نام پژوهشگر: زهرا صالحی ساداتی

نقد و بررسی تجلی سیمای بیامبر اسلام (ص) در ادب منثور عرفانی فارسی تا قرن هفت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  زهرا صالحی ساداتی   اسحاق طغیانی اسفرجانی

رسول گرامی اسلام (ص) در بین اهل تصوف مقام و جایگاهی بس والا دارد. مقام آن حضرت نه تنها به عنوان رسول خدای تعالی و واسطه بین خلق و خالق، بلکه به عنوان انسانی کامل و مرادی حقیقی که راهنمای انسان به سوی حق تعالی است مورد توجه خاص صوفیان و عارفان بوده است و اهل تصوف مقام شیخی را که یکی از مقام های عالی صوفیان است، نیابت از رسول حق می دانند. احترام به رسول اکرم و خاندان مطهر و نیز اصحاب ارجمند آن حضرت، عقیده صریح اهل تصوف است که در کتب عرفانی باز تاب گسترده دارد. برتری پیامبر اسلام (ص) بر دیگر انبیا به خصوص پیامبران اولوالعزم از دیگر مباحثی است که در کتب عرفانی مورد توجه خاص واقع شده است. دیگر انعکاس نقش نبی اکرم (ص) در کتب صوفیان توجه به احادیث آن حضرت است؛ در کتابهای معتبر اهل تصوف، احادیث رسول (ص) یا به عنوان جزئی از کلام نویسنده و یا درتأیید سخن وی ذکر شده است. این نکته را نیز باید متذکر شد که صوفیان برای مشروعیت بخشیدن به برخی آداب و رسوم خود احادیث و روایاتی از نبی مکرم اسلام را مستمسک خوِیش قرار داده اند که سند معتبری ندارد. صفات، حالات، رفتار و بسیاری دیگر از خصوصیات نبی مکرم اسلام (ص) در کتب عرفانی مورد توجه و بحث واقع شده است. در این پژوهش به بررسی جنبه هایی از زندگی پیامبر اسلام (ص) که با مرام صوفیان نسبت بیشتری دارد، توجه بیشتری شده است. بر این اساس این رساله سعی دارد تا با بررسی موارد فوق تأثیر شخصیت پیامبر (ص) را در آثار عرفانی منثور ادب فارسی بررسی و تحلیل کند. هم چنین سعی خواهد شد تا ناراست ها و بی راهه های صوفیان را در برداشت های خاص خود از رفتار و گفتار آن حضرت در برخی از آداب صوفی گری مشخص سازد.