بیان دارد. اهمیت بیت هاریا، انواع آن ها، روش و سبک بیت خوانی از مبانی نظری این تحقیق است. روش تحقیق مورد استفاده ما مصاحبه ی عمیق است که با تهیه کنندگان رادیویی، کارشناسان و بیت خوانان تهیه گردیده است. از مهمترین نتایج حاصل از تحقیق این است که میتوان از بیت هم به صورت کامل و یا برداشت قسمتی از آن در برنامه های مختلف اجتمائی، مذهبی، تاریخی، سیاسی، فرهنگی، فولکلور، زبان و پوشش استفاده کرد. از آن جا که بیت تشکیل شده از شعر و کلامی ساده است و آهنگی منحصر به فرد دارد که خود بیت خوان ها آن را میخوانند. بنابراین از این لحاظ با ویژگی های رادیو که شامل صدا و سکوت است همخوانی دارد و میتواند در رادیو کاربرد زیادی داشته باشد.

ادبیات شفاهی بخشی از فرهنگ مردم است که در قالب متون نظم و نثر شفاهی آفریده می شود و در ارتباطات کلامی به صورت روزمره به کار می رود . از آنجا که پرداختن به ادبیات شفاهی قوم بختیاری به تقویت هویت و انسجام ملی می انجامد لازم است تا شیوه های مناسب استفاده از ادبیات شفاهی قوم بختیاری در برنامه های رادیویی مورد بررسی قرار گیرد . مهم ترین هدف این پژوهش شناسایی قابلیت های رادیویی گونه های ادبیات شفاهی قوم بختیاری است . در این تحقیق از روش مطالعه اسنادی و مصاحبه با صاحب نظران و افراد مطلع استفاده شده است . جامعه ی مورد بررسی این پژوهش شامل کارشناسان رادیو ، برنامه سازان رادیو و صاحبنظران فرهنگ عامه ی بختیاری است . با توجه به یافته های تحقیق هرکدام از گونه های ادبیات شفاهی قوم بختیاری در یک یا چند قالب برنامه سازی رادیویی جذابیت و اثرگذاری بیشتری دارد که در این پژوهش معرفی شده است .

بروز اینترنت و به خصوص وب در دو دهه گذشته، موجب به وجود آمدن جریانی موازی در کنار جهان واقعی شده است که می توان آن را با نام جهان واقعی- مجازی یاد کرد. اما آنچه به کالبد اینترنت تحرک می بخشد، وب است. سه روند عمده در وب قابل شناسایی است. وب1 یا وب اولیه، وب2 و وب معنایی. وب2، تغییر الگویی در نگاه به وب را توصیف می کند که وب از رویکرد شرکت محور به رویکرد مردم محور روی آورده است که موجب تولید و ارائه اطلاعات و داده ها در وب2، توسط خود کاربران می شود. امکاناتی که در فرایند این تغییر الگویی به وجود آمدند چند ویژگی خاص به همراه داشتند. مهمترین آنها عرضه قابلیت تولید به کاربران برای ارائه محتوای مورد نظرشان است. ابزارهای تولیدی فراوانی همچون: وب نوشتها، پادپخشها و همچنین گونه نسبتاً تازه آنها که با عنوان وادپخش شناخته می شوند، امکان تولید، عرضه و توزیع گسترده محتوا را در وب توسط ابزارهای انتشار جانبی فراهم کرده اند. دیگر ویژگی اساسی وب2، امکان اشتراک گذاری هر چیزی است که در وب وجود داشته باشد.پادکست شیوه ای نوین برای پخش فایل های صوتی در اینترنت است و امکانات فراوانی در اختیار کاربران قرار می دهد.پادکست ها از سه منظر محتوای تولیدی، کارکرد و مالکیت، گونه شناسی می شوند. از نظر محتوای تولیدی، پادکستها به انواع فرهنگی، علمی، مذهبی، سیاسی، اقتصادی، زندگی روزمره و مجله ای. از منظر کارکرد پادکست ها به تبلیغاتی، اطلاع رسانی، پارتیزانی، بازپخش کننده و سرگرم کننده و از منظر مالکیت می توان پادکست را به شخصی، جماعتی، سازمانی و رادیویی تقسیم بندی کرد. در پایان باید گفت پادکست ها فرصتی بزرگ برای رسانه ها به شمار می روند که به کمک آنها می توان انبوهی از مخاطبان را دوباره به دست آورد و از طریق ارائه برنامه های مطلوب و هدایت افکار در جهت توسعه و پیشرفت کشور گام برداشت.

یکی از ویژگیهای جامعه ی امروز، رشد و گسترش روزافزون رسانه ها و تنوع سلیقه ی مخاطبان آنهاست. طبیعی است که جذب «مخاطب» اصلی ترین دغدغه ی دست اندرکاران همه ی رسانه ها به شمار می رود. در این میان، رسانه ی گرم رادیو به دلیل ویژگیهای منحصربه فرد خود همچنان گستره ی وسیعی از مخاطبان در گروههای سنی و جنسی مختلف را دربرمی گیرد. یکی از رسانه های مطرح عصر حاضر، نشریات و مطبوعات عامه پسندند که از شگردهای گوناگونی برای جلب و جذب مخاطب بهره می گیرند. بکارگیری جاذبه های کلامی، استفاده از عناوین چشمگیر و چشمنواز، توجه به موضوعهای جنجالی و حاشیه ای و اتفاقات روزمره، و ورود به حریم خصوصی انسانهای مشهور جامعه به منظور دستیابی به فروش بیشتر، بوجود آورنده ی فضایی است که در این پژوهش با عنوان ژورنالیسم زرد از آن یاد می کنیم. این نوع روزنامه نگاری به رغم معایب خود توانسته مخاطبان زیادی را در جامعه ی امروز ایران پیرامون خود گردآورد. اما رادیو به عنوان یکی از رسانه های فعال در جامعه ی ایرانی، به دلیل بحران افت مخاطب در دهه های اخیر با مشکلاتی روبه روست. به رغم گسترش امکانات فنی، شکل سنتی تولید همچنان بر تفکر برخی از برنامه سازان سایه افکنده و این نقطه ی تقابلی با نیازهای رو به رشد مخاطبان امروزیست. از این رو، برخی از برنامه سازان به دلایلی که بررسی آنها هدف غایی این پژوهش است، از الگوهای ژورنالیسم زرد در برنامه سازی رادیو استفاده می کنند. بررسی چرایی این پدیده، افق جدید را در آسیب شناسی نفوذ الگوهای رسانه ای زرد به رادیو فراروی دست اندرکاران رسانه خواهد گشود. در این نوشتار، از دو روش کتابخانه ای (اسنادی) و مصاحبه ی عمیق استفاده شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که الگوهای ژورنالیسم زرد به علل گوناگونی وارد برنامه های رادیویی شده اند و بسیاری از برنامه سازان به جای ذائقه سازی و جهت دهی به نیازهای مخاطبان، تن به سلیقه ی بخشی از مخاطبان سطحی پسند داده اند و به بهانه ی جذب مخاطب، به برنامه سازی زرد گرایش یافته اند. همچنین، این پژوهش نشان می دهد که استفاده از مطالب سطحی و فاقد عمق و محتوا در برنامه های زرد، سبب افت کیفیت برنامه های رادیویی می شود. افزون بر این، برنامه سازی زرد به نوعی تقابل با اصول اخلاقی و حرفه ای رسانه را در بطن خود داراست. پیشنهاد آنکه برنامه سازان رادیو ضمن توجه به خواست و نیاز مخاطبان، باید از فرصت برنامه سازی برای اهداف والاتر، آموزش مفاهیم برتر انسانی – الهی، و انتقال ارزشهای معنوی و اخلاقی استفاده کنند.

رساله ی حاضر با عنوان بررسی فن آوری های نوین در برنامه های تعاملی شبکه های برون مرزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران می کوشد با بررس فن آوری های نوین ارتباطی، امکانات برنامه سازی تعاملی را در شبکه های برون مرزی مورد بررسی قرار دهد. به همین منظور در فصل دوم این رساله این فن آوری ها از تلفن همراه و امکانات گسترده ی آن که آن را تا حد یک رسانه ی همراه ارتقاء می دهد گرفته تا روزنامه نگاری الکترونیکی و سایر عناصر نوین که قابلیت تبدیل به یک رسانه ی اجتماعی دارند، نام می برد

چکیده: قالب نمایش رادیویی توانایی زیادی در جذب مخاطب و اثرگذاری بر آنها را دارد. برای اینکه شناخت کامل و درستی از نمایش، معانی، تعابیر و انگاره هایی که نمایش های رادیویی اسطوره ایی روایت می کنند بدست آید، نیازمند پژوهش و نگاهی تازه به این مقوله می باشیم. معاصر سازی اسطوره های ملی در نمایش های رادیویی نقش عمده ای در برساخت فضاهای فرهنگی و اجتماعی و خلق ارزش ها و هویت ها دارد که چگونگی انجام این مهم از اهداف پژوهش حاضر می باشد. بنابراین، شناخت نحوه ی معاصرسازی اسطوره های ملی در نمایش های رادیویی در واقع تلاشی برای فهم عمیق تر سازوکارهای تحولات اجتماعی و دیالکتیک پیچیده حاکم بر آن است که می تواند بر همبستگی تمدن ها و اقوام بیافزاید. اسطوره در جستجوی نشانه ها و نمادهای محوری جوانب اجتماعی ذهن است، به گونه ای که عقل و احساس در هم می آمیزند و مرز بین خیال و واقعیت را به وجود می آورند. آگاهی درمورد جامعه شناسی، فلسفه، تاریخ، فرهنگ و هنر لازمه شناخت اسطوره است. این پژوهش به روش کتابخانه ای و مصاحبه عمیق با تعدادی از متخصصان اسطوره و برنامه سازان نمایش های رادیویی اسطوره ای به صورت هدفمند انجام شده است. بر اساس نتایج بدست آمده در بررسی اسطوره ها گاه با پدیده های مشترک و همسانی روبرو می شویم، اما بازآفرینی اسطوره ها با عاریت گرفتن پدیده های ناهمسان نیز اتفاق می افتد. نمایش های رادیویی با تکرار روایت اسطوره ها(از زمان عینی به زمان ذهنی)، بیان نمادین، اعتقادات مذهبی، اسطوره سازی، تخیل سازی، همانندسازی، شناخت کامل دلایل پیوندهای اساطیری بین اقوام(ادبیات تطبیقی)، این قابلیت را دارند تا پیوندی میان اساطیر کهن و دنیای معاصر ایجاد کنند. واژگان کلیدی: معاصرسازی، اسطوره، نمایش، رادیو

هنگامی که سخن از رسانه به میان می آید، این پرسش به ذهن می رسد که آیا رسانه، آینه ی پیرامون خود است یا پنجره ای که پیرامون را در قاب خود می نمایاند؟ پژوهش پیش رو با هدف شناسایی عوامل موثر بر روایت امر واقعی در درام مستند رادیویی و نیز معرفی درام مستند رادیویی، با تلفیق روش های کتابخانه ای - اسنادی و مصاحبه عمیق، به دانستن این نکته انجامید که رسانه ی پست مدرن نه پنجره است و نه آینه؛ رسانه ی روزگار ما، یک کاتالیزور است، یک دالان. دالانی که امر واقعی را از خود عبور داده و به اَشکالِ خود آغشته اش می کند، آن را از نو دگرگون و بازساخت کرده و محتوای رسانه ای و دل خواه خود را به سوی مخاطب روانه می کند. این محتوای جدید، تناسبی با امر واقعی ندارد، شبیه آن نیست و حتا در گامی پیش روتر، نسخه ی بدل آن هم نیست، واقعیتی دگربافته است که اصالت امر واقعی را به واسطه ی قدرت رسانه ای، از آن سلب می کند. یک واقعیت مجازی به نام «امر حادواقعی». درام مستند رادیویی با توجه به خصلت خود وابستگی زیادی به امر واقعی دارد. این گونه بر آن است تا روایتی واقعی از امر واقعی که می تواند یک رخداد تاریخی باشد یا یک پدیده ی سیاسی یا هر موضوع دیگری را در قالب درامی که بر ستون های اسنادی استوار شده بنا کند. درام مستند داعیه دار انتقال حقیقت است اما در این میان، روایتِ امر واقعی، چاره ای جز عبور از شاهراه رسانه ندارد و همین عبور است که تعریف ها و معادلات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی امروز را رقم می زند. پژوهش حاضر پس از عبور از مرحله ی مطالعه ی کتابخانه ای به مصاحبه با کارشناسان در حوزه ی روایت مستند و درام مستند پرداخته و نیز با این مساله آغاز شده است که اصلی ترین حلقه ی اتصال رابطه ی میان واقعیت مجازی و واقعیت عینی در هر محصول رسانه ای، عنصر «روایت» است. راوی و رسانه همان دالانی هستند که حقیقت به ناگزیر از آن عبور می کند تا به واسطه ی جای گزینی اش با نظام نشانه های خودمرجع، به واقعیت رسانه ای بدل شود.

تهیه کالا و خدمات از منابع بیرونی سازمان را تدارکات گویند. شرکت های تولیدی (تولید پیوسته و تولید کارگاهی)، با رویکردی پیوسته و مداوم اقدام به خرید مواد مستقیم خود ‏می کنند، این در حالی است که در سازمان های پروژه محور بر اساس نیاز پروژه، سفارش کالا، غالباً یک بار و با حجم کم ‏صورت می گیرد. شرکت مورد پژوهش، یک شرکت نظامی و پروژه محور می‎باشد که محصولات خود را بر اساس نیاز مشتری، طراحی و تولید می کند. مهندسی مجدد به عنوان یکی از رویکردهای مهم بهبود فرآیندهای تدارکات معرفی شد. فرآیند تدارکات شرکت، مدل سازی و شبیه سازی شد تا نقاط قوت و ضعف فرآیند موجود شناسایی شوند. ‏سپس براساس روش های رایج تدارکات در شرکت های برتر، سه سناریوی بهبود طراحی و پیشنهاد شد. سناریو اول بر لزوم استفاده از سیستم های مدیریت جریان کار تاکید می کرد. تمرکز زدایی سازمانی حاصل نتیجه سناریو دوم بود و سناریو سوم بر تطابق فرآیند با استراتژی تدارکات تمرکز داشت. سپس میزان اثربخشی هر سناریو بر اساس معیارهای زمان چرخه فرآیند، تعداد نیروی انسانی و هزینه های اجرایی سناریو محاسبه شدند. سرانجام با استفاده از تحلیل هزینه-منفعت، این مقادیر به مقیاس یکسان تبدیل شده و مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. سناریو سوم با کاهش 40% تا 55% زمان چرخه فرآیند و با بالاترین امتیاز (24.1) نسبت به دو سناریو دیگر (سناریو اول با امتیاز 2.1 و سناریو دوم با امتیاز 19.1) انتخاب گردید. به منظور درنظر گرفتن مسائل دنیای واقعی، زمان چرخه فرآیند، با روش رویداد گسسته و با استفاده از نرم افزار ‏awesim‏ ‏مدل سازی و شبیه سازی شد.‏

شبکه های مختلف رادیو و تلویزیون امروزه رو به تخصصی شدن حرکت کرده و هر کدام به موضوعات خاصی می پردازند . قرآن کریم نیز یکی از موضوعاتی است که مورد توجه جمعیت عظیم مسلمانان جهان بوده و به همین سبب شبکه های گوناگون رسانه ای به برنامه سازی در مورد این کتاب مقدس پرداخته اند . هدف از این تحقیق آن است که با ارئه ی راه کارهایی جهت انتقال بهتر مفاهیم قرآنی در برنامه های رادیویی ، الگویی مطلوب را جهت ساخت برنامه های قرآنی در رادیو ارائه کند . روشی که این تحقیق جهت یافتن پاسخ مسائل خویش در نظر گرفته است مصاحبه ی عمیق بوده و سعی شده از تجربیات و نظرات افرادی که در حوزه ی رسانه و قرآن فعالیت کرده اند در تبیین الگوی برنامه سازی برنامه های رادیویی با موضوع قرآن کریم استفاده گردد . از نتایج قابل توجه به دست آمده در این تحقیق می توان به 1. شناخت فرآیند تبدیل یک ایده ی قرآنی به یک برنامه ی قرآنی شامل مواردی مانند : داشتن اطلاعات قرآنی ، ذهن خلاقانه ی هنری ، شناخت ویژگی های رسانه و ... ؛ 2. معرفی قالبهای برنامه سازی موثر در ارائه ی مفاهیم قرآنی در برنامه های رادیویی ، مانند نمایش ، قالبهای مشارکتی و مینیاتوری و ... ؛ 3. بیان نکات قابل توجه در ساخت برنامه های قرآنی مانند بیان آشکار پیام ، بیان پیام محکم و متقن ، رعایت ظرفیت مخاطب و ... و موارد دیگری از این دست اشاره نمود .

پژوهش حاضر با این مسأله ی اصلی آغاز شد که چگونه می توان در متون برنامه های رادیو آذری برون مرزی از عناصر فرهنگی ایران و جمهوری آذربایجان بهره گرفت به طوری که با انتقال فرهنگ اصیل این جامعه به آن، تحریف های گسترده ی فرهنگی صورت گرفته در نظام آموزشی و نظام رسانه ای جمهوری آذربایجان را بعد از جدائی آن از ایران خنثی کرد و با افزایش تعداد مخاطبان این رادیوها، موجب همگرایی جامعه ی این کشور به ایران شد بدون آنکه پایه های قوم گرایی ترکی و آذری تقویت شود. برای پاسخ به این سئوال ابتدا با روش اسنادی و مصاحبه ی عمیق آراء پژوهشگران متعدد با رویکردی تاریخی به فرهنگ بومی این کشور بررسی شد و عناصر فرهنگ اصیل آن ذیل فرهنگ ایران در زمینه های تاریخ، دین، ادبیات و زبان، هنر، آداب و رسوم و اماکن گردشگری- زیارتی شناسایی و معرفی شد. همچنین تحریف های صورت گرفته در این زمینه ها و جریان های فرهنگی معاصر این کشور نیز شناسایی شد. سپس به تحلیل محتوای یک ماه از برنامه هایِ فرهنگی هر سه ایستگاه رادیو آذری (تهران، تبریز و اردبیل) به وسیله ی مقوله های حاصل از مبانی نظری پرداخته شد. بعد از کشف و دسته بندی آسیب ها که از مهمترین آن ها آسیب های زبانی و کم توجهی به حافظه ی تاریخی- فرهنگی و فضای متشنج آموزشی- رسانه ای حوزه ی مخاطب بود، با مراجعه به صاحبنظران فرهنگی- رسانه ای این حوزه علل آسیب ها کشف و پیشنهادهای مطلوب برای رفع آن ها استخراج شد. از اهم پیشنهاد های به دست آمده می توان به این موارد اشاره کرد؛ آموزش کارشناسان تخصصی و تشکیل شورای مشورتی برای رفع آسیب های زبانی، اتخاذ نگاه فراگیر در محتوای برنامه ها متناسب با سلایق مختلف در جامعه ی هدف به ویژه در برنامه های دینی، توجه کامل به حافظه ی تاریخی- فرهنگی و فضای متشنج آموزشی- رسانه ای در کشور آذربایجان، نگارش متون اختصاصی در زمینه های مختلف فرهنگی برای نوجوانان و جوانان، استفاده ی حداکثری از نظرات مخاطبان در محتوای برنامه ها، استفاده ی حداکثری از رسانه های نوین و آرشیوسازی فعال برنامه های فرهنگی در سایت های رادیوهای آذری، شناسنامه دار کردن متون برنامه ها با تکنیک هایی نظیر ذکر مثال های بومی و به روز از جریان های فرهنگیِ جمهوری آذربایجان با نگاهی قیاسی به مشابه آن ها در تاریخ و فرهنگ ایران، نگارش متونی مختص جریان های تاریخی و ادبی، پرهیز از مستقیم و یک جانبه گویی با استفاده از نظرات مختلف در تحلیلی روشنگرانه از جریان ها و حوادث فرهنگی. کلمات کلیدی: عناصر فرهنگی، ایران، جمهوری آذربایجان، متن رادیویی، رادیو آذری برون مرزی