نام پژوهشگر: ابراهیم سراوانی

بررسی شخصیت پیامبر(ص) در شعر شاعران سبک خراسانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زابل - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  ابراهیم سراوانی   محمد مجوزی

در تاریخ تمدن بشری شخصیتی نافذتر و دوران‏سازتر و انسان‏ سازتر و فرهنگ آفرین‏تر از حضرت خاتم الأنبیاء، محمد مصطفی (صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم)، وجود ندارد . به همین دلیل ، شاعران مسلمان پارسی گوی نیز، پس از ستایش خداوند ، مدح پیامبر اسلام را سر لوحه کار خود داشته اند . در طول تاریخ ادب فارسی ، شاعرانی موفق تر بوده اند که از این نماد و سمبل تاثیر گذار، بهترین و بیشترین استفاده را کرده اند. به همین دلیل این جانب برآن شد ، بازتاب شخصیت پیامبر (ص) را در شعر شاعران سبک خراسانی بررسی کند . بنابراین ، ابتدا به سراغ قرآن وحدیث رفته ، شخصیت آن بزرگوار را از جوانب مختلف بررسی نموده ، و پس از آن به بررسی دواوین و مجموعه اشعار شاعران سبک خراسانی پرداخته . با بررسی دواوین هشت تن از شاعران پارسی گوی سبک خراسانی در یافت ، که در دوران آغازین شعر فارسی و سبک خراسانی ، توجه چندانی به این مهم نشده است . در دیوان اکثر شاعران سبک خراسانی، از جمله: رودکی ، فرّخی، عنصری، منوچهری و گویندگانی ازین دست از مدح پیامبر (ص) و احیانا، ائمه معصومین (ع) و حتّی اولیاء حق و مناقب و سجایای ملکوتی آنان اثری دیده نمی‏شود، و اگر احیانا دیده شود، از جهت آن است که ممدوحان را به آن بزرگواران مانند کرده اند. اما شاعرانی مانند: کسائی، فردوسی، ناصر خسرو قبادیانی و سنائی غزنوی ، از پیامبران الهی و پیشوایان مذهبی سخن گفته ، ویژگی های منحصر به فرد ، معجزات و نعت پیامبر(ص) را سر لوحه کار خویش قرار داده اند . که پس از گرد آوری ابیات وتحلیل آنها ، این مهم را به صورت جدول بسامدی، در پایان رساله آورده است.